مقاله در مورد ساختار نیروگاه های اتمی جهان

بخشی از مقاله

ماهی های استخوانی

رده ماهی های استخوانی
بیشتر جانوران که در آب زندگی می کنند «ماهی» نامیده می شوند مثلا ستاره دریائی و عروس دریائی نیز در این ردیف می باشند ولی این کلمه را بجاست که فقط درباره ماهی ها و مهره داران آبزی پست بکار ببرند یونانی های ماهی ها را ایکتیس می گفتند و ماهی شناسی دانشی است که درباره ماهی ها گفتگو می کند. نام مشترک ماهی از کلمه پی سس لاتین مشتق می گردد.

بیشتر ماهی های معمولی یا استخوانی که اسکلت استخوانی دارند از پولک های پوستی پوشیده شده اند، معمولا بدن دو کی شکل دارند. بوسیله باله ها شنا می کنند و توسط آبشش ها تنفس می نمایند. گونه های گوناگون در همه نوع آب شیرین، شورمزه، یا شور، گرم یا سرد بسر می برند. ماهی ها از باستان زمان تا کنون قسمت عمده غذای انسان را تشکیل داده اند و بسیاری گونه ها وسیله تفریح مناسب و مطبوعی برای ماهی گیران بوده ویک نوع ورزش می باشد.

ویژگیهای همگانی
1- پوست غالباً ظریف و نازک و دارای تعداد زیادی غده های مخاطی و معمولا پولک های پوستی که در فرورفتگی ها جای گرفته است که یا درخشان گرد یا شانه ای است. بعضی برهنه اند (بدون پولک) تعدادی دارای پولک (فلس) های مینادار، باله های میانی و جفت هر دو موجود است. (بجز چند استثنا) که توسط پره های باله ای از جنس کرجنی یا استخوانی تقویت می شود اندام (دست و پا) ندارند.

2- دهان معمولا انتهایی بوده و دارای دندان است. آرواره ها به خوبی تکامل یافته و به جمجمه مفصل شده است، دارای 2 کیسه بویائی هستند که در سطح پشتی قرار داشته و معمولا به حفره دهان اتصال ندارد، چشم ها بزرگ بوده و بدون پلک می باشد.

3- اسکلت بطور عمده از استخوان تشکیل شده است (در ماهی خاویار یا اوزون برون و بعضی دیگر کرجنی است) مهره ها به تعداد زیاد و مشخص و متمایز می باشد، دم معمولا هر دو قسمت باله مساوی و مشابه است جوردم است. بقایای مازه (نوتوکورد) غالباً بجای می ماند.

4- دل(قلب) دو خانه ایست (ادهلیز شکمچه) و دارای سینوس سیاهرگی و مخروط آئورتی می باشد در مخروط آئورتی فقط خون سیاهرگی وجود دارد، چهار جفت کمان های آئورتی موجود است. گویچه های سرخ خون هسته دار تخم مرغی شکل می باشد.
5- تنفس بوسیله آبشش های جفت واقع در کمان های استخوانی آبشش در یک محفظه مشترک که در هر طرف گلوو قرار دارد و توسط سرپوشی پوشیده شده است انجام می گیرد. معمولا یک کیسه هوائی (شنا) دارند که گاهی بوسیله لوله ای به گلو راه دارد و گاهی بوسیله لوله توپری به گلو متصل شده است و در دو هوائی ها و بعضی دیگر کیسه ریه مانند دیده می شود.
6-10 جفت پی های جمجمه ای دارند.
7- درجه دمای بدن آنها متغیر است و به محیط بستگی دارد.

8- گندها جفت است، معمولا تخم گذارند. بعضی تخم گذار بچه زا یا بچه زا هستند گشن گیری در آنها خارجی است. (بجز چند استثنا) تخم ها به اندازه های کوچک تا 12 میلیمتر می باشد، زرده به مقادیر مختلف است تقسیم تخم معمولا کامل نامساوی است پرده های (غشاء ها) جنینی وجود ندارد بچه ابتدائی (لاروهای بعدی ) گاهی به رسیده (بالغ) شباهتی ندارد. ماهی های استخوانی از نظر اسکلت استخوانی، پولک (فلس) ها، صفحات (ورقه ها) کیسه هوائی و پیشرفت هائی در ساختمان مغز قابل توجه می باشد.

