بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم الله الرحمن الرحیم
اصول برنامه ریزی
اسلاید 2 :
فهرست مطالب
1- تعاریف و مفاهیم
2- برنامه ریزی و کنترل
3- برنامه ریزی استراتژیک
4- برنامه ریزی عملیاتی
5- تکنیک های برنامه ریزی
6- بودجه و تخصیص منابع
7- قیمت تمام شده و بودجه ریزی عملیاتی
اسلاید 4 :
تعاریف و مفاهیم
وظایف مدیریت:
1- برنامه ریزی
2- سازماندهی
3- استخدام
4- هدایت
5- کنترل
سوال اساسی مطرح (فلسفه برنامه ریزی):
چرا برنامه ریزی لازم است؟
اسلاید 5 :
تعاریف و مفاهیم
نظریه تصمیم:
- وضع موجود
- وضع مطلوب (هدف)
- برنامه جهت دستیابی به اهداف
- بازخور (ارزیابی و کنترل)
تعریف برنامه ریزی:
برنامه ریزی عبارت از یک سلسله عملیات منظم، سیستماتیک و مرتبط با یکدیگر بوده که به منظور دستیابی به یکسری اهداف معین و مشخص توسط یک نهاد، سازمان و یا دولت برای یک مدت معین انجام می گیرد.
اسلاید 6 :
تعاریف و مفاهیم
عناصر کلیدی برنامه ریزی:
1- روش برنامه ریزی
2- محیط اجتماعی
3- سیستم برنامه ریزی
4- برنامه ریز
مختصری در نظریه دولت:
سرمایه داری خالص.اقتصاد مختلط..سوسیالیستی خالص
اسلاید 7 :
تعاریف و مفاهیم
دلایل ضرورت برنامه ریزی:
1- تصحیح کننده رفتار بازار
2- رفتار عقلایی و افزایش کارایی
3- محدودیت منابع
انواع برنامه ریزی:
1- از نظر زمانی(کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت)
2- از نظر مکانی(کلان، بخشی، منطقه ای)
3- از نظر حوزه عملکرد(اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی)
اسلاید 8 :
تعاریف و مفاهیم
رویکردهای متفاوت در برنامه ریزی:
1- نگرش خرد
2- نگرش کلان
3- نگرش توسعه
4- نگرش آمایش
اسلاید 9 :
برنامه ریزی و کنترل
برنامه ریزی و کنترل رابطه بسیار نزدیکی با یکدیگر دارند بطوریکه بسیاری از دانشمندان سیستم برنامه ریزی را بدون کنترل بی معنی دانسته و عنوان می کنند که بدون وجود نظارت و کنترل هیچ سیستمی نمی تواند به بالاترین ظرفیت خود برسد.
تعریف نظارت و کنترل:
فعالیتی است که باعث تطبیق عملیات انجام شده با اهداف برنامه می شود. به عبارت دیگر، نظارت مستمر می تواند اهداف مورد نظر را از انحراف حفظ می نماید.
اسلاید 10 :
برنامه ریزی و کنترل
فرآیند نظارت و کنترل:
در مدیریت فرآیند، کنترل یا نظارت یک وظیفه اساسی و مهم به شمار می رود. فرآیند کنترل شامل سنجش نتایج عملیات یا هدفهای مطلوب و برنامه ریزی شده بوده تا در صورت لزوم اقدامات اصلاحی لازم به منظور حصول اطمینان از نیل به اهداف مورد نظر انجام گیرد. بطور کلی در سلسله فرآیندهای مدیریت، نظارت و کنترل از اهم فرآیندها است.
اسلاید 11 :
برنامه ریزی و کنترل
مراحل فرآیند کنترل:
1- تعیین و برنامه ریزی هدف ها و موازین
2- سنجش نتایج حاصله و یا عملکرد
3- تعیین میزان انحراف
4- تعیین علل انحراف
5- اقدامات اصلاحی
اسلاید 12 :
برنامه ریزی استراتژیک
فرآيند برنامه ريزي استراتژيك از مباحث مديريتي و مربوط به علم مديريت است كه خود از شاخه علوم انساني مي باشد. علوم انساني به دليل ماهيت خاص خود از پيچيدگي هايي نيز برخوردار مي باشند. زيرا مانند علوم تجربي امكان مشاهده مستقيم و آزمايش در آزمايشگاه و رسيدن به قانون علمي در آن وجود ندارد. به تعداد صاحبنظران در اين زمينه ديدگاه و نظريه وجود دارد كه با گذشت زمان درستي و نادرستي آن اثبات مي گردد.
