بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
تئوری حسابداری
فصل پنجم: اندازه گیری در حسابداری
اسلاید 3 :
رئوس مطالب فصل
مقدمه
تعریف اندازه گیری
انواع اندازه گیری
مقیاس های اندازه گیری
واحدهای اندازه گیری
خاصه های اندازه گیری
جایگاه اندازه گیری در چارچوب نظری
اسلاید 4 :
اندازه گیری یکی از مهمترین بخش های هر تلاش علمی محسوب می شود. تا زمانی که نتوان یک پدیده را اندازه گیری کرد، دشوار است که بتوان آن را مورد ارزیابی قرار داد.
اندازه گیری چنان با حسابداری در آمیخته شده که نمی توان به سادگی این دو را از هم جدا کرد.
می توان اندازه گیری را مهمترین چالش حسابداری دانست.
اندازه گیری را تخصیص عدد به خصوصیات یا ویژگی های اشیاء مورد اندازه گیری تعریف نموده اند.
اندازه گیری با مفاهیم کمی گره خورده است. حسابداری نیز یک دانش کمی است یا حداقل دانشی است که جنبه های کمی آن بسیار پررنگ تر ازجنبه های کیفی آن می باشد.
گواه این وجود واحد پولی به عنوان یکی از فرضیات بدیهی در حسابداری است. به همین دلیل واحد اندازه گیری چالشهای تئوریک متعددی در حسابداری پدید آمده است.
مقدمه
اسلاید 5 :
در ابتدا باید بدانیم که اندازه گیری به دو صورت کمی و کیفی صورت می گیرد.
در اندازه گیری کمی (مثلا وزن) تنها یک خصوصیت مورد ارزیابی قرار می گیرد ولی در اندازه گیری کیفی (زیبایی) چندین خصوصیت مورد ارزیابی قرار می گیرد.
اندازه گیری در حسابداری هم چیزی شبه به اندازه گیری کیفی می باشد. به عنوان مثل نمی توان سود را به طور مستقیم اندازه گیری کرد؛ بلکه باید با عوامل متعددی همچون درآمدها، هزینه ها و . را مدنظر قرار داد تا در نهایت بتوان رقمی تحت عنوان سود را محاسبه نمود.
وجود جایگزین های مختلف در حسابداری باعث دشواری در فرآیند حسابداری می گردد.
تعریف اندازه گیری
اسلاید 6 :
تعریف اندازه گیری از استیونس:
اندازه گیری تخصیص اعداد به خصوصیات یا ویژگی هاست.
تعریف اندازه گیری از نظر کمپبل: (یکی از نخستین افرادی به موضوع اندازه گیری پرداخته است):
اشیا (موضوعات) مورد اندازه گیری تعریف نمود.
تخصیص اعداد به منظور نشان دادن خصیصه های مادی غیر عدد یک سیسیتم، مطابق با قوانین حاکم بر این خصیصه ها می باشد.
تعریف اندازه گیری از نظر استرلینگ:
قواعدی که می توان در اندازه گیری از آن استفاده کرد باید محدود باشند در غیر این صورت هر گونه تخصیص عددی را می توان اندازه گیری نامید.
اسلاید 8 :
اگر عدد تخصیص یافته به یک شی (موضوع)، در نتیجه اندازه گیری واقعی آن خاصه باشد، آن را اندازه گیری مستقیم می گویند.
اندازه گیری غیر مستقیم یک خاصه، نوعی اندازه گیری با استفاده از ابزارهای تقریبی می باشد.
معمولا اندازه گیری های مستقیم بر اندازه گیری غیر مستقیم ارجحیت دارد.
طبقه بندی دیگری از اندازه گیری، طبقه بندی براساس اندازه ارزیابی کننده و اندازه های پیش بینی کننده است.
اندازه گیری ارزیابی کننده مربوط به خاصه هایی از اشیا می باشد که می توان مو قعیتی را ارزیابی کرد.
