بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
1-1-تعریف آب زیرزمینی
آب زیرزمینی ان قسمت از آب زیرسطح زمین است که توسط چهاهها ،تونلها(قناتها)یا گالیهای زهکش می تواند جمع آوری گردد.
- تکنولوژی آبهای زیزمینی
شامل: 1-برسی خواص فیزیکی آب ومحیط زمینشناسی
2- برسی خواص شیمیایی آب ومحیط زمینشناسی
3-حرکت طبیعی آب زیرزمینی
4-موارد استفاده آب زیرزمینی
- آبی که در خاک مرطوب یا اشباع شده وجود داد تا مادامی که نتواند آزادانه به داخل حفره یا چاهک تراوش کند آب زیرزمینی محسوب نمیشود.
فشار آب باید بیشتر از فشارحفره یا چاهک باشد
تابتواند به طور آزادانه به داخل چاهک جریان پیدا کند
اسلاید 2 :
- به طورکلی میتوان گفت که آب زیرزمینی برای آن بخش از آبهای زیر سطح زمین که قابل برداشت بوسیله چاه ،چشمه یا قنات است بکار میرود.
2-1-اهمیت مطالعه آبهای زیرزمینی :
1- آب زیرزمینی قسمت مهمی از منابع آب شیرین دنیا را تشکیل میدهد .
تخمینهای کلثی منابع آب نشان میدهد که آب زیرزمینی 6/. درصد کل آب دنیا را تشکیل میدهد.
آب زیرزمینی بعد از یخچالها ویخ پهنه ها بزرگترین ذخیره آب شیرین دنیا را تشکیل میدهد.
2- آب زیرزمینی مانند هر منبع طبیعی دیگر نامحدود نیست میانگین بارندگی در ایران ⅓ بارندگی میانگین جهانی است.از این رو باید به طور معقول مورد بهره برداری قرار گیرد و از آلودگی آن وآمیخته شدن با آب شور حفاظت شود.
اسلاید 3 :
-مزایای استفاده ازآبهای زیرزمینی نسبت به منهبع آبهای سطحی(مثل آب پشت سدها):
1- هزینه استخراج آب زیرزمینی نسبت به هزینه احداث سد خیلی کمتر است
2- نگهداری سفره آب زیرزمینی بسیار آسانتر از نگهداری سد است
3- میزان تبخیر آب زیرزمینی خیلی کمتر ازسدها میباشد
4- میزان املاح سفرههای آب زیرزمینی خیلی کمتر ازسدها میباشد
5- خطر آلودگی آن نسبت به آب سدها کمتر است
6- از فضای بالای سفره آب زیرزمینی میتوان استفاده کرد در صورتی که ذخیره آب پشت سد منطقه بسیار وسیعی را اشغال میکند
اسلاید 4 :
3-1-انواع آب در خاک :
الف- آبهای جذب شده یا نگهداری شده
(بر اثر جذب مولکولی باعث میشود مولکول آب روی اجسام ثابت گردد)
آب هیکروسکوپیک ( داخل خلخل وفرجهای ریز ذرات بصورت نم موجود است)
آب غشایی( اطراف ذرات خاک وآب هیکروسکوپیک
را احاطه میکند این امر بخاطر وجود بارهای مثبت ومنفی بین ذرات آب وخاک است)
اسلاید 5 :
ب-آبهای وزنی یا آب ازاد بین دانه ها :
این آبها دراثر وزن خود قابلیت جابجایی داشته وفضاهای خالی بین رسوبات وشکاف سنگها را پر میکند . آب قابل بهرهبرداری از منابع آبهای زیرزمینی از این گروه میباشد و بیشتر مطالعات آبهای زیرزمینی در مورد این تیپ آبهاست .
اسلاید 6 :
ج-آب مویین :
- از آنجایی که خاک محیطی متخلخل است، در بین ذرات آن لوله های مویین غیر منضم تشکیل میشود. وآب تا ارتفاع مشخصی در بالای سطح آب زی رزمینی صعود می کند .
-این آب منافذ را پر کرده و بوسیله نیروی مویینه بین آنها با قی میماند . قسمتی از ایین اب قابلیت جابجایی نداشته ولی قسمتی بر اثر نیروی ثقل قابلیت انتقال دارد.
