دانلود مقاله طبقه بندی اختلالهای روانی بر اساس DSMIV

بخشی از مقاله

طبقه بندي اختلالهاي رواني بر اساس DSMIV

از مجموعه نظامهاي طبقه بندي كه در حال حاضر مورد استفاده قرار مي گيرند ، طبقه‌بندي چندمحوري به دليل تكميل محورهاي تكميلي و كمك و تشخيصي متعدد ، نظام مناسبي براي تشخيص و طبقه بندي فراهم مي سازد .

دو طبقه بندي چند محوري هر محور نشانگر آگاهيهاي تكميلي در مورد علايم ، سبب شناسي ، سطح سازگاري ، ميزان استرس و ... است . تجديدنظر چهارم راهنماي تشخيصي آماري اختلالهاي رواني (DSM IV) يكي از نظامهاي چندمحوري است

كه در سال 1994 جانشين DSM IIIR شده است . آماده سازي DSM IV بنا به ضرورت و به طور تنگاتنگي با آماده شدن فصل پنجم «اختلالهاي رواني و رفتاري» در ICD 10 كه به وسيلة سازمان جهاني بهداشت تهيه شده ، هماهنگ شده است و مشورتهاي بين انجمن روان پزشكي امريكا و سازمان جهاني بهداشت به هماهنگي كدها و اصطلاحات منجر شده است .

در سيستم چند محوري ،‌ارزيابي بر اساس محورهاي متعددي انجام مي گيرد و هر محور به حوزة متفاوتي از اطلاعات مربوط بوده و متخصصان را در طرح ريزي درمان و پيش بيني نتيجه كمك مي كند ، نظام چند محوري DSM IV براي اين منظور پنج محور پيشنهاد كرده است .

استفاده از اين نظام ، ارزيابي نسبتاً نظام مند و جامعي را با توجه به اختلالهاي رواني متعدد و شرايط طبي ، مشكلات رواني ، اجتماعي ، محيطي و سطح عملكرد فراهم ساخكته ، چهارچوب مناسبي را براي سازماندهي و ارتباط دادن اطلاعات باليني در مورد يك شخص به دست مي دهد و كاربرد مدل زيستي - رواني - اجتماعي را در شرايط باليني ، تربيتي و پژوهشي امكان پذير مي كند . محورهاي DSM IV عبارت اند از :

محور I : اختلالهاي باليني يا شرايط ديگري كه ممكن است كانون توجه باليني باشد .
محور II : اختلالهاي شخصيت و اختلال عقب ماندگي ذهني
محور III : بيماريهاي جسماني
محور IV : مشكلات رواني - اجتماعي ، و محيطي
محور V : ارزيابي كلي عملكرد

محور يك : اختلالهاي باليني يا شرايط ديگري كه ممكن است مركز توجه باليني باشد .
در اين محور اختلالهاي باليني و شرايط ديگري كه ممكن است كانون توجه باليني باشند ، قرار گيرند . چنين گستره اي تمام اختلالها و شرايط باليني به استثناي اختلالهاي شخصيت و عقب ماندگي را كه در محور دو طبقه بندي مي شوند ، شامل مي‌شود . گروهها اصلي اختلالهايي كه در اين محور طبقه بندي مي شوند عبارت‌اند از:

1-اختلالهايي كه معمولاً براي اولين بار در نوباوگي ، كودك يا نوجواني تشخيص داده مي شوند (به غير از عقب ماندگي ذهني كه در محور دو طبقه بندي مي شود)
2-روان اشفتگي ، زوال عقل و ساير اختلالهاي يادزدايشي ، و شناختي
3-عقب ماندگي هاي ذهني مرتبط با بيماريهاي جسماني

4-اختلالهاي مرتبط با مواد
5-اسكيزوفرني و ساير اختلالهاي روانپريشي
6-اختلالهاي خلقي
7-اختلالهاي اضطرابي
8-اختلالهاي شبه جسمي
9-اختلالهاي ساختگي
10-اختلالهاي گسستي

11-اختلالهاي جنسي و هويت جنسي
12-اختلالهاي خوردن
13-اختلالهاي خواب
14-اختلالهاي كنترل تكانه كه در جاي ديگري طبقه بندي نشده اند .
15-اختلالهاي سازگاري
16-اختلالهاي ديگري كه مي تواند كانون توجه باليني قرار گيرد .

