بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
راهبرد های مدیریتی
اسلاید 2 :
کنترل بیماری های تک دوره ای با کاهش مقدار یا اثر اینوکلوم
اولیه (میزان بیماری به میزان اینوکلوم اولیه بستگی دارد)
کنترل بیماری های چند دوره ای
راهبرد مدیریت پاتوژن های چند دوره ای به میزان اینوکلوم اولیه و نرخ افزایشی بیماری بستگی دارد با کاهش مقدار زیاد اینوکلوم اولیه یا محدود نمودن پتانسیل نرخ های سریع افزایش بیماری
اسلاید 3 :
راهبرد های مدیریتی
اقداماتی جهت پیشگیری شیوع یک بیماری، کاهش مقدار و میزان مایه تلقیح پاتوژن که منشاء شروع و گسترش بیماری بوده وهمچنین موجب کاهش خسارت ناشی از بیماری میشوند، میباشد.
طبقه بندی
وتزل
(Whetzel, 1929)
جلوگیری از ورود عامل بیماریزا به منطقه غیر آلوده (Exclusion)
حذف عامل بیماریزا (Eradication)
محافظت از میزبان (Protection)
ایمن سازی (Immunization)
اسلاید 4 :
گامن
(Gaumann, 1950)
- جلوگیری از آلوده شدن میزبان (با استفاده از روشهای شیمیائی یا زراعی)
- جلوگیری از توسعه بیماری
- درمان بعد از آلودگی
شارول
(Sharvel, 1979)
ایمن سازی
محافظت
اسلاید 5 :
آکادمی علوم ایالات
متحده آمریکا (1968)
(ایجاد کمیته گیاهپزشکی)
دوری گزیدن از شرایطی که مناسب گسترش بیماری است.
جلوگیری از ورود عامل بیماریزا به منطقه ای که در آن بیماری مربوطه وجود ندارد.
حذف عامل بیماریزا در محل یا منبع اولیه آلودگی
محافظت میزبان از طریق غیر فعال نمودن عامل بیماریزا در محل آلودگی.
ایجاد مقاومت در میزبان.
درمان میزبان آلوده.
اسلاید 6 :
جونز و کلیفورد
(Jones and Clifford, 1983)
- جلوگیری از ورود عامل بیماریزا
- کاهش جمعیت عامل بیماریزا
- محافظت از میزبان
- حذف عامل بیماریزا
- تنظیم شرایط مربوط به اقلیم
- افزایش مقاومت در میزبان
روشهای معمول
روشهای زراعی
روشهای فیزیکی
روشهای شیمیائی
روشهای تلفیقی
الف- روشهای
اصولی
ب- فنآوریهای
لازم برای
رعایت
این اصول
اسلاید 7 :
مدیریت پاتوژن
حذف
جلوگیری از ورود به منطقه (قرنطینه)
کاهش میزان اینوکلوم اولیه
فرار (اجتناب) از پاتوژن
کاهش سرعت اینوکلوم اولیه
اسلاید 8 :
حذف
زدودن آلودگی های سطحی Disinfestation)
زدودن آلودگی های داخلی (Disinfection)
فرار از پاتوژن
انتخاب زمین مناسب (کشت در مناطق دارای رطوبت نسبی پایین و بذرگیری برای تولید بذر لوبیای عاری از قارچ آنتراکنوز و باکتری مولد بلایت)
انتخاب منطقه جغرافیایی مناسب (تولیدغده های بذری سیب زمینی در مناطق سرد و مرتفع جهت فرار از شته های ناقل آلودگی های ویروسی
انتخاب صحیح زمان کشت (کشت زود در مورد سیاهک پنهان)
و برداشت (برداشت بعد از ظهر غلات جهت کاهش رطوبت به کمتر از 12% برای تولید بذر)
رعایت فاصله بین مزارع (کشت گیاه بذری با رعایت فاصله طولانی از مزارع)
انتخاب بذر و اندام تکثیری قوی و عاری از پاتوزن
رعایت عمق کشت (کشت بذر در عمق کم برای جلوگیری از مرگ گیاهچه)
اسلاید 9 :
روشهای کاهش اینوکلوم اولیه
زراعی
- ریشه کنی میزبان
- تناوب و آیش
- بهداشت زراعی
- بهبود شرایط رشد گیاه
- ایجاد شرایط نامناسب برای پاتوژن
- استفاده از مالچ (Mulch)
- مدیریت آبیاری
اسلاید 10 :
ریشه کنی میزبان
میزبان اصلی
میزبان واسط
میزبان ثانویه
اسلاید 11 :
مثل بیماری شانکر باکتریایی مرکبات در ایالت فلوریدای آمریکا
- سوزاندن درختان آلوده در سال 1915
- کنترل بیماری تا سال 1984 سوزاندن مجدد درختان
- شروع مجدد بیماری در سال 1992 مجدداً بیماری در سطح کمتر - شروع مجدد بیماری در سال 2006 در سطح اندک
ریشه کنی میزبان اصلی
اسلاید 12 :
ریشه کنی میزبان واسط
در زنگ سیاه گندم ناشی از Puccinia graminis میزبان اصلی گندم و میزبان واسط زرشک
-حذف میزبان واسط تأثیری ندارد چون بادهای موسمی که به طور مرتب در حال وزیدن هستند و شرایط متفاوت آب و هوایی موجود در مناطق مختلف، این امکان را فراهم میکند که گندم به طور مرتب در طول سال در حال رویش بوده و موجب تجمع اینوکلوم شود.