اسلاید 13 :
برنامه ریزی استراتژیک
در وجود انسان خاطره واميد دو چيز متفاوت و عجيب هستند اولي به گذشته نگاه مي كند و ديگري به آينده و ما بايد سعي كنيم پندارهايي را كه طرح هاي آينده ما را اثربخش تر مي كنند در ذهنمان تجسم كنيم. ما بايد مهارت تجسم كردن را در راستاي دستيابي به نتايج مثبت به كار بنديم، مانند قهرمان المپيك و تصوير سازي با جزئيات به هنگام تمرين يعني با تصور و تجسم قرار گرفتن در خط شروع و شنيدن صداي شليك تير، دويدن، شنيدن هياهوي تماشاگران، مشاهده خط پايان و در نهايت عبور از خط پايان و شنيدن صداي تشويق كه اين تصورات، انرژي مثبت فراوان در آنها ايجاد كرده و باعث مي گردد اميدوارتر و با انرژي بيشتري به تمرينات پرداخته و نتيجه مطلوب تري بدست بياورند. به تمامي اين فعاليتهاي ذهني تجسم گفته مي شود.
اسلاید 14 :
برنامه ریزی استراتژیک
ما هم مي توانيم با استفاده از اين مهارت، آينده دلخواه خود را تصوير كرده و در راه رسيدن به آن برنامه ريزي نماييم. مي توان مسائل و رويدادها را قبل از وقوع، تجزيه و تحليل نماییم (آينده سازي فعالProactive Futuring ).
هدف از بيان مطالب بالا، اثبات امكان دستيابي به مفهوم برنامه ريزي استراتژيك (ساختن آينده دلخواه) است.
آينده را مي توان به وجود آورد و آن را به شكل دلخواه ساخت. مهم آن است كه بدانيم آينده مطلوب چيست و راه رسيدن با آن چگونه است؟ ترسيم و درك آينده مطلوب ”چشم انداز“ يا Vision با استفاده از مهارت تجسم و عينيت بخشيدن امكان پذير مي باشد، دقيقاً آن چيزي كه در فرآيند برنامه ريزي استراتژيك دنبال مي شود.
تنها چيزي كه در برنامه ريزي استراتژيك همه افراد بايد بدانند اين است كه:
”هر چيزي را كه تصور كنيم و بدان باور داشته باشيم، همان را بدست خواهيم آورد.“
اسلاید 15 :
برنامه ریزی استراتژیک
براي كمك به سازمانها، براي تدوين يك چشم انداز و تعيين جايگاه خود و مسير حركت درآينده، تدوين برنامه استراتژيك لازم است. فرآيند برنامه ريزي استراتژيك يك پيام مهم و اثرگذار دارد و آن اين است:
”تنها چيزي كه براي شروع نياز داريم يك روياست، رويايي كه بتواند ما را در بهتر از گذشته بودن ياري دهد. تنها چيزي كه بايد در وجودمان داشته باشيم باور است، باوري كه تضمين كند رويايمان به واقعيت خواهد رسيد. تنها چيزي كه بايد انجام دهيم عمل است و زمان همين حال است.“
اسلاید 16 :
برنامه ریزی استراتژیک
تعريف استراتژي: ( Strategy )
استراتژی مفهومی نظامی دارد و ”نقشه یا طرحی برای عمل“ ترجمه شده است. بنا به تعریف استراتژی برنامه، الگوي رفتاري، سياست يا تصميمي است كه سمت و سوي ديدگاهها و جهت حركت سازمان را نشان مي دهد و به معني راهبرد مي باشد.
تعريف برنامه ريزي استراتژيك: (Strategic Planning )
فرآيند برنامه ريزي استراتژيك گونه اي از برنامه ريزي است كه در آن هدف، تعريف و تدوين
استراتژي مطرح است.
دلايل بكارگيري برنامه ريزي استراتژيك:
1- برنامه ريزي استراتژيك براي محيط هاي به شدت پيچيده و متغيير طراحي شده است.
2- برنامه ريزي استراتژيك براي كسب نتيجه است و بخشي از مديريت نتيجه گرا را تشكيل مي دهد.
3- يك ابزار اساسي براي اعمال مديريت است.
