بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
دوره آموزشی کنترل صوت
اسلاید 2 :
بخش اول: تعاریف اساسی
صوت چیست؟
تغییرات فشار هوا به واسطه ارتعاش مولکولهای هوا
موج صوت، از نوع موج طولی بوده یعنی راستای ارتعاش مولکولهای هوا با راستای انتشار موج یکسان است
نوفه چیست؟
به هر صدای ناخواسته (نامطلوب) که موجب آزار انسان شود نوفه گویند معادل NOISE در انگلیسی
نوفه های دارای یک فرکانس مشخصی نیستند و عموما دارای طیف فرکانسی هستند
به صدایی که دارای یک فرکانس ثابت باشد صدای خالص (PURE TONE )گفته میشود مانند صدای دیاپازون یا صدای سیمهای گیتار
اسلاید 3 :
بخش اول: تعاریف اساسی
فرکانس: به تعداد نوسان کامل موج در یک ثانیه گفته میشود و از خواص ذاتی صوت بوده و در طول پخش و پراکنش و جذب صوت تغییری نمیکند (واحد هرتز Hz)
هر چه فرکانس بالاتر، صوت زیرتر و انرژی آن بیشترخواهد بود و جذب آن توسط جاذبها و دیواره های صوتی راحتتر است
هر چه فرکانس کمتر، صدا بمتر و جذب صدا سختتر خواهد بود. (فرکانس بین 8 تا 100 Hz)
طول موج: فاصله بین دو قله متوالی یک موج را گویند و با فرکانس رابطه عکس دارد
دانستن طول موج صوت برای ارائه راهکار کنترلی و طراحی دیواره های صوتی ضروری است
امواج صوتی ناشی از ترافیک دارای طول موج در گستره 0/05 تا 5 متر هست
دامنه: معیاری از شدت صوت و بلندای صوت است و با دور شدن از منبع رفته رفته کاهش خواهد یافت. دامنه صوت الزاما معیاری از بلندی صوت نیست.
اسلاید 4 :
بخش اول: تعاریف اساسی
اسلاید 5 :
بخش اول: تعاریف اساسی
انواع صوت (نویز) در محیط اطراف:
نویز پیوسته: نویزی که بدون توقف و پیوسته از یک منبع منتشر میشود و حالت دائمی دارد. چند دقیقه اندازه گیری کافیست تا تراز شدت صوت مشخص شود.
نویز منقطع: نویزی که برای مدت کوتاهی ادامه پیدا کرده و تمام شود و دوباره تکرار شود. مثل عبور یک خودرو یا بلند شدن هواپیما
نویز تکانه ای: نویز حاصل از شلیک گلوله یا انفجار یا برخورد اشیا با یکدیگر.
میزان ازاردهندگی این نوع نویز نسبت به بقیه بیشتر است.
اسلاید 6 :
بخش اول: تعاریف اساسی
دامنه شنوایی انسان
گوش انسان قادر به شنیدن صداهایی از فرکانس 20 تا 20000 هرتز میباشد.
از نظر فشار، گوش انسان قادر به تشخیص صداهایی با فشار 20 میکروپاسکال تا 100 پاسکال است. یعنی حد بالای فشار شنوایی و حد پایین آن در انسان 5 میلیون برابر تفاوت دارد.
گوش انسان حساسیتی به فرکانسهای خیلی پایین یا فرکانسهای خیلی بالا ندارد، بلکه حساسیت گوش انسان به فرکانسهای میانی است.
به علت این گستره وسیع تغییرات و از طرفی نحوه پاسخ گوش انسان به اصوات، از مقیاس لگاریتمی برای بیان فشار و شدت صوت استفاده میشود.
اسلاید 7 :
آستانه دردناکی
اسلاید 8 :
بخش اول: تعاریف اساسی
نویز Background
میزان شدت صوتی که همواره در محل وجود دارد. معمولا از L90 برای تعریف نویز زمینه استفاده میشود.