حذف میزبان واسط تأثیر چندانی در آلودگی ندارد، ولی از نژادهای جدید عامل بیماری کاسته میشود.
در زنگ سرو و سیب که در اثر Gymnosporangium juniperi بوجود میآید، میزبان اصلی سیب و میزبان واسط سروکوهی است.
چون میزبان واسط ارزشمند است به لحاظ اقتصادی و اکولوژی حذف میزبان واسط توجیح ندارد
در زنگ کاج ناشی ازCronartium ribicola ، میزبان اصلی کاج و میزبان واسط انگور فرنگی است. و حذف انگور فرنگی توصیه میشود.
اسلاید 13 :
خیلی از پاتوژنها غیر از میزبان اصلی میزبانهای دیگری هم دارند. مثل علفهای هرز و خیلی از گیاهان دیگر که به عنوان منبع زمستان گذرانی و بقا عمل میکنند. حذف میزبانهای ثانویه میتواند مؤثر باشد.
در بیماریهایی که دامنه میزبانی پاتوژن وسیع باشد، با حذف میزبانهای ثانویه موفقیت زیادی حاصل نمیشود.
ریشه کنی میزبان ثانویه
اسلاید 14 :
تناوب و آیش
پاتوژنهای موجود در خاک
پاتوژن های مقیم خاک
پاتوژن های مهاجر یا خاک گذران
گروه اول آنهایی هستند که تولید اسپورهای مقاوم ماندگاری کرده و قدرت بقای ساپروفیتی شان خیلی بالا است. معمولاً دامنه میزبانی آنها وسیع است مثل فوزاریوم، ورتسلیوم، پلاسمودیوفورا، اسکلروشیوم و سیاهک پیاز (اسپورها تا 15 سال دوام دارند).
گروه دوم آنهایی هستند که قدرت بقای ساپروفیتی شان کم و فقط روی میزبان و بقایای میزبانی به خصوصی قادر به زنده ماندن بوده و دامنه میزبانی محدودتری دارند.
خاک های بازدارنده- خاکهایی هستند که پاتوژن در آنها رشد خوبی ندارد و جمعیت بالای آنتاگونیستها در آن ایجاد و باعث کنترل بیولوژیکی طبیعی میشوند. مثل پوسیدگی طوقه و ریشه اکالیپتوس، نماتد سیست سویا، پاخوره گندم و نماتدسیت غلات.
خاکهای تحریک کننده
خاکهای تحریک کننده نقطه مقابل خاکهای بازدارنده هستند که در آنها پاتوژن خوب رشد کرده و بیماری خسارت میزند.
اسلاید 15 :
بهداشت زراعی
- جمع آوری برگهای آلوده کف درخت و زیر خاک کردن آنها در لکه سیاه سیب و لکه آجری بادام
- ضدعفونی دستها و ادوات باغبانی در حین انجام کار و یا ضدعفونی ادوات با وایتکس یا هر ماده مناسب دیگر در ویروس موزائیک توتون (TMV) حتی دست کارگر باعث انتقال میشود (از ویروسهای ماندگار است).
- هرس شاخه های مرده یا آلوده، جمع آوری یا انهدام بقایای گیاهی، شستشوی
ادوات کشاورزی قبل از انتقال آنها به مزرعه جدید و .
- شستشوی محصول و ضدعفونی جعبه و دیوارهای انبار در بیماریهای انباری
اسلاید 16 :
بهبود شرایط رشد گیاه
با استفاده از تقویت گیاه بوسیله کودهایی که حاوی مقادیر مناسب و کافی از عناصر و مواد آلی مورد نیاز باشد و یا با مدیریت اسیدیته و قلیایی بودن خاک تامین گردد.
