بخشی از مقاله
تاریخچه کارگاه
کارگاه قالبسازی و تراشکاری قاسمی در سال 1381 با دو عدد دستگاه به نام های فرز جابر و دلر سوراخکاری شرع به کار کرده است.
تاریخچه سرپرست کارگاه
آقای احمد حاجی قاسمی سرپرست کارگاه از سنین نوجوانی 2/2/1335 مشغول به حرفه قالب سازی بوده که در سنین جوانی کارمند کارخانه ارج می گردد.
آقای قاسمی در بخش قالب سازی شرکت ارج موفق به طرح مکانیزم خارجی کولرهای کارخانه میگردد.
در سال 69 بازنشسته گردیده و با پول دریافتی از کارخانه در عدد دستگاه به نام های فرز جابر و دلر سوراخکاری خریداری کرده و مشغول به مناسبت در کارگاه استیجای می شود.
مدارک دریافتی عبارتند از:
1- وزارت کار
2- گواهینامه سرپرستی
3- دوره فولاد شناسی و آبکاری
4- دوره کوره بلنو
5- دوره کمکهای اولیه
6- دوره نرم افزار Autocad از دانشگاه شریف
و در حال حاضر با مخابرات همکاری دارد.
اصل کار تولید قالب سمبه و ماتریس و پلاستیک می باشد.
موقعیت جغرافیایی کارگاه
کارگاه در غرب تهران واقع در شهر زیبا میدان الغدیر خیالان کن گاراژ طاهری قالبسازی قاسمی واقع گردیده است.
نوع محصولات تولیدی
محصولات تولیدی کارگاه بسته به نوع قراردادهای کارگاه با شرکت مخابرات دارد که در کنار آن هم خرده کاری هم انجام می شود. در مدتی که بنده مشغول به فعالیت در کارگاه مزبور را داشته ام تولید قطعات آلومینیومی شرکت مخابرات بود که کیت های مخابراتی در درون قطعه آلومینیومی قرار گرفته و باعث جلوگیری از ااختلال امواج رادیویی با هم می کند. که در صورت نبود محفظه برای کیت های سیگنال های موجود در کیت ها باعث صدمه به Box های مخابراتی می شود.
وضعیت کلی کارگاه
کارگاه در زمینی به مساحت 100 متر مربع که در داخل گاراژ قرار گرفته بنا شده است. و از یک خط تلفن گاز برق 32 آمپر 3 فاز و آب مشترک با گاراژ برخوردار است.
نوع مدیریت کارگاه
در کارگاه مذکور نوع مدیریت بدلیل شخصی بودن کارگاه و حجم کار افراد کارگر سنتی بوده است.
ساعات کاری از 8 صبح تا 25/10
30/10 – 13
13 – 30/14 استراحت
30/14-؟ پایان کار
تکنولوژی مورد استفاده
تکنولوژی مورد استفاده کارگاه پیشرفته بوده زیرا از دستگاههایی استفاده می شود که قابلیت 01/0 میلی متر را دارا می باشند از جمله دستگاه فرز FPLMACNC 30*50 تبریز
دستگاه تراش M2 تبریز
فرز جابر
2 عدد فرز DKL دکل m4 FP ماشین سازی تبریز
پرس ضربه ای 12 تن پوست متغیر ساخت ایران دلر سوراخکاری در نظام با متر 13 DERIL و M-20
سنگ رو میزی محک شرکت البرز ابزار کمپرسور هوا با حجم cc250 سی سی
2 عدد دلر سوراخکاری پارس قلاویز کاری .
دستگاه نقطه جوش 100 kw
کپسول آتش نشانی به تعداد 3 عدد
دستگاه هوا گاز (برش کاری)
تابلو ابزار
و جعبه کمکهای اولیه
میزان ضایعات و استهلاک کارگاه
ضایعات موجود در کارگاه بستگی به سفارش شرکت ها متغیر است.
در طول انجام کارآموزی 55 کیلو آلومینیوم به صورت ورقه و خرده و ضایعات وجود داشته که در نهایت پس از جمع آوری به قیمت هر کیلو 800 تومان به فروش می رسد که البته قیمت خرید خام آلومینیوم بین 4200 تا 4800 بسته نوع و جنس آلومینیوم متغیر است.
