بخشی از مقاله
شركت سيم و كابل
تاریخچه مجتمع:
- منابع انساني مجتمع صنعتي نورين:
- تجهيزات توليدي:
- معرفي مشتريان شركت سيم وكابل ابهر
نیروگاه
- (1-2 ) نیروگاه اضطراری :
- (2-2 )نیروگاه شرکت سیم و کابل ابهر :
• تنظیم سریع ولتاژژنراتور:
- (3-2 )موازی بستن ژنراتورها (سنکرونسیم ):
• روش کلی موازی کردن :
• دستور العمل پارالل کردن دیزل ژنراتورها 01-06 WLSW
- (5-2 )اتاق فرمان نیروگاه :
- تابلوهای موجود دراین اتاق :
- (6-2 )بانک خازنی :
تابلوسازی
- (1-3)مقدمه
- (2-3)تعاریف اولیه تابلو
- (3-3)انواع تابلوها :
- (4-3)خصوصیات تابلوها
- (5-3)طریقه ساخت
سالن تولید H.V
- (1 – 4 ) کابل :
- (2- 4 ) کابلهای بسپاری ( پلیمری خشک )
- (3-4 ) تاریخچه کابلسازی در ایران
- (4-4)مراحل کابل سازی
- (5-4)مراحل توليد کابل 70*12*3 سکتوري خاص
- (6-4)مراحل ساخت کابل kv 230
- (7-4)مراحل توليد کابل kv 230 : mm2 1600
- (8-4)مراحل کابل فشار متوسط: 70-120*3
- (9-4)ccv
- (10-4)استندر 91 رشته
- (11-4)تشريح دستگاه اسکرين
آزمایشگاه فشار قوی
- (1-5 ) آزمون کابل
- (2 -5 ) آزمونهای جاری کابلهای توزیع
- (3-5 )آزمون نوعی برروی کابلهای خشک توزیع
- (4-5)روکش
- (5-5)شرایط آزمونها
- (6-5 )آزمونهای نمونه
- (7-5 ) آزمونهای تکراری
- (8- 5 )آزمونهای نوعی (برقی )
- (9- 5 )استاندارد IEC شماره 60840
- (10-5 )آزمون ولتاژ
- (11-5 )آزمونهای نمونه
- (12- 5) ژنراتور ضربه :
- (13- 5 )ترانسفورماتور آزمایشگاهی چند پله :
- (14 -5 )مگااهم متر (مگر ):
- (15-5 ) آزمایشگاه فشارقوی
آزمون آموخته ها و نتایج و پیشنهادات
آشنایی کلی با مکان کارآموزی
مجتمع صنعتی نورين د رسال 1371در زمین به مساحت 68000متر مربع مسقف و 54 هکتار فضاي آزاد توسط زنده یاد مهندس محمد حسین كلاهي تاسيس شد.
واحدهاي زير مجموعه مجتمع صنعتي نورين عبارتند از:
1-شرکت سيم وكابل ابهر
2- شرکت ماشین سازي مجتمع صنعتی نورين
3- شركت آميزه های پليمري ابهر
4- شركت صنايع غذايي
5- شركت گرانول قزوين
مهمترین شركت مجتمع ،شركت سيم وكابل ا بهر بوده و مابقی شرکتها به عنوان پشتیبان شركت سيم وكابل ا بهر محسوب مي گردند.
شرکت سيم وكابل ابهربا شروع توليد خود از سال 1372 وتوسعه امكانات وتوانايي هايي كه از هر جهت وجود داشت توانست با توليد كنندگان ديگري كه چندين دهه قبل شروع نموده بودند رقابت نموده ، ودر رده يكي از بزرگترين توليدكنندگان سيم وكابل در ايران قرار گيرد.اين شركت در حال حاضربا توليد انواع كابلهاي فشار ضعيف با عایق XLPE ، كابلهاي فشار متوسط و فشار قوي تا سطح ولتاژ230 كيلو ولت ، كابلهاي مقاوم در برابر آتش باعايق وروكش غير هالوژنه ، كابلهاي كنترل ،ابزار دقيق ، سيگنالينگ ،كابلهاي خود نگهدار،كابلهاي زير دريايي وكابلهاي
با روكش لاستيك سيليكوني يكي از عمده ترين تامين كننده كابلهاي ويژه جهت صنايع نفت وگاز وپتروشيمي وپروژه هايي
كه شرح مختصر آنها در قسمت مربوط به مشتريان آمده ميباشد .
لازم به ذكر است كه سالن فشار قوي شركت سيم وكابل ابهر در سال 1382 راه اندازي وتوليد خود راشروع نمود واكنون براي اولين بار درايران موفق به توليد كابلهاي 132 كيلوولت با همكاري شركت BRUGG سوئيس وهمچنين كابلهاي 230 كيلوولت براي برق منطقه اي تهران شده است
منابع انساني مجتمع صنعتي نورين:
مجتمع صنعتي نورين داراي 700نفر پرسنل مي باشد كه از اين تعدادحدود 75 نفر به عنوان مدير، كارشناس ، سرپرست ومابقي نيز به عنوان تكنسين واپراتور م
شغول فعاليت مي باشند.
واحد آموزش شركت سيم وكابل ابهر جهت ارتقاء دانش پرسنل سالانه حدود 6500الي 7000 نفر ساعت آموزش تخصصي ،عمومي وايمني، مديريتي وكيفي در قالب 35الي 40 دوره در سال برگزار مينمايد.
تجهيزات توليدي:
شركت سيم وكابل ابهر مجهز به پيشرفته ترين ماشين آلات وتجهيزات توليدي انواع سيم وكابل فشار ضعيف وفشار قوي مي باشد كه ظرفيت توليد ماشين آلات مذكور،توليد كابل هاي تا 400 كيلوولت وقطر خارجي 160ميليمتر وسطح مقطع 2000ميليمتر مربع مي باشد. كه خلاصه اي از فرآيند توليد كابلهاي مذكور به شرح ذيل مي باشد :
تجهيزات تست وآزمايشگاهي:
شركت سيم وكابل ابهر مجهز به آزمايشگاههاي :
1- آزمايشگاه مواد وفشار ضعيف داراي 4 بخش ذيل مي باشد:
الف- آزمايشگاه فيزيك
ب- آزمايشگاه شيمي
ج- آزمايشگاه پليمر
د- آزمايشگاه الكترونيك
امكانات وتجهيزات اين آزمايشگاه شامل:
دستگاه هاي آزمون فيزيكي ، حرارتي ،آناليز شيميايي، آزمون عملكرد در برابر آتش وآزمايش هاي فشار ضعيف مي باشد
2- آزمايشگاه هاي فشارقوي
داراي دو بخش فشار قوي وفوق فشار قوي كه با بهره گيري ازمجهزترين تجهيزات، قابليت انجام آزمون هاي فوق فشار قوي تا سطح 2800 كيلوولت ، يازدهمين در جهان واولين در سطح خاورميانه ميباشد
*آزمايشگاه هاي شركت سيم وكابل ابهر تمام تستهاي مربوط به مواد اوليه ومحصول نهايي را مطابق با استانداردهاي بين المللي IEC,BS,ASTM واستاندارد مليISIRI انجام ميدهند.
وهمچنين به عنوان مرجع موسسه استاندارد وپژوهشگاه نيرو نيز فعاليت ميكند.
معرفي مشتريان شركت سيم وكابل ابهر
شركت سيم وكابل ابهر بزرگترين تامين كننده كابلهاي ويژه جهت پروژه هاي ذيل مي باشد
الف- پروژه هاي صنايع نفت وگاز وپتروشيمي
ب- پروژه هاي آب وبرق منطقه اي كشور
ج- پروژه هاي ميدان گازي پارس جنوبي
د- پروژه هاي مربوط به طرح هاي عمراني وتوسعه از قبيل متروها، فرودگاه ها ، تونل ها و راه آهن جمهورسي اسلامي ايران
و- صادرات به كشور هاي همسايه از قبيل عربستان ،تركمنستان ،
سوريه ،ارمنستان وقبرس
مجتمع صنعتی نورین
مجتمع صنعتی نورین در سال 1371 در زمینی به مساحت 54 هکتار بنا نهاده شد . از لحاظ موقعیت جغرافیایی از طرف شمال به آزاد راه زنجان – قزوین و از طرف جنوب به جاده ترانزیت تهران – ترکیه منتهی است . امکان استفاده از شبکه راه آهن سراسری زمینه توسعه هر چه بیشتر این مجتمع را فراهم ساخته است .
سیاست گروه مبتنی بر تمرکز کلیه فعالیت ها در مجتمع صنعتی نورین می باشد . جهت نیل به این اهداف امکانات زیر بنایی به شرح زیر در مجتمع دایر گردیده است تا بتواند درحا ل حاضر و در آینده در خدمت واحدهای مجتمع قرار گیرد .
