بخشی از مقاله
مقدمه
حفاظــت از محیــط زیســت بــرای نســل هــای کنونــی و ی\ـي از گز\نــه هــاي اصلــی تام\ـن آب مصرفــی در جوامــع
آینــده امــری ضــروری و اجتنــاب ناپذیــر اســت و بحــران مختلــف مطــرح مــی باشــد. حضور مــواد معلــق نظ\ـر ذرات
آلودگــی هــای محیــط زیســتی بــه چالــش و موضــوع جهانی شــن و ماســه، با\تــري هــا و جلبــك هــا، مــواد آلــي و
تبدیــل شــده اســت حفــظ منابــع موجــود و اســتفاده بهینــه غیــره در ایـن منابــع محتمــل بــوده و مشـ\3تي از قب\ـل
از ایــن منابــع یکــی از اهــداف مهــم تلقــی مــی شــود .)1( بــاال رفتــن \ـدورت و افزا\ـش رنــگ را بــه همــراه دارد .)2(
از منابــع مختلــف تامیــن آب، منابــع ســطحي بــه عنــوان بــه منظــور اســتفاده از ا\ــن منابــع آبــي جهــت مصــارف
* مهندســی بهداشــت محیــط دانشــکده بهداشــت دانشــگاه علــوم پزشــکی همــدان، گوناگــون از جملــه شــرب، لــزوم انجــام فرا\نــد متــداول
تصف\ـه آب بــا افــزودن عوامــل ناپا\ـدار \ننده عوامــل ا\جاد
نویســنده مســئول: جمــال مهــر علــی پــور، دانشــجوی کارشناســی ارشــد گــروه
همــدان، ایــران ایمیل: Jamalmehralipour@yahoo. \ننــده \ـدورت )مــواد منعقــد \ننـده( بــه منظــور حــذف
35 تلفن: 09189121322
بررسی کارایی پوست حلزون در حذف کدورت...
قربان عسگری و همکاران
آنهــا در آب ضروريســت. مقاديــر كــدورت در آب هــاي در ايــن ميــان اســتفاده از تركيبــات بــا منشــاء معدنــی
ســطحي دارای مقــادی مختلــف بــوده و در هنــگام بارندگــی بيشــترين مــوارد اســتفاده را داشــته انــد. در بيـن تركيبــات
و طغيـان رودخانــه باعــث مــی شــود مقادیــر کــدورت در معدنــی مــوارد اســتفاده از پوســت حلــزون )SS( بــه عنــوان
منابــع آب هــای ســطحی ماننــد مخــازن تامین آب و ســدها كمــك منعقــد كننــده در فراينــد تصفيـه بــه عنــوان کمـک
بــه بيـش از NTU 1500 )واحــد کــدورت نفلومتــری( نیــز منعقــد کننــده مشــاهده نشــده اســت. انتخــاب ایــن مــاده
برســد .)3( ايــن در حاليســت كــه اغلــب تصفيــه خانــه از جنبــه هــای گوناگــون دارای اهمیــت اســت. نخســت
هــاي آب بــراي حــذف كدورت-هــاي پاییــن در آب ورودی بایــد اشــاره کــرد کــه برخــی از گونــه هــای حلــزون
طراحــي شــده انــد و در صــورت مواجهــه بــا كـدورت بــاالي ماننــد خانــواده لمینــه ایــده بعنــوان میزبــان حدواســط
آب ورودي بــه تصفيــه خانــه، كارایــي واحدهــاي متــداول مراحــل نــوزادی تروماتودهــای دی ژنــه آ مطــرح اســت و
بــه شــدت كاهــش مــي يابــد و مقــدار کــدورت در آب بــا حــذف حلــزون هــا از محیــط مــی تــوان تــا حــدودی
خروجــی ایــن واحدهــا باالتــر ار حــد اســتاندارد تعییــن باعــث نابــودی ســیکل رشــد تروماتودهــا گردیــد. همچنیــن
شــده خواهــد بــود .)4( لــذا در ايــن شــرايط لــزوم انجــام در برخــی از کشــورها ماننــد کشــورهای شــرقی آســیا
فرايندهــای تصفیــه خــاص از جملــه اســتفاده از حوضچــه از حلــزون در رژیــم غذایــی خــود اســتفاده مــی کننــد
هــاي تــه نشـيني اوليـه و صافــي هــاي شــني درشــت دانه و بنابرایــن مــی تــوان از پوســته حلــزون بعنــوان زایــدات نــام
همچنیــن اســتفاده از روش هــای جدیــد در حــذف کــدورت بــرد کــه بــه آســانی و بــا هزینــه ی کــم بدســت مــی آیــد.