فصل دوم
موقعیت رشته در محل کارآموزی
موقعیت رشته نقشه کشی عمومی در محل کارگاه فنی قاسمی بدلیل نبود تمرکز کاری روی یک بخش در روزها و ساعات تغییر می کرد و بسته به نوع کار قابل تغییر بود.
قطعات آلومینیومی که وارد کارگاه تولیدی می شود در ابتدا به وسیله دستگاه CNC به اندازه مدنظر درآمده سپس آلومینیوم را سوهان زده تا به اندازه مورد نظر درآید سپس با فرز DKL دکل M4 FP تراشیده می شود و به کیفیت مطلوب می رسد. سپس قطعه از روی دستگاه باز شده و مورد اندازه گیری قرار می گیرد تا تایید شود قطعات زده شده اگر مورد تایید بودکه جدا انبار می شد و اگر کوچکتر از حد مجاز باشد آن را خرد کرده و به صورت ضایعات فروخته می شود.
جوش کاری (هوابرش)
در روزهای هفتم و هشتم کارآموزی خرده کار از طرف شرکت مخابرات برای زدن جوش به کارگاه داده شد که قطعاتی از جنس آهن را با الکترود جوش سر به سر می دادیم. که البته بعلت دقیق بودن جوش این کار توسط سرپرست کارگاه انجام شد. و بنده نظاره گر بودم.
اجزا سیکل دهنده هوابرش عبارتند از:
1- کپسول هوا
2- شیرهوا
3- شیر گاز
از این دستگاه از برش قطعات استفاده می شود.
سوهانکاری
بعد از اینکه قطعات آلومینیومی را با فرز می تراشیدیم همه آنها را با سوهان تخت سوهان کاری می کردیم تا تیزی آن گرفته شود و لبه نداشته باشد . بعد از سوهانکاری با سمباده آنها را سمباده می زدیم.
انواع سوهان
1- تخت
2- گرد
3- نیم گرد
4- فلشی
سنگ زنی
سنگ کارگاه که به نام سنگ رومیزی محک ساخت البرز ابزار بود برای تیز کردن مته استفاده می شده که مته های کند شده را با دقت تیز می کرد.
جوش سر به سر
جوش سر به سر مورد استفاده در کارگاه به علت نبود کار مورد استفاده قرار نگرفت.
مورد استفاه آن برای چسباندن سطح لبه در قطعه استفاده می شود. که از برق kw100 نیرو می گرفت
نظافت
نظافت کارگاه که به صورت چرخشی بین افراد کارگاه صورت می گرفت
1- نظافت دستگاه
2- نظافت کارگاه
تا دستگاه در درازمدت از بین نرود.
فرز کاری
فرز کاری برای تراشیدن سطوح به اشکال مختلف و درآوردن شیارهای مستقیم و مارپیچ و چرخ دنده تراشی و پیچ بری و عملیات دیگر مورد استفاده واقع می شود. تیغه فرز، ابزار برشی چند لبه ای است که لبه های برنده یا تیغه های آن روی سطح جانبی و پیشانی استوانه و مخروط و اجسام دوار دیگر قرار گرفته است . این تیغه ها ممکن است با بدنه فرز یکپارچه باشد یا به وسایلی روی آن محکم شده باشد. به وسیله تیغه فرز می توان سطوح فلزات را هم خشن تراشید و هم پرداخت نمود.
به وسیله ماشین فرز جدید سطوح فلزات را می توان چنان صاف و دقیق تراشید که تمیز و تشخیص آنها از سطوح سنباده شده بسیار دشوار است.
امروزه فرزکاری یکی از متداولترین عملیات فلز تراشی به شمار می رود در فرزکاری تیغه فرز دور محور خود می چرخد و حرکت کاری را انجام می دهد و قطعه فلزی که باید تراشید شود حرکت باری را اجرا می کند.
فرز کاری
ماشینهای فرز
کارهائیکه بوسیله ماشین فرز میتوان انجام داد.
در صنعت دستگاه های زیادی موجود است اما دستگاه فرز مهمترین و دقیقترین دستگاه صنعتی است که دارای انواع متعددی نیز می باشد.
ابزار برنده این دستگاه را تیغ فرز نامند. برخی کارهایی را که میتوان روی این دستگاه انجام داد
• صفحه تراش
• شیار در آوردن
• برش
• کنار تراشی
• چرخدنده تراشی
• چرخ دنده مارپیچ تراشی
• کارهای کپیه بهوسیله ماشین فرز کپی
• فرم تراشی بهوسیله تیغ فرز فرم.
