بخشی از مقاله
چکیده
مدیریت جامع انرژي عبارت است از راهبري الگویی منسجم و سیستماتیک جهت اجرایی نمودن طرحهاي صرفهجویی انرژي بر اساس پتانسیلهاي شناسایی شده به منظور افزایش راندمان مصرف حاملهاي انرژي و استفاده بهینه از انرژي، افزایش بهرهوري تولید، کاهش انتشار آلاینده زیست محیطی و کاهش هزینههاي مصرف انرژي. پالایشگاه چهارم مجتمع گاز پارس جنوبی به عنوان بزرگترین پالایشگاه گازي خاورمیانه داراي 5 عدد بویلر میباشد که تولید اسمی هر بویلر 165 تن بخار در ساعت میباشد.
همچنین این پالایشگاه داراي 860 تله بخار میباشد. تله بخار یکی از اجزاء ضروري سیستم بخار است و عنصر مهمی در مدیریت مناسب بخار و آب مقطر محسوب میشود که وظیفه آن نگه داشتن بخار در طول فرآیند براي استفاده حداکثر از حرارت آن و عبور دادن آب مقطر، گازهاي چگال ناپذیر و هوا در زمانهاي مناسب می باشد.
اهمیت نقش این تلههاي بخار در افزایش بازده و کاهش هزینههاي سیستم توزیع بخار در پالایشگاه، لزوم انجام تعمیرات پیشگیرانه و بازرسیهاي دورهاي مدون روي این تلههاي بخار را خاطر نشان میکند. در این مقاله پس از ارایه توضیحاتی جزیی در مورد مفاهیم کاربردي، میزان صرفهجویی اقتصادي سالانه را جهت مدیریت مصرف بخار و انرژي پالایشگاه، در نتیجه انجام تعمیرات پیشگیرانه بصورت آماري ارایه میدهیم و نقش این تعمیرات پیشگیرانه را در کاهش تولید بخاردر راستاي اهداف مدیریت انرژي مجتمع بیان میکنیم.
-1 مقدمه
گاز تدریجا به عنوان اصلیترین منبع انرژي بشر امروزي تبدیل میشود. پیشرفت و ترقی بشر امروز مدیون انرژي است و انرژي به عنوان اصلیترین موتور تمدن بشري نقش انکار ناپذیري در تمامی عرصههاي زندگی انسان امروز دارد. این مسئله سبب قائل شدن نقش بسیار حساسی براي انرژي و منابع انرژي از سوي کشورهاي پیشرفته شده است و در دنیاي امروز زندگی بدون انرژي به کابوسی غیر قابل تصور تبدیل شده است.
از طرفی ارایه راهکارهاي صرفهجویی و کاهش هزینههاي جاري در صنعت نفت نقش مهمی در جهت رسیدن به هدفهاي اقتصادي و صنعتی کشور ایفا میکند. یکی از مثمر ثمرترین روشها براي رسیدن به این هدف انجام تعمیرات پیشگیرانه جهت کاهش هزینه ها و افزایش کارایی و بازده تجهیزات صنعتی میباشد.
در این مقاله ما ابتدا در مورد تعمیرات پیشگیرانه - PM - و اهمیت آن در صنعت مطالبی را ذکر میکنیم . سپس به اختصار در مورد واحد تولید بخار پالایشگاه توضیح میدهیم و همچنین در مورد تلههاي بخار به عنوان یکی از مهمترین اجزاي سیستم بخار، انواع آنها، شبیهسازي،مشکلات و نیازهاي تعمیراتی و روشهاي بازبینی و تست تلههاي بخار مطالبی را ارائه میکنیم و در نهایت با ارایه آمار تعمیرات سالانه بر روي تلههاي بخار پالایشگاه چهارم مجتمع گاز پارس جنوبی و مقایسه آنها، میزان متوسط صرفهجویی اقتصادي ناشی از این تعمیرات پیشگیرانه را محاسبه و ارایه مینماییم و در نهایت میزان کاهش تولید بخار توسط بویلرها را در نتیجه این اقدامات بیان میکنیم.