در محاسبات باید میزان نویز زمینه از نویز اندازه گیری شده کاسته شود.
در صورتی که اختلاف بین نویز زمینه و نویز منبع کم باشد تشخیص نویز منبع غیر ممکن شده و باید نویز زمینه کاهش داده شود قبل از نمونه برداری.
نویز Residual
میزان شدت صوت باقی مانده در محل پس از خاموش کردن منبع مورد نظر
اسلاید 9 :
بخش اول: تعاریف اساسی
Leq شدت (فشار) صوت معادل در مدت زمان اندازه گیری
LE(SEL) همان Leq است فقط بازه زمانی آن متفاوت است (به عبارت دیگر شما T ثانیه در معرض Leq یا 1 ثانیه در معرض LE(SEL) قرار بگیرید به یک میزان انرژی صوت به شما رسیده است).
اسلاید 10 :
بخش اول: تعاریف اساسی
L90 شدت صوتی که در 90% از مدت زمان اندازه گیری میزان صدا بیش از آن بوده است.
L10 شدت صوتی که در 10% از مدت زمان اندازه گیری میزان صدا بیش از آن بوده است.
L10
L90
اسلاید 11 :
بخش اول: تعاریف اساسی
Lr همان Leq بوده ولی با توجه به میزان آزاردهنده بودن صوت اصلاح شده است
Lr در اندازه گیری صنعتی کاربرد داشته و باید به میزان Leq اندازه گیری شده مقادیری اضافه شود.
LD، LN ، LDEN : مقدار Leq برای بازه زمانی روز، شب و عصرگاهی
شب از 22 تا 7 صبح بوده و 10 دسیبل جریمه افزوده میشود
عصر از 19 تا 23 بوده و 5 دسیبل جریمه افزوده میشود
آزار دهندگی به واسطه اصوات تونال
آزار دهندگی به واسطه اصوات تکانه ای
آزار دهندگی مرتبط با ساعات روز
اسلاید 12 :
بخش اول: تعاریف اساسی
صوت تونال (Tonal)
تونال معیاری برای آزاردهندگی صوت است.
منبعی که داری صوت تونال باشد آزاردهندگی بیشتری دارد
صوت تونال به حالتی گفته میشود که در طیف فرکانسی منبع، فرکانسی وجود داشته باشد که شدت آن بیش از 5 دسیبل از فرکانسهای همسایه بیشتر باشد
بین دو منبع صوت با Leq یکسان آن منبعی که دارای اصوات تونال است آزار دهنده تر است
اسلاید 13 :
بخش اول: تعاریف اساسی
مقایسه آزاردهندگی صدای وسایط نقلیه در میزان شدت ثابت صوت
اسلاید 14 :
بخش دوم: منابع صوت
از دیدگاه های مختلفی میتوان تقسیم بندی کرد
از دیدگاه مدلسازی
منبع نقطه ای: کمپرسور، فن، یک خودرو
پخش صوت از این منبع به صورت کروی و همگن است
منبع خطی: لوله های انتقال سیالات، خیابان
پخش صوت از این منابع به صورت استوانه ای است
از دیدگاه کاربردی
منابع شهری: عمدتا بزرگراهها و خودروها
منابع صنعتی: طیف وسیعی از منابع مختلف
اسلاید 15 :
بخش دوم: منابع صوت
منبع نقطه ای
منبعی که انتشار صوت از آن به صورت کروی در تمام جهات باشد، مانند یک اتومبیل ساکن
با دو برابر شدن فاصله از منبع شدت صوت 6 دسیبل کاهش میباید
اگر منبع صوتی در ارتفاع واقع نشده باشد شکل پراکنش به صورت نیم کروی خواهد بود و شدت صوت بیشتر خواهد شد
منبع خطی
منبع نقطه ای که در طول یک خط حرکت میکند یا تعدادی منبع نقطه ای در یک جهت حرکت میکنند و پخش صوت استوانه ای دارن، مانند خودرو در حال حرکت یا حرکت آب در لوله
با دوبرابر شدن فاصله از منبع، شدت صوت 3 دسیبل کاهش می یابد
اسلاید 16 :
بخش دوم: منابع صوت
رابطه توان منبع صوتی و شدت فشار صوت
همانطور که نمیتوان از روی دمای اتاق میزان انرژی ساطع شده از منبع گرمایی را حساب کرد از روی شدت صوت هم نمی توان توان منبع را حساب کرد (مگر در یک اتاق ایده آل بدون جذب صوت).