- نیروگاه 9 مگاواتی و شبکه توزیع فشار متوسط 20 کیلو وات
- تاسیسات تصفیه آب ،فاضلاب ، منابع ذ خیره و شبکه های توزیع آب نرم صنعتی ، آب آتش نشانی و آب بهداشتی
- تاسیسات تامین و توزیع گاز طبیعی به ظرفیت پنج هزار متر مکعب در ساعت و فشار 60 پوند
- طراحی تسهیلات اقامتی ، ورزشی و آموزشی مناسب برای توسعه های آینده مجتمع از جمله امکانات در دست اقدام است .
شرکت های فعا ل در مجتمع در حا ل حاضر شامل سیم و کابل ابهر ،ماشین سازی مجتمع صنعتی نورین ، تولیدات ساختمانی ابهر و صنایع غذایی ابهر می باشند و شرکت تولیدی گرانول قزوین در آینده نزدیک از محل فعلی آن در شهر صنعتی البرز به محل مجتمع منتقل خواهد گردید .
در برنامه تولیدی تا پایان دهه حاضر تولید نمک های پایه سرب (شرکت اکسیدان ) و تولید مفتول آلومینیمی را می توان نام برد که فضای لازم از ظرفیت های استفاده نشده مجتمع استفاده خواهد شد .
شرکت سیم و کابل ابهر در چارچوب مجتمع صنعتی نورین با بهره گیری از پیشرفته ترین فناوری های کابل سازی در جهان بنیاد گذاشته شد و کارخانه تولیدی آن بدست توانای مهندسان ایرانی احداث گردید .
هماهنگی برجسته ترین کارشناسان ملی این صنعت ، با مدرن ترین ماشین آلات کابل سازی ، امکانات نرم افزاری و سخت افزاری و نیز به خدمت گرفتن خطوط قابل انعطاف تولیدی ، این شرکت را قادر می سازد تا علاوه بر ساخت انواع پر مصرف سیم و کابل ، نسبت به تولید اقلام تخصصی مورد استفاده در معادن ، هواپیمایی ، صنایع ذوب فلز و ...
اقدام نماید .
تولیدات سیم و کابل ابهر علاوه بر مطابقت با استاندارد ملی 607 isiri از استانداردهای معتبر همچون iec ،bs و ....هم تبعیت می نماید .
فهرست تولیدات شرکت سیم و کابل ابهر شامل طیف وسیعی از کابل های نیرو و کنترل است که اساسی ترین آنها به شرح زیر طبقه بندی می شود .
- انواع سیم و کابل های افشان و زمینی فشار ضعیف
- انواع کابل های فشار ضعیف با عا یق xl pEجهت شبکه های توزیع
- انواع کابل های قابل انعطاف با عایق و روکش EPDM / EPR وآمیزه های لاستیک و پلاستیک
- انواع کابل های فرکانس بالا و کابل های حفاظت شده با عایق پلی اتیلن فوم دار
- انواع کابل های نسوز و دیرسوز ، مقاوم در دماهای مختلف تا C 1000 شامل کابل های عایق شده با میکا ، تفلون ، لاستیک سیلیکن و EPR
- انواع کابل های فشار متوسط و فشار قوی با عایق XLPE
- انواع کابل های کنترل و کنترل حفاظت شده تا 61 رشته
همگام با سیست های صنعتی – اقتصادی دولت جمهوری اسلامی ایران و در پاسخ به نیازهای تکنولوژیک کارخانجات و تامین ماشین های مورد نیاز طرح های مجتمع صنعتی
نورین ، شرکت ماشین سازی این مجتمع در سال 1372 تاسیس گردید .
علیرغم مدت کوتاهی که از تاسیس ماشین سازی مجتمع می گذرد ، شرکت توانسته است با بهره گیری از پتانسیل های دفتر طراحی – مهندسی خود و استفاده از امکانات سخت افزاری (ماشین کاری سبک و سنگین ) کارخانه ، علاوه بر ساخت ماشین آلات کامل
خطوط تولید سیم وکابل بسیاری از ماشین های مورد نیاز صنعت پلاستیک و صنایع غذایی را با کیفیت مطلوب و قابل رقابت تولید نماید .
ماشین افزارهای موجود کارخانه امکان پیشانی تراشی تا قطر 5000 میلی متر ، تراشکاری طولی تا 4000 میلی متر هم چنین فرز کاری و بورینگ قطعات سنگین را فراهم ساخته اند و در این راستا افق های تازه ای را نوید می دهند .
آمار و ارقام در یک نگاه :
- شروع پروژه : نیمه دوم سال 1371
- مساحت زمینی :000 / 540 متر مربع
- بناهای احداث شده تا پایان سال 1374 : 000/ 50 متر مربع
- بناهای برنامه ریزی شده تا تکمیل : 000 / 150 متر مربع
- تاسیسات زیر بنایی :
- توان تولید برق 9 مگاوات
- گاز مصرفی 5000 متر مکعب در ساعت
- تولید آب 20 لیتر در ثانیه
- تولید بخار 60 تن در ساعت
- تولید هوای فشرده 1200 لیتر در ثانیه
- سرمایه گذاری ها :
- جمع سرمایه گذاری ها : 100 میلیاردریال
- سرمایه گذاری تا تکمیل پروژه های فعلی : 200 میلیارد ریال
نیروی انسانی :
-تعداد شاغلین کل 435 نفر
- شاغلین دارای تحصیلات دانشگاهی (مهندسین ) 33 نفر
- شاغلین دارای تحصیلات دانشگاهی (غیرفنی ) 22 نفر
تولیدات کل :
- قیمت تولیدات در حا ل حاضر 60 میلیون دلار
پروژه های برنامه ریزی شده برای سال 76 و 77
- تولید کابل فشار قوی شرکت سیم و کابل ابهر
- تولید OPGWشرکت سیم وکابل ابهر
- تولید اکسید سرب و نوارهای سرب شرکت اکسیدان
- تولید کامپاوندهای مهندسی و تقویت شده شرکت تولیدی گرانول قزوین
- تولید پارافین کلره شرکت تولیدی گرانول قزوین
- تولید مفتول فملادی توانمند (در حال تاسیس )
- تولید مفتول آلومینیمی (در حال تاسیس )
نیروگاه
تولید برق روش های مختلف استفاده اقتصادی و صحیح از منابع اولیه انرژی را به ما می آموزد و چون تولید برق بدون ایجاد مصرف برای این تولید بی مفهوم است ، لذا مقدار برق تولید شده نسبت مستقیم با پیشرفت صنعتی و رشد اقتصادی و اجتماعی یک ملت دارد . طی پیشرفت تمدن و بالا بودن سطح زندگی هر قومی با کمیت و کیفیت انرژی الکتریکی تولید شده برای آن قوم در یک راستا قرار می گیرد . از این جهت است که تولید انرژی الکتریکی ارزان قیمت و بدون و قفه و آماده داشتن آن به قدر کافی لازمه صنعتی شدن کشور است .
هر ملتی که از ثروت طبیعی موجود در کشورش به صورت خام کمتر استفاده می کند باید بیشتر کار کند و در این صورت بیشتر احتیاج به انرژی الکتریکی ارزان قیمت و بدون وقفه دارد .
(1-2 ) نیروگاه اضطراری :
طرز کار بعضی از مصرف کننده های بزرگ نیروی برق طوری است که قطع برق دارای مدت کوتاهی نیز باعث زیان های مالی و جانی می شود و چون قطع برق قسمتی از شبکه به علت ایجاد اتصال کوتاه ، برخورد صاعقه و کشیدن بار زیاد امری طبیعی و غیر قابل پیش بینی و جلوگیری است . لذا در موسساتی که قطع برق و حتی چشمک زدن آن باعث زیانهای جانی و مالی می شود .مثل بیمارستانها ، فرودگاهها و کارخانجات و ... باید نیروگاه اضطراری نصب گردد.
نیروگاه اضطراری بایستی اتوماتیک بکار افتد و سریع مقادیر نامی و نرمال خود را بازیابد و بی درنگ یا با تاخیر جزیی و بسیار کوتاهی جانشین برق از بین رفته شود . با در نظر گرفتن شرایط فوق بهترین وسیله برای تامین برق اضطراری دیزل ژنراتور می باشد .
