بخشی از مقاله
چکیده
تغییرات اقلیمی در سطح جهان باعث اختلال در عناصر اقلیمی در مناطق مختلف گردیده که شایع ترین آنها افزایش دما و تغییر رژیم بارش می باشد.امروزه همه کارشناسان دنیا تایید می کنند که بزرگترین بحران پیش روی بشر در آینده بحران کمبود آب می باشد که حاصل همین تغییرات اقلیمی است. این بحران می تواند مشکلات بسیاری در زمینه های اقتصادی و اجتماعی بوجود آورد و باعث تنشهای بزرگ گردد. اگر برنامه ریزی در این زمینه صورت نگیرد قطعا کشوری که با بحران آب روبرو باشد از نظر کشاورزی، انرژی، تهیه مواد غذایی دچار مشکلات شده و ضمن نابودی اقتصاد باعث ایجاد تنشهای اجتماعی نیز می گردد.
در این میان منطقه حساس زرد کوه بختیاری که سر چشمه رودهای بزرگ کشور مثل زاینده رود و کارون و... می باشد و مناطق وسیعی از جمله مرکز، جنوب، جنوب غربی و بخشی از غرب کشور را آب دهی می نماید مورد بررسی قرار گرفته شده است. با توجه به تغییرات میزان آبدهی رود های این منطقه و کاهش منابع آب آن در طی سالهای اخیر و بهره برداری های بی رویه از آب در مناطق تحت پوشش این حوضه و تغییر رژیم بارش در این منطقه به سرعت به نقاط تحت پوشش سرایت کرده و بخش های وسیعی از کشور را دچار بحران می نماید.
با توجه به مطالعه وضعیت بارش ایستگاه سینوپتیک شهر چلگرد از توابع شهرستان کوهرنگ استان چهار محال وبختیاری و همچنین مستندات وزارت نیرو در خصوص دبی رودهایی مثل زاینده رود و کارون و وضعیت آبی حوضه مورد بررسی از یک طرف وتوجه برنامه چشم انداز 1404 و توجه برنامه پنجم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی کشور ضرورت دارد مهمترین راهکارهای کنترل بحران آب در منطقه زردکوه بختیاری مورد توجه قرار گیرد.
هدف این مقاله شناخت میزان تغییرات رژیم بارش در کشور و منطقه با توجه به تغییرات اقلیمی جهانی و شناخت مشکلات انسان ساخت در این زمینه است. نوع تحقیق کاربردی که از روشهای اسنادی- آماری و تحلیلی می باشد مهمترین یافته این تحقیق این است که توجه به برنامه چشم انداز کشور در خصوص بحران آب و استفاده بهینه از منابع آب کشور بویژه منطقه حساس زردکوه بختیاری می تواند موجبات رشد اقتصادی، اجتماعی وفرهنگی منطقه و کشور را در بر خواهد داشت.
مقدمه
آب بعنوان در گرانبهای برنامه ریزی، محور توسعه محیطی است و می تواند توزیع ساختاری فضایی توسعه را تحت الشعاع قرار دهد به همین دلیل چگونگی مهار،تنظیم، توزیع و بهره برداری از پتانسیلهای آبی درچارچوب اهداف مکانی زمانی سلسله مراتبی منطقه ای، ملی و محلی نیازمند یک ایدئولوژی جامع و چند منظوره اجرایی است .با توجه به نقش تعیین کننده آب به عنوان یکی از عناصر اساسی در ادامه حیات و توسعه جوامع بشری و تحولات اخیر در چرخه آب در طبیعت ناشی از تغییر اقلیم جهانی و نیز به دلیل عواملی چون افزایش جمعیت و کاهش شاخصهای زیست محیطی، مدیریت بهینه منابع آب جهان با چالشهای جدی روبرو شده است.
بدین ترتیب مسئله آب در بسیاری از مناطق جهان به یک بحران جدی تبدیل شده که این امر بازنگری مجدد در وضعیت و تعیین منابع بالقوه آب و برنامه ریزی در منابع آب را به عنوان یک ضرورت می طلبد .قرار گرفتن ایران در منطقه نیمه خشک و توزیع ناهمگون زمانی - مکانی بارش و رواناب در حوضه های آبی، نواحی با منابع آبی متفاوت بوجود آورده است . امروزه اقدامات بسیاری از سوی سازمانهای جهانی برای مقابله با بحران آب در دست اقدام می باشد که با عنوان "برنامه های اقدام جهانی" تأمین امنیت آب و یا تضمین دسترسی به آب سالم توسط سازمان ملل و سازمانهای تابعه پیگیری می شود و کشورها نیز در صدد هستند تا ضمن همکاری با این اقدامات جهانی بتوانند به مشکلات آینده خود در خصوص تأمین آب سالم و مقابله با بحرانهای احتمالی اقدام نمایند.
