بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
عوامل شيميايي زيان آور محيط كار
با رشد تكنولوژي و برهم زدن تعادل طبيعي محيط زيست انسان، ادامه حيات بشر با مخاطرات بسياري مواجه شده است. توليد و كاربرد دهها هزار نوع ماده شيميايي بصورت محصولات واسطه اي و نهايي موجب آلودگي محيط هاي كاري شده و سلامتي شاغلين در صنايع را تهديد مي كند. اين مواد بصورت گاز، مايع و يا جامد ممكن است طبيعي يا مصنوعي و آلي يا معدني باشند.
اسلاید 2 :
عوامل شيميايي زيان آور محيط كار
براي طبقه بندي بيماريهاي ناشي از عوامل شيميايي تقسيم بندي زير را مي توان انجام داد:
بيماريها و مسموميتهاي ناشي از جذب مواد از طريق دستگاه تنفسي (جذب گردوغبار و گاز)
بيماريها و مسموميتهاي ناشي از جذب مواد از طريق دستگاه گوارش مانند جذب ارسنيك، فسفر و سيانورها
بيماريها و مسموميتهاي ناشي از جذب مواد از طريق پوست مانند جذب تترااتيلن سرب و آنيلين و فنول
اسلاید 3 :
عوامل شيميايي زيان آور محيط كار
گردوغبار:
اعمال مكانيكي مانند خردكردن، اره كردن، مته كردن، سائيدن و شكستن، توليد غبار و گرد مي نمايند كه ذرات آن ممكن است قابل رؤيت با چشم يا ذرات ميكروسكوپي باشد. اين گردوغبارها را مي توان به دو دسته تقسيم كرد:
گردوغبارهاي كم اثر
گردوغبارهاي سمي
گردوغبارهاي كم اثر : كه بيماريهايي نظير سل يا ساير عفونتها ايجاد
مي نمايند مانند پودر كربن، سيمان، گچ، گردوغبار آهن
اسلاید 4 :
عوامل شيميايي زيان آور محيط كار
گردوغبارهاي سمي
كه معمولاً ايجاد بيماريهاي ريوي مي نمايند و بسته به نوع گردوغبار و طول مدت تماس از ظرفيت تنفسي مي كاهند و تا آخر عمر زندگي شخص را متأثر مي سازند.
مهمترين آنها عبارتند از سيلين، آزبست، سيليكاتها، زغال سنگ، سرب، كادميوم، كروم و كروماتها آرسنيك، حشره كش ها، گردوغبارهاي پنبه، نيشكر، يونجه و غلات.
آثار آنها شامل اثر بر مجاري تنفسي و ايجاد آلرژي، اثر بر نسوج عميق ريه، اثر بر دستگاه گوارشي در صورت بلع ، اثر بر سيستم اعصاب، اثر بر مجاري ادرار، ساختمان استخوان بندي، چشمها،
ايجاد سرطان، اثر كاهنده مقاومت بدن، اثر بر
سيستم خون ساز و سيستم گردش خون مي باشد.
اسلاید 5 :
اصول کلي شناسايي عوامل شيميايي زيانآور
بررسي مقدماتي کارگاه صنعتي. شامل تعيين نوع مواد اوليه و مواد بنيابيني و نوع نگهداري و چيدمان ميزان مخاطرات آنها، تعداد کارگران، مساحت کارگاه، منابع توليد آلودگي اقدامات کنترلي و وسايل حفاظتي، وضعيت بهداشت عمومي رفاهي و تغذيه و وضعيت کاري کارگران
تهيه دستورالعملها و استانداردهاي نگهداري مواد و اطلاعات مربوط به آنها نظام حمل و نقل، و هشدارها و توصيههاي ايمني به هنگام مخاطرات گوناگون و آموزشهاي لازم
اسلاید 6 :
اصول کلي شناسايي عوامل شيميايي زيانآور
3. کنترلهاي فني و مهندسي شامل ملاحظه فرايند توليد، طراحي، جانمايي، تجهيز، محصور کردن، جداسازي و سيستمهاي حفاظتي و تهويه. دقت در بستهبندي، نظام بازرسي و کنترل، کاهش سطح مواجهه با مخاطرات
4. استفاده از وسايل حفاظت فردي متناسب با آلايندهها و مخاطرات همراه با رعايت مسائل بهداشتي و تدوين نظام آموزشي و فرهنگ سازي.
