بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
تاریخ « 2 »ازبعثت پیامبر اسلام تا پایان صفویه درس 6 « امویان بر مسند قدرت »
اسلاید 3 :
پس از انکه در سال 41 ق براثر دسیسه معاویه و همراهی نکردن مردم و خواص جامعه با امام حس «علیه السلام» صلح معاویه بر امام تحمیل شد و ایشان با شروطی ان را پذیرفت . بدین ترتیب معاویه بر مسند حکومت نشست و سلسه حکومتی اموی اغاز شد.
امویان تا سال 132 ق بر سرتاسر قلمرو جهان اسلام حکومت کردند وسپس شاخه ای از انان تا چندین قرن بعد در اسپانیای اسلامی «اندلس» زمام امور را به دست داشتند. در این درس شما تحولات مهم و ویژگی های دوران خلافت بنی امیه و حکومت انان را بر اندلس بررسی و تجزیه و تحلیل خواهید کرد.
امویان بر مسند قدرت
اسلاید 4 :
امویان (بنی امیه ) از خاندان های قدرتمند پر نفوذ قبیله قریش در عصر جاهلیت به شمار می رفتند. این خاندان ازطریق تجارت واداره برخی از مناصب کعبه ثروت فراوانی اندوخته بودند . پس از بعثت پیامبر بنی امیه با سر سختی تمام در برابر دعوت به اسلام ایستادگی کردند و رئیس انان ابو سفیان رهبری سیاسی- نظامی قریش علیه مسلمانان را به دست گرفت امویان در دوران خلافت ابو بکر ابن ابی قحافه و عمر ابن خطاب در فتوحات مشارکت فعال داشتند.
از جمله دو پسر ابوسفیان به نام های یزید ومعاویه فرماندهی بخشی از سپاه اعراب مسلمان را در جریان فتح منطقه شام به عهده گرفتند ویکی پس از دیگری از سوی عمر به حکومت این منطقه مهم منصوب شدند . در خلافت عثمان که خود از خاندان بنی امیه بود نفوذ و قدرت امویان افزایش بسیار یافت و حکومت شهر های مهم و فرماندهی سپاه در فتوحات به عهده انان بود . پس از عثمان بیشتر سران بنی امیه از بیعت با علی «علیه السلام» خود داری کردند وبا ان حضرت به مخالفت پرداختند . امویان که نقش مهمی در ایجاد جنگ جمل داشتند پس از شکست در این جنگ به معاویه در شام پیوستند و با تمام قوا از او در جنگ صفین پشتیبانی کردند.
خاندان بنی امیه پس از فتح مکه مسلمان شدند .
امویان پیش از خلافت
اسلاید 5 :
در خلافت عثمان که خود از خاندان بنی امیه بود نفوذ و قدرت امویان افزایش بسیار یافت و حکومت شهر های مهم و فرماندهی سپاه در فتوحات به عهده انان بود . پس از عثمان بیشتر سران بنی امیه از بیعت با علی «علیه السلام» خود داری کردند وبا ان حضرت به مخالفت پرداختند . امویان که نقش مهمی در ایجاد جنگ جمل داشتند پس از شکست در این جنگ به معاویه در شام پیوستند و با تمام قوا از او در جنگ صفین پشتیبانی کردند.
خاندان بنی امیه پس از فتح مکه مسلمان شدند .
اسلاید 6 :
معاویه در زمان عمر به حکومت شام منصوب شد و با وجود اعتراض و مخالفت برخی از مسلمانان تا زمان خلاغت علی «علیه السلام » در این مقام باقی ماند حکومت طولانی وی بر منطقه ی شام این منطقه را به پایگاهی مناسب و مطمئن برای قدرت طلبی و ثروت اندوزی بنی امیه تبدیل کرد معاویه در زی این مدت با فریب کاری و تبلیغات فراوان پشتیبانی کامل مردم شام را نسبت به خود و خاندانش جلب کرد.
از این رو شامی ها در جریان شورش معاوده بر امام علی « علیه السلام» وامام حسین « علیه السلام» از امویان طرفداری کردند.
