بخشی از مقاله
چکیده
بیشترفتونلفهاي راهسازي و قطار، اغلب در مناطق کوهستانیفوفاز مناطق با لایهفهاي سنگی عبور کرده وفاحداث میفشوندچف منظور از تونل کلیه راهروفهاي زیرزمینی است که براي استخراج مواد معدنی، رفت و آمد اتومبیلفها،فحرکت قطارها، انتقال لوله، کابل، و نیز انتقال آب، احداث میفشودچفمراحل احداث و آماده سازي تونل شاملففتهیه طرح تونل، نقشهفبرداري مسیر و تحقیقات مهندسی، حفر تونل، نگهداري موقت تونل، انجام خدمات فنی، و نگهداري دائم تونلچفاگر تمام شرایط مناسب باشد، تونلفسازي کار آسانی است اما تجربه نشان میفدهد که در اکثر مواردفبه علت شرایط ویژه، احداث تونل با مشکلات مهمی روبهفرو میفشودچفقبل از شروع به حفاريفو احداث تونل بایستی با انجام آزمایشات و مطالعات زمین شناسی و ژئوفیزیکی و آب شناسی و سایر آزمایشات مورد نیاز، بهترین مسیر احداث تونلفرا شناسایی و انتخاب کرد و مطالعات تکمیلی را بر روي آن مسیر انجام دادچفبا بررسی مسیر ایجاد تونل مناسبفترینفروش حفاري و مقاوم سازي تونل در مقاطع و بخشفهاي مختلف تونل، شناسایی شده و برنامهففزمان بندي دقیقفتري براي براي احداث تونل ارائه میفشودچففف
کلمات کلیدي: حفاري تونل، مقاوم سازي، پایداري، سازهفهاي زیر زمینی
.1 مقدمه
پشینه حفر تونل در کشور به احداث قنوات براي دستیابی به آبفهاي زیرزمینی و بهفچند هزارفسال پیش میفرسدچفحفر قناتفهایی به طول دهفها کیلومتر در عمق تا چند صد متر، نشان از توانایی و تبحر ایرانیان قدیم در تونل سازي داردچفدر حال حاضر نیز با پیشرفت فناوري و افزایش نیروهاي متخصص و مجرب، انواع تونلفهاي شبکه حمل و نقلی، صنعتی، معدنی وچچچفبه روشفهاي گوناگون در کشور ساخته میفشوندچفاز آنفجاکه احداث تونلهاف معمولاً بر عناصر طبیعی پیرامون مانند خاك و سنگ تاثیرفمیفگذارد، توجهی ویژه درمورد کاهش اثرات مخرب آن ضروري است، چرافکه این امر سبب ازفبین رفتن تعادل طبیعی این عناصر میفشودچفبه همین علت است که هدف اصلی در انواع روشفهاي حفاري به حداقل رساندن تغییرات زمین در زمان حفاري استچفهمفچنین یکی از مهمفترین عوامل اصلی در زمینه پیشرفت و تکامل صنعت تونل سازي، پیشرفتفهایی است که در مورد روشفهاي حفاري آن انجام گرفته استچفاز جمله روشفهاي فحفاري که بدین منظور ابداع شدهفاند میفتوان از روشفهاي سنتی ابتدایی، روشفهاي حفاري و حفاظت مرحله به مرحله، روشفهاي حفاري با ماشین آلات اختصاصی، روش حفاري تمام مقطعپTBMنام برد.
-2 روشهاي حفاري
-1-2 حفرتونل به روش سنتی - آتشباري -
براي اینکه راندمان حفر تونل بالا برود، در قسمتفهاي میانی جبهه کار تعدادي چال نزدیک بهم وفبا زوایاي مخصوص حفر میفشودفوفنقشه انفجار طوري در نظر گرفته میفشودفکه ابتدا این چالفها منفجر شود و یک جبهه کار آزاد براي سایر چالفها فراهم سازدچفمجموعه این قبیل چالفها به نام برش نامیدهفمیفشود.
1-1-2 برشهاي موازي
در این روش، سینه کار تونل به قسمتفهاي برش، پیشروي، بلند کننده، ردیف نزدیک به محیط و محیط تقسیم بندي میفشودچفآتشکاري آرام با دو ردیف چال محیطی پیشنهاد شده استچفتراکم و خرج گذاري در چالهاي محیط و نزدیک به محیط کاهش داده میفشودچفطراحی براي این دو بخش به نوع سنگفهاي آن قسمت و پارامترهاي هندسی بستگی دارد، که باید در ابتدا مشخص شود]ل[چ
-2-1-2 برشهاي غیر موازي
درفبرش غیرفموازي حفره اي که درفابتداي انفجارفو مرکزفتونل بوجودفمیفآید شکل مخروط دارد و نتیجه انفجارفچالفهایی است که افقی اند، بافامتدادفتونل موازي نیستندفو برفسینه کارفتونل عمود نمیفباشندچفاین برش رافدرفجایی بکارفمیفبرندفکه سطح مقطع تونل زیادفباشد زیرافهرفچال درفامتدادي غیرفموازي بافمحورفتونل مستلزم وجودففضاي کافی براي استقرارف دستگاه چالفزنی میفباشدچففف در کلیه روشفهاي موازي و غیر موازي تعداد چال مورد نیاز با افزایش سطح مقطع تونل بصورت خطی افزایش و پارامترهايحفاري ویژه و خرج ویژه با افزایش سطح مقطع تونل بصورت توانی با شیب کاهنده کاهش یافته استچفهمچنین در کلیه روشفها هرچه قطر چال افزایش میفیابدپارامترهاي تعداد چال مورد نیاز و حفاري ویژه کاهش، اما پارامترهاي خرج ویژه به مرور افزایش یافته است که کلیه این روندها معقول به نظر میفرسد]ه[