در صورتي كه شخصي بيش از يك اختلال در محور اول داشته باشد لازم است نام همة آنها گزارش شوند . در اين صورت ، نخست نام اختلالي كه علت اصلي مراجعه بوده ، نوشته مي شود . در صورتي كه فردي هم در محور اول و هم در محور دوم اختلال داشته باشد ،

تشخيص اصلي محور يك در نظر گرفته مي شود ، مگر اينكه تشخيص محور دوم با عنوان «تشخيص اصلي» مشخص شده باشد . همچنين در صورتي كه هيچ اختلالي در محور يك وجود نداشته باشد ، فرد به عنوان «بدون وضعيت يا تشخيص در محور يك» و در صورتي كه تشخيص محور اول تا گردآوري اطلاعات لازم به تعويق افتد ، تحت عنوان «معوق ماندن وضعيت با تشخص در محور يك» ، كد بندي مي شود .

محور دو : اختلالهاي شخصيت و عقب ماندگي ذهني
محور دوم براي گزارش اختلالهاي شخصيت و عقب ماندگي ذهني در نظر گرفته شده است و در عين حال ، مي تواند براي اشاره به ويژگيهاي شخصيت و مكانيزمهاي دفاعي نيز مورد استفاده قرار گيرد . وجود اين محور باعث مي شود تا حضور اختلال شخصيت و عقب ماندگي به علت چشمگير بودن اختلالهاي محور يك ، ناديده گرفته نشود .

از طرف ديگر ، كدگذاري اين اختلالها در محور دوم ، آسيب زايي يا دامنة درمان مناسب آن را نسبت به محور اول متفاوت نمي سازد . اين محور ممكن است براي مشخص كردن خصوصيات ناسازگارانه شخصيت نيز مورد استفاده قرار گيرد .

مكانيزمنهاي دفاعي يا سبكهاي كنار آمدن فرآيند خودكاري هستند كه فرد را در برابر اضطراب و آگاهي از خطرهاي دروني و بيروني يا عامل فشارزا حمايت مي كنند و واسطه اي بين واكنش فرد به تعارض ، هيجان و عوامل فشارزاي دروني و بيروني هستند .

هر مكانيسم دفاعي از لحاظ مفهومي و تجربي به گروههايي تقسيم مي شوند كه از آنها به عنوان سطوح دفاعي نام برده مي شود . اين سطوح به سطح انطباقي بالا ، سطح بازداريهاي رواني سطح تحريف خفيف تصوير ذهني ، سطح انكار ، سطح تحريف عمدة تصوير ذهني ، سطح عمل ، و سطح بي نظمي دفاعي تقسيم مي شوند .

در سطح انطباقي بالا ، دفاعها كامران سازي و رضايتمندي را به حداكثر مي رسانند و آگاهي هشيارانه از احساسها ، افكار و پيامدها را موجب مي شوند و تعادل مناسبي را ميان انگيزه هاي متضاد ايجاد مي كنند . اين سبكهاي كنار آمدن عبارت اند از : پيش‌بيني ، پيوند جويي ، نوع دوستي ، شوخ طبعي ، ابراز وجود ، خويشتن نگري ، والايش ، و بازداري .

در سطح بازداريهاي رواني ،سبكهاي كنار آمدن ، افكار ، احساسها ، خاطره ها ، آرزوها يا ترسهاي بالقوة تهديدآميز را خارج از هشياري نگهداري مي كنند . برخي از اين سبكها عبارت اند از : جا به جايي ، تجربه ، توجيه عقلي ، جداسازي عاطفه ، واكنش وارونه ، سركوبي و عمل زدايي .

در سطح تحريف خفيف تصوير ذهني ، تحريفهايي در تصوير خويشتن ، بدن يا ديگران مشاهده مي شود كه ممكن است براي تعديل عزت نفس به كار گرفته شوند ، همانند ارزش زدايي ، آرماني ساختن .

سطح انكار با بيرون نگهداشتن عوامل فشارزا ، تكانه زا ، تكانه ها ، افكار ، عواطف و مسئوليت ناخوشايند يا غيرقابل پذيرش از هشياري همراه يا بدون انتساب نادرست آنها به عامل بيروني مشخص مي شود . اين سبكها و دفاعها عبارت اند از : انكار ، فرافكني ، دليل تراشي .

در سطح تحريف عمدة تصوير ذهني ، تحريفهاي چشمگيري با انتساب نادرست تصوير خويشتن به ديگران مشاهده مي شوند ، مانند خيالپردازي اوتستيك ، همانند‌سازي فرافكن ، زمينه سازي تصوير خويشتن يا تصوير ديگران .