بــاال، ضــروری اســت. یکــی از روش هــای در دســترس و بــا طبــق مطالعــات صــورت گرفتــه بخــش عمــده ای ســاختار
هزینــه نســبتا پاییــن بــرای حــذف کــدورت از محیــط هــای پوســته حلــزون از کلســیم تشــکیل شــده اســت بنابرایــن
آبــی فراینــد الکتروکواگوالســیون مــی باشــد. ایــن روش انتظــار مــی رود بتــوان از ایــن ترکیــب بــه عنــوان کمـک
یــک روش موفــق در حــذف رنــگ، آالینــده هــای آلــی، منعقــد کننــده اســتفاده نمــود.
فلــزات ســنگین،COD )اکســیژن مــورد نیــاز شــیمیایی(، هــدف از ایــن مطالعــه تعييــن تاثیــر SS بعنــوان كمــك
نیتــرات و غیــره از محیــط هــای آبــی و فاضــاب مــی باشــد منعقــد كننــده در حــذف كــدورت از محیــط هــای آبــی
.)5( بــا اســتفاده از فراينــد الكتروكواگوالســيون بــا الكتــرود
ایــن فراینــد بــرای ناپایــدار کــردن ذرات سوسپانســیون، آلومینیــوم بــود.
معلــق و آالینــده هــای محلــول مــی باشــد. در ایــن فراینــد روش کار
از جریــان الکتریســته بــرای پیــش بــرد تصفیــه اســتفاده
مــی شــود. الکتروکواگوالســیون از صفحــات جفــت شــده مطالعــه مــورد نظــر یـک مطالعــه تجربــی اســت کــه بــا
فلــزی تشــکیل شــده اســت کــه طبــق اصــول الکتروشــیمی
آنــد بعنــوان اکســید کننــده و کاتــد بعنــوان احیــا کننــده هــدف بررســی كارایــي تاثيـر SS بــه عنــوان كمــك منعقــد
عمــل مــی کننــد. صفحــات رســانای فلــزی بعنــوان كننــده در فراينــد الكتروكواگوالســيون در حــذف كــدورت
الکتــرود قربانــی بــکار مــی رونــد و ممکــن اســت کاتــد و از محیطهــای آبــی در آزمایشــگاه شــیمی گــروه مهندســی
آنــد از یــک جنــس یــا از جنــس هــای مختلــف باشــند. بهداشــت محیــط دانشــکده بهداشــت دانشــگاه علــوم
در الکتروکواگوالســیون توســط فراینــد الکتروشــیمیایی پزشــکی همــدان در ســال 1392 انجــام گرفــت. در ایــن
عواملــی ماننــد یــون هــای آهــن و آلومنیــوم تولیــد مــی مطالعــه تاثیــر پارامترهــای مختلــف از جملــه pH، مــدت
شــود کــه باعــث خنثــی شــدن بــار الکتریکــی آالینــده زمــان واکنــش، مقــدار ولتــاژ جریــان ورودی، دوز کمــک
هــا و ذرات کلوییــدی و حــذف آنهــا مــی شــود. از مزایــای منعقدکننــده، غلظــت اولیــه کــدورت مــورد مطالعــه و
ایــن فراینــد مــی تــوان بــه حجــم کــم لجــن تولیــدی، عــدم بررســی قــرار گرفــت.