اندازه گیری پیش بینی کننده با شرایطی در ارتباط هستند که می توانند نشانگر شرایط آتی باشند.
اندازه گیری مستقیم
اسلاید 9 :
اندازه گیری غیر مستقیم:
به عنوان مثال سود سال جاری به دلیل آنکه می توان بر اساس آن سود سال بعد را پیش بینی کرد در نتیجه پیش بین کننده است. البته سود از لحاظ این که عملکرد دوره را نشان می دهد می توان به عنوان ارزیاب کننده نیز در نظر گرفت.
بسیاری از اندازه گیری ها در حسابداری مالی (سنتی) نه از نوع ارزیابند و نه از نوع پیش بین، مانند استهلاک بر مبنای بهای تمام شده، ارزشیابی موجودی کالا بیانگر هیچ واقعی ای نمی باشند. مهم نیست که آیا این مقادیر را اندازه گیری در نظر گرفت یا نه بلکه مهم این است که مقادیر برای استفاده کنندگان سودمند باشد.
استرلینگ روشهایی نظیر فایفو و لایفو را محسابه می داند نه اندازه گیری، زیرا آنها با اندازه گیری پدیده یا خاصه واقعی ای انطباق ندارند.
اسلاید 10 :
اندازه گیری بنیادی زمانی صورت میگیرد که بتوان اعداد را با ارجاع به قوانین طبیعی به نحوی به خصیصه های موضوع مورد اندازه گیری تخصیص داد که آن اندازه وابسته به اندازه گیری هیچ متغیر دیگری نباشد.مانند: طول و وزن.
خصیصه های بنیادی جمع پذیرند.
3. اندازه گیری بنیادی:
اسلاید 11 :
اندازه گیری مشتقه، فرآیندی است که وابسته به اندازه گیری دو یا چند کمیت دیگر می باشد.
اندازه چگالی مثال خوبی می باشد که به جرم و حجم وابسته است.
4. اندازه گیری مشتقه:
اسلاید 12 :
در اندازه گیری دستوری که اغلب در علوم اجتماعی نمود پیدا می کند، سعی بر آن است تا چند خصیصه قابل مشاهده را به یک مفهوم مشخص نسبت داد، بدون آینکه تئوری تأیید شده ای برای حمایت از آن وجود داشته باشد.
برای مثال، در حسابداری نمی توان سود را مستقیماً اندازه گیری کرد، در عوض فرض می شود متغیرهای درآمد و هزینه با مفهوم سود رابطه داشته و می توان از آنها برای ارائه ی یک اندازه غیر مستقیم از سود استفاده کرد.
در واقع در محاسبه سود جمع جبری اندازه گیری متغیرهای مزبور را اندازه گیری سود می پنداریم. البته باید توجه داشته که طبق تعریف اندازه گیری توسط کمپبل اندازه گیری سود را نمی توان اندازه گیری نامید.
5. اندازه گیری دستوری:
اسلاید 13 :
تورگرسون این نظریه اندازه گیری را قبول دارد و تنها مشکل این نظریه را تعدد روشها برای اندازه گیری می داند.
در حسابداری استانداردگذاران خاصه های اندازه گیری متعددی را به صورت دستوری بدون آنکه این خاصه ها مبتنی بر تئوری اندازه گیری تأیید شده ای باشند، بیان نموده اند، که با ایجاد روش های متعدد اندازه گیری شده که از لحاظ کیفیت باهم تفاوت ندارند.
اسلاید 14 :
رابطه بین سیستم اندازه گیری و خاصه اشیاء را مقیاس اندازه گیری می گویند.
مقیاسهای اندازه گیری:
اسلاید 15 :
مقیاس اسمی ؛ سادهترین و ابتداییترین مقیاس برای سنجش کیفیتها است.دسته ها ی تقسیمی از لحاظ علامت کوچکتر و یا بزرگتر قابل مقایسه نیستند. به وسیله این مقیاس فقط بودن یا نبودن یک صفت سنجیده میشود. مثلا طبقه بندی کردن دانشجویان بر اساس شهر یا رشته با عدد گذاری.
