بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
تلسکوپ واقعاً چیست؟
تلسکوپ دو کار انجام میدهد. اولین کار تلسکوپ جمعآوری مقدار زیادی از نور مناظر دوردست است تا بتواند تا آنجا که ممکن است، تصویری واضح از این مناظر تشکیل دهد. دومین کاری که تلسکوپ انجام میهد، بزرگ کردن تصویر است تا مناظر و اجرام بهتر دیده شوند. پیش از این شما با در نظر گرفتن هزینهای که دیگران کردهاند، به توافقی بین ویژگیهایی که میخواهید و هزینهای که میخواهید بپردازید، رسیدهاید.
تصویری که تلسکوپ تشکیل میدهد، درون لولۀ تلسکوپ و دقیقاً در جایی که با چشم به آن نگاه میکنید ایجاد میشود. برای امتحان کردن آن، از یک مجموعه عدسی قابل تعویض کوچک، به نام چشمی استفاده کنید. میتوانید با تعویض عدسیها، به هر مقدار بزرگنمایی یا توانی که میخواهید برسید. بیشتر افراد گمان میکنند که بهتر است با بیشترین بزرگنمایی شروع کنند. این اشتباه است.آنچه واقعاً بهدنبالش هستید، خوب دیدن مناظر است. و این با بزرگ دیدن فرق دارد.
اسلاید 2 :
تلسکوپ واقعا چیست؟(2)
بهتر است اینگونه به مسئله نگاه کنید: برای یافتن چیزی در یک اتاق تاریک یا در یک شب تاریک به یک چراغقوه نیاز دارید، نه یک عدسی. هر چه "گشودگی دهانۀ" تلسکوپ بیشتر باشد (قطر عدسی یا آینۀ اصلی تلسکوپ)، مقدار بیشتری نور جمعآوری میکند و در نتیجه تصویری که درون تلسکوپ دیده میشود، واضحتر خواهد بود. اما هر چه شما بزرگنمایی را از یک مقدار بیشینه بیشتر کنید، تصویر تیرهتر و ناواضحتر میشود.
گذشته از توان جمعآوری نور، دیگر ویژگی مهم تلسکوپ "توان تفکیک" است. توان تفکیک تعیینکنندۀ بیشترین بزرگنمایی مفید، حتی برای چشماندازهایی که در روز میبینیم و اجرام درخشانی چون ماه و سیارهها است که نور زیادی گسیل میکنند. توان تفکیک به قطر دهانۀ تلسکوپ هم بستگی دارد.بهطور کلی اگر قطر دهانه دو برابر شود، توان تفکیک هم دو برابر میشود. دستکم تا یک مقدار ویژهای از قطر دهانه این نکته صادق است.
با در نظر گرفتن همۀ اینها، حالا میخواهید تلسکوپی بخرید که تا آنجا که بودجۀ شما اجازه میدهد، بزرگترین عدسی یا آینۀ اصلی را داشته باشد! اما باید به این نکته توجه کنید که حتی اگر بتوانید چنین تلسکوپی بخرید، باید توانایی بلند کردن و حمل آنرا نیز داشته باشید. حتی شاید لازم باشد آنرا از پله بالا و پایین ببرید. باید بتوانید آنرا برپا کنید و در پایان یک روز طولانی، حتی اگر خسته باشید، آنرا جمع کنید. اگر این کارها برایتان طاقتفرسا باشد، احتمالاً از تلسکوپتان استفاده نخواهید کرد.
اینکه چقدر منجم خوبی هستید، به بزرگی تلسکوپتان بستگی ندارد. بلکه به مقدار استفادۀ شما از آن بستگی دارد.
حتی باید به فکر جایی برای نگهداری آن هم باشید.
با در نظر گرفتن مواردی که به آنها اشاره شد، برای بسیاری از تازهکارها تلسکوپی با گشودگی دهانۀ 3 تا 8 اینچ بسیار مناسب است. اما لزومی ندارد گشودگی دهانۀ تلسکوپتان حتماً در این محدوده قرار گیرد.
اسلاید 3 :
تاریخچه
تلسکوپ وسیله ای نوری است که جهت مشاهده ومطالعه اجسام سماوی وعکسبرداری از آنها بکاربرده می شود.در تلسکوپ پرتوهای موازی نور که از یک نقطه بسیار دور مانند ستاره می آیند همگراشده یعنی به یک نقطه می رسند سپس بکمک یک عدسی دیگر می توان تصویری از آن نقطه مشاهده نمود که دارای ویژگیهای بزرگ وجالبی است.داستان تلسکوپ از شهر میدلبورگ هلند جایی که یک عینک ساز بنام لیپرشی زندگی می کرد شروع می شود.گرچه عدسیها واصول کار آنها در اواخر قرن سیزدهم مورد تحقیق قرار گرفته بودند در سال 1608 بود که او یک روز بطور اتفاقی متوجه شد که اگر یک عدسی را درفاصله ای دور از چشم وعدسی دیگر را در فاصله نزدیک چشم قرار دهد واز میان آندو به جسمی دور نگاه کند آن جسم بزرگتر دیده خواهد شد.خبر این کشف در سال 1609 به گوش گالیلئو گالیله منجم معلم ودانشمند 45 ساله ایتالیایی در پائودا رسید.بااینکه لیپرشی از این وسیله جدید به عنوان وسیله ای نظامی یاد می کرد گالیله از آن بعنوان ابزاری در جهت مشاهده آسمان استفاده نمود.