نیــاز بــه مــواد شــیمیایی، نیــاز بــه فضــای کوچـک، هزینــه بــه منظــور انجــام ایــن پژوهــش از یـک راکتــور در مقیــاس
ســرمایه گــذاری انــدک و کاربــرد راحــت آن اشــاره نمــود. پایلــوت اســتفاده شــد. پایلــوت مــورد نظــر از جنــس
فراینــد الکتروکواگوالســیون شــامل انعقــاد، لختــه ســازی و پلکســی گلس بــا حجــم 1 لیتــر بــود. تعــداد 4 الکتــرود
تــه نشــینی مــی باشــد. مکانیســم ناپایدارســازی در ایــن از جنــس آلومینیــوم بــه ابعــاد 2 ×15 ســانتی متــر و بــه
فراینــد شــامل فشــردگی الیــه دوبــل الکتریکــی ، جــذب ، ضخامــت 2 میلــی متــر کــه بــه فاصلــه 2 ســانتی متــر از
خنثــی کــردن شــارژ، بــه دام انداختــن در رســوبات و پــل هــم در داخــل محفظــه تعبیــه شــد. تعــداد 2 الکتــرود بــه
زنــی بیــن ذرات مــی باشــد .)9-6( اســتفاده از فنــاوري عنــوان کاتــد و تعــداد 2 الکتــرود بــه عنــوان آنــد بصــورت
فــوق بدليـل عــدم اســتفاده از مــواد شـيميایي، بــاال بــودن یـک در میــان بــه دســتگاه تامیــن کننــده جریــان مســتقیم
عمــر واحدهــاي مــورد اســتفاده، راهبــري و نگهــداري الکتریســته متصــل بودنــد. دســتگاه مــورد اســتفاده قابلیــت
آســان، توليـد لجــن كمتــر و كاهــش هزينــه هــا در مقايســه تولیــد جریــان الکتریســته در محــدوده ی 40-10 ولــت را
بــا فراينــد هــاي متــداول تصفيـه آب بيشــتر مــورد توجــه دارد. ابتــدا محلــول هــای مــورد اســتفاده در مطالعه ســاخته
قــرار گرفتــه اســت .)10( از طرفــي اســتفاده از مــواد شــد. بدیــن منظــور ابتــدا بــرای ســاخت کــدورت مــادر
كمــك منعقــد كننــده نظيــر تركيباتــی مثــل کیتــوزان، مقــدار مشــخصی از خــاک رس را بــا اســتفاده از الـک مــش
پلــي الكتروليـت هــا و آهــك بــه منظــور تســريع در فراينــد 60 دانــه بنــدی کــرده و بــه درون ظرفــی بــه حجــم 5
انعقــاد همــواره مــورد توجــه قــرار گرفتــه اســت .)12 ,11( لیتــر انتقــال داده شــد و بــا آب شــهری بــه حجــم رســانده
ri.ca.ahsmu.jsp 36
مجله علمی پژوهان دوره 12، شماره 4، تابستان 1393
شد و بطـــور کـــامل عمـل همـزنی تا حــــل شــدن تمامی خــاک رس انجــام گرفــت. پــس از اختصــاص 30 دقیقــه بــرای تــه نشــینی محلــول، از مایــع رویــی ظــرف نمونــه بــرداری شــد و مقــدار کــدورت بــر حســب NTU توســط دســتگاه توربدیمتــر مــدلA 2100 ســاخت شــرکت HACH آلمــان و بــر اســاس اســتانداردهای موجــود جهــت تعییــن میــزان کــدورت، تعییــن گردیــد و ایــن کــدورت بعنــوان کــدورت مــادر در نظــر گرفتــه شــد. همچنیــن بــرای تعییــن کــدورت در تمامــی مراحــل مطالعــه از ایــن روش اســتفاده شــد. ســپس کــدورت هــای مــورد نیــاز در ایــن مطالعــه تهیــه شــد.
پوســته حلــزون بــکار بــرده شــده در ایــن تحقیــق بعنــوان کمـک منعقــد کننــده از منطقــه آواجیــق واقــع در اســتان آذربایجــان غربــی جمــع-آوری شــد. پوســته هــای مــورد نظــر ابتــدا بــا آب شــهری و ســپس بــا آب مقطــر شستشــو داده شــدند. ســپس بــه داخــل آون منتقــل شــدند تــا بطــور کامــل خشــک گردنــد. و در نهایــت پوســته هــای تمیــز و خشـک شــده در داخــل هــاون چینــی خــرد شــد و توســط الکهــای مــش 80 -70 دانــه بنــدی شــدند و بــه عنــوان کمـک منعقــد کننــده، مــورد اســتفاده قــرار گرفــت. همچنیــن مشــخصات ســاختار ظاهــري بــا میکروســکوپ الکترونــی روبشــی مجهــز بــه EDX شــرکت فیلیپــس تعييــن شــد کــه در بخــش نتایــج ارایــه شــده اســت.