گوناگونی در باله شنای دمی ماهی ها.
الف- دم شانه ای دو لپ باله دمی مساوی است ولی ستون مهره ها داخل دم شده است در ماهی شش دار
ب- باله دمی ناچوردم در آسیا
ج- ناجوردم که ستون مهره ها در لپ بالائی دمی وارد شده است در ماهی خاویار
دم معمولاً از گروه های ناجوردم کوسه ماهی تا اشکال جوردم و دم شانه ای تغییر می کند(شکل 24). جدیدترین ماهی ها نسبت به گروهای قدیمی در پولک (فلس) ها زره استخوانی کمتری دارند، بسیاری از ماهی های قدیمی کاملا زرده دار بودند با پولک های کوسموئید یا درخشان

جمجمه از کرجن یا استخوان و استخوان های غشائی یا پوستی تشکیل می یابد و مغز را در خود جای می دهد. در بیشتر ماهی های استخوانی باله ها بوسیله تعداد زیادی پره های موازی پوستی تقویت می شود ولی در کراس اوپتریژین ها هر باله جفت دارای یک لپ مرکزی ستبر است (گاهی بند بند) که با کمربند اندامی مفصل می گردد، این کیفیت ممکن است در مهره داران زمینی تبدیل به اسکلت اندامی شده باشد. کیسه هوائی در بعضی ماهی های استخوانی شش مانند است و برخی گونه ها دارای سوراخ های بینی و ساختمان های فرعی هستند که آنها را قادر می سازند در قسمتهای سطحی آب های کثیف از هوا تنفس کنند.

اندازه: نوعی از ماهی های کوچک از خانواده کپورماهی ها طول بدنشان از 5/2 سانتیمتر کمتر است. کوچکترین ماهی یک ماهی است به نام گوبی فیلیپین که به لاتین پانداکا نامیده می شود بلندی این ماهی فقط 10 میلیمتر است. طول بیشتر ماهی ها کمتر از 91 سانتیمتر است. درازای بعضی گونه های دریائی از این قرار است: هالیبوت 273 سانتیمتر، شمشیر ماهی 363 سانتیمترف ماهی نواری تا 600 سانتیمتر رشد می کند ولی بدنش باریک است. ماهی خاویار کولومبیا تا 375 سانتیمتر طول و بوزن 03/583 کیلو بزرگ می شود و بزرگ ترین ماهی آب شیرین ایالات متحده است.

ساختمان یک ماهی استخوانی: ماهی خاردار زرد یا ماهی سوف حاجی طرخان یا سوف رودخانه ای ویژگیهای خارجی- بدن به شکل دوک، بلندی بدن بیش از پهنا و برش عرضی آن تخم مرغی است همه این ویژگیها برای سهولت حرکت در آب مناسب است. سر از نوک پوزه تا لبه عقبی سرپوش و تنه از این نقطه تا مرز(مخرج) امتداد دارد، باقیمانده بدن دم است. دهان بزرگ و انتهائی است و آرواره های مشخصی دارد که دارای دندان های کوچک و ظریف می باشد. در پشت پوزه دو کیسه بویائی دولا با دو سوراخ بینی وجود دارد. چشم ها جانبی بوده و پلک ندارد در پس هر چشم یک پوشش نازک و استخوانی به نام سرپوش قرار دارد که لبه های آزاد آن در زیر و پس سر واقع است.

زیر هر سرپوش چهار آبشش شانه ای شکل وجود دارد. مرز (مخرج) و سوراخ وازنشی هم آوری جلوتر از باله مرزی (مخرجی) قرار گرفته است. ماهی شناسان برای اندازه گیری استاندارد یک ماهی از نوک پوزه تا انتهای آخرین مهره را حساب می کنند و منظورشان این است که قسمت پوشاننده پرک دمی را به حساب نیاورده و دچار اشتباه نشوند ولی ماهی گیران باله را هم منظور می کنند.