مشخصة سطح عمل پاسخ به عوامل فشارزاي دروني وبيروني با عمل كردن يا گوشه‌گيري است . مانند بيرون ريزي ، بي تفاوتي ، شكايت از رد كردن كمك ، پرخاشگري منفعل .

سطح بي نظمي دفاعي يا نارسايي تعادل دفاعي براي كنترل واكنش فرد به عوامل فشارزا مشخص مي شود و به گسستگي چشمگير رابطه با واقعيت عيني منجر مي‌گردد. مانند فرافكني هذياني ، انكار روانپزشكانه ، تحريف روانپريشانه .

اختلالهايي كه در محور دوم قرار مي گيرند عبارتند از :
اختلال شخصيت‌:
1-اختلال شخصيت پارانوييد 8-اختلال شخصيت اجتنابي
2-اختلال شخصيت اسكيزوييد 9-اختلال شخصيت وابسته
3-اختلال شخصيت اسكيزوتاييي 10-اختلال شخصيتي وسواسي

4-اختلال شخصيت جامعه ستيز 11-اختلال شخصيتي كه به گونة ديگري
5-اختلال شخصيت مرزي مشخص نشده است (NOS)
6-اختلال شخصيت نمايشي 12-عقب ماندگي ذهني
7-اختلال شخصيت خودشيفته

عقب ماندگي ذهني :
1-عقب ماندگي خفيف 3-عقب ماندگي شديد
2-عقب ماندگي متوسط 4-عقب ماندگي عميق
در شرايطي كه فرد بيش از يك اختلال در محور دوم داشته باشد بايد همة آنها فهرست شوند و همان گونه كه گفته شد اگر اختلال موجود در محور دوم تشخيص اصلي باشد

بايد با عبارت «تشخيص اصلي» مشخص شود . اگر اختتلالي در محور دوم وجود نداشته باشد ، اين محور تحت عنوان «بدون تشخيص يا وضعيت در محور دوم»، و در صورتي كه تشخيص محور دوم تا گردآوري اطلاعات لازم به تعويق افتد ، به صورت «معوق ماندن وضعيت يا تشخيص در محور دوم» كدگذاري مي شود .

محور سه : بيماريهاي جسماني
اين محور براي گزارش شرايطي طبي در نظر گرفته شده است كه مي تواند در فهميدن يا ادارة اختلال رواني نقش بالقوه اي داشته باشد . هر چند كه چنين گستره‌اي خارج از سرفصلهاي مطرح در اختلالهاي رواني است ،

اما از راههاي گوناگوني با اختلالهاي رواني مربوط مي شود و حتي به گونه اي آشكار در پيشرفت يا وخامت نشانه ها از طريق مكانيزمهاي فيزيولوژيايي مؤثر واقع مي شود .

توجه به اين محور به علت مرتبط دانستن فرايندها و عوامل رواني - اجتماعي و رفتاري نامربوط ، با شرايط جسماني ، موجب بهبود ارتباط و دقت سنجش بين كساني است كه به مراقبتهاي بهداشتي مي‌پردازند . مجموعة اصلي اختلالهايي كه در اين محور قرار مي گيرند عبارت اند از :
1-بيماريهاي عفوني و بيماريهاي انگلي 2-نئوپلاسم ها
3-بيماريهاي غدد درون ريز و سوخت و 4-بيماريهاي خون و اندامگان خون ساز
سازي و بيماريهاي ايمني

5-بيماريهاي دستگاه عصبي و اندامگان 6-بيماريهاي دستگاه گردش خون
حسي
7-بيماريهاي دستگاه تنفسي 8-بيماريهاي دستگاه گوارشي
9-بيماريهاي دستگاه مجاري ادرار و 10-عوارض بارداري ، تولد كودك و
دستگاه تناسلي دروان نقاهت

11-بيماريهاي پوست و بافت زيرجلدي 12-بيماريهاي‌دستگاه‌اسكلتي‌و‌بافت‌پيوندي
13-ناهنجاريهاي مادرزادي 14-مشكلات جدي مخصوص دورة تولد
15-علايم ، نشانه ها و شرايط تعريف نشده 16-آسيب ديدگي و مسموميت ها

محور چهار : مشكلات رواني - اجتماعي و محيطي
در DSM IV محور چهارم براي گزارش مشكلات رواني - اجتماعي و محيطي در نظر گرفته شده است كه مي تواند تشخيص ، درمان و پيش آگهي اختلالهاي رواني محورهاي يك و دو را تحت تاثير قرار دهد . چنين مشكلاتي ممكن است يك حادثة منفي زندگي ،

يك مشكل محيطي ، استرس بين فردي يا خانوادگي ، ناكافي بودن حمايت محيطي يا منافع شخصي يا هر دو عامل ديگري باشد كه مشكلات فردي در آن رشد كرده است . در اين ميان ، استرسهاي به اصطلاح مثبت مانند ارتقاي شغلي فقط بايد زماني فهرست بندي شوند كه اختلال يا زمينة توليد آن را فراهم كنند .

