بخشی از مقاله
چکیده :
با توجه به تغییرات قیمت و نوسانات نرخ دلار در پروژه های عمرانی منابع آب و سد سازی که غالب هزینه ها به صورت ارز خارجی می باشد لذا در برآورد هزینه و درآمد از قیمت سایه استفاده می گردد که باعث می شود در یک طرح در دو بازه زمانی مختلف از حالت اقتصادی بودن خارج می شود. در این مقاله تاثیر حساسیت مدت بهره برداری و نرخ بازده داخلی بررسی می شود که در تحلیل و نتایج مشخص می شود که کاهش طول عمر به مدت 5 سال حداقل 5 از نسبت سود دهی به هزینه را پایین می آورد و کاهش 1 نرخ بازده داخلی نیز 5 نسبت سود دهی را کاهش می دهد و تا نرخ بازدهی 6 همبستگی R بیش از 95 دارد و بررسی صرفا اقتصادی بدون در نظر گرفتن تاثیر اجتماعی و سیاسی 67 سد حدودا 16 اقتصادی می باشد .
مقدمه :
به دلیل اهمیت طرح های منابع آب و هزینه بر بودن آنها و پارامترهای متعدد در ساخت آنها بررسی عدم قطعیت و تحلیل حساسیت اهمیت را مضاعف می کند . بسیاری از پروژه ها از همان مرحله اولیه دوره عمر پروژه به تبیین و تصمیم گیری در مورد مجموعه اقدامات ممکن در برابر عدم قطعیت پروژه می پردازد عدم قطعیت را می توان در سه ناحیه طبقه بندی نمود - نظری و همکاران،. - 1374
-عدم قطعیت در مبانی و برآوردهای پروژه -عدم قطعیت در طراحی و تدارکات پروژه
-عدم قطعیت در روابط بین نهادهای حاضر در پروژه در بررسی و شناسایی ریسک و تعیین رویکرد و عوامل ریسک بر اساس منشأهای زیر طبقه بندی می گردد . . - نظری و همکاران، - 1374
-ریسک های خارجی - غیر قابل پیش بینی : تغییرات در قوانین و بلایای طبیعی -ریسک داخلی - قابل پیش بینی : تورم - دسترسی به منابع -ریسکهای فنی : مسایل طراحی و فناوری -ریسک های حقوقی : مجوزها و قراردادها
در این مقاله موضوعات نحوه تحلیل و ارایه روشهای ریسک فنی به صورت اجمالی و ریسک ها و تحلیل حساسیت غیر فنی داخلی و خارجی شامل موضوع اقتصادی بر اساس تغییرات و درصد تغییرات محاسبه و ارایه می گردد . . - نظری و همکاران، - 1374
منشأ های متداول ریسک
أمنشهای بالقوه ریسک شامل فهرست که می توان تعریف و ساختار دهی نمود که برای فهم ارتباط و مدیریت ریسک به کار گرفته می شود شامل PEST - سیاسی - اقتصادی اجتماعی و فناوری - ، PESTBE - حقوقی و زیست محیطی - ، - PEST LEJED موارد فوق بعلاوه جمعیت شناسی - ، TECOP شامل موارد فنی زیست محیطی ،عملیاتی و اقتصادی که در پروژه های منابع آب از ساختاردهی می توان استفاده نمود. . - نظری و همکاران، - 1374
موارد و روشها
روشهای تحلیل فنی سازه های ریسک سدها و سرریزها
اگر در پایین دست سدها منافع اجتماعی و اقتصادی قابل توجهی وجود نداشته باشد و جان انسانها نیز در معرض خطر نباشد در چنین مواردی تحلیل اقتصادی می تواند راهکار مفیدی باشد . در غیر اینصورت مبنای اقتصادی و تحلیل اقتصادی تنها نمی تواند مبنای احداث و طراحی یک سازه آبی یا عدم احداث آن باشد . تحقیقاتی که توسط دانیل رسیندیز - کاریلوولستر به منظور موازنه ریسک ها ، هزینه ها و منافع صورت گرفته و روشی برای تحل یل ریسک و منافع ارایه نموده اند - ریتا ،2003 - .روش مک گیک و اریسون با استفاده از روش امید ریاضی ارایه گردیده است روش تقسیم بندی ریسک چند منظوره توسط اسباک و هایمس ارایه گردیده است . ابریشمچی و همکاران با استفاده از تئوری فازی روشی برای بهینه سازی و بررسی عدم قطعیت ابزار مفیدی برای طراحی اقتصادی سرریزسدها ارایه نموده اند - ویدون ،. - 1995 ضمنا روشها و مواد آنها به شرح زیر می باشد .