اسلاید 4 :
کاستیهای تلسکوپ شکستی:از زمانی که نخستین تلسکوپهای شکستی در دوران گالیله وارد عرصه نجوم شدند، مشکل بزرگی پیش روی رصدگران بود: خطای رنگ. خطا یا ابیراهی رنگی حاصل شکست نور در عدسی شیئی تلسکوپ است. چون ضریب شکست طول موجهای مختلف نور مرئی از بنفش تا سرخ فرق میکند، آنها به جای این که در یک نقطه کانونی شوند، چند کانون ایجاد میکنند.اکنون بسیاری از تلسکوپهای شکستی آماتوری از نوع آکروماتیک اند که عدسی شیئی ترکیبی منجر به خطای رنگی کمتر میشود اما حمل و نقل و کار با تلسکوپ نیز به دلیل لوله بلند آن دشوارتر میشود. برای رفع کامل خطای رنگی، عدسیهای ترکیبی آپوکروماتیک ساخته شدند. تلسکوپهای آپوکروماتیک (یا به اختصار آپو) بهترین انتخاب برای عکاسان نجومی و رصدگرانی است که تصویر بسیار دقیق میخواهند. اما بهای یک تلسکوپ آپوکروماتیک معادل تلسکوپ آکروماتیک یا نیوتنی با دهانه 2 تا 3 برابر آن است. به همین دلیل تلسکوپهای شکستی آپو بین رصدگران تازه کار چندان جایی ندارند.
اسلاید 5 :
برتریهای تلسکوپ شکستی:
با وجود خطای رنگ در انواع متداول شکستیها، تضاد نوری قابل توجه تصویر، نماهای دلنشینتری را از آسمان ارائه میکند. چون مانند بازتابیها آینه ثانویهای بر سر تلسکوپ نیست از تمام دهانه استفاده میشود و علاوه بر این در اپتیکهای مرغوب شکستی میزان افت نور در عدسی شیئی کمتر از این مقدار در آینه اصلی تلسکوپ بازتابی است. به همین دو دلیل شاید یک تلسکوپ 8 سانتیمتری شکستی را بتوان معادل 10 سانتیمتری بازتابی در گردآوری نور و روشنایی تصویر دانست و همینطور میتوان تناسباتی را برای اپتیکهای کوچکتر یا بزرگتر ارائه کرد.علاوه بر این شکستیهایی با f کم آسانتر حمل و نقل میشوند و به دلیل شکل یکپارچه تلسکوپ آسانتر میتوان با آنها کار کرد. در کار با شکستیها بر خلاف نیوتنیها دیگر نیازی به همخط کردن آینه ثانویه و اولیه یا نگرانی از بین رفتن پوشش آلومینیوم سطح آینه پس از چند سال نیست. در واقع این تلسکوپها وقتی خریداری میشوند دیگر نیازی به تنظیم، تصحیح یا تغییرات ندارند و رصدها با آن ساده است.اگرچه خطای رنگی در برخی رصدها و به ویژه در عکاسی نجومی آزار دهنده است، تلسکوپهای شکستی عاری از خطای کروی آینهها هستند.
اسلاید 6 :
کاستیهای تلسکوپ بازتابی:
خطا یا ابیراهی کروی نیز سبب میشود نور گردآوری شده از آینه اولیه درست در یک نقطه کانونی نشود زیرا لبههای آینه نسبت به نواجی مرکزی آن نور را به یک نقطه مشترک نمیفرستند. به این ترتیب وقتی به میدان دید نگاه میکنید در حالی که وسط تصویر واضح است، ستارههای لبه تصویر کشیده و گیسو مانند دیده میشوند؛ به همین دلیل آنها را خطای گیسو نیز مینامند. وقتی سعی میکنید با چرخاندن آرام پیج فوکوس لبههای تصویر را واضح کنید مرکز تصویر ناواضح میشود. شدت خطای کروی وابسته به نوع اپتیک اینه اولیه است. در آینههای کروی بیشترین حد است، در آینههای سهموی کمتر و در آینههای هذلولوی (با بیشترین انحنا و گودی) کمترین حد است. اغلب تلسکوپهای بازتابی مرغوب دارای آینههای سهمویاند (معمولا فقط تلسکوپهای ترکیبی گرانبهای نوع ریچی - کریتین در حیطه آماتوری با آینه هذلولوی ساخته میشوند). شدت خطای کروی همچنین میتواند به نسبت کانونی وابسته باشد. معمولا تلسکوپهایی با f کم که مناسب عکاسی اعماق آسمان و رصدهای بیرون شهرند خطای کروی بیشتری دارند. از سوی دیگر بازتابیهای با f زیاد نیز دلخواه نیستند. زیرا بیشتر از حد بزرگاند. پس باید با خطای کروی آنها کنار آمد.