در پشت ماهی سوف دو باله پشتی مجزا وجود دارد و در انتهای دم باله دمی و در سطح شکمی دم باله مرزی(مخرجی) وجود دارد و همه اینها میانی است. باله های کناری یا جفت عبارتند از باله های سینه ای در پس سرپوش و باله های شکمی یا لگنی که در چائین و نزدیک به هم قرار دارد. باله ها امتدادهای غشائی پوست بوده و بوسیله پره های باله ای نگهداری می گردد. تمام باله ها به جز اولین باله پشتی قابل خمیدگی است و توسط پره های نرمی که آهکی بوده ولی دارای بندهای بسیار و معمولا شاخه شاخه می باشد نگهداری می شود. اولین باله پشتی 13 تا 15 خار آهکی دارد و1 یا 2 خار مشابه نیز در بله جلوی باله های دیگر موجود است. باله ها تعادل بدن را نگهداری کرده و به حرکت و شنا کمک می کند (شکل 25).

شکل خارجی ماهی سوف رودخانه
1- باله پشتی پیشین با تیغه های سخت
2- باله پشتی پیشین با رشته های نرم 3- خط کناری 4- سرپوش آبششی 5- سوراخ خارجی بینی 6- پیش آرواره بالائی 7- آرواره زیرین 8- آرواره زبرین 9- پرده آبششی 10- باله سینه ای 11- باله لگنی 12- باله مرزی(مخرجی) 13- باله دمی

پوست: تمامی بدن از روپوست نرم و تولید کننده مخاط پوشیده شده است، پوست حرکت در آب را آسان کرده و در برابر ورود موجودات زنده کوچک بیماری زا بدن را نگهداری می کند. تنه و دم دارای پولک (فلس های) پوستی نازک و گرد می باشد. پولک ها در ردیف های طولی و مورب طوری قرار

گرفته اند که لبه های آزاد خلفی آنها مانند توفال های رویهم واقع شده است، پولک در یک حفره پوستی جای گرفته و در سراسر عمر رشد می کند خط جانبی در طول هر طرف بدن عبارت از یک ردیف سوراخ های کوچک است که به یک مجرای لوله ای طولی در زیر پولک ها متصل می شود، در این مجار اندام های حسی وجود دارد که به امواج آهسته و خشن آب جواب می دهد. (شکل 26).

استخوان بندی- پولک ها و باله ها یک اسکلت خارجی تشکیل می دهد. اسکلت داخلی از جمجمه، ستون مهره ای، دنده ها، کمر بند سینه ای و بسیاری استخوان های کوچک فرعی که پره های باله ها را محکم می سازد تشکیل شده است.

جمجمه از قسمتهای زیر درست می شود کاسه سر که مغز را در خود نگهداری می کند. محفظه ها یا کپسول های که جفت اند و برای نگهداری اندام های بویائی، بینائی و شنوائی بکار می روند.
اسکلت اندرونه ای شامل اسکلت آرواره ها و تکیه گاههای زبان و اسکلت یا کمانهای آبششی می باشد. جمجمه آنچنان به ستون مهره ای ثابت شده است که ماهی نمی تواند سرش را بچرخاند. دندان ها معمولا در استخوان های پیش آرواره ای، دندانی- تیغه ای و کامی وجود دارد.
خط کناری در ماهی کپور- چگونگی قرار گرفتن پولک ها (فلس ها) روی پوست و ماهیچه ها.

