بخشی از مقاله
چکیده
ورق آجدار یکی از محصولات مهم در سبد تولیدی کارخانجات فولادی میباشد. این ورقها از نوع ورقهای گرم ساختمانی بوده و در مکان هایی که نیاز به اصطکاک بالا دارند بکار برده میشوند. مصرف این ورقها در کشور با توجه به وضعیت رونق بازار سالیانه حدود50,000 تا 700,000 تن میباشد. وجود ورق آجدار در سبد محصول یک کارخانه تولید ورق، ضمن آنکه باعث افزایش ضریب امنیت و پایداری آن کارخانه خواهدشد، امکان ورود آن به بازارهای داخلی و خارجی را بیشتر خواهدنمود. تولید این محصول در داخل کشور منجر به کاهش قیمت این محصول در بازار مصرف،کاهش خروج ارز از کشور و امکان صادرات آن به کشورهای منطقه خواهدشد. در کشور ما نیاز به ورقهای آجدار از یک سو و عدم تولید آن از سوی دیگر، مجتمع فولاد مبارکه را بر آن داشت تا در صدد تولید این محصول برآید. در این مقاله روند تولید این محصول از مرحله آزمایشی تا تولید انبوه تشریح میگردد.
کلمات کلیدی: ورق آجدار، نورد پیوسته، غلطک آجدار، خواص مکانیکی، آنالیز شیمیائی.
مقدمه
ورق آجدار نوع خاصی از شکلدهی ورقهای نورد گرم با طرحهای برجسته میباشد که در مکانهایی که نیاز به اصطکاک بالا دارند بکار برده میشود. ورقهای آجدارمعمولاً بصورت کلاف و شیت به بازار عرضه میشوند. این نوع ورقها برای کف کشتیها، پلها، پلههای صنعتی، کف اتاق کامیونها، کف زمینهای در حال عملیات ساخت و صنایع کشتیسازی و کارخانجات صنعتی بکار برده میشوند. ورق آجدار به ورقهای شطرنجی، ورقهای برجسته و یا ورقهای کف سازی معرفی شدهاند و بر اساس استاندارد طرحهای مختلفی دارند. برجستگیهای ایجاد شده در سطح ورق،معمولاً به شکل بادامی وشطرنجی هستنداین. نوع ورق معمولاً در ضخامت 3 تا 10 میلیمتر و عرضهای 1500 - 1250 - 1000 میلیمتر و مارکهای فولادی ST37-2 و ST44-2 بیشترین مصرف را دارند .[1] در پروژه تولید ورق آجدار نحوه آجزنی غلطک کاری، آرایش غلطکها در قفسه نوردی، چگونگی محاسبات نیرو، دما، میزان کاهش ضخامت، تلرانس ابعادی، خواص مکانیکی، خواص شیمیائی ورق آجدار تولیدی ارائه خواهدشد.
روش تحقیق
با توجه به امکانات موجود در واحد فولادسازی و نورد پیوسته سبا که شامل کارگاههای فولادسازی، ریختهگری و نورد پیوسته میباشد، در نگاه اول امکانات لازم را برای تولید ورق آجدار داشت و لیکن بایستی یک سری تغییراتی در خطتولید مخصوصاً در کارگاه نورد و کارگاه غلطک ایجاد نمود .[2] لذا مراحل انجام پروژه بصورت ذیل انجام گرفت:
الف - آجزنی غلطک مطابق با استاندارد
ب - محاسبه پارامترهای نوردی برای تولید ورق آجدار شامل دما، نیروی نوردی، میزان کاهش ضخامت اسلب در هر قفسه، سرعت نوردی، میزان خنککنندگی و ...
ج - چیدمان غلطک در قفسه نورد
د - انجام تست سرد ورق آجدار به وسیله یک ورق سربی
ر - انجام تست گرم ورق آجدار به وسیله یک تختال نوردی
ز - نمونهگیری از ورق آجدار تولیدی و کنترل پارامترهای ابعادی، خواص مکانیکی، خواص شیمیایی
ی - اعمال بازخوردهای دریافتی و انجام اصلاحات و تولید انبوه
مرحله اول، آجزنی غلطک کاری در کارگاه غلطک: بهترین روش برای ایجاد آج روی غلطک استفاده از دستگاه سنگ CNC مجهز به تجهیز آجزنی میباشد که دستگاه سنگ CNC وجود داشت ولیکن مجهز به تجهیز آجزنی نبود که پس از تعریف پروژه، تجهیز آجزنی از شرکت هرکولس آلمان خریداری و روی دستگاه CNC نصب شد و توسط آن آجزنی غلطک انجام گرفت.
مرحله دوم: محاسبه پارامترهای نوردی از قبیل دما، نیروی نوردی، میزان سرعت نوردی و...که باتوجه به مباحث تئوری شکل دادن فلزات پارامترهای فوق بهدست آمد که در جدول شماره - 1 - آورده شدهاست .[2] مرحله سوم، چیدمان غلطک آجدار در قفسههای نورد: با توجه به اینکه واحد فولاد سازی و نورد پیوسته سبا دارای نورد شش قفسهای نهایی بوده شکل - 1 - و با توجه به ضخامت ورق مورد نظر قفسه F5 انتخاب شد و قفسه F6 دامی گردید و غلطک کاری پایینی، غلطک بدون آج و غلطک کاری بالایی قفسه F5 غلطک آجزنی شده قرار دادهشد 3]و.[4
مرحله چهارم، انجام تست سرد تولید ورق آجدار به وسیله یک ورق سربی: در این مرحله یک ورق سربی معمولی به طول 1 متر و عرض 50 سانتیمتر و ضخامت 4 میلیمتر به صورت دستی بین غلطکهای کاری قفسه F5 قرار دادیم و نیروی نوردی اعمال کردیم و نتیجه کامل شدن آج روی سطح ورق سربی بود که نشان داد آجزنی غلطک درست انجام شدهو ابعاد آج کاملاً درست بوده و جدایش کامل انجام میشود، شکل شماره - . - 2
مرحله پنجم، انجام تست گرم تولید ورق آجدار به وسیله یک تختال نوردی: یک تختال با مارک ST37-2 وعرض 1000 میلیمتر، ضخامت 50 میلیمتر، طول 30 متر، با دمای 1120 درجه سانتیگراد وارد قفسه نورد نمودیم به صورتی که ضخامت ورودی به قفسه F5 برابر 6 میلیمتر بوده و پس از خروج ورق از قفسه F5 ضخامت ورق تبدیل به 4 میلیمتر و 1/5 میلیمتر آج و سپس ورق به سمت کلاف پیچ هدایت و بصورت کلاف تهیه گردید. شکلهای شماره 4 - و - 3 کلافهای تولیدی را نشان میدهد که پس از نمونه برداری و مطابقت دادن محصول با استاندارد، تمام موارد استاندارد را طی نمود و این محصولات بصورت کلاف و شیت به بازارهای داخلی و خارجی عرضه شدکه رضایت مشتریان را در پی داشتهاست.
نتایج و بحث