الف : روش انجمن تحقیقات ملی آمریکا - NRC - هدف در این روش به حداقل رساندن کل هزینه ها - AC - می باشد.
: AC کل هزینه سالانه : Cd هزینه سدها
: m افزایش هزینه در هر متر مکعب معادله AC= - cd+ m*gc - *r+ - cd+m*gc - *p - 1 -
: gc دبی در هر متر مکعب در ثانیه : r فاکتور بازاریابی سرمایه
: P احتمال سالانه تجاوز سیل از ظرفیت طراحی P=1-f - g - : f - g - تابع توزیع تجمعی
ب: روش منحنی واحد - unit curve method -
این روش بر اساس انتخاب اقتصادی ترین سیلاب بر مبنای نسبت هزینه خسارات ناشی از شکست ناگهانی سد D به هزینه احداث سرریز برای عبور سیل محتمل C صورت می گیرد - صحت نیاکی ،. - 1374
ج :روش تقسیم بندی ریسک چند منظوره - PMRM -
مبنای این روش استفاده از امید ریاضی می باشد . در این روش به جای بررسی فقط یک تابع مقدار خسارات محتمل تابع ریسک ، تعدادی تابع ریسک شرطی با این فرض که خسارات درون دامنه ها احتمالاتی - یا دامنه های خسارت - و پروژه ای واقع شده است . ترکیب هر یک از توابع ریسک مو رد انتظار شرطی ایجاد شده با توابع هدف د یگر یک مسأله بهینه سازی جدید شامل اطلاعات بیشتر درباره احتمالی مسائل می باشد . در روش PMRM محور احتمالی به یک مجموعه به n بازه تقسیم می شود در این تابع شرطی وقایع را به فراوانی وقوع زیاد و متوسط و فاجعه آمیز تبدیل می کنیم - ریتا،. - 2003
روشهای تحلیل اقتصادی و تحلیل حساسیت
آنالیز حساسیت و تحلیل ریسک اقتصادی پروژه های سد سازی و منابع آب در واقع یک نوع بازنگری به ارزیابی اقتصادی می باشد که می تواند در انجام پروژه ها شرایطی که در آینده احتمال دارد رخ بدهد در حالتهای مختلف و بخصوص در بدترین حالتها انجام می گیرد ک ه اگر پارامترهای اولیه تغییر نماید چه نتایجی ایجاد می گردد - صحت نیاکی ،. - 1374
روشهای مختلف ارزیابی اقتصادی
· روش ارزش فعلی : PW این روش ساده ترین روش می باشد در این روش ارزش فعلی خالص به ازای حداقل نرخ جذب اگر منفی باشد اقتصادی نیست .
· روش یکنواخت : NEVA در این روش سود خالص و هزینه خالص را با در نظر گرفتن نرخ تورم و نرخ بازدهی تبدیل می کنیم .
· روش نرخ بازگشت سرمایه : - ROR - اگر نسبت درآمد به هزینه با در نظر گرفتن تورم بیش از یک باشد اقتصادی می باشد - شمس الدین شیرین و همکاران ،. - 1384
موارد و روش ها:
مقایسه ارزیابی 67 سد در ایران و روشهای مختلف تحلیل اقتصاد مهندسی و تحلیل حساسیت بر اساس تغییرات طول عمر و نرخ بازدهی داخلی و تورم ارزیابی با سه روش نسبت سود به هزینه و اولویت نرخ بازده داخلی و روش فایده
