بخشی از مقاله
.1 چکیده:
دیر زمانی نیست که یکی از اهداف مهم واصلی در قانون تاًسیس شرکتها و کارخانجات صنعتی در ایران حفظ محیط زیست و جلوگیري از آلودگی هاي پساب در کارخانجات صنعتی تعیین شده است. به موجب این قانون کارخانجات صنعتی می بایست نظارت و دقت مضاعفی در خصوص جلوگیري از تخریب محیط زیست به هر نحو به عمل آورند. در غیر این صورت با برخوردهاي جدي و شدیدي از سوي سازمان حفاظت از محیط زیست روبرو خواهند شد.
در دو دهه گذشته در کشور عزیز ما، ایران نیز به حفظ محیط زیست و جلوگیري از تخریب آن توجه زیادي شده است . ایران نیز مانند دیگر کشورهاي جهان متعهد گردیده که درجهت حفظ محیط زیست به طور جدي تلاش و این کره خاکی را براي نسل هاي آینده حفظ نماید, حال دراین مفاله به بررسی تصفیه میکروبیولوژیکی پساب صنعتی در کارخانجات با استفاده از فناوري نانوفیلتراسیون از فرایند اسمز معکوس و اولترافیلتراسیون می پردازیم.
.2 مقدمه:
امروزه با توجه به عوامل زیستی و محیطی بر زندگی و گستردگی صنعت و تکنولوژي و ساخت کارخانه هاي بزرگ تولیدي و شیمیایی جهت رفع نیازهاي انسان و آلودگی هاي ناشی از آن، دستاندرکاران بهداشت ومحیط زیست را بر این داشته تا به فکر بهینه سازي اوضاع و شرایط پسابها و فاضلابهاي صنعتی و شهري بر آیند و در جهت احیاي زیستگاههاي طبیعی و کاهش عوامل آلوده کننده مطالعات و کارهاي فراوانی صورت دهند.
و لی متأسفانه اکثر سرمایه گزاران در بخش صنعت، تولید کنندگان و شهر نشینان، بی توجه به خطرات و عواقب بسیار خطرناك ناشی از این آلودگی ها بر زندگی آنها نه تنها در صدد بر طرف کردن آن نبوده اند بلکه روز به روز به آن بی تفاوت تر بوده و سلامت تمام موجودات را به خطر انداخته و در معرض انقراض قرار داده اند.با توجه به مطلبی که عرض شد لزوم ساخت تصفیه خانه هایی در جهت رفع آلودگی هاي صنعتی و شهري براي همگان مشخص گردیده است.
.3 روش و کارایی ها :
عمدتاً فاضلاب را به سه دسته تقسیم می کنند:
الف - فاضلابهاي شهري: ترکیبی از فاضلابهاي خانگی ،فاضلاب مراکز و مؤسسات اداري، تجاري و صنعتی و مراکز خدماتی از قبیل بیمارستانها می باشد.
ب - فاضلابهاي صنعتی:در اثر فعالیتهاي صنعتی و یا از منابع صنعتی و در طول مراحل مختلف تولید بوجود می آید و بعضاً خطرناك ترین نوع فاضلاب را تشیکل می دهند .
ج - هرزآبهاي سطحی: مثل سیلابها و یا آبهاي روان سطحی زمین و ورود مواد محلول و یا جامد آلوده شده و در نتیجه نوعی آب آلوده تشکیل می شود.در واحد تصفیه پتروشیمی آبادان هر سه نوع پساب مورد تصفیه قرار گرفته و کمیت و کیفیت هر کدام به شرح ذیل می باشد :
الف - فاضلاب هاي شهري: عمدتاً مربوط به پساب انسانی در مجتمع و پساب خروجی از رستوران و آبدارخانه هاي مجتمع می باشد که دبی ورودي آن به واحد تصفیه حدود m3/h10 پیش بینی شده بود که متأسفانه بدلایلی با پیش بینی مغایر بوده و هم اکنون دبی حدود m3/h 25 می باشد.
