بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
ارزیابی شاخص فقرآبی در استان همدان
اسلاید 2 :
چکیده
یکی از روشهای برخورد با مشکلات و بحرانهای موجود در بخش آب، شناسایی نقاط ضعف و ارائه راهکارها جهت برطرف کردن آنهاست. به منظور بهبود و افزایش عملکرد بخش آب در هر کشور و استفاده بهینه از منابع آب موجود، باید عملکرد این صنعت بطور مستمر ارزیابی شده و نقاط قوت و ضعف آن مشخص شود. جهت نیل به اهداف فوق و نظارت بر بررسی وضعیت آب در هر مقیاسی، استفاده از شاخصهای مناسب ضروری است. شاخص فقرآبی، یک شاخص چند بعدی است که علاوه بر در نظرگیری وضعیت منابع آب در هر منطقه، میزان دسترسی، شرایط محیط زیست، میزان مصرف و ظرفیت زیر ساختها را نیز بررسی میکنند. در این پژوهش با استفاده از این شاخص وضعیت امنیت آب استان همدان مورد بررسی قرار گرفت. و مطالعات نشان میدهد که استان همدان در وضعیت امنیت آبی متوسط قرار دارد.
اسلاید 3 :
مقدمه
آب یکی از عناصر اصلی توسعه پایدار است و در سلامتی انسانها و تغییرات جمعیتی و تکامل تمدنهای انسانی نقش داشته و کمک میکند تا کشور از توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی برخوردار گردد. کمبود آب تاثیر شدیدی در دسترسی به غذا، سلامتی، معیشت و توسعه پایدار دارد(کریمی وهمکاران، 1397). آب به عنوان یکی از اساسیترین عنصر حیات، امروزه با بحرانی جدی روبرو است. رشد جمعیت و افزایش سرانه مصرف از یکسو و توسعه روزافزون فعالیتهای صنعتی و کشاورزی از سوی دیگر و کاهش نزولات جوی موجب گردیده است تا این منبع حیاتی به طور فزایندهای کاهش یابد(کامران دستجردی و همکاران، 1398).
ایران هم چالشهای زیادی را در بخش آب تجربه کرده و محدودیت منابع آب از مهمترین موضوعهای مورد بحث سیاستگذاران است. در دهههای اخیر عاملهای مختلفی همچون تغییرات آب و هوا، گرم شدن کره زمین و کاهش میزان بارش و برخی سیاستهای ساختاری مانند برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی برای توسعه کشاورزی، قیمت پایین آب آبیاری و استفاده ناکارآمد از آب موجب کاهش میزان سرانه آب تجدیدپذیر و افزایش بحران آب در کشور شده است(بلالی و ویاگی، 2015).
صرف نظر از اینکه مطالعات کم آبی تحت چه عنوانی انجام پذیرد، محدودیت در تولید غذا، فقر اقتصادی وتهدید پایداری محیط زیست از جمله مشکلات ناشی از کم آبی است که اغلب در مطالعات مختلف مورد توافق قرار دارد. عدم دسترسی به آب سالم کاهش بهرهوری جوامع را به دنبال دارد و کاهش بهرهوری منجر به فقر خواهد شد(پندی و همکاران، 2012). مطالعات نشان میدهند میزان دسترسی به آب در کشورهای مختلف متفاوت است. همچنین مردم میتوانند با توجه به عواملهای مختلفی دچار فقرآبی گردند، در بعضی موارد عدم دسترسی آنها به منابع آب کافی باعث فقرآبی آنها میشود.
طی کردن مسیر طولانی و طاقات فرسا برای رسیدن به منابع آبی نیز میتواند منجر به فقرآبی گردد. یکی دیگر از دلایل فقرآبی میتواند نداشتن پول کافی برای پرداخت هزینهها، با توجه به قیمت بالای آب باشد. بررسیها نشان میدهد در برخی از کشورها، با توجه به اینکه تمام موارد وجود دارد، مردم این مناطق فقیر آبی محسوب نمیگردند(لارنس و همکاران، 2002). بنابراین، فقرآبی به عنوان یک واژه و مفهوم جدید، تمام عواملی را در بر میگیرد که با مرتبط ساختن فقر جوامع به آب در دسترس بر کمبود آب در آن جوامع تأثیر گذارند(سالیوان و همکاران، 2003).