ماشینهای فرز را به طور کلی میتوان به دو دسته تقسِم کرد:
• ماشینهای فرز عمومی
• ماشینهای فرز مخصوص
ماشینهای فرز عمومی خود به ماشِنهای فرز افقی و عمودی تقسِم میشود:
ماشینهای فرز افقی:
محور این نوع ماشینهای فرز افقی و میز انها در سه جهت عمود بر هم -طولی و عرضی و قائم حرکت می کند. ماشینهای فرز افقی ممکن است ساده یا اونیورسال باشند. میز ماشینهای فرز افقی اونیورسال علاوه بر حرکات مذکور دور محور قائم می چرخد و در نتیجه نه تنها در جهت موازی یا عمود بر محور ماشین بلکه در امتداد هر زاویه ای نسبت به آن در صفحه افقی حرکت می کند. ماشینهای فرز افقی بیشتر برای تراشیدن سطوح و شیارهای مستقیم و مارپیچ و فرم تراشی و رنده تراشی به کار می رود.
قسمتها اصلی ماشین فرز افقی ساده: ۱- ستون ۲- محور مکانیزم جعبه دنده ۳-جعبه دنده سرعت ۴- میز ۵- بازوی فوقانی ۶- گلویی ۷- صفحه رنده بند ۸- زانوی ماشین
ستون ماشین از آهن ریختگی و به شکل قوطی ساخته شده و در داخل آن الکتروموتور مکانیزمهای محرک، جعبه دنده سرعت، مکانیزم بار و گلویی ماشین سوار شده اند.
زانوی ماشین تکیه گاه محکمی برای میز ماشین است و در قسمت فوقانی ان راهگاههایی جهت حرکت میز تعبیه شده است. برای اینکه بتوان قطعه کار را به طور عمودی بار داد زانوی ماشین را طوری می سازند که بتواند در روی ستون قائم حرکت کند.
گلویی ماشین محوری است فولادی و مجوف که در ان تیغه های فرز ثابت می شوند. جعبه دنده سرعت برای تغییر دادن سرعت دورانی گلویی (محور) در نظر گرفته شده است. جعبه دنده بار برای حرکت میز در سه جهت به کار می رود.
ماشین فرز عمودی
ساختمان ماشین فرز عمودی همانطور که از عکس پیداست شبیه ماشین فرز افقی ست با این تفاوت که محور آن قائم است و میز آن در سه جهت عمود به یکدیگر حرکت می کند. از ماشینهای فرز قائم بیشتر برای تراشیدن سطوح به وسیله فرزهایی که لبه برنده شان روی پیشانی آنها قرار دارد استفاده می کنند.
انواع تیغههای فرز
ابزار برش در این دستگاه عبارتاند از تیغه انگشتی، پولکی، غلتکی، مدولی، چلچلهای
عملیات مختلفی که به وسیله تیغه های فرز انجام می گیرد موجب تنوع شکل و اندازه این ابزارها شده است. چنانچه از این لحاظ بر تمام ابزارهای دیگر که در ماشین سازی مورد استفاده واقع می شوند رجحان دارد. با این حال انتخاب تیغه فرز در اغلب موارد به هیچ وجه دشوار نیست زیرا شکل و اندازه سطحی که باید فرز کاری شود و کیفیت عمل فرز کاری (زبر تراشی یا پرداختکاری) شکل و اندازه فرز را مشخص می کند. شکل هندسی تیغه فرز به شکل هندسی رنده برنده است و علاوه بر لبه برنده اصلی یک یا دو لبه فرعی دارد. تیغه های فرز را می توان از لحاظ زیر تقسیم بندی کرد: الف) وضع دندهها نسبت به محور تیغه فرز: فرز های غلطکی و مخروطی و زاویه ای و پیشانی تراشی. ب) شکل دندهها: فرز های دنده
راست و دنده مارپیچ و دنده کج. ج) ساختمان داخلی: فرزهای یکپارچه ساده و مرکب و چندپارچه. د) طریقه بستن تیغه فرز: فرزهای سوراخدار و انگشتی. ه) طرز انجام کار: فرزهای غلطکی و پولکی و زاویه ای و پیشانی تراش و فرم تراش و دنده تراش و پیچ تراش و غیره. تیغه های فرز را بر حسب شکل و نوع کاری که انجام می دهند به شرح زیر تقسیم بندی می کنند : ۱- فرز های غلطکی: فرز های غلطکی با دنده های راست یا مارپیچ که بر سطح جانبی استوانه ای قرار گرفته است برای تراشیدن سطوح همواره به کار می رود. امروزه بیشتر فرزهای غلطکی را با دنده های مارپیچ می سازند.