زمان راه اندازی و آمادگی برای بارگیری از نیروگاه اضطراری بستگی
به نوع نیروگاه و اهمیت مصرف کننده دارد . مثلا" در بعضی از تاسیسات ( سینما ، فروشگاه و استادیوم ورزشی ) می تواند زمان راه اندازی نیروگاه اضطراری تا چند ثانیه به طول انجامد ولی قطع شدن برق اتاق عمل و یا قسمتی از فرودگاه حتی برای یک لحظه نیز شاید مجاز نباشد . همانطور که گفته شد امروزه تنها وسیله تولید برق اضطراری مطمئن و ارزان دیزل ژنراتور میباشد که بر حسب مدت زمان تاریکی به سه دسته زیر تقسیم می شود :
1- نیروگاه اضطراری با راه اندازی خودکار
2- نیروگاه اضطراری با راه اندازی سریع
3- نیروگاه اضطراری با راه اندازی بدون تاخیر
شکل زیر نیروگاه اضطراری عادی را نشان می دهد . در موقع قطع برق شبکه کلید مغناطیسی خودکار 5 قطع می شود و موتور دیزل 4 مثل هر موتور دیزل دیگری با
استارت راه می افتد و به محض اینکه ژنراتور تا حدودی مشخصات نامی خود را پیدا کرد کلید مغناطیسی خودکار 6 بسته می شود و قسمتی از مصرف کننده ها که برق آنها نباید قطع شود ، مثل روشنایی ، کوره الکتریکی ، ذوب مواد عایقی و غیره توسط شین 2 تغذیه می شوند . زمان بی برقی این نوع نیروگاه اضطراری در صورتی که کلیدهای 5 و6 دستی ع
مل کنند در حدود چند دقیقه و در صورتی که خودکار باشند چندین ثانیه طول خواهد کشید .
برای اینکه این نیروگاه در موقع قطع برق شبکه مطمئنا" به راه افتد و بتواند جانشین قسمتی از برق شبکه شود ، باید سوخت و آب و روغن و درجه حررات و باطری آن دائما"تحت مراقبت و کنترل قرار داشته باشد .
نیروگاه دیزلی نیروگاهی است که در آن از سوخت گازوِِِییل جهت راه اندازی موتور دیزلی استفاده کرده و انرژی مکانیکی حاصله توسط ژنراتور کوپله شده با آن به انرزی الکتریکی تبدیل می شود و اکثرا"به عنوان نیروگاه اضطراری وارد مدار می شود . مشکل آن در مورد سوخت آن است که در صورت عدم کنترل ممکن است آسیب ببیند .
در درس ماشین های الکتریکی آموختیم که انرزی الکتریکی در نیروگاه ها به وسیله آلترناتورهای سه فاز تولید می شود . این آلترناتورها از دو قسمت اصلی زیر تشکیل شده اند :
الف ) استاتور : از یک هسته آهنی شیاردار به صورت ثابت ساخته می شود . داخل شیارها سه گروه کلاف به صورتی قرار می گیرند که با هم 120 درجه اختلاف فاز داشته باشند . انرژی الکتریکی تولیدی به صورت سه فاز از طریق استاتور به مدارهای خارج منتقل می گردد.
ب) رتور : قسمت گردنده مولد از هسته آهنی شیاردار ساخته می شود و داخل این شیارها سیم های مسی برای تولید فوران مغناطیسی قرار می گیرد . این فوران ب
ه وسیله ولتاژ جریان مستقیم تولید می شود
نيروگاه 9 مگارواتي مجتمع صنعتي نورين
نیروگاه ها انرژی الکتریکی همواره به صورت سه فاز تولید می شود زیرا :
- اقتصادی تر است ، به دلیل این که آلترناتورها سه فاز حجم کمتری نسب
ت به آلترناتورهای تک فاز با توان مشابه دارد .
- توان لحظه ای سه فاز در مصرف کننده هیچ گاه به صفر نمی رسد ،بنابراین توان سه فاز میزان تغییرات کمتری نسبت به توان در شبکه تکفاز دارد.
- در راه اندازی موتورهای سه فازه نیاز به سیم پیچ راه انداز نداریم و به همین دلیل حجم موتورها کاهش می یابد .
- رکیتفایرهای سه فاز ولتاژ DCشده را پیل کمتری دارد و ولتاژ خروجی جریان مستقیم در کیتفایرهای سه فاز نسبت به ولتاژ یک سو شده در رکیتفایرهای تکفاز صافتر است .
(2-2 )نیروگاه شرکت سیم و کابل ابهر :
همان گونه که گفته شد برای برخی از مصرف کننده ها جریان برق مطمئن اهمیت حیاتی دارد تا جائی که حتی قطع لحظه ای برق موجبات خسارات بسیار می گردد . در شرکت سیم و کابل ابهر هم در خط مدرن C.C.V( که در ادامه به آن خواهیم پرداخت )چشمک زدن برق هم بسیار مهم میباشد و موجب وارد آوردن آسیب به محصول تولیدی میگردد.
با توجه به این که قطع برق قسمتی از شبکه سراسری به علل مختلف گریز ناپذیر است (مخصوصا"در ایران ) ایجاد یک نیروگاه اختصاصی اجتناب ناپذیر و مقرون به صرفه می نماید .
نیروگاه مجتمع صنعتی نورین شامل 6 دیزل ژنراتورMW 5/1 که در جمع MW9 میباشد .
تجهیزات ساخت شرکت AEGمیباشد که قبلا" به مدت طولانی حدود 30 سال در نیروگاههای زنجان و قم مورد استفاده قرار گرفته است . شکل کلی استفاده از این نیروگاه به این صورت است که در مواقع ضروری یا هنگام نیاز خط C.C.V شروع بکار میکند . در هنگام کار خط C.C.Vفقط از برق نیروگاه تامین میشود و برق شهر قطع میباشد .
هر دیزل 3/6 کیلو وات تولید می کند سپس ولتاژ به 20 کیلووات افزایش یافته به سمت واحد مورد نظر هدایت میشود .
همان طور که گفته شد در ژنراتورسنکرون ، یک جریان DCبه سیم پیچ روتور اعمال میشود که میدان مغناطیسی روتور را تولید میکند . روتور ژنراتورنیز توسط یک محرک اولیه به گردش در می آید و به این ترتیب یک میدان مغناطیسی دوار درون ماشین ایجاد میشود .این میدان مغناطیسی دوار در سیم پیچی های استاتور ژنراتوریک مجموعه ولتاژسه فاز القا میکند . دراینجا موتور دیزلی روتور ژنراتور را به گردش در می آورد.
یک جریان DC باید به مدار میدان روتور اعمال شود چون روتور در حال دوران است ، برای دادن توان DCبه سیم پیچیهای میدان آن آرایشی خاص لازم است .برای فراهم کردن این توان دو روش متداول وجود دارد :
1- فراهم کردن توان DC خارجی با استفاده از حلفه های لغزان و جاروبک ها
2- فراهم کردن توان DC از یک منبع تغذیه DC خاص که مستقیما"روی محور ژنراتورسنکرون نصب شده است . در این نیروگاه از روش اول استفاده شده است . حلقه های لغزان حلقه هایی هستند که محور ماشین را کاملا" احاطه کرده اند اما نسبت به آن عایق شده اند .هرک
دام از سرهای سیم پیچی روتور به یکی از دو حلقه لغزان روی محور ماشین سنکرون متصل میشود،و برروی هر حلقه لغزان یک جاروبک سوار است . اگر سر مثبت یک منبع ولتاژDCبه یک جاروبک و سر منفی آن به جاروبک دیگر متصل شود ،آن ولتاژDC درهمه زمان ها به سیم پیچی میدان اعمال خواهد شد و مقدار آن به موقعیت زاویه ای و سرعت روتورربطی نخواهد داشت .
هنگامی که برای تامین توان DC سیم پیچی میدان ماشین سنکرون حلقه های لغزان و جاروبک ها به کار می رونر ،چند مشکل ایجاد میشود . مراقبت و نگهداری ماشین باید بیش از پیش صورت گیرد ،زیرا جاروبک ها را باید از نظر فرسودگی به طور منظم کنترل کرد . به علاوه در ماشین هایی که جریان میدان بزرگتری دارند ،افت ولتاژجاروبکها می تواند یک عامل افت توان مهم باشد.
استفاده از جاروبك و حلقه هاي لغزان
- مدار معادل تکفاز ژنراتورسنکرون . مقاومت داخلی مدار میدان و مقاومت متغییر خارجی در مقاومت RFترکیب شده اند .
- یک ژنراتور تنها که باری را تغذیه میکند.
برای راه اندازی ژنراتورسنکرون ابتدا دیزل شروع به کار میکند و وقتی به وضعیت مورد نظر رسید .ژنراتوررا وارد مدار میکنند. قطبهای ژنراتورDC توسط ولتاژVDC110 تحریک میگردند.سرعت چرخش دیزل باید RPM300 باشد تا فرکانس HZ50 باشد F=NP120
برق DC توسط 55 باطری 2 ولتی تولید میشود که این برق در لامپهای اضطراری نیروگاه شارژدژنکتورو تحریک قطبهای ژنراتور DC استفاده میشود .
