بخشی از مقاله
چکیده
هدف از احداث شبکههای آبیاری، فراهم آوردن امکان بهرهوری از منابع آب و خاک با ایجاد تا سی ساتی ا ست که در آن ها ا صول و ضوابط فنی و اقتصادی رعایت شود. کانالهای آب برای انتقال آب به زمینهای کشاورزی و آبیاری آنها مورد استفاده قرار میگیرند. در این بین پوشش کانال ها با هدف افزایش مقاومت دیواره های خا کی آنها در مقابل آب شستگی، کاهش نفوذ و سایرتلفات آب به منظور افزایش راندمان انتقال یک امر ضروری است.
از آنجایی که ارزان ترین پوشش ها نیز هزینه قابل توجهی در بردارند، انتخاب نوع پوشش باید با دقت زیادی صورت گیرد. یکی از پوشش های معمول کانال های انتقال آب پوشش بتنی است. در این پژوهش بر آن هستیم که بااستفاده از روشهای درجای پیچش، مقاومت پوشش بتنی را در کانالهای انتقال آب در استان قزوین مورد بررسی قرار دهیم. پس از انجام آزمون بر روی جداره لاینینگ بتنی کانال انتقال آب در بالا داغاب و همچنین زیر داغاب، مشخص گردید که مقاومت آن دامنه ی گسترده ای دارد.
مقدمه
در چند دهه اخیر، هزینه تعمیر و نگهداری سازه های بتنی حتی در طول عمر مفیدشان بسیار بالا بوده و درصد بالایی از بودجه ساختمانی کشورها را به خود اخت صاص داده ا ست.[3] بنابراین برای مطالعه رفتار و دوام و همچنین برای جایگزینی منا سب مواد و م صالح در تعمیر و مرمت، اطلاع از مقاومت واقعی م صالح بکار گرفته شده در بناها از اهمیت ویژه ای برخوردار ا ست.[7] در این خ صوص اهمیت تعیین درجای مقاومت بتن در سازه جهت تقویت، مقاوم سازی و ارزیابی و تعمیر به حدی ا ست که عدم انجام آن می تواند به دلیل عدم شناخت کافی از روش ها و م صالح منجر به اتلاف سرمایه ملی شود.
زیرا امکان دارد مقاومت سازه ای در حد قابل قبول باشد اما تصمیم به تخریب آن گرفته شود و یا اینکه از مصالح با کیفیت غیر قابل قبول ا ستفاده گردد و یا از م صالح گرانی ا ستفاده گردد که با دیگر م صالح موجود سازگاری ندا شته و هزینه را افزایش دهد. به علاوه باید توجه دا شت که گذ شت زمان و شرایط محیطی و بهره برداری تأثیر ب سزائی در مقاومت موجود بتن سازه دارد که در تعیین مقاومت اولیه از طریق نمونه گیری و آزمایش آن در آزمایشگاه، غیر قابل پیش بینی می باشند.[11]
روشهای آزمایشگاهی آزمونهای مقاومت بتن سابقه ای طولانی دارند. از سال 1960 به بعد روشهای آزمون درجای بتن سخت شده نیز مورد توجه قرار گرفته اند و پس از 1982 پی شرفتهای قابل توجهی در روش ها و د ستگاه های مرود ا ستفاده در این رو شها صورت گرفته ا ست.[3] روش های متعددی جهت آزمودن بتنی در سازه ابداع گردیده ا ست که به طور کلی به سه گروه مخرب، نیمه مخرب و غیر مخرب تق سیم بندی می شود.