ب - فاضلاب صنعتی: این نوع فاضلاب که پس از خروج از واحد تصفیه روغن و چربی به تصفیه خانه مرکزي می رسد عمدتاً از واحدهاي تولیدي مجتمع مثل واحد 500 - واحد تولید EDC به روش مستقیم - ، واحد 400 - واحد الفین - ،واحد - 600واحد تولید VCM - ، واحد - 1000 واحد تولید EDC به روش اکسی کلراسیون - و واحد 800 و 900 - واحد تولید تترامر - DDB به سوي واحد تصفیه ارسال می شود.در فاضلاب صنعتی ورودي به تصفیه خانه، موادي از قبیل سولفیدها، EDC، VCM، فنل، بنزن و مواد جامد معلق یافت می شود که در مراحل مختلف اقدام به جداسازي، و تصفیه این مواد می شود.
ج - هرزآبهاي سطحی: این هرزآبها که شامل آبهاي ناشی از شستشوي واحدها ، آبهاي دور ریز برجهاي خنک کننده ،و در مجتمع آبهایی که بار آلودگی قابل ملاحظه اي ندارند و در زمستان نیز آبهاي ناشی از بارندگی می باشد .این نوع پساب، پس از ارسال به حوضچه اي جهت تنظیم PH و نهایتاً جهت ارسال به خارج از مجتمع هدایت می شوند . در تصفیه فاضلابها اهداف زیر مد نظر می باشد : تأمین شرایط بهداشتی براي زندگی مردم, پاك نگه داشتن محیط زیست, بازیابی فاضلاب در جهت مصارف کشاورزي عملیات تصفیه میکروبیولوژیکی پساب صنعتی معمولاً در سه مرحله اجرا می شود:
مرحله مقدماتی: شامل تصفیه فیزیکی که شامل فیلترکردن یا فیلتراسیون و آشغال گیري و جداسازي مواد معلق و جامد در پساب است.
مرحله ثانویه: اصلی ترین مرحله تصفیه می باشد که در آن حوضچه هوادهی بعنوان یک رأکتور که کلیه واکنشهاي شیمیایی تجزیه مواد آلی با استفاده از باکتریها، مورد استفاده قرار می گیرد.
مرحله نهایی: که شامل زلال سازي، نیترات زدایی ، ضد عفونی کردن و گذراندن فاضلاب از صافی براي ارسال نهایی به رودخانه و یا استفاده مجدد پساب تصفیه شده می باشد.
طبقه بندي روشهاي تصفیه بیولوژیکی:
روشهاي تصفیه بیولوژیکی را میتوان بر اساس وابستگی میکرواورگانیزمها به اکسیژن طبقه بندي کرد:روش هوازي:که در آن تثبیت مواد زائد - تجزیه مواد آلی - بوسیله میکرو اورگانیزمها ي هوازي و باکتري هاي اختیاري انجام می گیرد. روش بی هوازي:که در آن میکرواورگانیزمهاي بی هوازي و اختیاري دخالت دارند. روش هوازي بی هوازي : که در آن هر سه دسته هوازي ، بی هوازي و دو زیستی فعالیت دارند .
تصفیه به روش هوازي متداول عبارتند از:
روش لجن فعال شده که عمدتاً در تصفیه پساب شهرهاي بزرگ و پسابهاي صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد که در این روش دو کار اساسی صورت می پذیرد: الف - اکسیداسیون ترکیبات آلی کربندار، که در این مرحله از نخستین لحظات، کار باکتري ها شروع شده و کربن موجود در ترکیبات ناپایدارآلی تبدیل به ترکیبات پایدار، نظیر CO2 شده و از حوزه عمل بیرون می روند. ب - اکسیداسیون ترکیبات آلی ازت دار که درآن مواد آلی که داري ازت می باشند توسط باکتریها به نیترات ها و نیتریت ها تبدیل می گردند.
کاربردهاي فناوري نانو در صنعت:
جمعیت جهان در حال افزایش و منابع آب آشامیدنی رو به کاهش است؛ بنابراین ممکن است جهان در آینده با مشکل کمبود آب مواجه شود. افزایش مصرف آب و کمبود حاصل از آن که بر اثر آلودگی نیز تشدید میشود سبب شده است تا تأمین آب بهداشتی به یکی از دغدغههاي اساسی جامعه جهانی تبدیل شود. امراض ناشی از آلودگیهاي آب هر روزه هزاران و شاید دهها هزار نفر را میکشد. توانایی بازیافت آب، امکان دسترسی به یک منبع مناسب براي مصارف گوناگون را ایجاد میکند.