- تنظیم سریع ولتاژژنراتور:
از ژنراتورهایی که در نیروگاه ها کار میکنند انتظار میرود تا آنجا که ممکن است ولتاژشبکه را نگهدارند و چون با رژنراتور ها دائما"در تغییر است لذا تغییر دائمی جریان تحریک ضروری است . برای این که تغییرات محدود شود و در یک دامنه وسیعی صورت نگیرد ،در گذشته ژنراتورها طوری طرح ریزی و ساخته میشدند که راکتانس سنکرون آنها کوچک باشد (فاصله هوائی زیاد )امروزه برای اینکه ژنراتورها اقتصادی تر ساخته شوند آنها را بار اکتانس سنکرون زیاد محاسبه میکنند . البته در چنین ماشین باید جریان تحریک در موقع تغییر بار به شدت تغییر پذیر باشد . از آنجا که تنظیم ولتاژبه کمک دست تقریبا"غیر ممکن است و در ضمن تا آن حد که به وسایل الکتریکی اعتماد هست نمی توان به اشخاص و متصدیان نیروگاه اعتماد کرد دستگاه های خودکار تنظیم سریع ساخته شد . این دستگاه ها در موقع تغییر بار بسیار سریع تحریک را متناسب با بارژنراتور تنظیم می کنند.
1- اگر بارهای پس فاز به ژنراتور افزوده شوند ، V&و ولتاژ پایانه ای VT به شدت کاهش می یابند.
2- اگر بارهای با ضریب توان واحد به ژنراتور افزوده شوند ،V&و ولتاژپایانه ای ،اندکی کاهش می یابند .
3- اگر بارهای پیش فاز به ژنراتورافزوده شوند ، V&و ولتاژ پایانه ای افزایش خواهند یافت . تغییرات ولتاژپایانه ای را چگونه میتوان اصلاح کرد ؟راه واضح جبران اثر تغییرات بار تغییردادن EAاست . می دانیم KCPW=EA. چون در یک دستگاه عادی فرکانس نباید تغییر کند ،باید EA را با تغییر شارژ ماشین کنترل کرد .
به عنوان مثال فرض کنید که یک بار پس فاز به ژنراتور افزوده میشود . همان طور که قبلا"نشان داده شده ، ولتاژ پایانه ای افت میکند .برای اینکه ولتاژرا به سطح قبلی اش برگردانیم ،مقاومت میدان RFرا کاهش میدهیم . اگر RF کم شود ،جریان میدان افزایش می یابد ،افزایش IFشار را افزایش می دهد ،و آن نیز به نوبه خود EA را افزایش می دهد . افزایش EA موجب افزایش ولتاژفاز و ولتاژ پایانه ای می شود .
برای کم کردن ولتاژ پایانه ای می توان این روند را معکوس کرد . تنها با تنظیم جریان میدان
می توان ولتاژپایانه ای ژنراتور را ،در گستره بزرگی از تغییرات بار ،تنظیم کرد ودر نیروگاه مجتمع صنعتی نورین ،ابتدا با تنظیم جریان تحریک ،ولتاژخروجی را به 20 کیلووات می رسانند و فرکانس هم 50 هرتز می شود . تنظیم کننده سکتورگردان استفاده شده است . این دستگاه تشکیل شده از یک قوطی استوانه ای آلومینیومی که در میدان مغناطیسی دواری که توسط اختلاف سطح آلترناتور به وجود می آید قرار دارد و می تواند طبق قانون فراری (ماشین اندکسیونی )حرکت دورانی داشته باشد .
یکی از مشخصات خوب این تنظیم کننده قرار گرفتن مقاومت زیاد در لحظه اول تنظیم میباشد که باعث کم شدن سریع حوزه یا نیروی الکتروموتوری میشود .
(3-2 )موازی بستن ژنراتورها (سنکرونسیم ):
چند فایده مهم موازی کردن ژنراتورها :
1- باری که چند ژنراتور می توانند تامین کنند بیشتر از باری است که یک ماشین به تنهایی تامین میکند .
2- افزایش قابلیت اطمینان سیستم
3- اگر تعداد ژنراتورها زیاد باشد امکان خارج کردن یک یا چند ژنراتور از مدار برای سرویس و نگهداری وجود دارد .
4- افزایش بازده
در نیروگاه این مجتمع ، گاهی دو ژنراتور به صورت موازی کار می کنند . مثلا"در حالتی که خط CCVکار میکند و برق شبکه قطع میباشد .اما وجود شش ژنراتور اولا"پیش بینی آینده است ،ثانیا"علت سوم موازی کردن آلترناتورها :
شرایط لازم برای موازی کردن :
1- مقدار RMSولتاژخط دو ژنراتور باید برابر باشند .
2- دو ژنراتور باید ترتیب فاز یکسانی داشته باشند.
3- زوایای فاز دو فاز A باید برابرباشند.
4- فرکانس ژنراتور جدید باید اندکی بیشتر از فرکانس سیستم در حال کار باشد .
روش کلی موازی کردن :
نخست ،با استفاده از ولتمتر ،جریان میدان ژنراتور جدید را تنظیم میکنیم تا ولتاژپایانه ای اش برابر ولتاژخط سیستم در حال کار شود .
دوم ،ترتیب فاز ژنراتور جدید را با ترتیب فاز سیستم در حال کار مقایسه می کنیم .
سوم ،فرکانس ژنراتور جدید را باید در تنظیم کرد تا کمی بیشتر از فرکانس سیستم در حال کار باشد تااز ایجاد جریان پای حالت بزرگ جلوگیری کرد و از ایجاد حالت موتوری جلوگیری کرد .
در این مجتمع ،برای مشخص کردن هم فازی از سنکروسکوپ استفاده میشود که سنجه ای است که اختلاف زاویه فازهای Aدو سیستم را می سنجد . سنکروسکوپ تنها یک فاز را کنترل میکند.
کل عملیات موازی کردن یعنی اعلام شرایطی که باید موازی کردن صورت گیرد توسط سلول اندازه گیری سنکرون صورت میگیرد . سلول اندازه گیری سنکرون خود شامل ولتمتر ،فرکانس سنج و سنکروسکوپ است .
در حالت موازی ، مجموع توان های حقیقی و واکنش تحویل داده شده توسط دو ژنراتور باید برابر با PوO در خواستی بار باشد .
سلول اندازه گيري سنكرون
سنكروسكوپ
دستور العمل پارالل کردن دیزل ژنراتورها 01-06 WLSW
شرح :
1- دیزل اول را طبق دستورالعمل راه اندازی و به مجتمع وصل میگردد.
2- کلید تحریک ژنراتور دوم را وصل کرده رگلاتور مربوط را تا رسیدن به KV20 میچرخانیم .
3- مینیاتوری رگولاتور ژنراتور دوم را وصل و آنرا در حالت آماده برای انوماتیک قرار میدهیم
4- کلید سوئیچی را از ژنراتور اول خارج کرده و روی تابلوی ژنراتور دوم قرار میدهیم و آنرا وصل میکنیم .
5- با وصل کلید روی تابلوی اندازه گیری ،وسایل اندازه گیری پارالل (فرکانس متر ،ولتمتر وسنکروسکوپ)را وصل میکنیم .
6- دژنکتور ژنراتور دوم را شارژکرده آماده وصل می نمائیم .
7- دور ژنراتور دوم را با دور ژنراتور اول برابر میکنیم .
8- عقربه سنکروسکوپ را مشاهده می نمائیم .در لحظه ای که عقربه روی مثلث بالایی تقریبا"ثابت مانده یا حرکت کندی در جهت عقربه ساعت داشت ،دژنکتور دوم را وصل کرده و دو ژنراتور را پارالل میکنیم .
9- بلافاصله رگولاتور دوم را در وضعیت اتوماتیک قرار داده و دور دیزل دوم را بالا می بریم تا بار مصرفی دو دیزل یکسان شوند .
10- آمپرو ولتاژتحریک و بار مصرفی دو دیزل ژنراتور توسط اپراتور بازدید میشود تا چنانچه اختلاف داشته باشند توسط رگولاتور یکسان شوند .
نقشه شبکه KV20 کارخانه می باشد که تابلوی D به اسم کوپلاژدیزل ها میباشد . هدف
از دژنکتورDجداکردن دیزلها از هم میباشد . زمانیکه C.C.V در حال کار باشد به روش زیر میتوان L.Vو سایر کارخانه را به دیزل های 4 و6 وصل نمود .
روش برقرار کردن L.Vو زمانیکه برق شهر قطع شده و C.C.V درحال کار میباشد:
1- دیزل 4 یا6 آماده و روشن میگردند.
2- کلید Cورودی برق شهر قطع میشود .
3- کلید کوپلاژ دیزلها D قطع میشود .
4- کلید کوپلاژاصلی A وصل میشود .
5- کلید دیزلهای 4 و 6 وصل میگردد. (2 B)
روش قطع LVاز دیزل و وصل مجدد به برق شهر :
1- کلید کوپلاژاصلی Aقطع میگردد.
2- کلید دیزل 4 یا 6 قطع میگردد.
3- کوپلاژدیزل (D)وصل میشود.