[8] در سالهای اخیر پس از کوشش های زیاد، روش درجای نیمه مخرب پیچش ابداع گردیده که پارامترهایی بصورت غیرمستقیم اندازه گیری و سپس با استفاده از روابطی، مقاومت مصالح مورد نظر تخمین زده می شود6] و.[12 این روش با خرابی جزئی دارای مزایای زیادی است. از قبیل سرعت، دقت، هزینه ی کم، سادگی و کاربرد وسیع برای انواع سطوح افقی و عمودی و ... اجرا شده بتن می باشد.[9]
-2 معرفی منطقه مورد مطالعه
ا ستان قزوین با م ساحتی معادل 15821 کیلومتر مربع بین 48 درجه و 45 دقیقه تا 50 درجه و 50 دقیقه طول شرقی و 35 درجه و 37 دقیقه تا 36 درجه و 45 دقیقه عرض شمالی در حوزه مرکزی و در دامنههای جنوبی ر شته کوه البرز واقع گردیده و در ق سمتهای شمالی ،غربی و جنوبی کوهستانی بوده و قسمتهای مرکزی و شرق آن را دشت تشکیل میدهد.[2]
-3 شبکه آبیاری و زهکشی استان قزوین
شبکه آبیاری و زهکشی دشت قزوینجمعاً به طول کلی کانالها 1047 کیلومتر متشکل از 519 شاخه کانال اصلی و کانالهای درجه 1، 2، 3 و 4 میباشد. تأسیسات ذخیره، انتقال و توزیع مشتمل بر موارد ذیل بهره مند است:[2]
· سد مخزنی طالقان
· تونل انتقال آب
· سد انحرافی زیاران
· کانال اصلی بطول93/8 کیلومتر
· چاههای عمیق تلفیقی
· کانالهای درجه 1 و 2 به تعداد 37 شاخه به طول 203/7 کیلومتر
· کانالهای درجه 3 به تعداد 97 شاخه به طول 254/5 کیلومتر و کانالهای درجه 4 به تعداد 384 شاخه به طول 494/8 کیلومتر.
-4 انتخاب محل آزمون
بر ا ساس م شخ صات هیدرولیکی کانال ا صلی که ابعاد کانال در 13 مقطع تغییر پیدا کرده ا ست و دارای دبیهای انتقال متفاوتی میبا شد.[1] با محاسبه زاویه جدارهها مشخص گردید، هیچ گونه تغییری در شیب جداره آن وجود ندارد. بنابراین بر همین مبنا به ازای هر تغییر ابعادی در آن منطقه یک تست انجام شد.
-5آزمون پیچش
روش جدید " پیچش" که تو سط " نادری" در سال 2005 میلادی ابداع گردید[5] یک روش دقیق با کاربری و سیع در تعیین مقاومت بتن هم در آزمایشگاه و هم در محل میباشد و به عنوان یک تکنیک سریع، دقیق و کم هزینه با خرابی جزئی، در قلمرو آزمونهای نیمه مخرب محسوب میگردد. جذابیت این روش در دقت، سرعت انجام، سادگی، خرابی جزئی و هزینه اندک انجام آن می باشد که آن را در مقایسه با سایر آزمونهای درجا ممتاز ساخته است. این آزمون در حالتهای افقی، قائم و به طور کلی بر روی هر سطح صافی به سادگی و بدون نیاز به برنامه ریزی قبلی قابل انجام میباشد. ابزار مورد استفاده در این آزمون بسیار ساده و قابل دسترس بوده و انجام آزمون نیاز به مهارت قبلی ندارد.[10]
-1-5 مواد و تجهیزات لازم آزمون پیچش
-1 پیچش سنج ترکمتر جهت اندازه گیری لنگر پیچشی اعمال شده به نمونه از این وسیله استفاده میشود. پیچش سنج دستگاهی شبیه به آچار است که روی بازوی آن یک گیج نصب شده که قرائت لنگر از روی آن صورت میگیرد.
-2 استوانه فلزی جهت انتقال لنگر پیچشی از ترکمتر به بتن از یک استوانه فلزی به قطر 4 سانتی متر و ارتفاع 2/5سانتی متر استفاده می شود. در مرکز یک قاعده این استوانه یک سوراخ چهارگوش جهت قرارگیری ترکمتر وجود دارد. برای انجام آزمایش بایستی طرف صاف استوانه به وسیله چسب به سطح نمونه چسبانده شود. در شکل 1 نمونه ای از استوانه چسبانده شده بر سطح بتن قابل مشاهده است.
استوانه فلزی
-3 چسب
چسب مورد استفاده از نوع رزین اپوکسی دو جزئی با نسبت ترکیب 1:1 بوده و با نام تجاریNitomortar® FC از شرکت عمران صنعت آوا تهیه شده است .
-2-5 روش آزمون پیچش
روش آزمون بر این اساس استوار است که استوانه فلزی به قطر 40 و ارتفاع 25 میلی متر، توسط چسب رزین اپوکسی، بر روی محل آزمون چسبانده می شود. سپس توسط یک پیچش سنج دستی معمولی، مطابق با شکل 2، گشتاور پیچشی مستقماًی به دستگاه استوانهای مذکور اعمال میگردد و به طور پیوسته و یکنواخت تا لحظه گسیخته شدن بتن از سطح زیرین استوانه افزایش مییابد4] و .[10 همانطور که در شکل 3 مشخص است، خرابی حاصل از انجام آزمون جزئی بوده و به سادگی توسط ملات و با دست ترمیم میگردد.
