بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
فصل پنجم کشش
مقدمه
کشش قیمتی تقاضا
فرمول محاسبه کشش قیمتی تقاضا
انواع کشش قیمتی تقاضا
اندازه گیری کشش قیمتی تقاضا
روشهای محاسبه کشش قیمتی تقاضا
عوامل مؤثربرکشش قیمتی تقاضا
رابطه بین کشش قیمتی تقاضا و شیب منحنی تقاضا
کشش درآمدی تقاضا
کشش ارتباطی(متقاطع) تقاضا
رابطه بین کشش قیمتی تقاضا و درآمدکل
کشش قیمتی عرضه
اقتصاد خرد
اسلاید 2 :
مقدمه
ازمطالعه رفتارمصرف کنندگان(تقاضا)وتولیدکنندگان(عرضه)نتیجه میگیریم که مصرف کنندگان و تولیدکنندگان باتوجه به تغییرقیمت کالاها و خدمات، برنامه های خود درموردمصرف وتولیدکالاهاراتغییرمی دهند.
بنابراین دراین فصل به بررسی تعیین شدّت تأثیرقیمت کالاهابرروی مقدارعرضه وتقاضامی پردازیم. یعنی اگرقیمت کالابه عنوان مثال یک درصدتغییرکند تقاضا و یا عرضه چنددرصدتغییرخواهدکرد؛ آیابه همان اندازه ، کمتر ویابیشترازآن.
بنابراین برای بررسی این موضوع، ازمفهوم کشش استفاده می کنیم. بطورکلی مفهوم کشش دراقتصاد، یعنی واکنش دو متغیردرمقابل یکدیگر.
درابتدابه بررسی انواع کشش های قیمتی تقاضا ، که شامل کشش قیمتی تقاضا، کشش متقاطع(ارتباطی)تقاضا و کشش درآمدی تقاضا و سپس به کشش قیمتی عرضه می پردازیم.
اسلاید 3 :
(1)کشش قیمتی تقاضا(Elastisity)
کشش قیمتی تقاضا (ep) برای یک کالا، میزان حساسیت یاواکنش مقدارتقاضا برای آن کالا رادرمقابل تغییرات قیمت همان کالا و به شرط ثبات سایرعوامل، اندازه گیری می کند.
طبق قانون تقاضا، بین قیمت کالا و مقدارتقاضابرای همان کالا، رابطه ای معکوس وجوددارد. اماقانون تقاضا مشخص نمی کند که مثلا اگرقیمت کالائی 5% تغییر کند، مقدارتقاضابرای همان کالاچند درصدتغییرخواهدکرد. بنابراین برای پاسخ به این سؤال می توان ازکشش قیمتی تقاضا استفاده نمود.
اسلاید 5 :
انواع کشش قیمتی تقاضا
(4) (3) (2) (1)
نمودار شماره1- انواع نمودارتقاضا
اسلاید 6 :
انواع کشش قیمتی تقاضا(ادامه)
چون بین قیمت کالا و مقدارتقاضارابطه معکوس وجوددارد، درنتیجه کشش قیمتی تقاضا به جزموارد استثنائی همواره منفی است. بنابراین در بررسیهای اقتصادی ازقدرمطلق کشش قیمتی تقاضا استفاده می کنیم. در نتیجه می توان تقسیم بندی زیرراداشت:
(1)اگرقدرمطلق کشش قیمتی تقاضا برابریک باشد (|ep|=1)؛ یعنی درصدتغییر درمقدارتقاضای کالا برابربا درصدتغییردرقیمت کالامی باشد.بعبارت دیگر، این کالادارای کشش واحداست:
درصدتغییرقیمت کالا=درصدتغییرمقدارتقاضا
(2)اگرقدرمطلق کشش قیمتی تقاضا بزرگترازیک باشدep|>1) (|؛ درآن حالت کالای موردنظرکالای باکشش است. یعنی اینکه متقاضیان درمقابل تغییرقیمت کالا، واکنش شدیدی نشان می دهند. بعبارت دیگر درصدتغییر درمقدارتقاضا بیشترازدرصدتغییردرقیمت کالامی باشد:
درصدتغییرقیمت کالا< درصدتغییرمقدارتقاضا if |ep>1|
اسلاید 7 :
انواع کشش قیمتی تقاضا(ادامه)
(3)اگرقدرمطلق کشش قیمتی تقاضا کوچکترازیک باشد ( |ep|<1) ؛ کالای مورد نظر، کالای کم کشش می باشد.یعنی مصرف کننده درمقابل تغییرقیمت کالاازخود واکنش کمی نشان می دهد. مانند کالاهایی که جانشین کمتری داشته باشند و افراد مجبورباشندآنها رامصرف کنند:
درصدتغییرقیمت کالا> درصدتغییردرمقدارتقاضا if |ep <1 |
(4) اگرکشش قیمتی تقاضابرابرصفرباشد (ep=0) ؛ یعنی درمقابل تغییرقیمت کالا، تقاضا هیچ تغییری نخواهدکرد. که مثال بارز آن کالاهای ضروری می باشد. ماننددارو برای بیماریهای خاص و نان.