اسلاید 4 :
مقدمه
همتی و همکاران (1398)، در مطالعهای به بررسی "سنجش شاخص فقرآبی در میان گندمکاران آبی شهرستان دزفول " پرداختند که نتایج پژوهش به دست آمده حاکی از آن بود که ظرفیت پایین کشاورزان برای مصرف بهینه آب و سطح پایین دسترسی کشاورزان به منابع آب موجود از عوامل مهم ایجاد کننده فقر آبی کشاورزی در سطح شهرستان دزفول بود.
طالبی و امینی (1397)، در مطالعهای به بررسی" بررسی ابعاد کم آبی با استفاده از روش شاخص فقرآبی و تحلیل مقایسهای آن در بخشهای شهرستان قم" پرداخته که نتایج پژوهش به دست آمده حاکی از آن بود که در میان بخشهای شهرستان از نظر ابعاد پنجگانه شاخص فقرآبی تفاوت وجود دارد. بخش مرکزی با شاخص 126 پایینترین رتبه و جعفرآباد با 6/217 بالاترین رتبه را در شاخص فقرآبی داشتهاند.
کویرالا و همکاران (2020)، در مطالعهای با استفاده از " کاربرد شاخص فقر آبی در تجزیه و تحلیل فضایی تنش آبی در حوضه رودخانه کشی، نپال" پرداختند نتایج نشان داد که از بین سایر مولفهها، منابع بیشترین تنش را دارد که به دنبال آن ظرفیت، محیط، استفاده و دسترسی وجود دارد. تجزیه و تحلیل نشان می دهد که مناطق در منطقه تارای و مناطق شهری نسبت به مناطق دیگر در حوضه تنش بیشتری دارند.
ایفابی و همکاران (2020)، در مطالعهای به بررسی" ارزیابی فقر آب در منطقه دولت محلی اولورونسگو در ایالت اویو، نیجریه" پرداختند نتایج نشان داد که: WPI بالاترین میزان در الکنه/ ساگبو (72.3٪) و کمترین میزان در اونیگبتیII/ ساگبون (55.5٪) است. همچنین، WPI با منابع (656/0 = r) ، ظرفیت (705/0 =C) و محیطزیست با 95٪ رابطه مثبت قوی دارد.
اسلاید 5 :
روش انجام تحقیق
اسلاید 7 :
فرضیهها
شاخص فقر آبی در استان همدان مطلوب نیست.
مؤلفه منابع نسبت به سایر مؤلفه های شاخص فقر آبی در استان همدان در وضعیت بدتری قرار دارد.
اسلاید 8 :
بحث و نتیجهگیری
در شاخص فقرآب، ابعاد مختلف موثر بر مدیریت منابع آب در نظر گرفته شده و ابزاری موثر و جامع برای تحلیل وجود منابع آب سطحی و ارتباط آن با نیازهای انسانی و زیست محیطی است. یکی از مهمترین مزایای شاخص فقرآب در نظر گرفتن ویژگیهای اقتصادی و اجتماعی جوامع همراه با تغییر ابعاد مختلف منابع آب سطحی است که میتواند در مقیاسهای مختلف مکانی مورد استفاده قرار گیرد. این شاخص با توجه به پنج مولفه منابع، دسترسی، ظرفیت، مصرف و محیط توسط سالیوان تکمیل و ارائه شد.
این برنامه به دنبال تعریف ابزاری جامع برای توضیح و تحلیل شرایط فقرآب در منطقه است، هر مولفه از 15 متغیر تشکیل شده است، محاسبه شد. سلامی و طاهری ریکنده (1398) در پژوهش خود نیز به این نتیجه رسیدند که بررسی پنج مولفه شاخص فقرآب در استان همدان نشان میدهد که مولفه محیطزیست در استان در مقایسه با سایر مولفهها از وضعیت بسیارخوبی برخوردار است. و مولفه منابع و مولفه مصرف در شرایط خوبی است و مولفه دسترسی در وضعیت نسبتاً خوبی است، اما مولفه ظرفیت در مقایسه با سایر مولفهها در وضعیت نسبتاً خوبی نیست و با توجه به 5 مولفه اشاره شده، شاخص فقرآبی در استان همدان در وضعیت امنیت متوسط قرار دارد، که نتایج مطالعه آنها با نتیجه این پژوهش مشابه و همسو است.
