بخشی از مقاله
چکیده
کاربرد حشره کش های شیمیایی در مزارع و باغات به تنهایی راه حل مناسبی برای دفع آفات کشاورزی نمی باشند . به دلیل استفاده گسترده از آنها سبب بروز مشکلات آلودگی محیط زیست ، مقاومت آفات ، از بین رفتن دشمنان طبیعی و انتقال بقایای آفت کش ها به مواد غذایی می گردد . لذا جهت رفع مشکلات به وجود آمده باید از روش های کم خطر تر و مطمئن تر استفاده شود که حشره کش های زیستی فرصت ها و امکانات خوبی برای بهره برداری از واسطه های بیولوژیکی به عنوان جایگزینی برای آفت کش های شیمیایی خطرناک و آلوده کننده به وجود آورده است . این مقاله مروری بر مقایسه حشره کش های شیمیایی و زیستی می باشد .
مقدمه
آفت کش ترکیب یا مخلوطی از چند ترکیب شیمیایی که برای جلوگیری از بین بردن ، دور کردن و یا کاهش جمعیت حشرات ، جوندگان ، نماتودها ، قارچ ها ، علف های هرز و یا هر نوع از گیاهان آبی ، جانوران و نیز ویروس ها ، باکتری ها و میکروارگانیسم هایی که آفت شناخته می شوند، مصرف شود البته ویروس ها ، باکتری ها و سایر میکروارگانیسم هایی که در بدن انسان و یا جانوران زندگی می کنند از این قاعده مستثنی هستند.
استفاده از آفت کش های شیمیایی اثرات منفی در محیط زیست از طریق تاثیر در حاصلخیزی خاک ، سختی آب ، گسترش حشرات مقاوم ، تغییرات ژنتیکی در گیاهان ، افزایش باقیمانده سمی از طریق زنجیره های غذایی و انتقال به مصرف کننده نهایی که انسان است پدید آورده است . - Kandpal, 2014 - هومر در 1000 سال قبل از میلاد از سوزاندن گوگرد برای ضد عفونی منازل سخن گفته است.
اولین ترکیب گوارشی که علیه حشرات مورد استفاده قرار گرفته احتمالاً ترکیبات آرسنیک بوده اند که در اواسط قرن 16 به همراه عسل به عنوان طعمه علیه مورچه مصرف می شده است .در دهه 1860 سبز پاریس که آرسنیت مس است برای کنترل با سوسک کلرادو و کرم سیب و سایر برگخواران استفاده می شد . در سال 1892 از آرسنات سرب به عنوان یک ترکیب موثر علیه ابریشم باف ناجور استفاده شد. در اوایل سال 1900 فلوئورور سدیم و کریولیت جانشین بعضی از مشتقات آرسنیک شدند زیرا خاصیت گیاه سوزی کمتری داشتند . این ترکیبات بیشتر به صورت طعمه مسموم و یا پودر به کار می رفتند . نیکوتین نخستین حشره کش آلی شناخته شده در سال 1763 بود که از برگ پودر شده توتون علیه شته مصرف شد.
روتنون ترکیب طبیعی که از ریشه چندین گیاه به دست می آید در اواسط 1800 میلادی در اروپا مرسوم شد و در ابتدا در آمریکای جنوبی به عنوان ماهی کش مورد استفاده قرار گرفت . تیوسیانات در سال 1929 به عنوان حشره کش تماسی تولید شد و در سال 1932 در فرانسه به کار رفت . در سال 1939 اثر حشره کشی ددت و چند ترکیب کلره آغاز شد . در سال 1946 ترکیبات فسفره در امریکا معرفی شده و در سال 1951 اولین ترکیب کاربامات وارد بازار شد . در سال 1977 نخستین مهار کننده سنتز کیتین و در سال 1978 اولین فرمون برای کنترل کرم سرخ پنبه ثبت شد.
اولین حشره کش از گروه ایمیدها در سال 1990 معرفی گردید و درسال 1995 اولین حشره کش زیستی معرفی شد . بطور کلی دهه 40 و 50 قرن 20 آفت کش های آلی پر دامنه معرفی شدند . در دهه 60 فناوری کاربرد آفت کش گسترش یافت و در دهه 80 توسعه پایدار مطرح شد و بالاخره دهه 90 دهه فراگیر شدن توسعه پایدار بود - طالبی جهرمی ، . - 1391 افزایش مصرف آفت کش های شیمیایی موجب رها شدن مواد سمی در محیط زیست شده و به دنبال آن بهداشت انسان و محیط زیست مورد تهدید قرار می گیرد.