رابطه شدت فشار صورت و توان منبع مانند رابطه دما (Temperature) و حرارت (Heat) است.
اسلاید 17 :
بخش دوم: منابع صوت
نحوه تعیین سهم هر منبع صوتی
1. خاموش کردن منبع مورد نظر
در شرایطی که عملا امکان این امر فراهم است خاموش کردن منبع بهترین روش است
2. طیف سنجی
در این روش علاوه بر میزان شدت صوت که سنجش میشود، میباست آنالیز فرکانس نیز صورت بگیرد
از تطابق آنالیز فرکانس اندازه گیری شده با آنالیز فرکانس تولیدی توسط هر منبع میتوان به منشا صوت پی برد
این روش برای تعداد محدود منبع قابل استفاده است
3. مدلسازی
اگر مدلسازی به خوبی صورت گیرد، در این صورت استفاده از مدل عملیترین روش برای تعیین سهم هر منبع هست و میتوان سناریوهای مدیریتی مختلفی را پیاده سازی کرد
اسلاید 18 :
بخش سوم: انتشار صوت
عوامل موثر بر انتشار صوت:
وجود موانع ( موانع انسان ساخت مانند دیواره های صوتی، موانع طبیعی مانند تپه ها و درختان و غیره)
جنس زمین (زمین نرم بیشترین جذب انرژی را دارد و زمین سفت کمترین)
شرایط هواشناسی (سرعت باد، دما، رطوبت)
اسلاید 19 :
بخش سوم: انتشار صوت
Free Field : انتشار آزادانه صوت بین منبع و رسیور بدون تاثیر پذیری از موانع یا عوامل موثر را گویند.
در انتشار آزاد 6 دسیبل برای منابع نقطه ای و 3 دسیبل برای منابع خطی به ازای دو برابر شدن فاصله کاهش شدت صوت داریم
GROUND ATTENUATION : کاهش یا افزایش شدت صوت به واسطه برخورد صوت با زمین بین منبع و رسیور
برای زمینهای نرم به ازای دو برابر شده فاصله 1/5 دسیبل کاهش شدت داریم
با افزایش فاصله از منبع بیش از 30 متر این عدد کاهش خواهد یافت
HARD GROUND: سطوحی که صوت را تماما بر میگردانند و به عبارتی افت انرژی در صوت اتفاق نمی افتد مانند آب، بتن، آسفالت
Soft GROUND: سطحی که به خوبی انرژی صوت را جذب میکند، مانند زمین پوشیده شده از گیاهان یا زمین پوشیده شده از برف. در صورتی که این زمین دارای شیب بیش از 20% باشد دیگر زمین نرم محسوب نمیشود و بلکه صوت را بازتاب میدهد و مانند زمین سفت رفتار میکند.
:Insertion Lost میزان افت شدت صوت قبل و بعد از نصب مانع
اسلاید 20 :
بخش سوم: انتشار صوت
:NOISE BARRIERهر سازه یا ماده ای که باعث تغییر شدت میزان صوت قبل و بعد از نصب شود، مانع نام دارد.
PARALLEL BARRIER: شرایطی که در دوطرف جاده دیواره صوتی کار گذاشته باشند که این امر باعث ایجاد تداخل بازتاب شده و باعث کاهش عملکرد دیواره صوتی خواهد شد