-آقای keen در اثر آزمایشهای زیاد فرمول تجربی زیر را برای محاسبه ارتفاع کاپیلاریته در داخل خاکهای مختلف پیشنهاد نموده است :
اسلاید 7 :
4-1- منشاء آبهای زیرزمینی :
1- بارشهای جوی :
منشاء اصلی آب شیرین زیرزمینی می باشد . تخمین زده میشود 25 درصد بارشها در آمریکا تبدیل به آ ب زیرزمینی میشود .
در اراضی گود ومسطح ، چون آب حاصل از بارند گی نمیتواند در اثر جریانهای سطحی از منطقه خارج شود در سطح زمین جمع شده ودر اثر نفوذ به لایه های زیرین تشکیل آب زیرزمینی میدهد.
2- آب محبوس:
آبی است که وقتی سازنده های زمینشناسی تشکیل میشد در آنها وجود دا شته است . غالبا در قسمتهای عمیق حوضه های آب یافت میشود . کیفیت آن اغلب نا منا سب است .
1- آب ژرفا :
این نوع آب در درون زمین تشکیل شده ومنشاع آتشفشانی یا مواد مذاب درونی دارد ودراثر فعالیتهای آتشفشانی میتواند به طرف پوسته زمین جاری شود . دارای مواد معدنی زیاد بوده و منبع آب قابل توجهی به شمار نمیروند. دو نوعند :
-ماگمایی: از مواد مذاب کم عمق جدا شده است
- پلوتونیک: از مواد مذاب عمیق جدا شده است
4- رودخانه ها و سدها:
از همان بارشهای جوی منشاء میشود که پس از جریان سطحی به داخل آبخانه ها نفوذ میکنند .
5- دریاچه ها واقیانوسها :
از طرف دریاچه ها و اقیانوسها به طرف لایه های آبدار حرکت میکنند .
اسلاید 8 :
1-5- سطح آب زیرزمینی : ( ( static water table
- سطح آب زیر زمینی یا سطح ایستایی که با علامت مخفف نشان داده میشود به سطحی اطلاق میشود که در زیر آن خلل وفرج ، رسوبات و سنگها از آب اشباع شده است . ویا به عبارت دیگر سطح ایستایی سطحی است که فشار در روی آن یک اندازه و یک مقدار باشد.
- این سطح یک صفحه نیست بلکه دارای پستی وبلندی زیادی است ودرخیلی ازموارد میتوان پستی وبلندی ان را باتپوگرافیزمین تطبیق داد.
اسلاید 9 :
-عوامل موثر در سطح آب زیرزمینی :
الف- مقدار آبی که در سطح زمین نفوذ میکند که به شد ت بارش و نفوذ پذیری محیط متخلخل بستگی دارد .
ب- نفوذ پذیری سنگهای کف .
البته عوامل دیگری مانند قوه جاذبه ماه ،اثر تابش خورشید ، تاثیر فشار جو ، تاثیر اند کی روی سطح آب زیرزمینی دارند.
6-1- گسترش آب و خاک :
از نظر نفوذ آب زیرزمینی می توان آن را به د و منطقه اصلی وسه منطقه فرعی تقسیم کرد .
اسلاید 10 :
الف : منطقه اشباع : کاملا اشباع بوده واز بالا به سطح آ زاد آب محدود است.
ب: منطقه تهویه : این منطقه بالای سطح ایستایی آب بوده و شامل مناطق زیر می باشد:
1 - منطقه سطحی : ممکن است چند ین متر ضخامت داشته باشد ومیزان وجود آب آن بستگی به رطوبت جو دارد.
2- منطقه حد وسط یا میانی : میتواند چند ین متر باشد . میزان جذب آب در این منطقه خیلی کمتر از منطقه سطحی بوده وخاک تقریبا خشک است.
3- منطقه مویینه : ضخامت آن از چند ین سانتیمتر تا جند ین متر متغیر است . ضخامت آن با قطر دانه ها نسبت عکس دارد به طوری که برای ماسه ای چند ین سانتیمتر وبرای رس میتواند چند متر باشد.
منطقه بسیار مرطوبی است وآن را میتوانیم منطقه اشباع متغیر بنامیم.