1- سوراخ روی پولک (فلس) کناری 2- پولک (فلس) ها 3-قسمتی از بدن که پولک (فلس) برداشته شده است. 4- دیواره بین ماهیچه ها 5- بخش ماهیچه ای بدن
کاسه سر در جنین ها و بچه ماهی های استخوانی مانند کوسه ماهی ها ماهی های چارگوش رسیده(بالغ) از بافت کرجنی است، بعدا بجای آن استخوان های کرجنی مجزا جای گزین می گردد. به این استخوان ها تعداد زیادی استخوان های غشائی که از استخوانی شدن بافت همبند جنینی بوجود می آید افزوده می شود. منشاء استخوان ها باین شرح است: کوسه ماهی ها و ماهی

های چارگوش از شبه پولک های کوچک دندانه های پوستی- که پایه های استخوانی یا عاجی دارند پوشیده شده اند بعضی از این ها به دهان و حتی به رشته های (میله های) آبششی هجوم آورده به دندان تبدیل می شود. در استراکودرم سنگواره مانند این دندانه ها به صورت صفحات استخوانی سر را می پوشانیده و اینها از لحاظ منشاء و ساختمان بافت شناسی نظیر پولک

(فلس) ها می باشد. در ماهی های قدیمی می باشد. در ماهی های قدیمی تر این دندانه ها پیچیده تر است. ساختمان کوسموئید ماهی های بعدی از قرار معلوم لایه های خارجی را از دست داده و استخوان زیر را به صورت استخوان غشائی بر جای می نهد. اسکلت اندرونه ای از هفت جفت کمان تشکیل می شود. کمان اولی کرحنی و بعدی ها استخوانی هستند. این کمانها با

کمانهای کوسه ماهی و ماهی های چارگوش برابری (مطابقت) دارند ولی با سبد آبششی مارماهی ها این برابری موجود نیست. قسمت بالائی استخوان چارگوش(مربع) کامی کمان آرواره بالایی (شماره 1) به کاسه سر می چسبد و هر نیمه آرواره بالا از دو استخوان غشائی پیش آرواره ای و آرواره ای تشکیل می گردد. آروارة پایینی ابتدائی کرجن مکل در هر طرف دارای سه استخوان دندانی، گوشه ای و بندی است. استخوان بندی(مفصلی) به چارگوش که به کاسه سر می چسبد لولا می شود. کمان لامی (شماره 2) به نوبة خود تکیه گاهی برای زبان محسوب می

شود. چهار کمان آبشش (شماره های 3 تا 6) هر یک در انحنای خارجی خود یک آبشش و یک ردیف پالاینده آبششی در لبه داخلی یا گلوئی دارند، پالاینده های آبشش عبارتند از غربالی که از ورود غذا جلوگیری نموده و آبشش ها را از صدمه ذرات بزرگ نگهداری می کند. آخرین کمان (شماره 7) که کوچک است دندانهای گلوئی کوچکی دارد ولی فاقد آبشش می باشد. جمجمه ماهی رسیده (بالغ) در ماهی های استخوانی پیچیده بوده و مرکب از تقریباً 40 استخوان (که

بیشتر آنها جفت می باشند) است. مهره داران زمینی در سیر زمان تعداد گوناگونی از این استخوان ها و اسکلت اندرونه ای را از دست داده اند و نتیجه امر ساده شدن جمجمه بوده است.
ستون مهره ای در ماهی سوف رودخانه یا ماهی خاردار از تعداد زیادی مهره

های همانند و مجزا درست شده است هر مهره از قسمتهای زیر تشکی

ل می گردد:
1- یک قسمت مرکز استوانه ای یا جسم مهره که در دو انتها کاواست.
2- یک کمان پی کوچک و پشتی که محتوی نخاع شوکی است.
3- بالای کمان پی یک خارپی باند و باریک برای چسبیدن ماهیچه ها وجود دارد.
4- زائده های جفت که یک جفت در هر مهره وجود دارد. در هر یک از مهره های دمی واقع در پشت مرز (عقب مخرج) قسمتهای زیر وجود دارد:
5- یک کمان خونی یا شکمی به دورسرخرگ و سیاهرگ دمی قرار دارد.
6- یک خارخونی باریک در زیر ستون مهره ای به استخوان پهن که بالة دمی را نگهداری می کند مربوط می گردد. مهره های بوسیلة زردپی ها به یکدیگر متصل می شود و میان جسم مهره ها بقایای مازه(نوتوکورد) وجود دارد. استخوانهای جفت دنده ای شکل و باریک به هر مهرة تنه چسبیده و استخوانهای داخل ماهیچه ای میان بعضی دنده ها طولا امتداد می یابد در گوشت

