بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
به نام خدا
اپیدمیولوژی
مبحث:
غر بالگري) Screening
اسلاید 2 :
پديده كوه يخ
اپيدميولوژيستها و ديگر كساني كه بيماريها را مطالعه ميكنند درمييابند كه الگوي بيماري در بيمارستانها با آنچه در جامعه است متفاوت ميباشد
يعني: بخش بزرگي از هر بيماري (ديابت و فشار خون و.) بيش ازآنچه که به نظر پزشكان و كاركنان بهداشتي مي آيد درجامعه مخفي ميباشد.
اسلاید 3 :
بخش زير آب کوه يخ نشان دهنده توده پنهان بيماري است:
(بیماران بدون علامت، اشخاص حامل و موارد تشخيص داده نشده)
بخش روي آب آن نشانه بخشي از بيماري است كه در عمل پزشكان آن را مشاهده ميكنند.
اسلاید 4 :
تعریف غربالگری
جستجوی فعال برای یافتن بیماری در افراد به ظاهر سالم به وسیله آزمایشهای سریع، معاینات یا دیگر روشها
اسلاید 5 :
يك آزمون غربالگري جنبه تشخيصي ندارد و تنها يك آزمايش ابتدايي است
(البته بعضي از آزمونها هم براي غربالگري وهم براي تشخيص به كار ميروند)
بنا براين
افرادی که در غربالگری داراي نتیجه مثبت يا مشكوك مي باشند بايد براي تشخيص قطعی و در صورت لزوم درمان لازم نزد پزشك فرستاده شوند.
اسلاید 6 :
آزمون غربالگری آزمون تشخیصی
بر روی افراد بیمار یا مشکوک
در یک فرد
نتیجه، نهائی است
نتیجه همراه با ارزیابی علایم و نشانه ها تعیین می شود
دقت زیاد
گران
اساس درمان است
آغاز از فرد بیماری است که یک ناراحتی دارد
بر روی افراد به ظاهر سالم
در گروههای جمعیتی
نتیجه، نهائی نیست
نتیجه براساس یک معیار یا یک نقطه مشخص تعیین می شود
دقت کمتر
ارزان
اساس درمان نیست
آغاز از سازمانهای ارایه خدمت است
اسلاید 7 :
به آزمون تشخیصی، استانداردطلایی (Gold Standard) هم میگویند.
چرا همیشه از Gold Standard استفاده نمیکنیم؟
گران است
زمان بر است
سخت است ( تهاجمی است! )
گاهی اوقات امکان ندارد
اسلاید 9 :
مهلت تصمیم گیری Lead time
دورهای ما بین زمان تشخیص معمول و زمانی که میتوان بیماری را با ابزار تشخیص زود هنگام تشخیص داد
برای بیماریهایی است که بین شروع بیماری و زمان تشخیص ” فاصله زمانی“ وجود داشته باشد.
اسلاید 10 :
مفهوم مهلت تصمیم گیری (Lead Time)
Dr Seyyed Alireza Moravveji MD Community Medicine specialist
زمان مناسب غربالگری
مهلت تصمیم گیری
زمان معمول تشخیص
شروع بیماری
نقطه بحران برای تشخیص نها یی
اولین نقطه ممکن برای تشخیص
اسلاید 11 :
اهداف و مقاصد غربالگری
ظاهراً سالم
ظاهراً ناسالم
افراد به ظاهر سالم
حد وسط
سالم
غربالگری دوره ای
آزمون غربالگری
بیمار
مراقبت
درمان
اسلاید 13 :
غربالگری:
انجام آزمایشهایی به منظور یافتن بیماری در افرادی که خودشان برای مراقبتهای بهداشتی مراجعه نمی کنند.
بيماريابي:
در بيماريابي آزمونهاي باليني و يا آزمايشگاهي براي تشخيص بيماري در كساني كه به دليل ديگري برای مراقبتهاي بهداشتي مي آيند انجام مي گيرند. (VDRL براي تعيين سيفليس در زنان باردار که برای مراقبتهای معمول بارداری آمده اند)
آ زمون تشخيصي :
استفاده از روشهاي باليني و يا آزمايشگاهي به منظور تأييد يا رد بيماري در بيماراني كه داراي نشانه هایي هستند که احتمالاً ناشي از بيماري می باشد .
اسلاید 14 :
کاربردهای غربالگری
شناسایی مبتلایان (Case Detection )
مبارزه با بیماری
اهداف تحقیقاتی
فرصتهای آموزشی
اسلاید 15 :
شناسایی مبتلایان Case Detection
یا غربالگری تجویزی Prescriptive Screening
شناسایی زودرس بیماری احتمالی که به درخواست فرد نبوده است
مثال
غربالگری آمبلیوپی در مهد کودک ها
غربالگری کم کاری تیرویید در نوزادان
غربالگری اهداء کنندگان خون از نظرHIV ,HBS Ag
اسلاید 16 :
مبارزه با بيماريها (غربالگري آينده نگر)
در اين نوع غربالگري، افراد به دليل بهرهاي كه به ديگران خواهد رسيد، غربالگري ميشوند.
مثال: غربالگري مهاجرين از نظر سل، مالاريا .
چون برنامههاي غربالگري منجر به تشخيص زود رس بيماري ميشوند امكان درمان زودرس و مؤثر را فراهم آورده و انتشار بيماري عفوني و يا ميرايي را كاهش ميدهند.
اسلاید 17 :
مقاصد پژوهشي
در اين نوع غربالگري سير طبيعي بيماريها مشخص ميشود.
در غربالگري اولیه شیوع بیماری و در غربالگريهای بعدي ميزان بروز به دست ميآید.
فرصتهاي آموزشي
برنامههاي غربالگري جدا از فوايد احتمالي براي افراد و كسب اطلاعات پيرامون مطالب بهداشتي، فرصتهاي مناسبي جهت آموزش مردم و كاركنان بهداشتي است.
اسلاید 18 :
انواع غربالگری
الف : غربالگري همگاني(mass screening )
ب: غربالگري انتخابي (selective screening )
ج: غربالكري چند مرحلهاي screening ) (multistage
اسلاید 19 :
الف) غربالگري همگاني :
براي همه مردم يا يك زير گروه از مردم انجام ميشود (صرف نظر از این که در معرض خطر یبماری باشند یا نباشند)
در گذشته زياد انجام ميشده ولي در سالهاي اخير كمتر مورد استفاده قرار ميگيرد
غربالگري همگاني بدون برنامه و فکر، اقدام پيشگيري موثري نيست مگر اينكه با درمان مناسبي همراه باشد كه بتواند دوره بيماري را كوتاه كند و يا در پيامد نهايي آن دخالت داشته باشد
اسلاید 20 :
ب)غربالگري انتخابي (درگروههاي پر مخاطره)
اگر غربالگري به طور انتخابي براي افراد در معرض خطر به كار رود از نظر اقتصادي صرفه جويي خواهد شد .
مثل غربالگري دیابت در افراد خانواده فرد دیابتی
امروزه غربالگري عوامل خطر هم بدین روش انجام می شود