اسلاید 7 :
عوامل شيميايي زيان آور محيط كار
راههاي پيشگيري و كنترل ذرات در محيط كار
كنترل عامل توليدكننده آلودگي شامل جايگزيني، تغيير روش كار، روش هاي مرطوب، تعمير و نگهداري و نظافت عمومي
انتقال عامل آلودگي شامل استفاده از تهويه طبيعي يا مصنوعي، ايجاد فاصله و غيره
كنترل عوامل كار شامل آزمايش هاي پزشكي، دوزيمتري، ماسكهاي حفاظتي، تنظيم ساعت كار و چرخش.
اسلاید 8 :
عوامل شيميايي زيان آور محيط كار
گازها
گازها ممكن است در محيط كار توليد شوند كه حتي ممكن است نظير گازكربنيك بي رنگ و بو باشند.
خطرات آنها ممكن است هم ناشي از خواص سمي آنها و هم قابليت اشتعال آنها باشد.
گاهي گازهاي توليد شده سمي محسوب نمي شوند ولي به لحاظ رقيق كردن هوا در تنفس دچار اختلال مي نمايند مانند ازت و متان
اسلاید 9 :
عوامل شيميايي زيان آور محيط كار
گازهاي سمي
خواص پاره اي از گازهاي سمي در اين بخش توضيح داده مي شود:
1- منواكسيد كربن CO
گازي است بي بو، بي رنگ و بدون مزه. از احتراق ناقص كربن توليد مي شود و به علت ميل تركيبي زياد با هموگلوبين خون (دويست بار بيش از اكسيژن) در انتقال اكسيژن به بافتها اختلال ايجاد مي كند مقدار كم آن باعث كاهش عكس العمل مركز اعصاب، کند هوشي، سردرد خفيف مقدار بيشتر باعث ضعف و تهوع و بيهوشي و تشنج و ضربان شديد قلب و مرگ مي شود.
استفاده از كپسولهاي اكسيژن خالص به دفع اين گازها از ريه
كمك مي كند.
اسلاید 10 :
عوامل شيميايي زيان آور محيط كار
2- گاز هيدروژن سولفوره H2S
گازي است بي رنگ با بوي گنديدگي تخم مرغ، از تجزيه مواد آلي گوگرددار و فاضلاب ها توليد مي شود و با تأثير روي سلسله اعصاب و فلج كردن دستگاه تنفسي به مرگ منجر مي شود.
اسلاید 11 :
عوامل شيميايي زيان آور محيط كار
3- گاز آمونياك NH3
گازي بي رنگ که در توليد كودهاي شيميايي استفاده مي شود و در پروسه هاي سنتر در صنايع شيميايي مانند چسب سازي مورد استفاده قرار مي گيرد. در تماس با پوست ايجاد سوختگي مي نمايد و مخاطرات بسيار براي سيستم بينايي و قرنيه دارد. استنشاق اين گاز سبب برونشيت شيميايي و تنگي نفس و سرفه هاي خلط دار و خوني و تورم دهان و گلو و ريزش اشك مي شود. دستكش ها و عينك هاي حفاظتي و استفاده از وسايل تنفسي براي عوامل كار ضروري است.
اسلاید 12 :
عوامل شيميايي زيان آور محيط كار
4- گاز كلر cl2
براي تهيه مواد سفيدكننده، الياف مصنوعي، ضدعفوني كننده آب آشاميدني و استخرها بكار مي رود احساس خفگي، سرفه، تحريك چشمها، ريزش اشك، تهوع از عوارض آن است. تهويه كافي و استفاده از وسايل تنفسي بهنگام كار با اين گاز ضروري است.
5- اسموگ يا دود مه
تركيب ذرات مه با آلوده سازهاي هوا يا به عبارت ديگر سرماي زياد و رطوبت زياد و هواي آلوده توليد اسموگ مي نمايد كه
بسيار خطرناك مي تواند باشد.
اسلاید 13 :
عوامل شيميايي زيان آور محيط كار
دستگاههاي كنترل مواد آلاينده هوا :
1- كنترل گازهاي آلوده كننده هوا
براي اين كار از جذب در مايعات ( انتخاب حلال متناسب با گاز) ، جذب سطحي جامدات ( استفاده از كربن فعال، اكسيد آلومينيوم، ژل سيليس و غيره حسب نوع گاز) ، تقطير (كم كردن درجه حرارت يا گاهي افزايش فشار) ، بعدسوزها (سوزاندن گازهاي آلاينده بعد از توليد) استفاده مي شود.
