بخشی از مقاله
کابل و شبکه
در شبکه هاي محلي از کابل بعنوان محيط انتقال و بمنظور ارسال اطلاعات استفاده مي گردد.ازچندين نوع کابل در شبکه هاي محلي استفاده مي گردد. در برخي موارد ممکن است در يک شبکه صرفا" از يک نوع کابل استفاده و يا با توجه به شرايط موجود از چندين نوع کابل استفاده گردد. نوع کابل انتخاب شده براي يک شبکه به عوامل متفاوتي نظير : توپولوژي شبکه، پروتکل و اندازه شبکه بستگي خواهد داشت . آگاهي از خصايص و ويژگي هاي متفاوت هر يک از کابل ها و تاثير هر يک از آنها بر ساير ويژگي هاي شبکه، بمنظور طراحي و پياده سازي يک شبکه موفق بسيار لازم است .
کابل Unshielded Twisted Pair )UTP)
متداولترين نوع کابلي که در انتقال اطلاعات استفاده مي گردد ، کابل هاي بهم تابيده مي باشند. اين نوع کابل ها داراي دو رشته سيم به هم پيچيده بوده که هر دو نسبت زمين داراي يک امپدانش يکسان مي باشند. بدين ترتيب امکان تاثير پذيري اين نوع کابل ها از کابل هاي مجاور و يا ساير منابع خارجي کاهش خواهد يافت . کابل هاي بهم تابيده داراي دو مدل متفاوت : Shielded ( روکش دار ) و Unshielded ( بدون روکش ) مي باشند. کابل UTP نسبت به کابل STP
بمراتب متداول تر بوده و در اکثر شبکه هاي محلي استفاده مي گردد.کيفيت کابل هاي UTP متغير بوده و از کابل هاي معمولي استفاده شده براي تلفن تا کابل هاي با سرعت بالا را شامل مي گردد. کابل داراي چهار زوج سيم بوده و درون يک روکش قرار مي گيرند. هر زوج با تعداد مشخصي پيچ تابانده شده ( در واحد اينچ ) تا تاثير پذيري آن از ساير زوج ها و ياساير دستگاههاي الکتريکي کاهش يابد.
کابل هاي UTP داراي استانداردهاي متعددي بوده که در گروههاي (Categories) متفاوت زير تقسيم شده اند:
Type
کاربرد
Cat 1 فقط صوت ( کابل هاي تلفن )
Cat 2 داده با سرعت 4 مگابيت در ثانيه
Cat 3 داده با سرعت 10 مگابيت در ثانيه
Cat 4 داده با سرعت 20 مگابيت در ثانيه
Cat 5 داده با سرعت 100 مگابيت در ثانيه
مزاياي کابل هاي بهم تابيده
1-سادگي و نصب آسان
2-انعطاف پذيري مناسب
3-داراي وزن کم بوده و براحتي بهم تابيده مي گردند.
معايب کابل هاي بهم تابيده
<TR<
1-تضعيف فرکانس
2-بدون استفاده از تکرارکننده ها ، قادر به حمل سيگنال در مسافت هاي طولاني نمي باشند.
3-پايين بودن پهناي باند
4-بدليل پذيرش پارازيت در محيط هاي الکتريکي سنگين بخدمت گرفته نمي شوند.
کانکتور استاندارد براي کابل هاي UTP ، از نوع RJ-45 مي باشد. کانکتور فوق شباهت زيادي به کانکتورهاي تلفن (RJ-11) دارد. هر يک از پين هاي کانکتور فوق مي بايست بدرستي پيکربندي گردند. (RJ:Registered Jack)
کابل کواکسيال
يکي از مهمترين محيط هاي انتقال در مخابرات کابل کواکسيال و يا هم محور مي باشد . اين نوع کابل ها از سال 1936 براي انتقال اخبار و اطلاعات در دنيا به کار گرفته شده اند. در اين نوع کابل ها، دو سيم تشکيل دهنده يک زوج ، از حالت متقارن خارج شده و هر زوج از يک سيم در مغز و يک لايه مسي بافته شده در اطراف آن تشکيل مي گردد. در نوع ديگر کابل هاي کواکسيال ، به حاي لايه مسي بافته شده ، از تيوپ مسي استوانه اي استفاده مي شود. ماده اي پلاستيکي اين دو هادي را از يکديگر جدا مي کند. ماده پلاستيکي ممکن است بصورت ديسکهاي پلاستيکي يا شيشه اي در فواصل مختلف استفاده و مانع از تماس دو هادي با يکديگر شود و يا ممکن است دو هادي در تمام طول کابل بوسيله مواد پلاستيکي از يکديگر جدا گردند.
مزاياي کابل هاي کواکسيال
قابليت اعتماد بالا
ظرفيتبالاي انتقال ، حداکثر پهناي باند 300 مگاهرتز
دوام و پايداري خوب
پايطن بودن مخارج نگهداري
قابل استفاده در سيستم هاي آنالوگ وديجيتال
هزينه پائين در زمان توسعه
پهناي باند نسبتا" وسيع کهمورد استفاده اکثر سرويس هاي مخابراتي از جمله تله کنفرانس صوتي و تصويري است .