مشكلاتي با حمايت گروه اوليه : براي مثال ، مرگ عضو خانواده‌، مشكلات سلامتي درخانواده ، از هم پاشيدگي خانواده به وسيلة جدايي ، طلاق يا رفتارهاي غيردوستانه ، ترك خانواده ، ازدواج دوبارة والدين ،و سوء استفاده جنسي يا جسمي ، حمايت بيش از حد والدين ، بي اعتنايي به كودك ، انضباط نابسنده ، ناسازگاري با خواهرها يا برادرها ، تولد خواهر يا برادر .

مشكلات مربوط به محيط اجتماعي : براي مثال ، مرگ يا فقدان دوست ، حمايت اجتماعي نابسنده ، تنها زندگي كردن ، مشكلات فرهنگ پذيري ، عدم تمايز ، سازگاري با يك دورة انتقالي در زندگي (مانند بازنشستگي) .
مشكلات آموزشي : مانند بي سوادي ، مشكلات تحصيلي ، ناسازگاري با معلمان ، همكلاسيها ، محيط نابسندة مدرسه .

مشكلات شغلي : به عنوان نمونه ، بيكاري ، تهديد بي شغلي ، برنامه كاري استرس زا، شرايط كاري مشكل ، نارضايتي شغلي ، تغيير شغلي ، ناسازگاري با بالادستيها يا همكاران .
مشكلات خانه : براي مثال ، بي خانماني ، خانة نابسنده ، همساية نا امن ، ناسازگاري با همسايگان يا صاحبخانه .

مشكلات اقتصادي : فقر شديد ، دارايي ناكافي ، حمايت رفاهي نابسنده .
مشكلات دسترسي به مراكز بهداشت : براي مثال ، مركز بهداشت نابسنده ، تسهيلات بهداشتي غير قابل دسترس ، بيمه بهداشتي نابسنده .
مشكلات مربوط به تعامل با نظام قانوني / جرم : براي مثال ، بازداشت شدن ، زنداني شدن ، دعواي قضايي و جرم .

مشكلات رواني ، اجتماعي و محيطي ديگر : براي مثال ، در معرض جنگ ، بلايا و خشونتهاي ديگر قرار گرفتن ، ناسازگاري با مراقبت كنندگان نا آشنا مانند مشاور ، همكار اجتماعي يا پزشك ، غيرقابل دسترس بودن مراكز خدمات اجتماعي .

در تهية فرم گزارش ارزيابي ، براي گزارش محور چهارم بر اساس عوامل گفته شده ، از فرم زير استفاده مي شود :

محور چهار : مشكلات رواني - اجتماعي و محيطي به ويژه :
- مشكلات با حمايت گروهي اوليه (به ويژه)
- مشكلات مربوط به محيط اجتماعي (به ويژه)
- مشكلات آموزشي (به ويژه)
- مشكلات شغلي (به ويژه)

- مشكلات خانه (به ويژه)
- مشكلات اقتصادي (به ويژه)
- مشكلات دسترسي به مراكز بهداشت (به ويژه )
- مشكلات مربوط به تعامل با سيستم قانوني / جرم (به ويژه)
- مشكلات رواني اجتماعي و محيط ديگر (به ويژه)

محور پنج : ارزيابي كلي عملكرد :
محور پنجم براي گزارش ارزيابي متخصصان از سطح كلي عملكرد فرد در نظر گرفته شده است و در طرح درمان و اندازه گيري تاثير آن و پيش بيني نتيجه ،‌مورد استفاده قرار مي گيرد. اين گزارش مي تواند با استفاده از مقياس ارزيابي كلي عملكرد (GAF) فراهم شود .

اين مقياس با توجه به عملكرد روانشناختي اجتماعي و شغلي درجه بندي مي شود و نقص در عملكرد مربوط به محدوديتهاي جسماني يا محيطي را در بر نمي‌گيرد .