اسلاید 14 :
عوامل شيميايي زيان آور محيط كار
2- جدا كردن ذرات
براي اين كار از روش اتاقك هاي ته نشيني (عبور گاز با سرعت بسيار كم براي ريزش ذرات) ، گردگيري سيليكوني ( با استفاده از نيروي گريز از مركز) ، فيلترها (بصورت يك بستر متخلخل عموماً پارچه اي) و غبارگيرهاي الكتريكي و غيره و گاهي تركيب اين روش ها استفاده مي شود.
اسلاید 15 :
بيماريهاي ناشي از عوامل زيست شناختي محيط كار
براي برخي مشاغل مرتبط با موجودات زنده، تماس با ميكروارگانيسم هاي عفوني، انگل ها و يا فراورده هاي مربوط موجب بيماري مي شوند.
بيماريهاي ناشي از ويروسها مانند بيماريهاي هپاتيت، هاري، نيوكاسل، ايدز عموماً در مشاغل مرتبط با خون و حيوانات
بيماريهاي ناشي از باكتري ها مانند سياه زخم، بروسلوز، كزاز، سل و . . . عموماً در مشاغل مرتبط با دام و احشام و مراكز درماني
بيماريهاي ناشي از قارچ ها عموماً در دامداريها، مزارع، سيلوها
بيماريهاي ناشي از انگل ها عموماً در مزارع، كارگران
ساختماني، معادن ناشي از دفع غيربهداشتي فاضلاب
اسلاید 16 :
بيماريهاي ناشي از عوامل زيست شناختي محيط كار
كنترل و پيشگيري
براي پيشگيري عمومي استفاده از حشره كش هاي مناسب، واكسينه كردن احشام، تهويه مناسب، محدودكردن واردات حيوانات و پرندگاه از محيط هاي آلوده از جمله اقدامات محيطي مناسب مي باشد.
براي پيشگيري اختصاصي، واكسينه كردن كاركنان، داروهاي پيشگيري كننده، لباس ها و دستكش هاي حفاظتي استريل كردن وسايل، آزمايشات مرتبط و تدوين دستورالعمل هاي بهداشتي از جمله مواردي است كه توصيه مي شود.
اسلاید 17 :
بيماريهاي ناشي از عوامل زيست شناختي محيط كار
بيماريها و عوارض ناشي از عوامل ارگونومي
ارگونومي را تطابق علمي كار و محيط كار با ويژگي هاي فيزيكي و رواني انسان تعريف كرده اند.دعدم توجه به اصول ارگونومي منجر به بروز اختلالات اسكلتي عضلاني در انسان مي شود.
هدف ارگونومي سلامت نيروي كار و كارآمدي و بهره وري سيستمها در فعاليت هاي مختلف مي باشد. برخي حيطه هاي ارگونومي بشرح ذيل است:
1- آنتروپرمتري (تن سنجي)
آنرا علم سنجش ابعاد بدن دانسته اند. تعيين دامنه ابعاد
اندامهاي مختلف از مهمترين موضوعات اين حوزه است.
اسلاید 18 :
بيماريهاي ناشي از عوامل زيست شناختي محيط كار
2- فيزيولوژي كار
اين حوزه شاخه اي از فيزيولوژي انساني است كه اعمال و وضعيت بافت ها و اندامها را در هنگام كار توضيح مي دهد. بدين ترتيب در ارگونومي تلاش مي شود شرايطي تأمين شود كه افراد بدون خستگي غيرضروري قادر به انجام كار خود باشند.
3- فيزيولوژي محيط
در اين حوزه، اثر شرايط مختلف مانند سروصدا، گرما، رطوبت، ارتعاش و غيره روي فيزيولوژي بدن انسان مورد
مطالعه قرار مي گيرد.
اسلاید 19 :
بيماريهاي ناشي از عوامل زيست شناختي محيط كار
4- بررسي صدمات اسكلتي- عضلاني مرتبط با كار
از مهمترين بيماريهاي مرتبط با كار، عوارض اسكلتي-عضلاني است. به كمك اجراي اصول ارگونومي مي توان از طريق كاهش تنش هاي عضلاني و كنترل عوامل مكانيكي با حد قابل توجهي از اين اختلالات كاست.