2. مقیاس رتبه ای این مقیاس نسبت به مقیاس اسمی در پله بالاتری قرار میگیرد. نسبت به این مقیاس اعداد تخصیص یافته در این رده بندی های رتبه ای نشانگر نوعی ترجیح و برتری هستند، امام درجه ترجیح بین طبقات الزاماً یکسان نیست. مثل انتخاب افراد.
در حسابداری مرتب نمودن داراییها و بدهی های جاری بر حسب نقدینگی، مثالی از رده بندی رتبه ای است.
اسلاید 16 :
3. مقیاس فاصله ای : در این نوع مقیاس بر خلاف مقیاس رتبه ای، فاصله بین اعداد مربوط به یک خاصه باید مساوی باشد. مانند درجه،
4. مقیاس نسبتی همانند مقیاس فاصله ای می باشد که فاصله بین دو عدد باید باهم مساوی باشد و علاوه بر آن دارای یک ویژگی می باشد و آن نیز دارای نقطه صفر منحصر به فرد می باشد. در مثال درجه نمی توان گفت که صفر درجه نشان دهنده بدون دما بودن می باشد.
در حسابداری از این مقیاس نیز برای بیان نبودن مبلغی برای یک قلم مربوطه استفاده می شود.
اسلاید 17 :
در تلاش برای تحلیل ارزش یک اندازه، خصوصیات مختلفی را می توان در نظر داشت و توافق بین اندازه گیران را می توان به عنوان ملاکی برای تعیین کیفیت اندازه گیری در نظر گرفت.
به طور مثال اگر استفاده کنندگان از گزارشگری مالی دریابند که اعداد حسابدرای در هر شرایطی یکسان بوده وابسته به تهیه کننده آن نمی باشد، بسیار خشنود خواهد شد. این دقیقاً نگاه ایجری و جائدیک از مفهموم عینیت می باشد.
تعریف مفهوم عینیت: میزان توافق بین اندازه گیرانی که دارای ابزار و محدودیت هایی مشابه هستند و خاصه معینی از یک شی (موضوع) را اندازه گیری می کنند.
کیفیت اندازه گیری:
اسلاید 18 :
از نظر تئوریک مفاهیم عینیت (تأیید پذیری) و سویه (سودمندی)] انحراف مقادیر پیش بینی شده از واقعی [ به صورتی غیر قابل انعطاف پذیر در نظر گرفته می شود. حال آنکه نهادهای تدوین استاندارد باید با این مفاهیم با انعطاف و با هدف ایجاد موازنه برخورد کنند.
به موقع بودن و فزونی منافع بر بهای تمام شده نیز دو کیفیت دیگر از اندازه گیری می باشند. که همواره مورد توجه استانداردگذاران بوده است. منظور از به موقع بودن این است که اطلاعات صورتهای مالی که حاصل اندازه گیری می باشد باید به هنگام باشد.
البته گاهی نیاز اطلاعات به هنگام با محدودیت فزونی منافع بر بهای تمام شده در تضاد است.
اسلاید 20 :
1. اندازه گیر
ممکن است شخص اندازه گیر به اشتباه از قواعد استفاده کند و یا نتواند از ابزار به درستی استفاده نماید.
2. ابزار اندازه گیری
ممکن است وقوع خطا در اندازه گیری از محل معیوب بودن ابزار اندازه گیری باشد. حتی وقتی از یک ابزار غیر فیزیکی برای اندازه گیری استفاده شود که بازهم امکان خطا وجود دارد.
برای نمونه برخی صاحب نظران معتقدند شاخص قیمت مصرف کننده برای تعدیلات سطح عمومی قیمت ها شاخص کاملی نیست و نمی تواند تمامی تغییرات ایجاد شده در تغییرات سطح عمومی قیمت ها را نشان دهد.
عوامل خطا در اندازه گیری:
