بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
آشنايي با خونريزيها
اسلاید 2 :
زخم و خونریزی برای آنکه بدن بتواند بخوبی کار کند، همیشه باید گردش خون کافی با فشار مناسب برای رسیدن خون به بافتها، برقرار باشد. خونریزی شدید کار گردش خون را مختل می کند و اختلال در گردش خون باعث می شود که به بفتها، بویژه بافتهای اندامهای اصلی بدن، آسیب برسد که احتمالاً به مرگ مصدوم منجر خواهد شد. جراحت یا زخم عبارتست از پارگی غیرعادی پوست یا سایر بافتها که باعث می شود خون از بدن خارج شود. زخمهای روی سطح بدن(جراحتهای خارجی) از این نظر مشکل آفرین هستند که باکتری ها می توانند از این را وارد بدن شده و تولید عفونت نماید. انواع زخمها زخمها به دو دسته باز و بسته تقسیم می شوند. زخمهای باز باعث می شوند که خون از بدن خارج شود و خود دارای انواع مختلف است: بریدگی ، پارگی، خراش ، زخم گلوله و ضرب دیدگی. زخمهای بسته باعث می شوندکه خون از مسیر گردش، ولی نه از بدن خارج شود. زخمهای بسته را ممکن است بصورت ضرب دیدگی(ناحیه کبود شده) یا خون مردگی در زیر پوست مشاهده، بدون هیچ نشانه خارجی بوجود آید
اسلاید 3 :
بریدگی چاقو، قیچی یا لبۀ کاغذ باعث زخم ناشی از بریدگی می شوند. این نوع جاحت ممکن است یا خوندریزی فراوان همراه باشد. پارگی(ریش شدن) پوست ممکن است بصوت غیرمنظم، بر اثر تماس با سیم خاردار، ماشین آلات، یا چنگال حیوانات باز شود. شدت خونریزی در این نوع جراحت کمتر از بریدگی است ولی این جراحت ها معمولاٌ آلوده است . سوراخ ناخن، سوزن، چنگال، خار گیاه، تیزی نرده و حتی دندان می تواند سبب ایجاد چنین جراحتی بشود. در این گونه جراحت ها ممکن است صدمه داخلی شدید باشد. اگر زخم عمیق باشد بعلت نفوذ غبار یا ذرات ریزآلوده، امکان عفونت زیاد است. خراش معمولاً خراش بر اثر سابیده شدن یا سر خورن روی سطح زبر بوجود می آید. لایه سطحی پوست خراشیده می شود و یک ناحیه((پوست رفته)) باقی مب ماند. این نوع زخمها اغلب آلوده به غبار و کثافت هستند و بسادگی عفونی می شوند. بعضی از سوختگیهای ناشی از سایش(اصطکاک) که براثر آن پوست رفتگی ایجاد می شود را می توان مانند خراش درمان نمود.
اسلاید 5 :
زخم گلوله زخمهای ناشی از اثابت گلوله(تفنگ، ترکش توپ یا خمپاره) می توانند سبب جراحتهای عمیق داخلی شوند. هنگام اصابت گلوله یا تکش یک زخم در ناحیه ورود گلوله و یک زخم بزرگتر در ناحیه خروج بوجود می آید. وجود این جراحتها در ناحیه ورود و خروج به تنهائی مهم نیست بلکه ممکن است اندامهای داخلی و بافتهای و رگهای خونی در مسیر گلوله بشدت مجروح شده باشند و علاوه بر خونریزی بیرونی، خونریزی داخلی هم وجود داشته باشد. ضرب دیدگی این جراحت بوسیله افتادن یا ضربه یک جسم سنگین بوجود می آید که باعث شکافته شدن پوست و کبودی بافتهای اطراف می شود. در اینگونه موارد احتمال آسیب دیدگی اندامهای زیرین(مثلاً شکستگی) را نباید از نظر دور داشت. در ضرب دیدگی اگرچه ممکن است پوست نشکافته باشد اما رگهای خونی آسیب دیده پاره شده و خون آنها به بافت اطراف تراوش می کن. کبودیناحیه آسیب دیده ناشی از این مسئله است
اسلاید 6 :
انواع خونریزی سه نوع خونریزی وجود دارد که نام هر کدام، از نوع رگهای خونی آسیب دیده گرفته شده: شریانی، وریدی و مویرگی. خونریزی شریانی عمده از همه وخیم تر است و بایداول به درمان آن پرداخت. خونریزی مویرگی همیشه وجود دارد، در بعضی از جراحتها، خونریزی شریانی و مویرگی با هم وجود دارند. خونریزی شریانی(سرخرگی) در حالت عادی خونی که در شریانها جریان دارد کاملاً اکسیژن دار است و رنگ آن قرمز روشن است. این خون مستقیماً از قلب می آید و به این جهت دارای فشار استو اغلب همراه با تپش قلب به بیرون از زخم می جهد. توجه: شریانهایی که خون از قلب به ششها می برند خونشان کاملاً اکسیژن دار نیست. خونریزی وریدی(سیاهرگی) در حالت عادی رنگ خونی که در وریدها جریان دارد قرمز تیره است زیرا اکسیژن کمتری دارد. جریان خون سیاهرگها دارای فشار کمتری نسبت به خون شریانهاست و از زخم به بیرون نمی جهد. اما اگر یک سیاهرگ اصلی بریده شود خون فراوانی به بیرون جاری می شود.
اسلاید 7 :
خونریزی مویرگی مویرگها دارای هر دو خون شریاتی و وریدی هستند. خونریزی مویرگی معمولترین نوع خونریزی است و در هر زخمی وجود دارد تنها در این نوع خونریزی است که جراحتهای جزئی خون از زخم به بیرون تراوش می کند. چگونه بدن نسبت به جراحت واکنش می دهد واکنش طبیعی بدن عبارتست از محدود کردن جریان خون که از دست رفتن خون را به حداقل می رساند. تقریباً بلافاصله انتهای رگهای خونی آسیب دیده منقبض می شوند تا از تراوش خون به بیرون رگ جلوگیری نمایند و فشار خون در این ناحیه پایین می آید تا خون کمتری به بیرون جاری شود. اگر جراحت بزرگ باشد رگهای خونی محیطی (نزدیک پوست) که خون را به پوست و ماهیچه ها می رسانند منقبض می شوند و به این ترتیب باعث می شوند که رگهای خونی اصلی بتوانند به اندازه کافی به اندامهای حیاتی خون برسانند. هنگامیکه خون، رگهای آسیب دیده را ترک می کند شروع به انعقاد نموده و تشکیل لخته را می دهد. لخته باعث بسته شدن رگ خونی و پوشاندن زخم می شود و سپس بدن شروع به ترمیم آسیب می نماید. بدن برای مقابله با عفونت موضعی، از مکانیسم خاصی استفاده می کند. مکانیسم ترمیم در مرحله اول باعث ورم کردن بافتهای اطراف می شود زیرا که سلولهای سفید و قرمز و سرمهایی که از رگهای خونی آسیب دیده خارج شده اند در آن ناحیه متراکم می شوند.
اسلاید 8 :
خونریزی بیرونی عمده این نوع خونریزی اغلب پس از بریدگی یا پارگی عمیق پوست اتفاق می افتد. این صحنه معمولاً دلخراش است و ممکن است شما را از الویتهای درمانی باز دارد. همیشه بیاد داشته باشید که اولویتهای درمانی از این قرار است اگر مصدوم تنفسش قطع شده بود تنفس مصنوعی را بلافاصله شروع کنید؛ اگر مصدوم بیهوش شده بود راه تنفس را باز کنی و سپس به درمان خونریزی بپردازید. خونریزیهای عمده بایستی فوراً درمان بشوند. در بعضی از موارد متوجه می شوید که تنها می توانید جریان خونریزی را کاهش دهید و نمی توانید آنرا کاملاً متوقف کنید، همین ممکن است برای نجات زندگی مصدوم کافی باشد. در وحله اول از فشار مستقیم استفاده منید و تنها زمانیکه این کار امکان پذیر نبود یا موثر نبود و احتمال دادید که خونریزی از نوع شریانی است فشار نامستقیم را به کار برید و سرانجام مصدوم را در وضعیتی قرار دهید که به بند آمدن خون کمک کند.
اسلاید 9 :
عوارض و نشانه ها * مشاهده خونریزی فراوان به بیرون از بدن. * عوارض و نشانه های شوک * مصدوم احساس تشنگی می کند. * دید مصدوم ممکن است تار شود و احساس ضعف و سرگیجه کند. * صورت و لبها رنگ پریده می شوند. * پوست سرد و مرطوب می شود. * مصدوم بی قرار و پر حرف می شود. * تنفس سطحی، گاهی اوقات همراه با خمیازه و آه کشیدن است(مصدوم تشنه هوا شده است). هدف بلافاصله خونریزی را کنترل کنید، زخم را تمیز و پانسمان کنید تا خونریزی به حداقل برسد و از عفونت جلوگیری شود. به صورت اورژانس ترتیب انتقال او را به بیمارستان بدهید.
اسلاید 10 :
درمان 1- محل زخم را لخت کنید و ببینید که آیا شئ خارجی در آن وجود دارد یا نه. برای کنترل خونریزی بوسیله انگشتان یا کف دست مستقیماً روی زخم فشار وارد کنید. اگر جراحت بزرگ بود لبه های آنرا به هم بفشارید. 2- مصدوم را بخوانید. اگر جراحت در دست و پا باشد و احتمال نمی دهید که شکسته شده باشد دست یا پا را بالا نگهدارید. 3- اگر جراحت در دست یا پاست و فشار مستقیم موثر واقع نمی شود، از وارد کردن فشار نامستقیم به شریان اصلی که خون را به آن ناحیه می رساند استفاده کنید. نباید: بیش از 15 دقیقه به واردآمدن فشار نامستقیم ادامه دهید. 4- یک باند استریل غیرآغشته به دارو روی زخم بگذارید و مطمئن شویدکه این پارچه کاملاً فراتر از لبه های جراحت را پوشانده است. آنرا محکم به پایین فشار دهید و روی آنرا باند پیچی کنید. گره باند بایستی آنقادر محکم باشد که خون را بند بیاورد ولی نه آنقدر محکم که باعث قطع گردش خون شود. عضو جراحت بداشته را ثابت و بی حرکت کنید.
اسلاید 11 :
ادامه درمان اگر باند مناسبی در اختیار نداشتید, یک تکه گاز روی زخم بگذارید و روی آن پنهبه قرار دهید و محکم باند پیچی کنید. برای پانسمان می توانید بصورت خلق الساعه از هر ماده مناسب و تمیزی که در اطرافتان وجود دارد استفاده کنید. 5- اگر خونریزی ادامه پیدا کرد، پوششهای بیشتری روی پانسمان اولیه قرار دهید و محکم باندپیچی کنید. 6- برای برطرف کردن حالت شوک، مصدوم را به ترتیبی که در ص 90 نوشته شده درمان کنید 7- بلافاصله مصدوم را بیمارستان برسانید.
اسلاید 12 :
قطع عضو
پیشرفتهای اخیر در جراحی، پیوند اعضاء قطع شده مانند انگشت دست وا نگشت پا را ممکن ساخته است. هر چه عضو قطع شده و مصدوم سریعتر به بیمارستان رسانده شوند شانس موفقیت بیشتر است. همیشه عضو قطع شده را در یک محفظه مناسب قرار دهید. وقتی آمبولانس خبر می کنید به بیمارستان اطلاع دهید که در اثر سانحه عضو مصدوم قطع شده است تا بیمارستان جراح متخصص را مطلع و اتاق عمل را آماده کنند.
هدف
کنترل خونریزی و رساندن هر چه سریعتر مصدوم و عضو قطع شده به بیمارستان.
درمان
1- کنترل خونریزی با استفاده از فشار مستقیم. خیلی دقت کنید که به محل قطع آسیب نرسانید.
2- عضو قطع شده را در یک کیسه پلاستیکی تمیز بگذارید تا کثیف و خشک نشود. اگر امکان داشت کیسه پلاستیکی را درون یک محفظه یخ بگذارید. کیسه پلاستیکی را با ماده مناسبی لفاف بندی کنید تا عضو قطع شده با یخ تماس مستقیم پیدا نکند.
توجه: روی کیسۀ پلاستیک نام مصدوم و زمان وقوع حادثه را بنویسید.
3- فوراً مصدوم را به بیمارستان برسانید.
اسلاید 13 :
اشیاء خارجی
با دقت اشیاء خارجی کوچک را از سطح زخم پاک نمائید. می توانید این کا را با استفاده از پنبه یا گوش پاک کن انجام دهید یا آنرا زیر آب سرد بگیرید. اگر در زخم یک شئ بزرگ فرو رفته است، هرگز کوشش نکنید آنرا از زخم بیرون بکشید. زیرا که جسم، زخم را بسته و خونریزی را محدود کرده است. بعلاوه هنگام بیرون کشیدن جسم بافت های اطراف آسیب می بینند و خونریزی شدیدتر می شود.
درمان
1- برای کنترل خونریزی از فشار مستقیم بوسیله فشردن لبه های زخم به یکدیگر در کنار شئ فرو رفته استفاده کنید.
2- با ملایمت یک تکه گاز را روی و(یا) کنار شئ بگذارید.
3- یک بالشتک(تامپون) گرد یا بالشتک پنبه ای هلالی شکل یا جسمی مشابه آن را اطراف زخم قرار دهید. اگر امکان داشت بالشتک راآنقدر بلند بسازید که روی شئ فشاری وارد نیاید.
4- بصورت مورب آنرا باندپیچی کنید. دقت کنید که باند را روی شی نپیچید.
اسلاید 15 :
ادامه درمان اشیاء خارجی
5- عضو مجروح شده را بالا بگبرید و آنرا تا آنجا که امکان دارد ثابت و بی حرکت سازید.
6- مصدوم را بصورتی که وضعیت درمانی او حفظ شود سریعاً به بیمارستان برسانید.
اگر خونریزی شدید همچنان ادامه یافت از فشار نامستقیم استفاده کنید.
اگر مصدوم روی نرده یا اشیاء تیز و بلند افتاده بود و آن اشیاء در بدن مصدوم فرو رفته بود، کوشش نکنید که او را از آن شئ جدا کنید. بلکه با قراردادن سنگینی تنه یا عضو مجروح بیمار روی بدن خود را راحت تر کنید. بسرعت آمبولانس و آتش نشانی را خبر کنید زیرا ممکن است این اجبار پیش بیاید که شئ بریده شود.
اسلاید 16 :
خونریزی جزئی
بسیاری از زخمها نسبتاً جزیئی هستند و خونریزی کمی دارند. اگرچه ممکن است خون از تمام نقاط زخم به بیرون تراوش کند، اما بزودی خونریزی خود به خود بند می ـید. در اینگونه موارد به چیزی که نیاز دارید فقط یک چسب زخم است و نیاز مراجعه به پزشک زمانی پیش می آید که احتمال بدهید زخم دچار عفونت خطرناکی مثل کزاز خواهد شد.
عوارض و نشانه ها
* درد در محل زخم.
* چکیدن تدریجی مخلوطی از خون روشن و تیره.
هدف
تمیز کردن و پانسمان زخم برای به حداقل رساندن احتمال عفونت.
اسلاید 17 :
درمان
1- قبل از پرداختن به زخم دست خود راتمیز بشوئید. و بعد اگر دید زخم کثیف است آنرا زیر شیر آب بگیرید تا تمیز شود.
2- موقتاً روی زخم یک پنبه استریل قرار دهید. پوست پیرامون زخم را با آب و صابون بشوئید و با پنبه زخم را پاک کنید. از هر پنبه فقط یکبار استفاده کنید و مواظب باشید که لخته ها را نروبید. با ملایمت پنبه را روی زخم بگذارید و برداری تا خشک شود.
4- اگر زخم کوچک بود آنرا با چسب زخم بپوشانید.
5- اگر مطمئن هستید که در عضو زخمی شکستگی زیرین وجود ندارد آنرا بالا نگهدارید.
6- اگر در مورد زخم مشکوک هستید به پزشک مراجعه کنید.
اگر زخم بزرگ باشد و چسب برای پوشاندن تمام ناحیه جراحت کافی نباشد از یک باند استریل غیرآغشته به دارو یا گاز و بالشتک استفاده کنید و آنرا محکم باندپیچی کنید.
اسلاید 18 :
خونریزی داخلی
خونریزی داخلی بر اثر جراحت هائی نیر شکستگی، له شدگی یا به علت وضعیت خاصی مانند خونریزی ناشی از زخم معده رخ می دهد. اندامهای داخلی مثل طحال و جگ ممکن است بوسیله ضربه وارده به بدن آسیب ببینند در حالی که این آسیب نشانه خارجی نداشته باشد.
خونریزی داخلی باید به اندازه خونریزی خارجی جدی گرفته شود. درست است که در خونریزی داخلی خون از بدن بیرون نمی رود، اما بهرحال از سیستم گردش خارج شده و اندامهای حیاتی دچار کمبود اکسیژن می شوند. همچنن انباشتگی خون بر اثر خونریزی داخلی ممکن است سبب شود که به اندامهای حیاتی فشار وارد آورده شود و این امر مشکل ایجاد خواهد کرد. بطور مثال انباشتگی خون در زیر جمجمه بر اثر خونریزی داخلی، ممکن است سبب شود به مغز فشار آورده شود که منجر به بیهوشی می شود؛ یا آنکه خونریزی داخلی سینه ممکن است مانع از انبساط ششها بشود.
احتمال دارد خون جراحتهای داخلی در یکی از حفره های بدن جمع شود و پنهان باقی بماند. یا اینکه خونریزی داخلی ممکن است بر اثر جریان یافتن خون از یک یا چند روزنه بدن مانند دهان یا مقعد به بیرون از بدن؛ یا بر اثر مشاهدۀ رنگ پریدگی و کبودی آشکار شود.
همیشه پس از یک سانحه شدید اگر بدون مشاهده خونریزی بیرونی آشکار عوارض و نشانه های شوک را در مصدوم مشاهده کردید یا اگر طرح لباس مصدوم به شکل کبودی وی بدن او نقش بسته بود احتمال بدهید که ممکن است خونریزی داخلی وجود داشته باشد.
اسلاید 19 :
عوارض و نشانه ها
عوارض و نشانه های خونریزی داخلی بسته به میزان خونریزی و حجم خون از دست رفته فرق می کند.
* داشتن سابقه جراحت داخلی که احتمالاً باعث خونریزی شده است(مثلاً زخم معده)
* چگونگی وقوع حادثه و ایجاد جراحت.
* درد و حساسیت در اطراف ناحیه صدمه دیده؛ در قسمت صدمه دیده ورم و تنش احساس می شود.
عوارض و نشانه های شوک
تنفس کم عمق می شود و گاهی اوقات همراه با خمیازه و آه است(مصدوم تشنه هوا می شود، مصدوم بی قرار و پرحرف می شود. مصدوم از تشنگی شکایت می کند.
*جریان خون از یکی از روزنه ها(دهان، بینی، مقعد)مشاهده می شود.
هدف
بلافاصله ترتیب انتقال مصدوم را به بیمارستان بدهید زیرا معمولاً امکان ندارد بوسیله استفاده از کمکهای اولیه بتوان خونریزی داخلی را متوقف نمود.
اسلاید 20 :
درمان
1- مصدوم را طوری بخوابانید که سرش پایین تر از پا باشد و سر او را به یک سو خم کنید تا مطمئن شوید که به اندازه کافی خون به مغز می رسد. به مصدوم توصیه که حرکت نکند.
2- اگر جراحت مصدوم اجازه می دهد پاهای مصدوم را بلند کنید تا خون بهاندازه کافی به سوی اندامهای حیاتی سرازیر شود.
3- پوششهای تنگ بدور گردن، سینه و کمر را شل کنید.
4- به بیمار اطمینان خاطر بدهید و برایش لزوم آرامش را توضیح دهید.
5- میزان تنفس، نبض و سطح هوشیاری را هر 10 دقیقه یکبار چک کنید. نتایج را برای گزارش به پزشک یادداشت کنید.
6- مصدوم را برای یافتن سایر جراحتهای احتمالی معاینه کنید. در صورت لزوم آنها را درمان کنید.
7- اگر مصدوم بیهوش شده بود ولی بصورت عادی نفس می کشید او را در وضعیت بهبود قرار دهید..
8- اگر تنفس و ضربان قلب قطع شد بلافاصله روشهای نجات زندگی را شروع کنید.
9- علاوه بر آنکه روی مصدوم را با یک پتو می پوشانید اگر امکان داشت زیر او هم یک پتو بیندازید.
10- اگر از نقطه ای از بدن مصدوم مایعی خارج شد یا استفراغ کرد این موضوع را یادداشت کنید. اگر امکان داشت نمونه ای از آنرا همراه با مصدوم به بیمارستان بفرستید.
11- بلافاصله مصدوم را با برانکارد به طوری که وضعیت درمانی اش حفظ شود به بیمارستان برسانید.
نباید از راه دهان چیزی به مصدوم بخورانید.