لبه برنده این فرزها تدریجا در کار فرو می رود و در نتیجه تیغه فرز آرامتر کار می کند و سطح تراشیده شده به وسیله آن هموارتر و صاف تر میشود. بعلاوه هدایت براده در این فرزها بهتر انجام می گیرد زیرا خود دنده فرز نیز در کنار زدن براده کمک می کند. چون شماره دنده های فرز مارپیچی که در ان واحد با هم کار می کند زیادتر از فرز های دنده راست است می توان از شماره دنده های آن کاست و در نتیجه دنده های آنها را درشت تر از دنده های فرز دنده راست هم قطر آنها ساخت و به این ترتیب هم بر استحکام دنده های فرز افزود و هم فاصله
بین دندهها را برای هدایت براده زیادتر کرد. امروزه از فرز های دنده راست فقط برای تراشیدن سطوح به عرض ۳۵ میلیمتر استفاده می کنند. زاویه تمایل دنده های مارپیچی را برای فرز های دنده ریز در حدود ۲۰ تا ۲۵ و برای فرز های دنده درشت در حدود ۵۰ تا ۵۵ درجه انتخاب می کنند. نقص فرز های دنده مارپیچ این است که هنگام فرز کاری با آنها فشار محوری ایجاد می شود. مقدار این فشار به زاویه تمایل دندهها بستگی دارد. به این دلیل گاهی دو تیغه فرز دنده مارپیچ را که جهت تمایل دنده های آنها مخالف یکدیگر (یکی راست و دیگری چپ است) ولی زاویه تمایل آنها مساوی است روی ماشین فرز می بندند تا فشار محوری آنها روی آربور و محور ماشین خنثی شود. ۲- فرز های پولکی: این فرزها را برای در آوردن
شیارهای مختلف و بریدن فلزات و کارهای دیگر به کار می برند. دنده های فرز شیارتراشی هم از جلو و هم از طرفین کار را می تراشند یعنی سطح جانبی فرز عمل اصلی فرز کاری را انجام می دهد و پیشانی های آن جدار شیار را صاف و پرداخت می نماید. فرز های پولکی برای در آوردن شکافهای باریک (شیار سرپیچها و غیره) و بریدن فلزات به کار می روند و گاهی فرزهای اره ای نیز نامیده می شوند. به وسیله این تیغه فرزها می توان شکاف هایی به عرض ۳/۰ تا ۴ میلیمتر در فلزات ایجاد نمود. فرزهای غلطکی و پولکی بزرگ را اغلب دو پارچه می سازند یعنی بدنه فرز را از فولاد معمولی و تیغه های آن را از فولاد های ابزار یا تندبر ساخته به یکدیگر متصل می کنند. 3- فرزهای انگشتی: این فرزها دارای ساق مخروطی یا استوانه ای هستند که به وسیله کلاهک یا فشنگهای مخصوص در سوراخ محور ماشین فرز محکم می شوند. از این فرزها برای تراشیدن شیارهای باریک به اشکال مختلف استفاده می شود.
انواع ماشینهای فرز و ساختمان آنها
1- ماشین فرز زانوئی و ستونی
2- ماشین فرز تولیدی (دروازه ای)
3- ماشین فرز مخصوص
اگر چه بعضی از عملیات اصلی فرزکاری به وسیله ماشینهای فرز زانوئی ستونی انجام گرفته است ولی قابل فهم و درک است که بر اثر توسعه یافتن مهارتها سازندگان ماشینها انواع ماشینهای فرز مخصوص دیگری را به بازار عرضه نموده، زیرا که برای اجراء کارهای پیچیده و مهم نیاز به ماشینهای پیچیده تر بوده تا بتوان با آنها با صرف وقت کمتری انجام داد. بنابراین این اصل بحث ما درباره ماشین فرز زانوئی ستونی تمرکز خواهد یافت.