4- کلید ورودی اصلی برق شهری وصل میشود.
(5-2 )اتاق فرمان نیروگاه :
به طور کلی در اتاق فرمان ،کنترل پارامترهای حیاتی ژنراتوردر حین کار ،قطع و وصل برق هر واحد صورت میگیرد .کنترل دیزلها ،سنکرون کردن ژنراتورها و کنترل مصرف هر واحد صورت میگیرد.پارامترهای حیاتی که توسط اپراتور کنترل میگردند:
1- ولتاژکه حدود KV 20 باید باشد .
2- آمپرسه فاز و توان مصرفی که از حد مجاز بیشتر نباشد.
3- ولتاژتحریک و آمپرتحریک
4- فرکانس ژنراتور که باید 50 هرتز باشد ،در غیر این صورت با تغییر دور ،فرکانس تنظیم میگردد. هریک ساعت گزارش مقادیر ولت – جریان – توان مصرفی – فرکانس – ولتاژو جر
یان تحریک و کنتور مصرفی در جدول صورت وضعیت یادداشت میگردد.
در مواردیکه پارامترهای حیاتی ژنراتور خارج از محدوده مجاز بوده و تنظیم آن بر اساس دستورالعملها توسط اپراتورممکن نباشد ،شرایط باید به اطلاع مدیر نیروگاه رسانده شود تا اقدام لازم در جهت اصلاح اعمال گردد.
مقادیر گفته شده بصورت پیوسته و در تمام زمانی که دیزل ژنراتورزیر بار است یادداشت میشود.
اتاق فرمان نيروگاه
تابلوهای موجود دراین اتاق :
1- کنترل دیزل : میتوان ولتاژو جریان تحریک را روی ولتمتر و آمپرمتراین تابلو مشاهده کرد رله های بوخ هلتس – اضافه دما –اضافه جریان –دیفرانسیل –برگشت توان
2- ورودی ژنراتور :توان ارائه شده و جریان هر سه فاز ژنراتور ،مقدار ضریب توان ،توان اکتیو و ولتاژهر فاز و دور دیزل موارد قابل مشاهده و کنترل این تابلو است .
3- سلول سنکرون :که شرح آن در صفحات قیل آمده است ، این سلول شرایط سنکرونسیم را کنترل کرده و زمانی که بایستی پارالل کردن صورت گیرد را اعمال میکند.
4- کنترل خروجی فیدرهاکه در نقشه توزیع آمده است .
5- ترانس های مصرف داخلی که KVA630 و KVA 200 میباشد.
(6-2 )بانک خازنی :
بانک خازنی نیروگاه هم در این قسمت قرار دارد که شامل دو خازن KVAR 25 و چهر خازن KVAR50 است .با خواست آقای مهندس رسولی (سرپرست کارآموزی )توضیحاتی در مورد خازنهای تصحیح کننده (بانک خازنی )داده میشود .
فقط قدرت موثر انتقال یافته در محل مصرف مورد استفاده قرار میگیرد.امااز آنجائی که مصرف کننده ها علاوه بر مقاومت اهمی دارای مقاومت سلفی نیز میباشند ،در شبکه های الکتریکی علاوه بر قدرت موثرP،قدرت کور O نیز شرکت خواهد داشت از جمع برداری این دو قدرت ،قدرت ظاهری S به دست خواهد آمد . بین دو قدرت موثر و کور زاویه عقب افتادگی فازیCPکه همان زاویه عقب افتادگی جریان از ولتاژمیباشد ،وجود دارد .کسینوس این زاویه که با نسبت قدرت موثر به قدرت ظاهری ،معروف به ضریب قدرت COS& میباشد .
قدرت کور اثر نامطلوبی روی دستگاههای الکتریکی گذاشته و به صورت یک با ر اضافی روی ترانسفورماتورها ظاهر میشود و باعث اضافه شدن بار ژنراتور در نیروگاهها میگردد. علاوه براین به علت بزرگ شدن قدرت انتقالی شبکه افت ولتاژو تلفات قدرت در هادیها افزایش می یابد.اگر در تاسیسات الکتریکی فقط کنتور اکتیو نصب شود ،قدرت کور سنجیده نمیشود و با توجه به مجموعه تاثیرات منفی فوق وزارت نیرو از مشترکین میخواهد که ضریب قدرت از حد معینی تجاوز نکند. جهت حصول چنین امری میتوان با توجه به تعداد مصرف کننده های سلفی ،خازنهایی را که بصورت موازی در یک محفظه قرار میگیرند به شبکه متصل نموده و در نتیجه قسمت بزرگی از قدرت کور ناشی از سلفی بودن شبکه را برطرف ساخت . خازنها بایستی در مجاورت بزرگترین بارهای سلفی شبکه قرار داده شوند تا ترانسفورماتورها و ژنراتورها از قید قدرت کور رهایی یابند . بسته ه میزان کمپنزاسیون قدرت کور ،خازنها در همان تابلوی مربوط به کلید قدرت ورودی یا در تابلویی جداگانه نصب میشوند . به این ترتیب اگر خازن ها کاملا"در جای خود قرار داده شود ،میتوان بدون ازدیاد قدرت شبکه و بدون کاهش ضریب قدرت بارهای سلفی را به شبکه متصل نمود .
اگر ضریب قدرت شبکه قبل از کمپنزاسیون برابر 1 COS&باشد و بخواهیم آن را به مقدار مطلوب COS& 2 افزایش دهیم از رابطه ( TANQ2-TANQ1)P=QC میتوان جهت تعیین قدرت کوری که بایستی توسط خازن ها برطرف شود (قدرت خازن ها )کمک گرفت .
بانك خازني نيروگاه
(3)تابلوسازی
در معرفی مجتمع صنعتی نورین گفتیم که سیاست کلی گروه مبتنی بر تمرکز کلیه فعالیت ها در مجتمع میباشد تا بتواند در حال و آینده در خدمت واحدهای مجتمع قرار گیرد .
یکی از فعالیت هایی که در مجتمع صورت می گیرد ساخت تابلو میباشد که تابلوهای مورد نیاز کارخانه در آنجا طراحی و ساخته میشود . طراحی این تابلوها توسط آقای مهندس آدرم صورت میگیرد . آقای مهندس آدرم که مسئولیت این بخش را برعهده دارد به چند کارشناس دیگر نقشه تابلوها را تهیه کرده و در اختیار سازندگان که چند کارگر فنی (دو نفر کاردان الکترونیک و دو نفر
دیپلم برق به سرپرستی کار آزموده )قرار میدهند و بر ساخت آن نظارت دارند . با توجه که بیشتر دوران کار آموزی بنده در این قسمت سپری شد نکاتی چند در مورد تابلوسازی اینجا گرد آوری شده است که اکثرآنها اینجا کاربرد دارد . معمولا"موتورهای موجود در کارخانه DC میباشند ،ساخت درایو DC از فعالیت های این بخش میباشد . از جمله فعالیت هایی که در این مدت انجام گردید ساخت بانک خازنی برای گرانول قزوین بود که گزارش از بانک خازنی در ادامه می آید.
ساخت تابلو
(1-3)مقدمه
رشته تابلوسازی رشته ای ترکيبی می باشد. تابلوی برق در حقيقت يک محفظه می باشد که تجهيزات الکتريکی را در بر می گيرد و البته تابلو ها می توانند در بر گيرنده تجهيزات پنيوماتيک نيز باشند مانند شير های برقی ، کمپرسور و …. به طور کلی لازم به ذکر است که جهت فراگيری فنون مربوط به تابلوهای برق نياز به فراگيری چندين آيتم اصلی می باشد که در ذيل به اختصار عنوان می کنم : 1- اصول کلی و استانداردهای مربوط به تابلو های برق و محفظه های الکتريکی م
انند درجه حفاظتی IP و درجه بندی جداسازی محفظه ها Segregation و مقابله با عوامل جوی و …
2- اصول تخصصی در مورد تابلو های برق ، مقادير نامی مانند ولتاژ و جريان نامی و..
3- آشنايی با تجهيزات الکتريکی و عملکرد آنها و نحوه انتخاب صحيح آنها
4- آشنايی با تاسيسات الکتريکی وآُشنا با محاسبات مربوطه
5-آشنايی با دروسی مانند رله و حفاظت سيستم ها–طرح پست الکتريکی و …
6- آشنايی با طراحی مدارات فرمان و کنترل و لاجيک
جهت فراگيری هر يک از فنون ياد شده لازم است به صورت جداگانه اقدام به فراگيری نمود. البته وقتی تنها در مورد تابلو های برق صحبت به ميان می آيد آيتم های يک و دو فوق الذکر بسيار پررنگ تر می باشند. البته در حرفه تابلو سازی علوم مهم ديگری نيز نقش دارد که از نام بردن کليه آنها صرف نظر می کنم مانند علم ارگونومی و ….. به صورت کلی در مورد تابلو های برق اصول کلی و استاندارد و همچنين تعاريف کلی وجود دارد و بسيار حائز اهميت است مثلا نوع تابلو از نظر ساختمان آنها به عنوان مثال تابلوهای ايستاده – ديواری – ميزی – رک و … و هر يک از آنها ساختمان منحصر به فردی دارند و کاربرد آنها نيز متفاوت است
(2-3)تعاریف اولیه تابلو
تابلوهای برق
انواع تابلوها :تابلوی ايستاده قابل دسترسی از جلو- سلولی-تمام بسته ديواری
كه خود اين تابلو ها می توانند اصلی- نيمه اصلی و فرعی باشند.