اسلاید 9 :
روشهای محاسبه کشش قیمتی تقاضا
کشش فاصله ای تقاضا
محاسبه کشش فاصله ای تقاضا رابااستفاده ازیک مثال ساده توضیح می دهیم:
مثال: فرض کنید دریک بازارفرضی، قیمت هرکیلوسیب زمینی400 تومان (P1=400) و مصرف کنندگان به اندازه 1000کیلوگرم (Q1=1000)سیب زمینی خریداری می کنند. اگرفروشنگان، قیمت رابه 500 تومان (P2=500) افزایش دهند درنتیجه میزان تقاضا به 800 کیلوگرم (Q2=800) کاهش می یابد. کشش قیمتی تقاضای سیب زمینی رابدست آورید:
اسلاید 12 :
عوامل مؤثربرکشش قیمتی تقاضا
مهمترین عوامل تعیین کننده میزان کشش قیمتی تقاضابرای یک کالا،عبارتنداز:
(1) وجودکالای جانشین
هرچه کالاها، جانشین بیشتری داشته باشندمصرف کنندگان به راحتی می توانندبا مقایسه قیمت آنها، اقدام به خریدکالاهایی بکنندکه قیمت پایین تری دارند. درنتیجه وجودکالاهای جانشین باعث می شودحساسیت مصرف کنندگان درمقابل تغییرات قیمت کالا افزایش یابد. بنابراین کشش قیمتی تقاضا برای کالای موردنظرنیزافزایش خواهدیافت.
(2) اهمیت کالادرسبدمصرفی
کالاهائی که سهم بسیارجزئی ازهزینه های خانواررابه خوداختصاص می دهند. درنتیجه فرداصولا ازتغییرات قیمت این کالاها تأثیرچندانی نمی پذیرد و تأثیر تغییردرقیمت آنهادرکل هزینه فرد، جزئی به نظرمی رسد.دراین صورت تقاضا کشش پذیری کمتری رانشان میدهد.برعکس اگرکالاها هزینه زیادی رادرسبد مصرفی افرادبه خوداختصاص دهند، تغییرقیمت کالاباعث می شودفرد درمورد کم مصرف کردن آنهاو یا استفاده ازکالای جانشین، واکنش زیادی رانشان دهد.
اسلاید 13 :
(3) زمان
کشش قیمتی تقاضابرای یک کالادردوره کوتاه مدت، کمترازکشش قیمتی تقاضا برای همان کالادردوره زمانی بلندمدت می باشد. چون هرچه قدرزمان طولانی تری باشدمصرف کنندگان زمان کافی خواهدداشت تا بتوانندکالاهای جانشینی که قیمت کمتری دارندخریداری نمایند. یعنی حساسیت یا واکنش افرادبرای تقاضای کالاها دردوره زمانی بلندمدت بیشتراز حساسیت آنها در دوره زمانی کوتاه مدت می باشد.
اسلاید 14 :
رابطه بین کشش قیمتی تقاضا و شیب منحنی تقاضا
دردونمودارزیر، شیب منحنی تقاضای کالای x راکمترازشیب منحنی تقاضای کالای y رسم کرده ایم و درمرحله بعد اگرقیمت کالای x و y را به یک اندازه افزایش دهیم، مقدارتقاضای کالای x، بیشترازکالای y کاهش می یابد.
بنابراین نتیجه می گیریم که کشش قیمتی تقاضابرای کالای x، بیشترازکشش قیمتی تقاضابرای کالای y می باشد.بنابراین هرچقدرشیب منحنی تقاضا کمتر باشد، کشش قیمتی تقاضای آن کالابیشترخواهدبود. نتیجه میگیریم که بین کشش قیمتی تقاضای یک کالا باشیب منحنی تقاضای همان کالا رابطه معکوس وجوددارد.
نمودارشماره2-
رابطه شیب وکشش
اسلاید 16 :
کشش درآمدی تقاضا (ادامه)
برای کشش درآمدی تقاضاهم می توان تقسیم بندی زیررادرنظرگرفت:
اگرکشش درآمدی تقاضابرای کالائی بزرگترازیک باشد(ei> 1) آن کالاراکالای لوکس(تجملی) می نامند. یعنی اگردرآمدبه میزان کمی افزایش یابد تقاضا برای آن کالا(کالای لوکس) به میزان بیشترازآن افزایش خواهدیافت.
اگرکشش درآمدی تقاضابرای کالائی کوچکترازیک باشد(یعنی (0اگرکشش درآمدی تقاضابرای کالائی منفی باشد (ei < 0) دراین صورت کالای موردنظرکالای پست می باشد.به عبارت دیگراگردرآمدافزایش یابدتقاضایآن کالادرجهت عکس آن تغییرمی یابد.(یعنی کاهش می یابد)
اگرکشش درآمدی تقاضای کالائی برابرصفرباشد (ei=0) یعنی بین درآمدو تقاضای کالای موردنظررابطه ای وجودندارد.یعنی باتغییردرآمد،تقاضای کالا تغییری نخواهدکرد.
اسلاید 18 :
(3) کشش ارتباطی تقاضا(ادامه)
(2) اگرعلامت کشش ارتباطی تقاضا منفی باشد (exy <0) یعنی دوکالای موردنظر مکمل هم می باشند.(اتومبیل ولاستیک اتومبیل). یعنی درنتیجه افزایش قیمت کالای Y (لاستیک اتومبیل) و کاهش تقاضا برای آن ، مقدارتقاضا برای کالای X (اتومبیل) هم کاهش می یابد (چون این کالاهاراهمزمان باهم می توان مصرف نمود) و برعکس.
(3) اگرکشش ارتباطی تقاضا برابرصفرباشد (exy=0) دراین صورت دوکالا،
بی ارتباط باهم هستند(ساندویچ و کفش) به عبارت دیگردرنتیجه تغییرقیمت کالای Y (کفش) مقدارتقاضابرای کالای X (ساندویچ) ثابت و بدون تغییرمی ماند.
اسلاید 20 :
جدول شماره1- رابطه بین کشش نقطه ای و درآمدکل