حکومت معاویه برشام
اسلاید 7 :
معاویه در زمان عمر به حکومت شام منصوب شد و با وجود اعتراض و مخالفت برخی از مسلمانان تا زمان خلاغت علی «علیه السلام » در این مقام باقی ماند حکومت طولانی وی بر منطقه ی شام این منطقه را به پایگاهی مناسب و مطمئن برای قدرت طلبی و ثروت اندوزی بنی امیه تبدیل کرد معاویه در زی این مدت با فریب کاری و تبلیغات فراوان پشتیبانی کامل مردم شام را نسبت به خود و خاندانش جلب کرد.
از این رو شامی ها در جریان شورش معاوده بر امام علی « علیه السلام» وامام حسین « علیه السلام» از امویان طرفداری کردند.
اسلاید 8 :
پس ازشهادت حضرت علی« علیه السلام» (21 رمضان سال 40 ق ) معاویه در شام خود را خلیفه خواند و از مردم انجا بیعت گرفت . امام حسین « علیه السلام» نخست با ارسال نامه هایی به معاویه او را از طغیانگری و تلاش برای جنگ و خونریزی بر حذر داشت .
اما معاویه بدون توجه به نصایح ان حضرت به عراق لشکر کشی کرد و امام حسن « علیه السلام» به منظور مفابله با او همراه با سپاهی که فرماندهی ان را قیس بن سعد بن عباده انصاری به عهده داشت از کوفه خارج شد دسیسه های معاویه برای خریدن یا جدا کردن فرماندهان و سپاه کوفه از ان حضرت موجب ایجاد اشفتگی در سپاه ایشان شد و حتی امام حسن « علیه السلام» مورد سوء قصد یکی از سپاهیان خود قرار گرفت .
تاسیس خلافت امویان
اسلاید 9 :
با به خلافت رسیدن معاویه دوران خلفای نخستین به پایان رسید و خلافت اموی اغاز شد در این دوران 13 نفر از اعضای خاندان بنی امیه ارز دو شاخه ی سفیانی و مروانی یکی پس از دیگری بر مسند قدرت نشستند
در چنین اوضاعی که اعتماد امام نسبت به کوفیان سلب شده شده بود ان حضرت برای جلو گیری از ریختن خون مسلمانان با شرایطی خلافت را به معاویه واگذار کرد.
اسلاید 11 :
درعصر اموی سپاهیان مسلمان مناطق وسیعی را در شرق وغرب قلمرو خلافت گشود .
یکی ازمهم ترین فتوحات مسلمانان در زمان بنی امیه ، فتح اسپانیا (اندلس) به دست سردارانی چون طارق بن زیاد وموسی بن نصیر بود. سپاهیان اسلام حتی در مناطقی از جنوب فرانسه را تصرف کردند اما سر انجام در نبردی بزرگ از مسیحیان شکست خوردند و به اسپانیا عقب نشستند .
در زمان امویان درگیری و جنگ های زیادی میان مسلملنان و سپاه امپراطوری روم شرقی اتفاق افتاد . حتی سپاهیان اسلام چندیدن بار شهر قسطنطنیه ، پایتخت امپراطوری روم را از زمین و دریا محاصره کردند اما موفق به فتح ان شهر نشدند.
فتوحات بنی امیه
اسلاید 12 :
یکی از اقدام های برجستۀ امویان توسعۀ نیروی دریایی و گسترش فتوحات در دریا بود . معاویه این اقدام را به منظور فتح جزایر دریای مدیترانه و پایان دادن به حاکمیت مطلق رومیان بر ان دریا انجام داد. ازان زمان مسلمان به اهمیت ابعاد نظامی وتجاری دریا ودریا نوردی توجه بیشتری نشان دادند.
اسلاید 13 :
با مقایسه نقشه صفحه های 48 و 56 سرزمین ها و مناطق که در دوران بنی امیه فتح شد فهرست کنید . پاسخ :
قبرس، سمرقند ، طرابلس ، پنجاب ، سودان ،تفلیس ،بخارا
فعالیت 1
اسلاید 14 :
مهم ترین تحولی که با خلافت امویان پدید امد فاصله گرفتن حکومت از اصول و ارزش ها انسانی مورد تأکید قرآن و پیامبر اسلام و تبدیل خلافت دینی به سلطنت بود .
