بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
دولت و دموکراسی در عصر جهانی شدن
اسلاید 2 :
فصل پنجم : ظهور دولت بزرگ رفاهی
پس از جنگ جهانی دوم و پیدایش بحرانهای سیاسی – اجتماعی در دولتهای پیروز ، اندیشه دولت رفاهی برای تامین نیازهای فوری مردم به وجود آمد.
در این دولت با گسترش حیطه اختیارات دولتی ، برخی اهداف سوسیالیستی و عدالت مدارانه در راس اهداف دولت رفاه قرار گرفت و تا اندازه ای حیطه آزادی فرد، متناسب با افزایش اختیارات دولتی کاهش یافت و دموکراسی با حالتی سازمان یافته از شکل لیبرالیسم اولیه خارج شد.
تاکید لیبرالیسم متقدم در هر نقطه از جهان مدرن ، مخصوصا در انگلیس و آمریکا ، بیشتر بر جنبه های آزادی مثبت بود تا منفی ، مثلا به جای آنکه بر رهایی از مداخله دولت تاکید ورزد، بیشتر به فرصت برای ایجاد و تکمیل اهدافی که خود ایجاد کرده بود، تاکید می کرد. با تغییر در اهداف لیبرالیسم ، روشهای جدید روی کار آمد. در این میان ارزش محوری فرد آزاد شده تغییری نیافت. ولی مفهوم این ارزش و ابزار رسیدن به آن تغییر کرد.
اسلاید 3 :
ظهور دولت بزرگ رفاهی
یکی از مهمترین نتایج این تجدید نظر طلبی ، موفقیت لیبرالیسم در حفظ میزان قابل توجهی از آزادی اقتصادی و سیاسی و تغییر لیبرالیسم از تقاضای فرقه ای برای عدم مداخله دولت ، به برنامه سازمان یافته اقتصادی و سیاسی بود.
نظریه دولت لیبرال همراه با فرضیه های فرد گرایانه اش، الگویی برای انسانها ، نهادها و جامعه عرضه کرد تا واقعیت قدرت سازمانی ، ارزش و منافع جامعه ، تاریخ ملی و سرنوشت مشترک را تقلیل دهد این الگو با گذشت زمان ، به ویژه بعد از رشد نهادهای تجاری و صنعتی جدید یعنی تراست ها و کارتل ها بسیار بی اعتبار شد.
مهمترین عاملی که به تجدیدنظر در لیبرالیسم انجامید ، این بود که لیبرالها درک کردند که تحمیلات و تضییقات و وجود موانع بر سر راه آزادی بیشتر از آنکه ناشی از مقامات باشد از خود جامعه نشئات می گیرد بنابراین اصلاح و تجدید نظر در ساختار اجتماعی – اقتصادی را ضروری تشخیص ندادند.
اسلاید 4 :
آیا دولت رفاهی تجدید نظر یافته در خور توجه لیبرالیسم است؟
لیبرالیسم تجدید نظر یافته خواهان ابزارهای جهشی و کمک دولت به افراد و گروههای غیر مرفه است. این دولت بسیاری از برنامه های نهضت های دموکراتیک و سوسیالیست را پذیرفته است.
در ارتباط با این سوال که لیبرالیسم تجدید نظر یافته هنوز لیبرال است یا خیر، سه پاسخ می توان داد که عبارتند از :
نخست آنکه لیبرالیسم جدید از اختیار و استقلال فردی که در راس لیبرالیسم است حمایت می کند، هرچند ابزارهای رسیدن به آن غایت عوض شده باشد ولی غایت همچنان باقی است.
دوم آنکه تغییرات به وجود آمده در روش و سیاست های ناشی از توسعه و مدرنیزاسیون لیبرالیسم ، نه تنها زور و اجبار مستبدانه را تقلیل داد بلکه موجب گسترش قلمرو ، توزیع برابر و تقویت لیبرالیسم و نهایتا موجب بهره مندی افراد شده است.
اسلاید 5 :
آیا دولت رفاهی تجدید نظر یافته در خور توجه لیبرالیسم است؟
سوم انکه حقوق پیش بینی شده در قانون اساسی و قوانین عادی نه تنها در رژیم هایی که آزادی ، دموکراسی و دولت بروکراتیک را در هم آمیخته اند، باقی مانده بلکه در بعضی زمینه ها نیز بسیار رشد کرده است. رژیم مختلط ابزاری برای گروه و طبقه خاص ای نیست بلکه نمایندگی تمام آحاد جامعه را بر عهده دارد . و پاسخ گوی همگان است. پلورالیسم ، عدم تمرکز و روابط بین دولت و جامعه پاسخگوی این نیازهاست. آنها احتمالا این امکان را به انسان می دهند که در نظام تامین رفاه به وسیله دولت یک انتخاب حاشیه ای در توزیع ارزش های انسانی و یکی از انواع چند گانه آزادی را که تا کنون در تاریخ بوده است ، به وجود آورند
لیبرالیسم جدید بی شکل تر از لیبرالیسم کلاسیک است زیرا آبا و اجداد ی چون جان لاک و آدام اسمیت ندارد
اسلاید 6 :
کینز و دولت رفاه
به طور کلی لیبرالیسم جدید را باید مجموعه ای از گرایش های جدید در تفکر سیلسی و اقتصادی غرب دانست که در واکنش به پیدایش ساختار دولت رفاه پس از بحران بزرگ بین دو جنگ جهانی و به ویژه پس از جنگ جهانی دوم به وجود آمد.