در موقع ارزيابي بر اساس مقياس GAF ، سطح عملكرد در زمان ارزيابي در نظر گرفته مي‌شود . از آنجايي كه درجه بندي عملكرد اخير در واقع منعكس كنندة نياز به درمان يا مراقبت است در برخي شرايط لازم مي شود كه ارزيابي هم در موقع پذيرش و هم در زمان مرخص كردن در نظر گرفته شود .

نوروز هيستري
علامت بارز نوروز هيستر ، از دست دادن غيرارادي كاركرد و يا اختلال كنش در فعاليت دستگاه عصبي ارادي و يا شعور آگاه است . اغلب ، علايم اين بيماري به طور ناگهان و در اثر شرايط حاد و هيجاني بروز مي كند ؛

مانند بي حسي يا فلج شدن دست و پا ، غش كردن و غيره . گاهي علايم هيستري به همان سرعتي كه پديد مي‌آيند ؛ ناپديد مي شوند و غالباً مي توان آنها را با تلقين از بين برد و يا تقليل داد . نوروز هيستري دو نوع دارد : هيستري تبديلي و هيستري از هم گسستگي .

الف-هيستري تبديلي : اين نوع نوروز بيش از هر قسم ديگري مورد مطالعه ، پژوهش و بررسي قرار گرفته است . جالب اينكه در زنها بيشتر از مردها يافت مي شود ؛ البته در سال هاي اخير ،‌از تعداد اين نوع بيماران كاسته شده است ؛ زيرا هر چه رشد رواني و فرهنگي جوامع بيشتر شود . بروز اين بيماري كه تا حد زيادي معلول عقب ماندگي‌هاي رواني و اجتماعي است ، كاهش مي يابد .

دانشمندان با تحقيقات خود در كشورهاي مختلف جهان متوجه شده اند كه بيشتر بيماران هيستري تبديلي ، از طبقات پايين و محروم اجتماعي - اقتصادي جامعه هستند ؛ مثلاً در سال 1980 ميلر و سوانسون در تحقيقات خود به اين نتيجه رسيدند كه مكانيزم دفاعي انكار كه صفت بارز هيستري تبديلي است ،

معمولاً در طبقات پايين و عقب مانده اقتصادي - اجتماعي آمريكا يافت مي شود . علايم هيستري تبديلي بسيار متنوع است ؛ اما وجه مشترك آن در همه بيماران ، شامل اختلال غيرارادي آن گونه فعاليت هاي جسماني مي‌شود كه معمولاً تحت كنترل ارادي فرد قرار دارد . شروع علايم سريع است و در برابر فشارهاي عاطفي مشخصي آغاز مي شود . علايم‌آن را مي توان به چهار دسته تقسيم كرد :

1-اختلالات حسي ، 2-فلج هاي عضلاني ، 3-اختلالات حركتي ، 4-اختلالات داخلي بدن .
1-الف-اختلالات حسي :‌در هر كدام از حواس مانند بينايي ، شنوايي ، چشايي ، بويايي و مانند آن ، اختلالات هيستريك مانند بي حسي كامل ، بي حسي نسبي ، حساسيت حسي زياد و يا احساس غيرمعمول مانند مورمور شدن بدن و يا اختلال بيماري رخ مي دهد .

مثلاً بيمار ممكن است در رابطه با حس بينايي از يك يا هر دو چشم نابينا شود و يا فقط نيمي از هر چشم بينايي داشته باشد . او ممكن است به بينايي مضاعف و يا بينايي تونلي كه در آن تنها قادر به ديد مستقيم است ، دچار شود . بيمار گاهي از كم نوري و يا پرنوري اشياء و يا از بزرگي و كوچكي بيش از حد آنها شكايت مي كند .

در رابطه با حس شنوايي ، كري علامت بارز در بيماران هيستريك است . در حس لامسه ، بي حسي در نواحي مربوط به دستكش و جوراب مشاهده مي شود . بي حسي در نواحي ديگر پوست مانند سر ، گردن و تنه ، اگرچه كم ديده مي شود ، ولي ممكن است اتفاق افتد .

شايد متداول ترين علايم حسي ، نوعي درد مبهم است . بيمار ، در بعضي از اندام هاي بدن ، به ويژه مواقعي كه اين اندام ها تحريك مي شوند ،‌احساس دردناكي دارد كه توصيف آنها برايش مشكل است ؛ اگر بيمار در هنگام درد ، متوجه امر ديگري شود ،

مقدار درد به نحو چشمگيري تقليل مي يابد و همين نشان دهندة وجود عامل عاطفي در ايجاد اين دردهاست . برعكس اگر زماني كه بيمار متوجه نيست ، در اندامي كه بي حس است تحريكي وارد شود ، او از خود واكنش حسي نشان خواهد داد ؛ در صورتي كه اگر بي حسي به علت تخريب سلسله اعصاب باشد ، بيمار تحت هر شرايطي هم كه باشد ، هيچ نوع پاسخ و واكنشي از خود نشان نخواهد داد .