معايب کابل هاي کواکسيال
1-مخارج بالاي نصب
2-نصب مشکل تر نسبت به کابل هاي بهم تابيده
3-محدوديت فاصله
4-نياز به استفاده از عناصر خاص براي انشعابات
از کانکتورهاي BNC)Bayone -Neill - Concelman) بهمراه کابل هاي کواکسيال استفاده مي گردد. اغلب کارت هاي شبکه داراي کانکتورهاي لازم در اين خصوص مي باشند.
فيبر نوري
يکي از جديدترين محيط هاي انتقال در شبکه هاي کامپيوتري ، فيبر نوري است . فيبر نوري از يک ميله استوانه اي که هسته ناميده مي شود و جنس آن از سيليکات است تشکيل مي گردد. شعاع استوانه بين دو تا سه ميکرون است . روي هسته ، استوانه ديگري ( از همان جنس هسته ) که غلاف ناميده مي شود ، استقرار مي يابد. ضريب شکست هسته را با M1 و ضريب شکست غلاف را با M2 نشان داده و همواره M1>M2 است . در اين نوع فيبرها ، نور در اثر انعکاسات کلي در فصل مشترک هسته و غلاف ، انتشار پيدا خواهد کرد. منابع نوري در اين نوع کابل ها ، ديود ليزري و يا ديودهاي ساطع کننده نور مي باشند.منابع فوق ، سيگنال هاي الکتريکي را به نور تبديل مي نمايند.
مزاياي فيبر نوري
1-حجم و وزن کم
2-پهناي باند بالا
3-تلفات سيگنال کم و در نتيجه فاصله تقويت کننده ها زياد مي گردد.
4-فراواني مواد تشکيل دهنده آنها
5-مصون بودن از اثرات القاهاي الکترو معناطيسي مدارات ديگر
6-آتش زا نبودن آنها بدليل عدم وجود پالس الکتريکي در آنها
7-مصون بودن در مقابل عوامل جوي و رطوبت
8-سهولت در امر کابل کشي و نصب
9-استفاده در شبکه هاي مخابراتي آنالوگ و ديجيتال
10-مصونيت در مقابل پارازيت
معايب فيبر نوري
1-براحتي شکسته شده و مي بايست داراي يک پوشش مناسب باشند. مسئله فوق با ظهور فيبر هاي تمام پلاستيکي و پلاستيکي / شيشه اي کاهش پيدا کرده است .
2-اتصال دو بخش از فيبر يا اتصال يک منبع نور به فيبر ، فرآيند دشواري است . در چنين حالتي مي توان از فيبرهاي ضخيم تر استفاده کرد اما اين مسئله باعث تلفات زياد و کم شدن پهناي باند مي گردد.
3-از اتصالات T شکل در فيبر نوري نمي توان جهت گرفتن انشهاب استفاده نمود. در چنين حالتي فيبر مي بايست بريده شده و يک Detector اضافه گردد. دستگاه فوفق مي بايست قادر به دريافت و تکرار سيگنال را داشته باشد.
4-تقويت سيگنال نوري يکي از مشکلات اساسي در زمينه فيبر نوري است . براي تقويت سيگنال مي بايست سيگنال هاي توري به سيگنال هاي الکتريکي تبديل ، تقويت و مجددا" به علائم نوري تبديل شوند.
کابل هاي استفاده شده در شبکه هاي اترنت
Specification Cable Type Maximum length
10BaseT Unshielded Twisted Pair 100 meters
10Base2 Thin Coaxial 185 meters
10Base5 Thick Coaxial 500 meters
10BaseF Fiber Optic 2000 meters
100BaseT Unshielded Twisted Pair 100 meters
100BaseTX Unshielded Twisted Pair 220 meters
لايه فيزيکي
لايه فيزيکي پايين ترين لايه مي باشد.اين لايه وظيفه انتقال بيت ها از طريق كانال مخابراتي را عهده دار مي شود.مسائل طراحي در اين لايه عمدتا از نوع فيزيكي، الكتريكي، تايمينگ، رسانه فيزيكي انتقال است. در اين لايه بايد نقش عوامل طبيعي را نيز در نظر داشته باشيم. در اين بخش بيشتر درباره نحوه انتقال فيزيکي اطلاعات بحث مي گردد. اين رسانه ها را مي توان در دو دسته تقسيم بندي نمود:
• رسانه هاي هدايت پذير همچون سيم مسي و فيبر نوري.
• رسانه هاي هدايت ناپذير همچون بيسيم ٬ امواج راديوي زميني و ماهواره.
رسانه هاي فيزيکي مختلف با توجه پارامتر هاي پهناي باند٬ تأخير انتشار٬ سهولت نصب و نگهداري مقايسه مي گردند.
رسانه هاي هدايت پذير
رسانه مغناطيسي
زوج بهم تابيده
اين سبک انتقال اطلاعات به کمک نوار مغناطيسي ٬ ديسک ٬ سي دي ٬ دي وي دي انجام مي گيرد. با يک حساب سر انگشتي مي توان نتيجه گرفت که به کمک اين ابزار ها و ارسال آنها از طريق پست مي توان تا پهناي باند 400 Gbps هم رسيد که آرزوي دست نيافتني براي شبکه هاي رايانه اي خصوصأ در ايران به شمار مي رود!!! در مورد قيمت هم وضعيت به همين شکل است.