بخشی از مقاله
بررسی روشهای اجرای سیستم هیدرومکانیکال سرریزهای شوتی (مطالعه موردی: سرریز سد دوستی)
چکیده
سیستم هیدرومکانیکال سرریزها، یکی از قسمتهای اصلی و حساس در عملکرد یک سرریز است . سیستم هیدرومکانیکال یک سرریز شوتی شامل دریچه های سرویس، استاپ لاگ، جرثقیل دروازه ای و وینچ می باشد . اجرای نامناسب و در نتیجه عملکرد ناقص سیستم هیدرومکانیکال سرریز، یکی از عوامل اصلی در به خطر افتادن ایمنی سدهای و بخصوص سدهای خاکی و تخریب آنها هستند. در این مقاله، جزئیات بیشتری از نحوه اجرای سیستم هیدرومکانیکال در سرریز سد دوستی بررسی و انتقال گوشه ای از این تجربیات است. در این مقاله به بررسی نحوه ساخت و نصب دریچه های قطاعی با ارائه جزئیات کامل پرداخته شده است.
واژه های کلیدی: سیستم هیدرومکانیکال، دریچه های سرویس، استاپ لاگ، جرثقیل دروازه ای، وینچ
مقدمه
سیستم هیدرومکانیکال سرریز سد دوستی شامل دریچه های سرویس، استاپ لاگ، جرثقیل دروازه ای و وینچ می باشد که در ادامه مورد بررسی قرار می گیرد. دریچه های سرریز سد دوستی از نوع دریچه های قطاعی می باشند . مراحل ساخت و نصب دریچه های قطاعی شامل ساخت دریچه قطاعی، نصب قطعات فیکس پارت، نصب انکراژ تکیهگاه های دریچههای قطاعی، نصب دریچه قطاعی، تعبیه محل قرار گیری استاپلاگ، نصب جرثقیل های دروازهای و نصب وینچ ها هستند که در ادامه مورد بررسی قرار می گیرند.
ساخت دریچه قطاعی
به منظور ساخت دریچه های قطاعی سرریز، ابتدا با توجه به شعاع دریچه، میزکار جهت ساخت پوسته دریچه آماده گردید. شکل -1)الف) نمونهای از میزکار جهت ساخت دریچه قطاعی را نشان میدهد . در مرحله بعد به منظور تسهیل در نصب پوسته دریچه و سخت کنندههای پشت دریچه، پوسته به قطعات کوچکتر تقسیم و سپس با استفاده از روش برش اتوماتیک، قطعات آن برش داده شد. شکل ( -1ب) نحوه برش قطعات دریچه را نشان میدهد. در ادامه قطعات پوسته دریچه بر روی میزکار مونتاژ گردید. بدین منظور قطعات به صورت جوشهای منقطع به یکدیگر جوش داده می شود. در ادامه قطعات سخت کننده های پشت دریچه مونتاژ می گردد. شکل -1)ج) مونتاژ قطعات پوسته 1 دریچه را نشان می دهد. پس از اطمینان از نحوه صحیح نصب قطعات، جوشکاری نهایی سخت کنندهها انجام شد.سپس جوشکاری نهایی پشت پوسته دریچه نیز کامل شد. شکل -1)د) وضعیت دریچه پس از جوشکاری نهایی پوسته و قطعات سخت کننده دریچه را نشان می دهد. در نهایت دریچه برگردانده شده و جوشکاری نهایی سطح دریچه نیز انجام می شود.