ایجاد شرایط نامناسب برای پاتوژن
شرایط نامناسب برای پاتوژن با تهویه مرتب محصولات انباری که شرایط را برای قارچهای مولد پوسیدگی نامطلوب می کند، ایجاد میگردد. مثلا بیماری قلب سیاه سیب زمینی که در بخش داخلی توده سیب زمینی بوجود میآید. در شرایط انبار در اثر کمبود اکسیژن و افزایش حرارت به وجود می آید. با تهویه مناسب میتوان از بیماری جلوگیری نمود.
در مزرعه کشت گیاهان با فاصله مناسب و جلوگیری از کشت متراکم باعث میشود که تهویه
بین گیاهان بهتر انجام شده و با پایین آمدن رطوبت نسبی، جلوی بسیاری
از بیماریها گرفته میشود. یا با زه کشی خوب خاک میتوان از رشد فیتوفتورا
و پاخوره گندم و غیره جلوگیری نمود.
اسلاید 17 :
استفاده از مالچ
پوشاندن خاک با پوششی خاص، مثل ورقه های پلی اتیلنی شفاف روی خاک باعث کاهش جمعیت پاتوژن خاکزی و نماتد انگل گیاهی میشود.
قرار دادن ورقه های منعکس کننده آلومینیومی به صورت مالچ بین گیاهان و یا ردیفهای کشت باعث سردرگمی شته ها و سایر ناقلین می شود.
مدیریت آبیاری
استفاده از آبیاری بارانی و یا قطره ای و اجتناب از آبیاری غرقابی می تواند در جلوگیری از انتشار بیماریهای باکتریایی و عوامل خاکزاد جلوگیری نماید.
اسلاید 18 :
روش های فیزیکی
کاهش اینوکلوم
استفاده از گرما
استفاده از سرما
استفاده از اشعه یا امواج
حذف امواج نوری مناسب برای فعالیت پاتوژن
استفاده از سدهای فیزیکی
اسلاید 19 :
استفاده از گرما
حرارت باآب داغ، بخار آب داغ یا حرارت خشک برای ضدعفونی خاک، ضدعفونی اندامهای تکثیری و یا برای خشک کردن سطح اندامهای ذخیره ای
ضد عفونی خاک بستر گلخانه از طریق لوله های منفذداری که در زیر سطح خاک هستند
دمای 60 تا 70 درجه سانتیگراد به مدت 30 دقیقه کشنده اغلب پاتوژنهای خاکزاد، بذر علفهای هرز
یا ویروسهای موجود در بقایا (اسپورهای مقاوم به حرارت بالاتری مثلاً 80 درجه سانتیگراد نیاز دارند).
ویروس TMV از همه اینها مقاوم تر و در حرارت نزدیک به 100 درجه سانتیگراد از بین میرود.
ضدعفونی با بخار بهتراز ضدعفونی با آب داغ
ضدعفونی خاک حرارت خشک (شعله) توصیه نمی شود. (چون به گرمای زیادی لازم که باعث مسمومیت خاک و تجمع ترکیبات منگنز و تجمع آمونیوم درخاک می شود). همچنین در استفاده از حرارت خشک ذرات کلوئیدی
خاک شکسته و نمکهای خاک به صورت محلول درمی آیند.
حرارت برای ضدعفونی اندام تکثیری هم قابل استفاده است. ضدعفونی اندامهای تکثیری با استفاده از آب داغ
اولین بار توسط jensen ارائه شد.
مثلاً در سیاهک آشکار قرار گرفتن بذر به مدت یازده دقیقه در 52 درجه سانتیگراد میتواند باعث از بین رفتن قارچ عامل شود.
قرار دادن پیازهای گیاهان زینتی آلوده به نماتد ساقه و پیاز به مدت 3 ساعت در آب 42 درجه سانتیگراد
اسلاید 20 :
استفاده از سرما
متداول ترین روش برای مبارزه با بیماریهای بعد از برداشت است.
یعنی در یخچال یا انبار در دمای حدود 4 سانتیگراد شرایطی
ایجاد شده که رشد و فعالیت عوامل بیماری زا به حداقل برسد.
استفاده از اشعه یا امواج
با استفاده از اشعه یا حذف یک سری امواج نوری
مناسب موجب کاهش فعالیت پاتوژن میگردد.
استفاده از امواج یا پرتودهی با اشعه گاما برای کنترل بیماریهای
پس از برداشت.
