بخشی از مقاله
چکیده
تابع انتقال گیرنده P، به عنوان یک روش معمول برای تعیین عمق موهو مورد استفاده قرار می گیرد. این روش برای 4 ایستگاه لرزه نگاری دور لرز شبکه لرزه نگاری منطقه کرمان وابسته به موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران مورد استفاده قرار گرفت و عمق موهو در منطقه کرمان بدست آمد. در این روش اختلاف زمان رسید فاز تبدیلی Ps نسبت به موج مستقیم P در حضور مدل سرعتی IASP91 به عمق تبدیل و با نتایج بدست آمده از روش زو و کاناموری مقایسه شد. عمق موهو در زیر ایستگاه چشمه معدنی - CHMN - با زمان رسید 7/2 ثانیه، 59/5 کیلومتر بیشترین و در زیر ایستگاه تی وی باهنر - TVBK - با زمان رسید 4/8 ثانیه، 40 کیلومتر کمترین عمق موهو را نشان می دهد.
1 مقدمه
فلات ایران، در یک منطقه فشارشی قرار دارد که نتیجه همگرایی دو صفحه عربستان در جنوب غرب و اوراسیا در شمال شرق می باشد - ورنانت و همکارن، . - 2004 صفحه عربستان به سمت شمال در حال حرکت می باشد که به دلیل همسایگی آن با ایالت لرزه زمین ساختی ایران مرکزی-شرق ایران،باعث فرورانش رو به شمال صفحه عربستان، به زیر این ایالت شده است
بر اساس جایگاه زمین ساختی، سرزمین ایران به 5 ایالت لرزه زمین ساختی تقسیم می شود که منطقه کرمان در ایالت لرزه زمین ساختی ایران مرکزی-شرق ایران قرار دارد. حرکت صفحه عربستان به زیر ایالت لرزه زمین ساختی ایران مرکزی-شرق ایران، باعث گسل خوردگی و تکتونیک فعال منطقه کرمان شده است - جکسون و همکاران، . - 1995 با توجه به فعالیت های لرزه ای منطقه کرمان، مطالعه پوسته به منظور شناخت بهتر از تکتونیک غالب منطقه و تعیین محل زمین لرزه های آینده از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به این موضوع که توابع انتقال گیرنده توانایی بالایی در آشکارسازی عمق ناپیوستگی های پوسته ای و موهو دارد، در این مطالعه از روش مذکور برای بررسی تغییرات عمق موهو در ناحیه کرمان استفاده شد.
در روش تابع انتقال گیرنده P، از امواج دور لرز ثبت شده در فواصل رومرکزی بین 30 تا 90 استفاده می شود که منجر به دریافت موج در مؤلفه قائم به صورت پالس لرزه ای می شود - صدودی، . - 2005 موج مستقیم P با زاویه نزدیک به امتداد قائم - رویداد های دورلرز - به مرز مشترک پوسته و گوشته - مرز موهو - برخورد نموده و به صورت فاز اصلی و فازهای تبدیلی در گیرنده های لرزه ای سه مولفه ای در سطح زمین دریافت می شوند. چون سرعت انتشار امواج برشی - S - کمتر از سرعت انتشار امواج تراکمی - P - است، فاز تبدیل شده Ps چندین ثانیه دیرتر از فاز اصلی به گیرنده لرزه ای می رسد.
به همین دلیل، اختلاف زمان رسید این دو فاز به عنوان معیاری برای اندازه گیری سرعت و ضخامت در حد فاصل موهو تا سطح زمین در زیر ایستگاه به کار گرفته می شود. رواب ریاضی مناسبی به منظور تخمین ضخامت لایه های تشکیل دهنده پوسته زمین بر اساس فاز تبدیلی Ps مشاهده شده بر روی مولفه شعاعی تابع انتقال گیرنده لرزه ای ارایه شده است. محاسبه عمق موهو با استفاده از روش زو وکاناموری در سال 2000 پیشنهاد شد - زو و کاناموری، . - 2000 هدف این تحقیق برآورد عمق موهو با استفاده از فازتبدیلی Ps می باشد.
2 روش تحقیق
در این مطالعه از داده های دور لرز 4 ایستگاه دائمی باند پهن شبکه لرزه نگاری منطقه کرمان استفاده شد. در مجموع تعداد 100 رویداد دور لرز از سپتامبر 2010 تا مارس 2013 با بزرگی بیشتر از 5/5، که در فواصل رو مرکزی بین 30 تا 90 قرار داشتند با نسبت سیگنال به نوفه بالا انتخاب شدند
شکل .1 رومرکز رویداد های دورلرز استفاده شده در این تحقیق. رویداد های
واقع در فواصل رومرکزی بین 30 تا 90 با دوایر تو پر قرمز رنگ نشان داده شده اند.
داده ها پس از حذف اثر دستگاهی و اعمال فیلتر میان گذر 10 - 3 ثانیه، برای بهبود نسبت سیگنال به نوفه، مؤلفه های ZNE بر اساس زاویه آزیموت پشتی و زاویه برخورد به سیستم مختصات محلی پرتو LQT چرخیده شدند. برای مجزا کردن فازهای تبدیلی Ps موجود در مؤلفه Q و حذف اثر چشمه و اثر مسیر، مؤلفه L از مؤلفه Q واهمامیخت شد
بعد از انجام تصحیح دور افت، با بکارگیری یک کندی افقی مرجع 6/4 ثانیه بر درجه منطبق با فاصله رومرکزی 67 ، به منظور افزایش سیگنال به نوفه توابع انتقال گیرنده را برهم انبارش می کنیم که در شکل 2 نمایش داده شده است. نگاشت ها در شکل 2 بر اساس افزایش زاویه آزیموت پشتی مرتب شدند که در پنجره سمت راست با نقاط قرمز نشان داده شده اند و نقاط سیاه رنگ بیانگر فاصله رو مرکزی مرتب شده در محدوده 30 تا 90 درجه هستند. سپس نگاشت ها در یک پنجره زمانی بین -5 تا 30 درجه به نمایش در آمدند.
زمان رسید موج P بر روی صفر قرار گرفته شده و برهم انبارش توابع انتقال گیرنده در پنجره بالایی مربوط به هر ایستگاه نشان داده شده است. فاز تبدیلی حاصل از موهو در نگاشت ها و نگاشت بر هم انبارش شده با خ قرمز نشان داده شده است. در ادامه عمق موهو به دو روش مختلف محاسبه شد. در روش اول با در نظر گرفتن مدل سرعتی IASP91 و VP برابر با 6/3 کیلومتر بر ثانیه و نسبت Vp/Vs برابر با 1/73 و قرائت زمان رسید فاز تبدیلی Ps، عمق موهو محاسبه گردید. مرحله دوم با استفاده از روش زو و کاناموری - 2000 - ، عمق موهو و نسبت Vp/Vs به طور همزمان برای هر ایستگاه بدست آمد که در جدول 1 و شکل 3 قابل مشاهده است.
شکل .2 توابع انتقال گیرنده بدست آمده برای ایستگاه های الف - CHMN، ب - KHGB، ج - NGRK، د - TVBK را نشان می دهد.
