بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسمه تعالی
درس تاریخ تحول دولت در اسلام
اهداف : آشنایی دانشجویان علوم سیاسی با نحوه گردش قدرت در مناطق جغرافیایی جهان اسلام از بعثت پیامبر(ص) تا آخر دولت عباسی
اسلاید 3 :
درس اول : دولت چیست ؟ - موضوع اصلی علم سیاست است با نگاهی ترکیبی از افراد ونهادها دولت را چنین تعریف کرده اند:
اسلاید 4 :
- دولت مجموعه ای از افراد ونهادها است که قوانین فائقه در یک جامعه را وضع وبا پشتوانه قدرت برتری که در اختیار دارد آنرا اجرا میکند
اسلاید 5 :
معانی مختلف واژه دولت state
دولت به معنی عام: مجموعه ای از افراد ساکن دائم یک سرزمین که به صورت عادت یا اجبار از یک نظام سیاسی اطاعت میکنند ودارای چهار شاخصه حکومت، حاکمیت، جمعیت وسرزمین است.
اسلاید 6 :
دولت به معنی محدود : به معنی حاکمان در برابر حکومت شوندگان است .دولت در این معنی مساوی حکومت است.
دولت به معنی اخص: مساوی قوه مجریه وهیات وزیران (government )
اسلاید 7 :
معنی دولت در این درس معنی سوم ومعنی اول نیست زیرا معنی سوم(مجریه ) حاصل تحولات تاریخ معاصر است ومعنی اول آنچنان وسیع است که در این درس نمیگنجد. - در این درس دولت به معنی حکومت وسلسله های حکومتی در نظر گرفته شده است.
اسلاید 8 :
- دولت اسلامی چیست؟
دولت در جهان اسلام متفاوت است با دولت در اسلام.
اولی : هر دولتی در پهنه جهان اسلام به هر شکل و عقیده به ظهور رسید
دومی: دولت برخاسته از اسلام است و بین واقعیت خارجی ان ونوع آرمانی آن فاصله نیست.
اسلاید 9 :
اگر دولت را به معنای اسلامی در نظر بگیریم به جز دولت پیامبر (ص) وامام علی (ع) نمیتواند در قالب این بحث بیاید .
اسلاید 10 :
دولت حق و دولت محق:
- دولت حق ، دولت آرمانی اسلام است و حقیقت است.
- دولت محق ، دولتی است که مابه ازای خارجی دارد وواقعیت است
اسلاید 11 :
گاهی این دو منطبق بر هم میشوند مثل دولت پیامبر
دولت خلافت:
- از نظربرادران اهل سنت تا پایان دوره خلفای راشدین دولت حق و دولت محق یکی بود .
-اهل سنت دولت ناب خود را از امر واقع گرفته اند.
اسلاید 12 :
دولت امامت
شیعیان دولت آرمانی خود را از متون اسلامی ونه امر واقع گرفته اند .-اصل امامت - مذهب شیعه در کنار اصل «عدل » شرایط ایده آل برای حکومت قائلند و به جز حکومت امام علی (ع) همیشه اپوزیسیون حکومت ها بوده اند.
اسلاید 13 :
در شیعه شکاف دولت حق ودولت محق گاهی کم شده است . - اجزاءسه گانه دولت : ملت وجمعیت وهمبستگی بین آنها عنصر اول تشکیل دهنده دولت است .
اسلاید 14 :
در ذیل جمعیت- گروه اهل شمشیر واهل قلم در دولتهای گذشته قابل شناسایی است که هریک عنصر تحول بوده اند .
الف : خاندان حاکم در راس گروه اهل شمشیر بودند.
ب: اهل قلم شامل دیوانسالاران که موجبات نوعی تداوم را فراهم میکردند .
اسلاید 15 :
ج :علما و طبقات مذهبی در سطح دیگری اهل قلم محسوب میشدندوعامل تداوم بودند با رفتن سلسله ها تغییر نمیکردند .به دلیل دانش آنها و اداره امور قضایی حاکمان به آنها نیاز داشتند .
اسلاید 16 :
د: اهل معامله تجارت وصناعت که شامل پیشه وران ثروتمند میشدند. این طبقه در کنار اهل مزرعه به عنوان طبقه چهارم رابطه نزدیک با وقایع سیاسی داشتند .
اسلاید 17 :
2 - سرزمین
حکومت کنندگان و حکومت شوندگان نیاز به سرزمین و فضای جغرافیائی دارند که حدود و ثغوری معین دارد
چهار نوع قلمرو سیاسی در تاریخ دولت های اسلامی قابل بررسی است
اسلاید 18 :
1 - قلمرو قبیله ای
بنا به نظریه ژنتیک ، دولت ها محصول گسترش طبیعی خانواده ها می باشند اعضای قبیله یک جا نشین یا کوچ رو دارای قلمرو مشترک هستند و دارای حس مشترک ناشی از جد مشترک می باشند
- تشابهات دینی و زبانی در قلمرو قبیله ای
اسلاید 19 :
2 - قلمرو دولت های مستقل :
- مرزهای قبیله ای دقت زیادی ندارد ، اما دولت مستقل دارای قلمرو با مرز معلوم است .
دولت از قبیله بزرگتر و از امپراطوری کوچکتر است .
اسلاید 20 :
3 - قلمروهای امپراطوری
گستردگی قلمرو در امپراطوری عامل تفاوت با دولت های مستقل است .