در کنار منافع کاربرد آفت کش های شیمیایی مشکلاتی نظیر؛ کاهش تنوع زیستی ، کاهش تثبیت نیتروژن و تخریب محل زندگی جانداران خصوصاً پرنده ها و گونه های در معرض خطر نیز وجود دارد . بعلاوه انسان از طرق مختلفی از جمله مصرف مواد غذایی ، آفت کش ها را دریافت می کند که میزان مواجهه از طریق مواد غذایی 5 برابر سایر راه ها مانند هوا و نوشیدن آب می باشد. انسان در عصر حاضر برای به دست آوردن مواد غذایی کافی جهت رفع نیازمندیهای خود و نسل آینده بیش از پیش در فشار قرار دارد و رسیدن به این هدف بدون انتخاب و استفاده از بهترین روشهای علمی ، فنی عملی نخواهد بود . بنابراین ، کاربرد آفت کش های شیمیایی به تنهایی راه حل مناسبی جهت کنترل آفات نمی باشد.
مشکلات ناشی از کاربرد حشره کشهای شیمیایی، تلاشها را برای یافتن ترکیبات جایگزین موثر، امن و کاربردی افزایش داده است .برخی مزایای حشره کش ها با منشأ گیاهی از جمله سمیت کمتر برای انسان، تجزیه سریع، مناسب بودن آنها برای کاربردهای در مقیاس کوچک و طیف وسیع اثر آنها باعث شده که به عنوان جایگزین مناسب حشره کش های شیمیایی مطرح باشند .اسانسهای گیاهی متابولیتهای ثانویه گیاهان دارای ترکیبات آروماتیک هستند.
اسانسها فرار بوده، ترکیباتی طبیعی و پیچیده هستند که نقش حشره کشی، باکتری کشی، ویروس کشی و قارچ کشی داشته و در طبیعت نقش محافظتی دارند - باقری و همکاران ، . - 1390 در بررسیهایی که در زمینه حشره کش های زیستی انجام شده است به مواردی اشاره می شود : موسوی نسب و همکارش در سال 1388 به بررسی تولید حشره کشی زیستی باسیلوس تورینژینسیس از پساب کارخانه نشاسته سازی فارس گلوکوزین شیراز پرداختند و به این نتیجه رسیدند که با استفاده از پساب کارخانه تولید نشاسته به عنوان محیط کشت تخمیر و تلقیح آن با باکتری kurs thuringiensis Bacillus سم پروتئینی به صورت کریستاله با وزن مولکولی 65کیلو دالتون تولید می کند که باعث از بین بردن لارو Galleria melonella می شود.
- موسوی نسب و همکاران ، Bachrouch,et al.,2015 . - 1388 در بررسی حشره کشی اسانس درمنه در تونس در برابر شپش دندانه دار غلات1 و شپش قرمز آرد 2نشان دادند که اسانس Artemisia herba-alba دارای سمیت بیشتر و شپش دندانه دار غلات حساسیت بیشتری داشت - Bachrouch,et - 2014 - Wohyuni . - al.,2015 در بررسی حشره کشی عصاره پاپایا3 در لارو پشه Aedes aegypti که عامل تب هموراژیک دانگ در اندونزی است ، نشان دادند که ماده موثره در دانه پاپایا حاوی فلاونوئید و تری ترپنوئید است که فلاونوئید به عنوان سم معده بوده که اشتها لارو را کم می کند و ماده موثره در دانه ، مهار فرایند دگردیسی و مانع شکل گیری پوست لارو و منجر به مرگ می شود و تری ترپنوئیدها باعث کاهش تغذیه و افزایش مرگ و میر می شوند cespedes et al., 2014
. - Wohyuni,2014 - نشان دادند که گیاهان جنس Calceolaria - گل کیفی - در مناطق معتدل و گرمسیری نیوزیلند ، جنوب و مرکز امریکا پخش شده اند و جنس امریکایی هم به عنوان علف هرز و هم گیاه زینتی باغچه می باشد دارای خاصیت حشره کشی است که به دلیل ترپن ها، فلاونوئیدها، فنیل پروپانوئیدها، iridoid ،naphthoquinone می باشد Rampadarath et al.,2014 . - Cespedes et al., 2014 - نشان دادند که عصاره حلال خام گونه های مختلف جاتروفا و کرچک4 از جزیره موریس در برابر مگس مدیترانه ای5 و مگس خیار6 دارای خاصیت حشره کشی می باشند.
Tome et a - Rampadarath et al.,2014 - 2013در بررسی حشره کشی چریش در برابر مینوز برگ گوجه فرنگی توسط لارو Leaf minig نشان دادند که این گونه مانع از تخم گذاری و راه رفتن لاروها شده و دارای پتانسیل حشره کشی می باشد . - Tome et al., 2013 - Chiffelle et al., 2013 نشان دادند که عصاره برگ فلفل Schinus molle L. پتانسیل حشره کشی در برابر آفت حشره برگ ریز نارون دارد . - Chiffelle et al., 2013 -