اسلاید 7 :
کاستی های تلسکوپ بازتابی:(2)
وجود آینه ثانویه کمی باعث کاهش نور میشود اما آن قدرها تاثیرگذار نیست. مهمترین دردسر در بازتابیها و تلسکوپهای ترکیبی مثل اشمیت - کاسگرین، تنظیم آینه ثانویه است. اگر در یک شب رصدی به کشیدگی نور ستارهها در سراسر میدان دید یا قرص سفید مشتری بدون اینکه کمربندها و عوارضی روی آن مشخص باشد برخوردید، احتمالا مشکل شما در هم خط نبودن آینه ثانویه با اولیه است. سه پیچ تنظیم ( و یک پیچ بزرگ که نگهدارنده اصلی آینه است و تا حد امکان سراغ آن نروید) روی اینه ثانویه قرار دارد. وقتی بسیار آرام آنها را حرکت دهید میبینید که تصویر چگونه دقیق میشود (برای این کار ستاره را از فکوس خارج کنید تا حلقههایی از آن تشکیل شود. در حالت هم خطی کامل حلقهها همه دایرهای و هم مرکزند). هم خط نبودن گرچه در رصد اجرام غیر ستارهای محو اثر چندانی ندارد برای رصدهای سیارهای و ستارگان دوتایی بسیار مهم است.مشکل دیگری که به مرور برای نیوتنیها رخ میدهد هوازدگی اندود آلومینیوم آینه است که در حالت عادی معمولا 10 سال دوام میآورد. در شهرهای آلوده یا نواحی بسیار مرطوب کمتر میشود، مگر انواع بسیار مرغوب بازتابیها. البته این مشکل چندان جدی نیست و میتوان آینه را در کارگاه های اپتیک دوباره اندود کرد (در ایران بخش اپتیک جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران و صنعتی شریف و صنایع اپتیک ایران صاایران این کار را انجام میدهند). همچنین میتوان آینه غبار گرفته یا چربی گرفته را شست. آینه اولیه باز میشود و در محلولی با 70 درصد الکل و 30 درصد آب مقطر شسته میشود و بعد به مرور خشک میگردد
اسلاید 8 :
برتریهای تلسکوپ بازتابی:نداشتن خطای رنگی مهمتر از همه است. اگر خطای رنگ شدید در تصویر دیده شد می تواند دو دلیل داشته باشد :یا از چشمی نامرغوبی استفاده میکنید یا به جای آینه ثانویه ،منشور نامطلوبی به کار رفته است.برای بیشتر رصدگران آسمان، آنچه بازتابیها را متداولتر کرده است، کمترین هزینه به ازای افزایش دهانه تلسکوپ است. به طور مثال با بودجهای که یک تلسکوپ شکستی 10 سانتیمتری خریداری میشود میتوان یک تلسکوپ 20 سانتیمتری (8 اینچی) بازتابی با پایه دابسونی تهیه کرد. نسبت کانونی کم تلسکوپهای نیوتنی برتری دیگری است که آنها را به ابزار ایدهآلی برای رصدهای اعماق آسمان تبدیل کرده است. از رصد سحابیها و کهکشانها تا جستجوی دنبالهدارهای جدید و ناشناخته، کشف ابرنواخترها و عکسبرداری از اعماق آسمان با این ابزارها انجام میشود و کماکان برای رصد سیارات و ماه نیز تا زمانی که همخط باشند، مطلوبند؛ یعنی آنها ابزارهایی همه کاره برای بودجههای محدود است که انتخاب بهتری را نمیتوان برای رصدگرانی یافت که تلسکوپی با دهانه متوسط یا بزرگ را جستجو میکنند.قرارگیری کانون آینه در سر لوله تلسکوپ مزیت دیگری است که نیاز به چپقی یا خم شدن در زیر تلسکوپ را بر طرف میکند و همین موضوع امکان قرارگیری لوله تلسکوپ بر پایههای ساده، سبک و کمهزینهای مانند پایه دابسونی را میسر میکند تا امکان تهیه تلسکوپهای بزرگ برای علاقهمندانی با بودجه کم میسر شود.