2-الف-فلج هاي عضلاني : در اين حالت ، توانايي فرد براي انجام حركت هاي ارادي از بين مي رود ، يا كم مي شود . اگر انگشتان ، زانو و يا بازوي بيمار مبتلا به هيستري ، براي مدتي طولاني به همين وضع باشد ، ممكن است به طور دايم منقبض بماند . گاهي بيمار از هر دو پا و نيمي از بدن فلج شود . فقدان فعاليت عضلاني ممكن است حتي دستگاه صوتي بيمار را به نحوي تحت تاثير قرار دهد كه قادر به سحبت كردن نباشد ، و يا حداكثر صدا ، صوت بسيار ضعيفي باشد .

3-الف-اختلالات حركتي : اختلالات حركتي ناشي از بيماري هيستري بسيار زياد و متنوع است : ولي شناخته ترين و متداول ترين آنها عبارتند از : تيك ، لرزش ، حمله‌هاي شبيه به صرح ، كره و لكنت زبان . همچنين ، يكي از علايم جالب در بعضي از بيماران اختلالي است كه به نام آستازيا - آبازيا مشهور است . فرد مبتلا به اين بيماري نمي تواند بايستد (آستازيا) و يا راه برود (آبازيا) ؛ ولي مي تواند در حالي كه به پشت خوابيده است ، حركات پيچيده اي مانند آنچه در دوچرخه سواري ديده مي شود‌، انجام دهد .

4-الف-اختلالات داخلي بدن : علاوه بر سه اختلال عمده مذكور ، علايم و اختلالات اندام داخلي بدن را نيز مي توان از واكنش هاي هيستري تبديلي برشمرد ؛ مانند اختلالات دستگاه تنفس ، گرفتگي گلو ، كم اشتهايي مرضي ، تهوع ، اشتهاي زياد‌، اسهال ،

يبوست و بسياري علايم ديگر كه توام با اختلالات حسي و حركتي ظاهر مي شوند . بنا به نظر پژوهشگران ، علايمي كه در بيمار دچار هيستري مشاهده مي شود ، در ناراحتي هاي جسمي مانند غده هاي مغزي ، سل ، آپانديسيت و مانند آن نيز مي توان ديد و تشخيص افتراقي آنها گاهي بسيار دشوار است . مثلاً تعداد زيادي حاملگي هيستري گزارش شده است كه در آن ، حالت قاعدگي متوقف و شكم بيمار برآمده است .

همان طور كه قبلاً اشاره شد ، گاهي تشخيص افتراقي بين اختلال هيستري تبديلي و اختلال ناشي از بيماري عضوي دشوار است . اما علايم زير مي تواند كمكي براي تشخيص اين دو بيماري از يكديگر باشد :

1-4-الف-بيماران مبتلا به هيستري تبديلي ، با وجود علايمي مانند فلجي ، كوري و كري ، اغلب نسبت به بيماري خود ، حالت بي تفاوتي و خالي از اضطراب دارند ، اين موارد واكنشي است كه بهم‌آن بي تفاوتي مليح مي گويند . بيماري كه در اثر اختلال عضو ، دچار واكنش فلج ، يا كوري و كري مي شود ، بشدت مضطرب و ناراحت خواهد بود .

اين بي تفاوتي بيمار هيستريك از دو عامل ناشي مي شود : يكي ، از منافع ثانوي كه از داشتن چنين علايمي سرچشمه مي گيرد ، و دوم از اين حقيقت كه نشانه هاي بيماري او مانند مكانيسم هاي دفاعيش ، اضطراب را از او دور ميكنند . يعني بيمار علامت تبديلي بيماري هيستري را ناخودآگاه جانشين اضطراب مي كند و بدان مغشول گرم مي شود

 
2-4-الف-حالتي مانند بي حسي ، فلج و بسياري از علايم ديگر هيستري را ، گاه مي‌توان به وسيلة هيپنوتيزم و حتي تلقين شديد ، از بين برد ، يا حداقل به طور موقت آنها را تقليل داد ، و يا ايجاد و و تشديد كرد .