لیبرالیسم جدید همچنین پدیدار شدن سیاستهای اقتصادی و اجتماعی برخی از کشورهای غربی بر ضد ساختار دولت رفاه، دخالتهای دولت در اقتصاد ، سوسیالیسم احزاب کارگری و گرایش کینزی در سرمایه داری غرب را سبب شد.
این نوع لیبرالیسم با توجه به تجربه دولت رفاهی برای واکنش به بحران سرمایه داری ، اندیشه ای نوین و مستقل بود، اما از لحاظ تاریخ اندیشه در بطن و متن جنبش فکری لیبرالیسم کلاسیک جای داشت.
اسلاید 7 :
نظریه های اقتصادی – سیاسی کینز
لرد جان مینارد کینز اقتصادان انگلیسی توجه خود را به مشکل بیکاری معطوف و عوامل آن را بررسی کرد . وی شدیدا به نظریه های اقتصادی کلان قرن بیستم حمله برد .
در ساده ترین شکل ، نظریه کلاسیک مسئله بیکاری را به انعطاف پذیری دستمزدها وابسته می دانست، با این توجیه که با کاهش دستمزد کار فرمایان بنگاههای تولیدی فرصت می یابند تا با سرمایه گذاری جدید دست بزنند و نهایتا از میزان بیکاری بکاهند.
کینز ضمن انتقاد از نظریه فوق یاد آور می شود که با کاهش دستمزد ها قدرت خرید مردم پایین می آید و در سطح کلان تقاضای کل نیز کاهش می یابد که درنتیجه باعث کاهش تولید شده و میزان اخراج و تعدیل نیروی کار نیز افزایش می یابد بنابراین میزان بیکاری بالا می رود.
اسلاید 8 :
نظریه های اقتصادی – سیاسی کینز
کینز معتقد بود نرخ بهره نقش اساسی و کلیدی در سطح کلان ایفا می کند و مهمترین ابزار دولتها برای حل مشکل بیکاری است.
وی بر این باور بود که اقتصاد سرمایه داری در نقطه ای خاص که رسیدن به آن اجتناب ناپذیر است با بحران مواجه خواهد شد و تنها راه حل دخالت دولت در امور اقتصادی است. البته راه حل اقتصاد مختلط که اکثر کشورهای اروپایی آن را دنبال می کنند را نیز یکی از راه حل بحران سرمایه داری می داند.
کینز رسیدن به تعادل را در صورت وجود بحران بر عهده دولت می داند به نظر وی هم در صورت افزایش شدید تقاضای کل و هم در شرایط اشتغال کامل احتمال تورم وجود دارد. از این رو اتحادیه های کارگری را هم در ایجاد تورم و هم در جلوگیری از آن دخیل می داند.
اسلاید 9 :
نظریه های اقتصادی – سیاسی کینز
کینز یک اقتصاد دان دولت رفاه است در واقع نظریات وی بر یک اصل روانشناسی مصرف استوار است.
کینز سه عامل روان شناسی ترجیح نقدینگی ، ترغیب به سرمایه گذاری و گرایش به مصرف را در ایجاد سطح تقاضا دخیل می داند.
پایان جنگ جهانی دوم با نوعی توافق سیاسی – اجتماعی کشورهایی اروپایی و تجدید شکلی نوین از جامعه اقتصادی به امید ایجاد اصلاحات ساختاری همراه بود خواسته های عمده ، که در این تغییر ساختار به آنها توجه شد از این قرار بودند :
اسلاید 10 :
ساختار و عمکردهای دولت رفاه
1- ملی کردن صنایع اساسی و مادر 2- تاسیس سازمان برنامه ریزی 3- ایجاد ساختارهای که مشارکت کارگران را در سطوح ملی و بخشی تسهیل کند. 4- سرمایه گذاری در فعالیت های باز سازی و زیر ساخت های اقتصادی 5- وضع قوانین برای خارج کردن بازار از بی طرفی و تحمیل وجدان جمعی بدان.
با توجه به اهداف اقتصاد مختلط شاید بتوان پنج هدف اساسی را برای دولت های که اقتصاد مختلط دارند نام برد: اشتغال کامل ، استفاده از ظرفیت کامل تولیدی ، ثبات قیمت ،افزایش دستمزدها همگام با افزایش بهره وری نیروی کار ، تعادل تراز پرداختها