نشانه ها و اثار این تحول به شکل های مختلف در ابعاد سیاسی ، اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی دوران خلافت اموی ظاهر شد .
سیاست و حکومت
اسلاید 15 :
معاویه نخستین خلیفه ای بود که بر خلاف خلفای پیشین خود با زور و غلبه نظامی زمام امور را به دست گرفت .
در زمان امویان ، شیویۀ اخذ بیعت توأم با تهدید و اجبار بود .
بدین گونه که ابتدا بزرگان خاندان و سپس فرماندهان نظامی و امیران ولایات بیعت میکردند . پس از ان امیر و والی هر منطقه از افراد صاحب نفوذ و دیگر مردمان تحت حکومت خود بیعت میگرفت و مخالفان را به جان و مال تهدید میکرد برای مثال معاویه و حاکم منصوب او در مدینه و مکه ، به اقدام های مختلفی از قبیل تطمیع و تهدید متوسل شدند تا بزرگان این دو شهر را به بیعت با یزید وادار کنند ، وبه جز امام حسین و عبد الله بن زبیر دیگران را ناگزیر به بیعت نمودند .
1- استفاده از زور در کسب و حفظ قدرت
اسلاید 16 :
حکومت بنی امیه همواره در برابر معترضان و مخالفان خودسیاست سرکوب و خشونت را دنبال میکرد.
حتی معاویه که خود را سیاستمداری اهل مدارا و مسالمت جو نشان می دادانتقاد و اعتراض برخی شیعیان مانند حجر بن عدیّ و عمرو بن حمق را تحمل نکرد و دستور به قتل انان داد . بیشترصاحب منصبان سیاسی و نظامی حکومت اموی به ویژه حاکمان شهر ها و مناطق مختلف قلمرو خلافت ، افرادی خشن و خونریز بودند . حجاج بن یوسف ثقفی از مشهور ترین این افراد بود .
اسلاید 17 :
1 این حکومت با استفاده از زورو بدون توجه به درخواست مذدم و
اراده قلبی انها به وجود امده.
2 اشاره به استفاده از زور وبرای کسب قدرت و تاثیرات ان بر رابطه مردم و حکومت .
فعالیت 2 «بررسی شواهد و مدارک»
اسلاید 18 :
معاویه با تعیین ولیعهد برای خود نخستین گام را در جهت موروثی کردن خلافت برداشت . برخی از خلفای اموی همزمان برای دو پسر خود بیعت میگرفتند .
این اقدام موجب ایجاد دو دستگی و زمینه ساز اختلاف و رقابتی شد که از درون خلافت امویان را تضعیف کرد .
2- موروثی شدن خلافت
اسلاید 19 :
امویان بر خلاف روش اسلام که هر نوع تبعیض نژادی را ناروا می داند به پیوند های قبیله ای و قومی اهمیت زیادی می دادند . به همین دلیل در در مرتبه اول خاندان و قبیله خود یعنی بنی امیه و قریش را بر دیگر اقوام غیر عرب برتری بخشیدند . در زمان حکومت آنان مسلمانان غیر عرب را که موالی
نامیده میشدند موقعیت اجتماعی پایین تری نسبت به اعراب مسلمان داشتند و از برخی حقوقسیاسی اجتماعی اقتصادی خود محروم بودند. موالی اجازه نداشتند کهمنصب عای سیاسی ، نظامی و قضایی مانند حکومت شهر ها و ولایات فرماندهی سپاه و قضاوت را بر عهده بگیرند .
.
3-قومیت گرایی و تشدید تعصبات قبیله ای
اسلاید 20 :
عرب گرایی امویان و تحقیر ها و تبعیض هایی که نسبت به مسلمانان غیر عرب به خصوص ایرانیان روا می داشتند ، یکی از عواملی بود که زمینه گرایش آنان را به مخالفان خلافت بنی امیه به خصوص اهل بیت پیامبر فراهم اورد . به همین دلیل موالی حضوری چشمگیر در قیام ها و شورش های ضد اموی مانند قیلم مختار قیام زید فرزند امام سجاد «علیه السلام» وشورش عبد الرحمان بن اشعث داشتند