تابلوی اصلی: در پست برق و بطرف فشار ضعيف ترانس متصل است.
تابلوی نيمه اصلی : اين گونه تابلو ها ی برق بلوك ساختمانی يا قسمت مستقلی از مجموعه را توزيع و ازتابلوی اصلی تغذيه می شود .
تابلوی فرعی: برای توزيع و كنترل سيستم برق خاصی مانند موتور خانه- روشنايی و غيره به كار می رود و از تابلوی اصلی تغذيه می شود.
معمولاً تابلو های موتور خانه از نوع ايستاده و بقيه تابلوها از نوع توكار تمام بسته می باشد (در اين ساختمان تماماً به اين شكل می باشد)در اين ساختمان ليستی تهيه شده كه ش
امل قطعات مكانيكی و الكتريكی داخلی تابلو می باشد. اين ليست شامل ضخامت ورق - فريم تابلو – روبند- نوع رنگ كاری - جانقشه ای- يرق آلات- نوع تابلو(يك درب- دو درب - نرمال - اضطراری) اسم شركت سازنده تابلو - اسم تابلو – چراغ سيگنال (رنگ- تعداد- وات - نوع لامپ - فيوز) مشخصات فيوزهای داخل تابلو به علاوه پايه فيوز – كليد مينياتوری (تكفاز - سه فاز- ولتاژ قابل تحمل )رله- كنتاكتور –كليد گردان (با مشخصات كامل ) مشخصات ترمينال - مشخصات شين فاز - نول- مقره های پشت شين - نوع سيم كشی داخلی تابلو- نوع سيم كشی خط به تابلو - طريقه انتقال سيم در تابلو(ترانكينگ-استفاده از كمربند) استفاده از سيم يك تكه در تابلو – شماره گذاری خطوط روی ترمينال –استفاده از كابلشو . تمام اين عناوين با مشخصات كامل می باشد .وجود اين مشخصات باعث عمر بيشتر تابلو- خطر كمتر و تعويض آسانتر می شود.
* وجود سيم ارت در تابلوی برق ضروری و با رنگ سبز می باشد .
* خطوط R -S - T به تر تيب با رنگ زرد- قرمز- آبی - سيم نول با رنگ سياه می باشد.
* در بعضی از تابلو ها روی درب تابلو ها يك سری كليد وجود دارد START- STOP يا يك كليد گردان كه برای روشن و خاموش كردن روشنايی و يا موتور به كار می رود.
* برای تابلو ها دو نوع نقشه می كشند :
1 - رايزر دياگرام كه مكان تابلو در آن قيد شده است .
2- نقشه داخل تابلو (كه خطوط - فيوز و كليدها در آن كشيده شده است)
نكات مربوط به رعايت مسائل ايمنی بر اساس نشريه سازمان برنامه و بودجه و يا 110می باشد.
* شين ها با رنگ نسوز رنگ آميزی می شود.
* كليد ورودی بايد خودكار باشد. در مواردي كه از كليد و فيوز جداگانه استفاده شود كليد بايد قبل از فيوز نصب شود . بطوريكه با خاموش كردن كليد , فيوز نيز قطع شود. كليد اصلی حتی الامك
ان گردان باشد و از فيوز فشنگی استفاده شود.
* سيم كشی داخلی تابلو با سيم مسی تك لا با عايق حداقل 1000ولت با مقطع مناسب انجام شود.
* ارتفاع بالاترين دسته كليد تابلو175 سانتيمتر بيشتر نباشد و همچنين قسمت ميانی از سطح زمين 160 سانتيمتر باشد.
* استفاده از سيم 5/1 برای روشنايی با كليد مينياتوری10 آمپر و سيم 5/ 2 برای پريزبا كليد مينياتوری 16 آمپر می باشد.
* محاسبه كابل از طريق سطع مقطع انجام می گيرد.
بقيه تابلوها از نوع توكار تمام بسته می باشد.
در قسمت زیر ليستی تهيه شده كه شامل قطعات مكانيكی و الكتريكی داخلی تابلو می باشد.اين ليست شامل:
ضخامت ورق - فريم تابلو – روبند- نوع رنگ كاری - جانقشه ای- يرق آلات- نوع تابلو(يك درب- دو درب - نرمال - اضطراری) اسم شركت سازنده تابلو - اسم تابلو – چراغ سيگنال (رنگ – تعداد- وات - نوع لامپ - فيوز ) مشخصات فيوزهای داخل تابلو بعلاوه پايه فيوز – كليد مينياتوری (تكفاز - سه فاز- ولتاژ قابل تحمل )رله- كنتاكتور –كليد گردان (با مشخصات كامل ) مشخصات ترمينال - مشخصات شين فاز - نول- مقره های پشت شين - نوع سيم كشی داخلی تابلو- نوع سيم كشی خط به تابلو - طريقه انتقال سيم در تابلو(ترانكينگ-استفاده از كمربند) استفاده از سيم يك تكه در تابلو –
شماره گذاری خطوط روی ترمينال –استفاده از كابلشومی باشد. تمام اين عناوين كامل می باشد .وجود اين مشخصات باعث عمر بيشتر تابلو، خطر كمتر و تعويض آسانترآن می شود.
(3-3)انواع تابلوها :
تقسیم بندی نوع اول :
الف) تابلوی ايستاده قابل دسترسی از جلو
ب) سلولی
پ) تمام بسته ديواری كه خود اين تابلو ها می توانند اصلی- نيمه اصلی و فرعی باشند.
تقسیم بندی نوع دوم :
تابلوی اصلی: در پست برق و بطرف فشار ضعيف ترانس متصل است.
تابلوی نيمه اصلی: اينگونه تابلو ها ی برق بلوك ساختمانی يا قسمت مستقلی از مجموعه را توزيع و ازتابلوی اصلی تغذيه می شود.
تابلوی فرعی: برای توزيع و كنترل سيستم برق خاصی مانند موتور خانه- روشنايی و غيره به كار می رود و از تابلوی اصلی تغذيه می شود.
معمولاً تابلو های موتور خانه از نوع ايستاده و ....
(4-3)خصوصیات تابلوها
1. رنج ولتاژ تابلوها :
380و 400 و 660و 1000و 2500و 3300و 36000و 7500و 12000و 175000و 24000و 52000و 72000و 100000 و132000 و145000 و420000 و765000 ولت می باشد .
2- ولتاژ سطح عایقی UL :
الف: ولتاژ قابل تحمل ضربه ای برای صاعقه
ب: ولتاژ قابل تحمل به مدت یک دقیقه
3- فرکانس نامی
4- جریان نامی :
جریان موثری که از آن وسیله میتواند در دما و فشار معین عبور کند بطودائمی و صدمه ای به آن نرسد و مقادیر استاندارد جریان نامی عبارتند از:
16-25-32-40-50-63-80-1
00-125-160-200-250-350-400-500-630-800-1000-1250-1600-200-2500-3150-4000-5000 6300
5- افزایش درجه حرارت :
دمای محیط نباید از 40 درجه بالاتر رود
6-جریان قابل تحمل کوتاه مدت ICW) )
جریانی که از یک کلید عبور کند برای مدت معین بدون اینکه آن
دستگاه و کلید صدمه ای ببیند.
7- جریان نامی قطع اتصال کوتاه ( Icu )
8- جریان نامی وصل اتصال کوتاه :
معمولاً 5/2 برابر جریان نامی می باشد .
9-ولتاژ تغذیه نامی کنتاکتها و مدارات کمکی:
24و48و60و110و125 و220و250
10- درجه حرارت مکانیکی Ip
عدد اول حفاظت در مقابل اجسام و عدد دوم حفاظت در مقابل مایعات.
1. برای ساخت تابلو ابتدا باید قسمت های فیزیکی تابلو را آماده کرد و سپس به مراحل بعدی نظیر مدارات فرمان پرداخت:
ابتدا قاب تابلو را درست کرد که در کارگاه های کوچک قاب را به صورت آماده تهیه کرده در کارگاه الکتروصنعت قاب تابلو توسط خود تکنسین های کارگاه ساخته می شود. عموماً برای تابلوهای دیماند در ابعاد 80/1 تا 2 متر طول و عرض متغیر بین 50 سانتیمتر و بالاتر بر حسب شرایط متغیر می شود.