ماشین فرز زانویی و ستونی
این نوع ماشین فرز یک نوع ماشین فرز استاندارد شده است. که بر اساس دو جزء اصلی که قبلاً طراحی شده نامگذاری می گردد.
1- ستون که فرم قاب شکلی دارد.
2- زانو که در جلو ستون قرار گرفته که دارای شیارهای دم چلچله ای برای قرار گرفتن میز می باشد.
معمولاً این ماشینها در دو نوع مختلف ساخته و در بازار کار وجود دارد که عبارتند از:
1- ماشین فرز افقی ساده
در این ماشینها میز در جهت طولی حرکت رفت و برگشت داشته و محور اصلی روی کشوئی که در روی ستون به صورت افقی قرار دارد حرکت عرضی می کند. علاوه بر آن محور که در جلو کشوی عرضی نیز به صورت عمودی قرار دارد می تواند به سمت میز ماشین دارای حرکت عمودی بالا و پایین داشته باشد. این حرمت نیز به وسیله هیدرولیک کنترل می گردد. همچنین این ماشین نیز با دستگاه کپی مجهز است که برای تولید قطعات نرم دار طراحی شده است دقت آنها زیاد و ماشینهای بسیار حساسی است.
نوع دیگر ماشینهای فرز با بدنه ثابت که با دستگاههای کپی مجهز می باشند که از این ماشین نیز برای تولید زیاد و همچنین قطعات فرم دار استفاده می گردد. عموماً این نوع ماشینها را با دستگاههای هیدورلیکی انتقال حرکت مجهز می نمایند. قطعه کپی (مدل) در سمت راست میز ماشین کپی قرار گرفته و میله هدایت که در روی مدل قرار گرفته حرکت از مدل به قطعه مورد تراش منتقل شده و فرزکاری قطعات صورت می گیرد.
ماشین فرز با بدنه ثابت برای تولید قطعات به صورت انبوه طراحی شده است. میز ماشین مستقیماً در روی ریل قرار دارد و فقط می تواند حرکت طولی داشه اشد. محورهای ماشین که به صورت افقی جاسازی شده می تواند حرکت عرضی و نیز حرکت عمودی داشته باشد.
2- ماشین فرز عمودی
ماشین فرز عمودی تفاوت کلی با سایر ماشینهای فرز دارد. این نوع ماشینها دارای محور عمودی است که تیغ فرز به صورت عمودی در داخل محور اصلی قرار گرفته و محکم می گردد. البته تیغ فرز را در داخل محور که خود دارای دنباله مخروطی است قرار داده و سپس آنها را در داخل محور اصلی که در داخل دستگاه سر عمودی بوده جاگذاری نموده و محکم می نمایند.
محور اصلی که تیغ فرز در داخل آن قرار گرفته به وسیله چرخ دستی به سمت پائین و یا بالا حرکت می کند، که می توان با این عمل به کار بار داد. در بعضی از ماشینهای فرز عمودی بار عمودی ممکن است به صورت خودکار صورت گیرد.
محور ماشین فرز عمودی درست مثل ماشینهای مته است که در همان سمتی که میز قرار دارد قرار گرفته است. ابزار برش (تیغ فرز) در داخل محور بسته شده بنابراین در این نوع ماشینها از محور تیغ فرز استفاده نمی گردد. بلکه به جای آن از گیره فشنگی (کلت های) مخصوص استفاده می گردد. میز ماشین نیز داری حرکت طولی عرضی و عمودی است.
به طور کلی ماشینهای فرز عمودی مانند سایر ماشینها دارای سرعتهای مختلف بوده که برای انواع تراش فلزات با انواع تیغ فرزهای انگشتی و یا تیغ فرزهای پیشانی تراش استفاده می گردد.
