پاورپوینت فعل در زبان فارسی

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

فعل در زبان فارسی

اسلاید 2 :

فعل در فارسی تشکیل شده است از:
ماده + شناسه
ماده دو گونه است:
ماضی، مضارع
رفت، رو

اسلاید 3 :

شناسههای فارسی چنین اند:-َم-ی-َد (در فعل ماضی چیزی نمیآید)-یم-ید-َند

اسلاید 4 :

گونههای فعل از نظر ساختار
فعلها چهار جورند:
1. ساده
2. پیشوندی
3. مرکب
4. عبارت فعلی

اسلاید 5 :

فعلهای ساده از نظر ساختار ماده دوجورند:
فعلهای بیقاعده

فعلهای باقاعده

اسلاید 6 :

فعلهای بیقاعده
مقصود فعلهاییست که شناخت مادهی ماضی و مضارع آن، تنها از راه گوش و سماعیست؛
مانند: گفت (مادهی ماضی)
گو (مادهی مضارع)

اسلاید 7 :

فعلهای بیقاعده
شمار فعلهای بیقاعده در زبان فارسی بین 300 تا 400 فعل است:
رفت  رو

اسلاید 8 :

فعلهای باقاعده
فعلهایی که با قاعدهی زیر ساخته میشوند:
اسم یا صفت یا صوت [در جای مادهی مضارع] + -ید (گذشتهساز) = مادهی ماضی

اسلاید 9 :

نمونه برای فعلهای باقاعده
1. از اسم:
چسب + -ید =چسبید
2. از صفت:
ترش +-ید =ترشید
3. از صوت:
تپ (صدای قلب) + -ید =تپید

اسلاید 10 :

فعلهای باقاعده
ساخت فعلهای باقاعده، هم در زبان معیار رواج دارد؛ هم زبان مردم، هم زبان ادبی؛ برای نمونه:
زبان معیار: انجام داد :انجامید
زبان مردم: شوت زد: شوتید
زبان ادیبان: مزه کرد : مزید

اسلاید 11 :

کاربرد فعلهای باقاعده به جای فعل مرکب
این قانون به ما یاری میرساند، با کوتاه کردن فعل، جملهی سادهتری بنویسیم:

اسلاید 12 :

نمونههای تبدیل فعل مرکب به فعل با مادهی باقاعده

اسلاید 13 :

تمرین: فعلهای زیر را بررسی و به فعل باقاعده تبدیل کنید
در اوایل دهه 80 طرح یکسان سازی نرخ ارز انجام گرفت.
حتیˈجرج ویلˈستون نویس محافظه کار روزنامه واشنگتن پست نیزمعتقد است مذاکرات جاری،آمریکا را وادار ساخته تا به صورت دائم بپذیرد ایران به فناوری هسته ای مجهز شده و شرایطی پیش آمده که هر دو طرف می توانند، بپذیرند.
هشت سال با ما جنگ کردند و نتوانستند، تخطی به این نظام و کشور کنند، حال اگر باز هوسی در سر دارند، این گوی و این میدان آماده است و می توانند امتحان کنند.

اسلاید 14 :

تمرین: فعلهای زیر را بررسی و به فعل باقاعده تبدیل کنید
امکانات لازم برای انتقال خبر در آن زمان بسیار محدود بود؛ به عنوان مثال دستگاه فکس وجود نداشت و برای این کار دستگاهی بنام فاکسی میل را به زحمت از ارتش یا جایی دیگر فراهم کرده بودیم و سعی می کردیم با این امکانات، اخبار را سریعتر ارسال کنیم.

اسلاید 15 :

فعلهای پیشوندی
بسیاری فعل بیقاعده میتواند با چند پیشوند ترکیب شوند؛ و معنای تازهیی بیابند؛ بدین ترتیب، بر شما فعلهای کاربردی افزوده میشود؛ برای نمونه:
فعل بیقاعده با مصدر «آمدن» (آ/آمد) با پیشوندهای گوناگون معناهای گوناگون میگیرد:

اسلاید 16 :

نمونه برای فعلِ پیشوندی
بر + آمد= طلوع کرد
سر + آمد = به پایان رسید
باز + آمد = برگشت
در + آمد = وارد شد

اسلاید 17 :

برای فعلِ پیشوندی تمرین کنید
بر + رفت=
سر + رفت =
باز + رفت =
در + رفت =
فرو + رفت = .

اسلاید 18 :

فعل مرکب
آن‏چه به نام فعل مرکب از دیرباز تاکنون در زبان فارسی رواج یافته، به دو گونه است:
1. سازه‏ی اسم یا صفت + هم‏کرد (بخش فعلی= فعل کمکی): اعلام کرد؛
2. سازه یا عبارت فعلی: حرف اضافه + اسم + هم‏کرد:
به دست آورد.

اسلاید 19 :

فعل مرکب
در گونه‏ی نخست، چون اسم یا صفت صرف نمیشود، هم‏کرد میآید، تا به آن اسم یا صفت، ویژگیِ فعلی بدهد.
نکته‏ی مهم درباره‏ی فعل مرکب این است که هم‏کرد آن، دیگر معنای نهاده‏ی خود را ندارد و تنها ابزاریست فعلساز برای اسم یا صفت.

اسلاید 20 :

فعل مرکب
بنابراین، آن گروه نویسندگان که گمان میکنند هم‏کرد هم‏چنان معنای نهاده‏ی خود را دارد، ساختار فعل مرکب را نمیشناسند.
همکردهای رایج در زبان فارسی چنین اند:
آمدن، آوردن، بردن، بستن، خوردن، دادن، داشتن، دیدن، زدن، ساختن، شدن، فرمودن، کردن، کشیدن، گردیدن، گردانیدن، گرفتن، گشتن، نمودن، یافتن