خارها استخوانی بین خاری وجود دارد که پرک های بالة پشتی و مرزی(مخرجی) را نگهداری و به ستون مهره ها مفصل می کند. هر نیمه کمربند سینه ای از چندین استخوان شانه ای، غرابی، چنبری و غیره تشکیل می یابد که از پشت به جمجمه مفصل شده است وماهیچه های باله های سینه ای به آنها می چسبد. چهار استخوان کوتاه با نوکهای پهن و چندین تکمه کرجنی میان کمربند سینه ای و پره های هر باله سینه ای مفصل می شود. کمربند لگنی وجود ندارد، باله های لگنی به یک استخوان شرمگاهی که محتملا ازپتریژیوفورهای به هم جوش خورده است می چسبد، استخوان نشیمنگاهی دارای وتر یا زردپی که به کمربند سینه ای می رسد ولی به ستون مهره ها اتصال ندارد(شکل 27).

دستگاه ماهیچه ای- قسمت اصلی تنها و دم بیشتر از ماهیچه های بندبندی یامای پاره (میوتوم) تشکیل می گردد. این ماهیچه ها به تناوب مهره ها بوده و حرکات شنا و چرخش را تولید می کند. ماهیچه های ماهی معمولا به شکل بوده و چهاردسته می باشد و در امتداد پشت از همه جا بیشتر است. میان ماهیچه های متوالی جدارهائی از بافت همبند ظریف وجود دارد هنگامی که ماهی پخته می شود اینها حل شده و ماهیچه ها را به صورت تکه ها و یا ورقه هائی جداگانه در می آورد. ماهیچه های باله ها، ناحیه آبشش و سر کوچک می باشد.

دستگاه گوارش- دهان بزرگ بوده و دندان های مخروطی کوچک و بسیاری دارد که غذای لغزنده را نگاه میدارد ولی برای جویدن بکار نمی رود. در دهان تعداد زیادی غده های مخاطی وجود دارد ولی غده های بزاقی ندارند. زبان کوچک بوده و به کف دهان چسبیده است و ممکن است به حرکات تنفسی کمک کند پس از دهان گلو قرار داد که در هر طرف آن آبشش ها جای گرفته است و

سپس یک لولوه کوتاه یامری که به معده دولا یا برگشته منتهی می گردد. دریچه در معدی معده و روده را از هم مجزا می سازد، در این قسمت سه روده کور در معدی که کوتاه و لوله ای است به معده متصل می شود، عمل آنها ممکن است ترشحی یا جذبی باشد. روده محل جذب غذاهای گوارش یافته است، روده کوتاه و مختصر پیچاپیچ است و به مرز(مخرج) اسکلت ماهی استخوانی (ماهی سوف)

1- استخوان پیش آرواره 2- استخوان پیشانی 3- استخوان آهیانه 4- دنده 5- خارسخت داخل باله پشتی 6- پره های نرم داخل باله پشتی 7- باله دمی 8- مهره 9- کمان خونی 10- باله مرزی(باله مخرجی) 11- استخوان های بینی 12- باله لگنی 13- باله سینه ای 14- زائده دنده ای 15- کمربند سینه ی 16- سرپوش 17- استخوان چهار گوش 18- استخوان بندی (مفصلی) 19- استخوان آرواره ای 20- استخوان دندانی
منتهی می شود پیخال غذائی گوارش نیافته از راه مرز(مخرج) به خارج رانده می شود.
کبد بزرگ بوده و در قسمت جلوی اندرونه جای دارد. زردالی(صفرائی) که در آن درست می شود به کیسه زردابی(صفرا) رفته و از آنجا توسط مجرای زردابی (صفراوی) به روده می ریزد. لوزالمعده معمولا نامشخص است. اندام های اندرونه غالباً از توده چربی احاطه شده است.
دستگاه گردش خون- دل(قلب) دو خانه ایست و زیرگلو در حفره دلپوش که در قسمت جلوی اندرونه قرار دارد جای گرفته است خون سیاهرگی بداخل سینوس سیاهرگی و دهلیز که دیواره اش نازک است و سپس بدورن شکمچه ماهیچه ای می رود، همه این قسمتها بوسیله دریچه های که از جریان معکوس جلوگیری می کند از یکدیگر جدا می باشد. انقباضات منظم شکمچه خون را از