قسمت هايمهم اين دونوعدستگاهرا كه از متداولترين آنهاست مي توان چنين معرفي كرد:
1- پايه ميز
2- فلكه تنظيم ارتفاع ميز (فلكه حركت عمودي ميز)
3-كشوي حركت عرضي ميز
4- فلكه تنظيم حركت عرضي ميز
5- ميز اصلي ماشين
6- دسته حركت طولي ميز ماشين
7- اهرم حركت اتومات ميز
8- سردستگاه (درفرز افقي ) وكلگي ماشين (در فرز عمودي )كه قابل تنظيم است
9- ضامن كلگي (درفرز افقي ) وفلكه تنظيم حركت عمودي محور (درفرز عمودي )
10- محور كار يا درن (درفرز افقي ) ومحوركار يا گلويي (درفرز عمودي )
11- اهرم تغيير عده دوران
12- اهرم تنظيم مقدار پيشروي
13- محدود كننده هاي حركت اتومات ميز
مطالبی درباره انواع جوشکاری
در بین صنعتکاران ایرانی این جوش بانام جوش آلومینیوم شناخته می شود.نامهای تجارتی هلی آرک یا هلی ولد نیز به دلیل معروفیت نام این سازندگان در خصوص ماشینهای جوش تیگ باعث شده بعضا این نوع جوشکاری با نام سازندگان هم شناخته شود. نام جدید این فرایند G.T.A.W و نام آلمانی آن WIG می باشد. همانطور که از نام این فرایند پیداست گاز محافظ آرگون میباشد که ترکیب این گاز با هلیم بیشتر کاربرد دارد.
علت استفاده از هلیم این است که هلیم باعث افزایش توان قوس می شود و به همین دلیل سرعت جوشکاری را میتوان بالا برد و همینطور باعث خروج بهتر گازها از محدوده جوش میشودکاربرد این جوش عموما در جوشکاری موارد زیر است:
1- فلزات رنگین از قبیل آلومینیوم...نیکل...مس و برنج(مس و روی) است.
2- جوشکاری پاس ریشه در لوله ها و مخازن
3- ورقهای نازک(زیر1MM)
مزایای TIG
1- بعلت اینکه تزریق فلز پرکننده از خارج قوس صورت میگیرد.اغتشاش در جریان قوس پدید نمی آید.در نتیجه کیفیت فلز جوش بالاتر است.
2- بدلیل عدم وجود سرباره و دود و جرقه ,منطقه قوس و حوضچه مذاب بوضوح قابل رویت است.
3- امکان جوشکاری فلزات رنگین و ورقهای نازک با دقت بسیار زیاد.
انواع الکترودها در TIG
1- الکترود تنگستن خالص (سبز رنگ)برای جوش آلومینیوم استفاده می شود و حین جوشکاری پت پت می کند.
2- الکترود تنگستن توریم دار که دو نوع دارد الف-1% توریوم دار که قرمز رنگ است ب-2% توریم دار که زرد رنگ می باشد.
3- الکترود تنگستن زیرکونیم دار که علامت مشخصه آن رنگ سفید است.
4- الکترود تنگستن لانتان دار که مشکی رنگ است.
5- الکترود تنگستن سزیم دار که طلایی رنگ است.
این دو نوع آخر جدیدا در بازار آمده اند.
چند نکته در مورد مزایای تنگستن:
1-افزایش عمر الکترود
2-سهولت در خروج الکترونها در جریان DC
3-ثبات و پایداری قوس را بیشتر می کند
4-شروع قوس راحت تر است.
نوع قطبیت مناسب در جوشکاری TIG :
جریان DCEN برای جوشکاری چدن-مس-برنج-تیتانیوم-انواع فولادها
جریان ACبرای جوشکاری آلومینیوم و منیزیوم و ترکیبات آن
جوشکاری فولادهای ضد زنگ و ضد خوردگی
خصلت اصلی فولادهای استنلس مقاومت در برابر زنگ خوردگی است (داشتن کرم بیش از 12% موید همین مطلب است).نیکل موجود در این فولادها حتی به مقدار زیاد هم نمیتواند به تنهایی مقاومت در برابر خوردگی را زیاد کند.ولی با حضور کرم میتواند تا حد زیادی این وظیفه را بخوبی انجام دهد.مزیت اصلی نیکل تسهیل ایجاد فاز آستنیت و بهبود خاصیت مقاوم به ضربه فولادهای کرم نیکل دار است. مولیبدن شرائط خنثی سازی این فولاد را تثبیت می کند و عموما عامل افزایش مقاومت به خوردگی موضعی(Pitting) است.
به منظور اطمینان از تشکیل کاربیدهای پایدار که باعث افزایش مقاومت به خوردگی بین دانه ای میشود افزودن Ti و Nb به انواع معینی از فولادهای کرم-نیکل دار ضروری است.