نصب قطعات فیکس پارت
به منظور نصب قطعات فیکس پارت دریچههای قطاعی، ابتدا قطعات فیکس پارت اولیه مطابق نقشه های اجرایی در پایههای میانی و نیز نیز در محل نشیمنگاه دریچه بر روی اوجی سرریز در داخل شبکه آرماتوربندی بسته می شود. بدین منظور می توان قطعات فیکس پارت را به کمک سیم آرماتوربندی به شبکه آرماتوربندی مهار نمود. اشکال -2)الف) و -2 )ب) به ترتیب نصب قطعات فیکس پارت نشیمنگاه در یچه و پایههای میانی را نشان میدهد . پس از بتن ریزی پایههای میانی و نیز سطح نهایی اوجی سرریز، میتوان قطعات فیکس پارت اصلی را نصب نمود. شکل -2)ج) شیار بوجود آمده در سطح اوجی و پایههای میانی را نشان می دهد. به منظور نصب قطعات فیکس پارت می توان شاخک قطعات را به قطعات فیکس پارت اولیه جوش داد.همچنین در کنار قطعات فیکس پارت اصل ی تعدادی پیچ جهت تنظیم موقعیت آنها وجود دارد. شکل -2)د) قطعات فیکس پارت اصلی را پس از نصب و نیز پیچ تنظیم آنها را نشان می دهد. در نهایت پس از اطمینان از نحوه نصب قطعات فیکس پارت اصلی دریچه، قالب بندی انجام شده و بتن ثانویه اجرا گردید. به منظور قالب بندی بتن ثانویه، ابتدا تعدادی لوله درون رزوه به ورقهای نصب شده در مرحله قبل جوش داده شد. سپس تعدادی بولت که دوسر آن رزوه شده بود به درون لولهها بسته شدسپس. بر روی بدنه قالب و در محل بولتها سوراخی تعبیه شده و قالب در محل خود قرار گرفت بطوریکه بولتها از درون قالب عبور کرد. سپس در قسمت جلوی قالب تعدادی چوب الوار قرار گرفته و بولتها از داخل تختهها نیز عبور داده شد. در نهایت انتهای بولت توسط واشر بشقابی و مهره خروسکی بسته شد. سطح قالب در شکل ( -2ه) نشان داده شده است. در این مرحله، قبل از اجرای بتن ثانویه لازم است سطح بتن قبلی مزرس گردد تا اتصال مناسبی میان بتن ثانویه و بتن قبلی بوجود آید. بدین منظور توسط دژبر سطح بتن مزرس می گردد. روش انجام این کار در شکل -2)و) نشان داده شده است. در مرحله آخر بتن ریزی شیار انجام می گردد. ویبره مورد استفاده به دلیل ظریف بودن بتن ویبره برقی می باشد. شکل (3) وضعیت فیکس پارت وشیار را پس از اجرای بتن ثانویه نشان میدهد.
نصب انکراژهای تکیهگاههای دریچه های قطاعی
به منظور نصب انکراژ های دریچههای قطاعی، ابتدا غلاف های انکر در داخل پایههای میانی و قبل از بتن ریزی تعبیه می گردد. به منظور مهار غلافها میتوان آنها را به شبکه آرماتوربندی مهار نمود. وضعیت غلافها در یکی از پایه های کناری در شکل - 4)الف) نشان داده شده است. پس از استقرار غلاف ها( به نحوی که پس از بتن ریزی پایه ، طولی حدوداً 10 سانتیمتر از غلاف خارج از بتن قرار گیرد) بتن پایه میانی و یا پایه های کناری اجرا گردید. شکل -4)ب) وضعیت غلافها پس از بتنریزی پایهها را نشان میدهد. در این مرحله، تیر ترونیون به عنوان تکیهگاه دریچه های قطاعی در محل خود نصب می گردد. شکل -4)ج) نحوه استقرار تیر ترونیون را نشان میدهدسپس. انکرها در داخل غلاف قرار گرفته و دور آن گروت میشود. شکل -4)د) روش گروت نمودن دور انکرها را نشان میدهد. در مرحلهبعد انکرها تحت کشش درمیآیند. نحوه انجام این کار در شکل -4)ه) نشان داده شده است.
نصب دریچه های قطاعی
به منظور نصب دریچه قطاعی، ابتدا دریچه به محل نصب منتقل می گردد. اما قبل از شروع به نصب دریچه ابتدا در محل اتصال دریچه بر روی اوجی به دلیل شیبدار بودن کف اوجی و به منظور جلوگیری از سر خوردن دریچه مطابق شکل -5)الف) تعدادی پلیت بر روی فیکس پارتهای دریچه جوش داده می شود . در این مرحله، بر روی دریچه و در چهار نقطه پلیتهایی بر روی بدنه جوش داده می شود. سپس به کمک جرثقیل 30 تن( با توجه به اینکه وزن دریچه در حدود 14 تن می باشد) و با استفاده از کابلهایی که در محل پلیتها به دریچه متصل شده است، دریچه به صورت افقی برداشته شده و مطابق شکل -5)ب) در محل قرارگیری خود مستقر می گردد به طوریکه ابتدای دریچه بر روی فیکس پارتها قرار گیرد. در ادامه، کابلهای قسمت