راه مخروط آئورتی و آئورت شکمی کوتاه بداخل چهار جفت سرخرگهای آبششی آوران می راند و از آنجا خون در مویرگهای رشته های آبششی پخس می گردد. در آنجا خون در مویرگهای رشته های آبششی پخش می گردد. در آنجا خون پس از اکسیژن گیری در سرخرگهای آبششی و ابران که به آئورت پشتی منتهی می شود جمع می گردد، آئورت پشتی شاخه هائی به تمام قسمتهای سروبدن می فرستد. سیاهرگهای اصلی عبارتند از سیاهرگهای اصلی پیشین و پسین جفت و سیاهرگ آوران کبدی فرد که به کبد منتهی می شود. (شکل 28).

نمای دستگاه گردش خون ماهی سوف رودخانه بخش های تیره مسیر خون بدون اکسیژن و بخش های روشن مسیر خون اکسیژن دار را نشان داده است.
1- شبکه سری 2- سرخرگ شکمی 3- سرخرگ اصلی جلوی 4- سرخرگ وابران آبششی 5- مویرگهای آبششی 6- سرخرگ آوران آبششی 7- سیاهرگ کبدی 8- سرخرگ پشتی 9- سیاهرگ آوران کبدی 10- شبکه روده ای 11- شبکه دمی 12- سیاهرگ آوران گرده ای 13- شبکه مویرگی گرده ای 14- سیاهرگ اصلی پشتی 15- سینوس سیاهرگی 16- دهلیز 17- شکمچه 18- پیاز سرخرگی 19- سیاهرگ اصلی همه گانی
خون ماهی ها رنگ پریده و نسبت به خون مهره داران خاکزی کم است آبگونه پلاسمای خون محتوی گویچه های سرخ هسته دار و تخم مرغی شکل و هم چنین دارای انواع مختلف گویچه های سفید می باشد.

سپرز که قسمتی از دستگاه گردش خون است غده سرخرنگ بزرگی است نزدیک معده قرار دارد. یک دستگاه لنفاوی نیز وجود دارد.
دستگاه تنفس- ماهی سوف حاجی طرخان بوسیله آبشش ها تنفس می کند در هر طرف گلو زیر سرپوش چهار آبشش در یک محفظه مشترک قرار دارد، یک آبشش تشکیل می گردد از یک ردیف دولا رشته های آبششی باریک و هر رشته تعداد زیادی صفحات عرضی پوشیده از اپتلیوم نازک می باشد و دارای مویرگهائی در میان سرخرگهای آبششی اروان و ابران می باشد. هر آبشش روی یک کمان آبشش کرجنی که تگیه گاه آنست جای گرفته است. و لبه داخلی آن پالاینده ای

ابششی یا شانه کش های آبششی بزرگ دارد که آنرا در برابر ذرات سخت محافظت کرده و از خروج ماده غذائی از شکافهای آبششی جلوگیری می نماید(شکل 29). به هنگام دمزدن سرپوش ها به بدن چسید و کمانهای آبششی بطور جانبی برآمدگی پیدا آبشش های ماهی استخوانی
الف- آبشش ها در داخل حفره ای قرار دارد که دارای سرپوشی می باشد در این شکل سرپوش برداشته شده است.