بعد از تهیه قاب عملیات رنگ زدن توسط پمپ سیستوله انجام می شود. در تابلوی دیماند برق بر روی 2 شین نسبتاً حجیم می آید و از آن شین ها انشعاب می گیریم. باید توجه شود که شین ها توسط 2 مقره از سطح بدنه فلزی تابلو جدا ی باشد و سپس 3 انشعاب RوTوS می گیریم.
پس انتقال برق به وسیله شین های R و S عملاً قطع و وصل برق به وسیله کلیدهای اتوماتیک انجام می گیرد. 3 خازن در زیر تابلو جاسازی شده است و عمدتاً 2 دلیل یکی به دلیل بهبود ضریب قدرت و دیگر به دلیل کاهش سطح بار – ولتاژ برای هر خازن فیوزی جداگانه در نظر می گیریم علت
این کار به این دلیل است که خازن در نقطه اول اتصال کوتاه است همین سبب می شود در بار زیادی از شبکه گرفته شود پس با فیوز جلوی این کار را می گیریم و در قسمت خارجی تابلو نمایش دهنده های بار خازن و نیاز ولتاژ قرار دارد و نیز کلید اتوماتیک که با توجه به اطلاعاتی که از CT دریافت می کند خازن ها را وارد مدار و یا از مدار خارج می کند. نکته ای که باید توجه شود در این مرحله عدم تماس شین اصلی به تابلو و لحاظ نکات ایمنی از دید عایقی در برابر برق نیز در مرحله به کاربر بهره بردار از تماس اشیاء و یا به جا گذاشتن وسایل نظیر آچار و یا پیچ گوشتی در داخل تابلو جلوگیری شود.
2. ساخت تابلو توزیع برق برای كارخانجات
اصولاً ادوات نصب شده بر روی تابلو توزیع برق بر اساس سفارش مشتری صورت می گیرد. نکته قابل توجه برای یک تابلو ساز این است که همیشه برای توسعه تابلو جای لازم در نظر بگیرد ، مثلاً برای ترمینال های خروجی برق و یا نصب مدارات جدید عمدتاً این کار بیشتر برای صرفه جویی و اغلب در کارخانجات کوچک که قسمتی از عمده سال خاموش می باشد است.
حفاظت الكتریكی تابلو
اصولاً حفاظت تابلوها توسط 2 رله انجام می گیرد. رله کنترل فاز که قبل از کنتاکتورِ تابلو نصب می شود و دارای مشخصات زیر است :
رله بی متال که اصولاً بر روی خود کنتاکتور نصب می شود و وظیفه آن قطع مدار در صورت مصرف زیاد بار است.
تجربیات کاری نشان می دهد که بی متال را با توجه به قدرت نامی موتور استفاده شود و از نوع های نامرغوب نیاید استفاده شود. زیرا در مواقع غیر ضرور به دلیل عدم کفایت الکتریکی مدار قطع می شود و اصولاً اثر حفاظتی خود را از دست داده و مدار توزیع برق را نامطمئن می کند.
تابلو تشکیل شده است از :
1. فیوز و پایه فیوز 2. کلید مرکزی برای قطع و وصل مدار 3. رله کنترل فاز 4. کنتاکتور 5. تایمر – در صورت استفاده از مدار ستاره-مثلث
6. بی متال – ترمینال های خروجی که جریان خروجی از مدار قدرت به این ترمینال ها نصب می شود.
(5-3)طریقه ساخت
ابتدا قاب تابلو آماده می شود که البته متناسب با فضای نصب و تجهیزات نصب شده بر روی مدار است. در ابتدا کلید مرکزی بر روی تابلو نصب می شود. رنج کلید بر حسب آمپر و حتماً باید بر اساس مشخصات نامی موتورهای برقی تعیین شود. کابل اصلی به ترمینال ورودی برق کلید وارد می شود و از بیرون خارج می شود. سپس پایه فیوزها نصب و پس از آن بر روی پایه فیوز ، فیوزها نصب می شوند. هر فیوز برای یک کنتاکتور است. بعد از فیوز یک رله کنترل فاز نصب می شود که از فیوز برق دار به کنترل فاز وصل می شود سپس کنتاکتورها نصب می شوند. در صورت پیچیده بودن مدار از کنتاکت های کمکی نیز استفاده می شود. در صورت استفاده از مدار ستاره مثلث ، تایمر حتماً باید روی کنتاکتور نصب شود تا زمان تأخیر مدار از مثلث به ستاره داده شود. اصولاً یک تابلو ساز باید برای راه اندازی موتورها با گشتاور راه اندازی زیاد از مدار ستاره مثلث استفاده کند. به دو دلیل اول این که موتور در موقع نیاز و به وقت وارد مدار شود و به حد گشتاور نامی خود در آید. دوم این که از یطغان زدن موتور جلوگیری شود.
سیم های به کار رفته شده در مدار فرمان آبی رنگ – نول با سیاه و R و S و T مدار قدرت به ترتیب با رنگ های قرمز – سبز – زرد علامت گذاری شده باشد.
جهت جلوگیری از بد نمایی تابلوهای اتصال سیم های صاف و بدون اعوجاج در نظر گرفته شود. شستی های STOP – START بر روی درب تابلو نصب می شوند و با رنگ های قرمز و سبز مشخص می شوند.
سالن تولید H.V
(1 – 4 ) کابل :
واژه ی کابل به معنای طناب کلفت می باشد که در زبان فارسی با تلفظ فرانسوی آن کاربرد یافته است این مفهوم در پی به کار گیری سیمهای روکش دار در صنعت برق پاگرفت و امروزه یکی از مهمترین افزارها در شبکه های برقی است . دست یابی به نخستین فناوری (فن آگاهی )برای ساخت کابل یا رساناهای روکش دار تا سال 1380 (1209 خورشیدی )نیز به عقب برمیگردد ،هر چند سرآغاز گسترش (جهانی شدن )این فناوری به دهه ی 80 سده ی نوزدهم برمی گردد سیمهای روکشدار به هم تابیده شدن چند رشته سیم نازک مسی با روکشی از جنس گونه ای کائوچوی طبیعی به نام (گوتا پرچا )ساخته شدند (گوتا پرچا)ماده ای خمیری به شمار می رفت که پس از اندودن سیم و پیمودن فرایندهای بعدی حالت کشسان (لاستیکی )پیدا می کرد به این گونه سیمها ،سیمهای با روکش لاستیکی نیز می گفتند .
گزارش ها نشان می دهند که در چندین دهه ی تا پیش از دهه ی 1880 سیمهای روکش لاستیکی (شکل گرفته از ماده گوتاپرچا ) در زمینه ی مخابرات (تلگراف و ...)کاربرد داشته اند . بعدها پس از آن که برق جاری دایم و سپس متناوب شناخته و به کار برده شد :همین سیمهای روکش دار برای نخستین بار در شبکه های برقی نیز به کار گرفته شدند.
با احداث خط تلگراف اروپا به هند از راه پروس ،روسیه و ایران و راه اندازی آن در سالهای پس از 1870 (1249 خورشیدی )،برای نخستین بار پای یکی از پدیده های مدرن سده ی نوزدهم اروپا و آمریکا به ایران باز شد .این پدیده به همراه خود تجهیزات و واژه هایی مانند (سیم )،(تیر)،(مقره )،(سیم کشی )و...را نیز مطرح کرد . همین واژه ها که می توانند نخستین واژه گزینیهای صنعتی به شمار آیند بعدها در زمینه ی برق نیز به کار گرفته شدند از سویی از همین دوران باید سیمهای لخت و روکشدار به ایران وارد شده و کاربرد یافته باشند.
در کابلهای اولیه که بیشتر همان سیمهای روکش دار بودند ماده ی گوتاپرچا را که خاستگاهی گیاهی داشت به دور رشته سیمهای دسته بندی شده می پیچاندندو آنها را در دمای 140- 130 درجه ی سانتیگراد خشک و سپس مجموعه را با مواد روغنی ،رزین یا موم اشباع می کردند ،حتی در مواردی بسته به نیاز غلاف سربی نیز روی آنها می کشیدند .
وجود غلافهای سربی برای جلوگیری از رخنه نم وآب بر روی سیمهای ر
وکش شده گواه اهمیتی بوده که به جایگاه این فناوری نوپا داده می شد . در سال 1879 (1258 خورشیدی )بورل BOREL نخستین کسی بود که از این غلاف برای ایجاد پوشش ضد نم سود بردو غلافها را بدون درز و یکپارچه برروی سیمهای روکش دار کشاند . در سال 1887 (1266 خورشیدی )شیمیدانها از راه سنتز مواد جدید موفق به تهیه ی ماده ای به نام (باکلیت )شدند ،امتیاز نامه ی کشف این ماده در سال 1909 (1288 خورشیدی )در آمریکا به نام لئوهندریک بیکلند بلژیکی صادر شد . این ماده ارزانتر از لاستیک طبیعی بود و ولتاژبالاتری را تحمل میکرد در راه دستیابی بدین ماده ،که در آن دوران یک پدیده ی پیشرفته به شمار می رفت (و امروزه بسیار پیش پا افتاده به نظر می آید )فرایندی ده ساله پیموده شده بود. پس از به کارگیری از این ماده ،صنعت برق توانست ولتاژهای بالاتری را به کارگیرد . از این روند دستیابی به مواد عایق توانمندتر و پیشرفته تر و همچنین نیاز به ولتاژهای هر چه بزرگتر تلاش دو سویه ای بوده که هنوز ادامه دارد .