4- برنامه ريزي استراتژيك خود را تطبيق مي دهد.
5- براي پشتيباني مشتريان لازم است.
6- برنامه ريزي استراتژيك ارتباطات را گسترش مي دهد.
اسلاید 17 :
برنامه ریزی استراتژیک
اجزاي تشكيل دهنده و يا عوامل اجرا كننده فرآيند برنامه ريزي استراتژيك:
1- كميته راهبري:
متشكل از مديران سطوح عالي سازمان مي باشد و تدوين و بازنگري چشم انداز مطلوب سازمان vision))، ماموريت سازمان، ارزش ها، اهداف كلان و تصويب برنامه ها بر عهده اين كميته مي باشد.
2- كميته برنامه ريزي استراتژيك:
شامل تيم اجرائي است كه مجموع دانش آنها درباره محصولات، خدمات، فرآيندها و سيستم هاي كاري مي تواند در تعيين يا بازنگري چشم انداز و در تعيين اهداف و پيشرفت كار و نتايج، موثر واقع شود شامل مديران سازمان مي باشد كه هر كدام در جايگاه خود به پياده سازي برنامه ها مي پردازند. در اين كميته مدير مالي، مدير فني، مدير كيفيت و كنترل كالا، مدير منابع انساني، مدير IT و بقيه مديران مياني سازمان حضور دارند.
3- مديريت برنامه ريزي استراتژيك:
اين كميته جهت مديريت كل فرآيند تشكيل مي گردد و مواردي مانند پشتيباني لازم در جهت نيل به اهداف، هماهنگي در جهت پياده سازي برنامه ها، تهيه جداول زماني و ابزارهاي لازم براي به حركت در آوردن موتور سازمان بر عهده اين افراد مي باشد.
اسلاید 18 :
برنامه ریزی استراتژیک
روش هاي اجرائي برنامه ريزي استراتژيك:
1- تدوين چشم انداز:
چشم انداز سازمان بايد خلاصه، بياد ماندني، مطلوب و ايده آل مناسب را به تصوير بكشد و همه سطوح را در نظر بگيرد.
2- تدوين ماموريت:
- دليل وجودي سازمان
- جايگاه مشتريان(ارباب رجوع) و ذينفعان
- نيازها يا مشكلات بارز فعلي
- بازبيني ماموريت فعلي سازمان
3- ارزش ها و اصول رفتاري:
ارزش ها ملاك تصميم گيري مشترك در كليه شغلها و موقعيت هاست و باورهاي مشترك كاركنان هر سازمان است.
اسلاید 19 :
برنامه ریزی استراتژیک
4- ارزيابي محیط دروني و بيروني:
ارزيابي محیط دروني نقاط ضعف و قوت سازمان را مشخص مي سازد و ارزيابي محیط بيروني فرصت ها و تهديدها را تعيين مي كند.
5- استراتژي هاي سازمان و موضوعات استراتژيك (استراتژی های اصلی):
قسمتي از ماموريت وجودي سازمان را به صورت خواسته هاي بلند مدت بيان مي كند و حالت كلي، چند جانبه و وسيع دارد و در درون خود يك ايده و روش را معين مي كند.
6- اهداف كلان(بلند مدت):
- تعيين هدف، يك تلاش جمعي و تيمي است.
- داشتن ديد سيستمي و يكپارچه ضروري است.
- براي اهداف پيشنهادي، علت ها و معلول ها مشخص شود.
7- سنجش و ارزيابي عملكرد:
هدف از سنجش و ارزيابي عملكرد، اندازه گيري دقيق آن ميزان اطلاعاتی است که در صورت استفاده درست، موفقيت سازمان در استراتژي ها و اهداف را تضمين مي كند.
اسلاید 20 :
برنامه ریزی استراتژیک
8- تحليل فاصله:
ابزاري براي بكارگيري مقايسه سيستماتيك بين وضع موجود و وضع مطلوب است.
9- اهداف خرد (اهداف سالیانه):
هدف های سالیانه آرمانهای بلند مدت را به بودجه های سالانه تبدیل می کند. این اهداف مبنای مشخصی برای نظارت و کنترل بر عملکرد سازمان ارایه می دهد.
اهداف خرد (سالیانه) داراي ويژگي هاي زير مي باشد:
- خاص و قابل صراحت
- قابل اندازه گيري
- قابل دستيابي
- نتيجه گرا
- كوتاه مدت