1- اثری از سرپوش که برداشته شده است 2- رشته های آبششی 3- پالاینده آبششی ب- چندرشته آبششی با رگهای آوران و ابران 1- رشته آبششی 2- کمان آبششی 3- پالاینده آبششی ج- برش رشته آبششی برای نشان دادن مویرگهای داخل آن 1- رگ آوران 2- رگ وابران 3- مویرگها 4- تیغه.
می کند و به این ترتیب آب بداخل دهان باز جریان می یابد، سپس دریچه دهانی بسته شده کمانهای آبشش منقبض می گردد. سرپوش ها بالا آمده و آب از روی رشته ها به خارج رانده می شود. (شکل 30). خونی که از رشته ها می گذردانید رید کربنیک چگونگی عمل تنفس در ماهی ها و نمایش مسیر آب از خارج بداخل دهان و گذر از از بین آبشش ها و خروج آن از کناره های آبشش ها.
الف- در کوسه ماهی آب از دهان شکمی وارد اندرون دهان می شود از گلو می گذرد سپس دهان بسته شده و آب با فشار از کناره های آبشش ها می گذرد و پس از گرفتن و پس دادن گازهای لازم و غیرلازم بین اب و خون داخل رگهای موئین داخل رشته های آبششی آب از شکافهای آبششی و از روزن دمه ها خارج می شود.
1- روزن دمه 2- شکاف آبششی 3- دهان 4- گلو 5- مری.
ب- در ماهی استخوانی دریچه دهانی باز شده سرپوش آبششی بسته است آب از دهان وارد شده به جانب آبشش ها می رود.
ج- دریچه دهانی بسته شده اند رون دهانی با فشار آب را به حفره های آبششی می راند سپس سرپوش آبشش ها باز شده و آب را از زیر آنها خارج م

ی شود و در این زمان تبادلات گازی انجام می شود.
1- دهان 2- دریچه دهانی 3- سرپوش آبششی 4- اندرون دهانی 5- گلو 6- مری
خود را پس داده و از آب اکسیژن می گیرد. ماهی به مقدار ثابتی آب اکسیژن دار احتیاج دارد و چنانچه از آب بیرون آورده شود و یا اکسیژن آبی که ماهی در آن قرار دارد تمام شود فوراً در اثر خفگی می میرد. جملة اصطلاحی «مثل آب خوردن ماهی» تصور غلطی است زیرا آب خوردن ماهی یک قسمتی از عمل تنفسی می باشد و ماهی به معدة خود جز بوسیلة خون آب نمی رساند یا به مقدار خیلی کم آب داخل معده می کند. کیسة بزرگی با دیوارة نازک به نام کیسة

هوایی قسمت پشتی اندرونه را اشغال کرده است. این کیسه در بعضی ماهی ها توسط یک لوله هوایی به گلو متصل می گردد ولی در ماهی سوف رودخانه ای یا حاجی طرخان این حالت وجود ندارد. کیسة هوائی از گازهای (o, n, co2 ) پر بوده و مانند یک اندام ئیدرواستاتیک برای تنظیم وزن مخصوص ماهی با وزن مخصوص آب در اعماق مختلف عمل می کند. بوسیلة ترشح یا جذب این گازها از راه رگهای خونی خود، ماهی بطور آهسته این تنظیم را به هنگام حرکت از ژرفائی به ژرفا

دیگر انجام می دهد. چنانچه ماهی را بطور ناگهانی از ژرفائی زیادی بالا بیاورند به محض رسیدن به سطح در نتیجة فشار شدید داخل کیسه هوایی ممکن است معدة ماهی از دهانش بیرون بیاید.
اندام های حسی- کیسه های بویایی پشتی در پوزه قرار دارد و دارای یاخته هایی است که بمواد محلول در آب حساس است. جوانه های چشائی در داخل و اطراف دهان وجود دارد. چشم ها بزرگ بوده و محتملا فقط اشیاء نزدیک را خوب می بیند ولی اشیاء متحرک بالای آب را نیز از قبیل شخصی که کنار آب راه می رود تشخیص می دهد. گوش داخلی سه مجرای نیم زرفینی و یک