در سال 1880 (1259 خورشیدی )(فرانتی )ایتالیایی با معرفی عایق چند لایه ای از نوارهای کاغذی ،که رویهم پیچانده می شدند نخستین گام مهم را در صنعت کابلسازی برداشت ، طولی نکشید که نوارهای کاغذی و روشهای نوار بندی آنها بر روی سیمهای آماده شده جای خود را باز کرد و بزودی روشن شد که با روغنکاری این کاغذها ویژگی عایقشان نیرومندتر نیز می گردد از اینرو با آغشته سازی کاغذهای عایق کننده ،صنعت کابلسازی پابه پهنه ی تازه ای گذاشت و چندی نگذشت که با بهره گیری از روش خلا و به کارگیری رزینهای گرم ،فراورده های متنوعتری نیز به دست آمد .
با بالا رفتن ولتاژو نیاز روز افزون به گذراندن جریانهای بزرگ ،پدیده های دشواری زایی که امروزه همه ی دست اندر کاران با آنها آشناهستند یکی پس از دیگری پا به میدان میگذاشتند ،دشواری زایی میدانهای بزرگ که در پیرامون تنه ی کابلها پدیدار میگردید،خیلی زود دردسر آفرین شد . در سال 1913 (1292 خورشیدی )هوخشتادر آلمانی با بهره گیری از یک لایه ی کاغذی فلزدارشده نیمه
رسانا،توانست دامنه ی پراکندگی میدانهای پیرامونی را تا اندازه ای مهار کند و از آن پس این لایه با نام (پوشش هوخشتادتر )نامور گردید . این سرآغاز مهار پدیده های فیزیکی دشواری زا در ساختمان کابل و صنعت کابلسازی به شمار می آید،از این پس بود که فناوری کابلسازی برای برخورد با هرگونه پدیده های دشواری زا به دنبال راهکارهای مناسب رفت .
در دهه ی نخست سده بیستم پس از آن که صنعت نفت این توانائی را یافت تا روغنهای گوناگ
ونی را به بازار بفرستد و هر کدام از آنها نیز توانستند زمینه های ویژه ای در کار بردهای صنعتی بیابند ،آغشته سازی کاغذهای عایقی با روغن کم چگال در یک فشار پیوسته یکسان ، زمینه ی پیشرفت دیگری را در زمینه ی کابلسازی فراهم آورد .
اینک صنعت کابل به مرحله ای برجسته گام می گذاشت و راهی را میجست که بتواند نیازهای آینده را پاسخگو باشد . ابتکار درخشان (فرانتی )در به کار گیری نوارهای کاغذ،دریچه ی منا
سبی را باز کرد و روشی را پایه گذاشت که نزدیک به یک سده بر روند ساخت کابل در جهان چیرگی یافته و هنوز هم کابلهای فشار قوی بسیار دقیق و حساس را با این روش عایق بندی می کنندپس از آن که روغنها و رزینهای آغشته ساز کاغذها توانستند تا اندازه ای بر پدیده ی پیدایش جرقه های ریز در میان لایه های بسیار نازک کاغذها چیره گردند زمینه ی ساخت کابلهای فشار قوی هموار شد و این روند به (فرانتی )اجازه داد تا نخستین کابل 10 کیلو ولتی جهان را د
ر سال 1890 (1269 خورشیدی )بسازد (در این سالها هنوز ناصرالدینشاه برایران فرمان می راند و هنوز از صنعت برق در این بخش از دنیا خبری نبود در سال 1264 یک دینام برق که تنها چند لامپ راروشن می کرد برای کاخ گلستان خریداری و در سال 1266 راه اندازی شده بود ولی این به معنای ورود برق صنعتی نمی توانست به شمار آید ،هر چند شاید مقدمات ورود آن به هند که بخشی از امپراتوری انگلیس به شمار می رفت و همچنین به امپراتوری عثمانی که هر دو همسایه ما بودند آغاز شده بود .
(2- 4 ) کابلهای بسپاری ( پلیمری خشک )
گرایش به آسانتر کردن روش ساخت کابل و بهره گیری از مواد عایق خشک همواره در نزد کابلسازان و کاربران مطرح بوده است و از آنجا که در کابلها و سیمهای روکش دار نخستین نیز ماده ی گوتاپرچا به کار میرفت که خود یک ماده ی لاستیکی و بسپاری به شمار می آید ،زمینه ی
برگشت به سوی مواد همانند همواره وجود داشته است .به طوری که کابلسازان آمریکایی از گذشته به ویژه به این دسته از عایقها گرایش بیشتری نشان می داده اند و بیشتر از اروپاییها کابلهای خشک می ساختند .با به بازار آمدن ماده ی (باکلیت )و کاربرد آن به عنوان عایق در تجهیزات برق ،راه برای دستیابی به ماده ای مناسب و تا اندازه ای انعطاف پذیر برای کابلها نیز هموارتر شد ،در همین رهگذر است که در سال 1930 (1309 خورشیدی )در کشور آلمان سازندگان کابل ،ماده ای بانام پی ،وی،سی (پلی وینیل کلراید )را کشف و آن را برای عایقک
اری کابلها مناسب یافتند ،این ماده جای مواد لاستیکی نامرغوب پیشین را در سیمهای روکش دار و کابلهای باریک فشار ضعیف گرفت و همچنین در ساخت سیمهای مناسب برای سیم کشی خانگی جای عایق لاستیکی قدیمی تر و روکش پارچه ای کیسه بافت را پر کرد و بزودی به عنوان تنها گزینه ی مناسب برای کابلهای فشار ضعیف مطرح شد . در همین رهگذر کابلهای خش
ک پروتودور ساخت آلمان در ایران خیلی زود شناخته و کاربرد یافتند و همزمان با روندی که شبکه های شهری به ویژه در مراکز پرچگال شهر تهران برچیده و زیر زمینی میشد یکی از پر کاربردترین کالاهای مصرفی برای شبکه های فشار ضعیف شهری گردیدند ،هر چند باید اذعان داشت که روحیه به کارگیری کابلهای کاغذی آغشته به روغن در میان ایرانیان همچنان نیرومند بود .
مواد گرم ،نرم خمیری شکل (پلاستیک ها )از مناسب ترین مواد برای عایق کاری کابلها به شمار می آیند و به کمک افزار مناسب به آسانی بر روی رساناها اندود می شوند . در این میان با پیشرفت صنایع نفت و سپس پتروشیمی و کشف روز به روز فرآورده های مناسب و پر شمار دامنه ی دسترسی ب هاین مواد پر شمار دیگر هموارتر می گردید ، در میان این مواد بسپار اتیلن جایگاه ویژه ای یافت . این ماده امروزه به عنوان عایق ،یک ماده ی کلیدی به شمار می آید . از همین دست می توان به ماده ی بسپاری دیگری از هیدروکربور پروپلین با نام ای پی آر EPR اشاره کرد که به علت ویژگیهای برقی مناسب توانسته تا اندازه ای جا بیفتد .
همزمان با به کار گیری بسپار پروپیلن مواد گرما – سخت نیز که از راه پردازش گرمایشی مواد گرما نرم تولید می شوند ، کاربرد گسترده ای پیدا کردند . در این باره می توان به بسپار اتیلن پخته یا کراس لینک شده XLPE اشاره نمود که امروزه جایگاه مهمی در ساختمان کابلهای فشار میانی و فشار قوی و فرا فشار قوی یافته است .
دهه ی 1950 (1330 خورشیدی ) را می توان سر آغاز به کار گیری مواد بسپاری در فراورده های بازرگانی صنعت کابل به شمار آورد . در ساختمان کابلهای فشار ضعیف با مقاطع کوچک به ویژه در آمریکا مواد خشک به عنوان عایق از خیلی بیشترها نیز کاربرد پیدا کرده بود ، هر چند اروپایی ها به ویژه در آلمان ، انگلیس ، فرانسه و ایتالیا به کابلهای با عایق کاغذی روغنی گرایش داشتند ، آنها حتی کابلهای فشار ضعیف با مقاطع بزرگ را نیز با این عایق می ساختند و معمولا" آنها را با غلاف سربی و زره فولادی و بعدها آلومینیومی پشتیبانی می کردند .