اتولیت دارد که تعادل بدن را حفظ می کند. دربارة عکس العمل های ماهی ها نسبت به صدا عقاید مختلف است، هر نوع ارتعاشاتی باید از راه سر و بدن انتقال پیدا کند. زیرا ماهی ها پردة گوش و گوش میانی ندارند. دستگاه خط جانبی یک لوله در هر طرف بدن از ناحیه سر تا دم کشیده شده و بوسیله رابط هایی به خارج مربوط می شود و از قرار معلوم تغییرات مختصر فشار یا موج یا حرکات جریان آب تشخیص را می دهد

اندام های داخلی ماهی سوف رودخانه ای
1- دهان و زبان 2- سوراخ های بینی 3- بخشی از جمجمه 4-سرخرگ پشتی 5- مهره ها 6- استخوان های بین ماهیچه ها 7- باله پشتی (خاردار و نرم) 8- ماهیچه های دمی 9- مهره های دمی 10- باله دمی 11- دم 12- باله مرزی (مخرجی) 13- پره باله ای سخت 14- پره باله ای نرم 15- سوراخ وازنشی هم آوری 16- مرز(مخرج) 17- پوست 18- سپرز 19- باله لگنی 20- بستک های دهانه ای 21- اندروه 22- کیسه زرداب (صفرا) 23- دل(قلب) 24- سرخرگ شکمی – گلو با آبشش ها
و این کیفیت را می شود در یک ماهی که نزدیک جسم جامدی شنا می کند و از جسم حرکاتی در آب منعکس می شود تجربه و مشاهده کرد. (شکل 32). دستگاه خط جانبی از شاخه های جانبی دهمین پی جمجمه ای پی می گیرد. بنظر می رسد که این دستگاه در مهره دارای زمینی به شکل گوش داخلی در آید.
دستگاه هم آوری- در ماهی نر و خاگ در موسم هم آوری به مقیاس وسیعی بزرگ می شود و در هنگام جفت گیری توماب از لولة آوران هر خاگ به طرف سوراخ وارنشی هم آوری حرکت کرده و از آنجا بیرون می آید. در ماده تخم ها از دو تخمدان خارج شده و از راه تخم راهه به خارج می ریزد.
برش درازای دیواره بدن ماهی کپور و نمایش ساختمان خط کناری بدن.
1- روپوست 2- پولک (فلس) 3- اندام حسی 4- لوله 5- سوراخ لوله خط کناری 6- پی کناری 7- ماهیچه دیواره بدن.

ساختمان سایر ماهی های استخوانی – همة ماهی از لحاظ شکل و ساختمان همگانی به حد کای به هم شبیه می باشند بطوریکه می شود آنها را به خوبی اعضای ردة ماهی های استخوانی به حساب آورد. ولی این ماهی ها در میان خودشان از لحاظ جزئیات تفاوتهای بسیاری دارند. بسیاری از آنها شکل همگانی ماهی سوف را دارند. ماهی های پهن ماهی های حلوا و بعضی ماهی های صخره ای مناطق حاره بدنشان نازک است، مارماهی باریک و دراز است و ماهی های تیغ دار یا خارپشت ماهی ها کروی هستند.

پولک(فلس) ها- بدن بیشتر ماهی ها از پولک پوشیده شده است. پولک ها نازک بوده و نیمه نیمه رویهم قرار می گیرد در مارماهی جدا و بسیار کوچک است، در بعضی ماهی های پهن کوچک و تکمه مانند و در خارپشت ماهی ها یا ماهی های خاردار به شکل خارهای باریک می باشد. پولک هائی که در تارپون رویهم قرار می گیرد پهنای آنها 5 سانتیمتر است، (ماهی تارپون ماهی بزرگی

است نقره ای رنگ از دسته ماهی ها که صید می شود و در قسمتهای گرم آتلانتیک غربی فراوان است درازای آن تا 210 سانتیمتر می رسد وزن آن 7/80 کیلو است در صورتی که بعضی، ماهی ها بدون پولک یا برهنه اند گربه ماهی. در ماهی خاردار و بسیاری دیگر قسمت پسین هر پولک که آشکار است خارهای کوچک فراوانی دارد که هر یک پولک شانه ای تشکیل می دهد