-2 برآورد هزینه اتلاف بخار از طریق روزنه تلهبخار
بررسی اتلاف بخار در سیستم بخار یا روشهاي نگهداري معمول یا بازدارنده ممکن است آشکار سازد یک یا چند تله بخار در حال نشت است. هزینه تعمیر یا جایگزینی تلههاي بخار معیوب چقدر با ارزش بخار اتلافی قابل مقایسه است؟
وقتی تلهبخار بد عمل میکند، بخار از طریق دریچه یا روزنه خروجی خارج میشود. این بخار خروجی، انرژي اتلافی است که نمیتوان آن را بازیابی کرد. با تعیین میزان بخار خروجی، میتوان ضرر مالی را تعیین کرده و مشخص کرد آیا برنامه نگهداري و تعمیر تله سودمند خواهد بود. اتلاف بخار از طریق روزنه را میتوان با استفاده از نوعی فرمول ناپیر برآورد کرد:
که درآنPaمجموع فشاراتمسفربا فشارگیج میباشد،Dقطرروزنه به اینچ میباشد.
-3 نگهداري و تعمیرات پیشگیرانه - Preventive Maintenance -
بطور کلی روشهاي تعمیراتی را میتوان به دسته هاي زیر تقسیم کرد:
- نگهداري و تعمیرات اضطراري یا Emergency Maintenance به اختصار : EM در این روش، تعمیر تجهیز بعد از اولین خرابی به وجود آمده در تجهیز صورت میگیرد.
- نگهداري و تعمیرات اصلاحی یا Corrective Maintenance به اختصار : CM در این روش، بعد از بوجود آمدن علائمی از عیب که منجر به توقف تجهیز نشده برنامه ریزي خاصی صورت میگیرد تا در زمان مناسب تجهیز رفع عیب شده و به حالت اولیه خود بازگردد .
- نگهداري و تعمیرات پیشگیرانه یا Preventive Maintenance به اختصار : PM در این روش، نگهداري از تجهیزات در پریودهاي زمانی خاص و بر اساس زمانبندي مشخص صورت میگیرد .
- نگهداري و تعمیرات پیشگویانه یا predictive maintenance به اختصار : PDM در این روش، فاصله زمانی نگهداري از تجهیزات و پریود زمانی مربوطه بر اساس تجزیه وتحلیل اطلاعات به دست آمده از تجهیز به دست میآید .
- نگهداري و تعمیرات بهره ور فراگیر یا Total Productive Maintenance به اختصار : TPM در این روش، نگهداري و تعمیر تجهیز فقط به عهده تعمیر کار نبوده بلکه قسمتی از فعالیتهاي نگهداري روزانه به اپراتورها واگذار میشود.
تعمیرات پیشگیرانه یک روش قانونمند نگهداري و تعمیرات است، که طی آن وضعیت تجهیزات، دائماً به وسیله بازرسیهاي فنی و روانکاريهاي منظم و دورهاي و اقدامات پیشگیرانه، به منظور کاهش احتمال وقوع خرابیهاي ناگهانی، تحت نظارت قرار گرفته و بدین وسیله، ضرورت انجام تعمیرات جزئی و یا کلی تعیین میگردد، تا از توقفات اضطراري و برنامهریزي نشده یا هر نوع خرابی دیگري پیشگیري شود.
در این سیستم اصل بر آماده بکار نگهداشتن تجهیزات و دستگاهها میباشد. در قدم اول، هدف از نگهداري اصولی و برنامهریزي شده تجهیزات و ماشینآلات، به صفر رساندن تعمیرات اضطراري و توقفات ناگهانی - Break Down - و افزایش قابلیت پیشبینی تعمیرات دورهاي و برنامهریزي شده و تعمیرات اساسی - Overhaul - میباشد، بطوریکه تقریبا بیش از %60 از تعمیرات برنامهریزي شده را میتوان در حین انجام فعالیتهاي نگهداري از قبیل بازرسی فنی و روانکاري مشخص نمود.
تعمیرات پیشگیرانه به امر پیشبرد اثر بخشی تجهیزات و بیشینهسازي خروجیهاي آنها توجه دارد و سعی در حفظ تجهیزات در شرایط مطلوب دارد تا بدینوسیله از خرابیهاي اضطراري، ضایعات کاهش سرعت و ضایعات کیفیت در فرآیند تولید جلوگیري به عمل آید. راندمان کلی صنعت شامل راندمان اقتصادي با به حداقل رسانیدن هزینههاي مربوط به نگهداري و حفظ شرایط فنی مطلوب در تجهیزات در دوران طول عمر آنها به دست میآید. به عبارت دیگر لازم است جهت دستیابی به بازده مطلوب اقتصادي، هزینههاي تجهیزات را درکل دوران طول عمر LCC - Life Cycle Cost - به حداقل رسانید .
افزایش و بهبود اثر بخشی تجهیزات وکاهش هزینههاي آنها درکل دوران طول عمر از طریق حذف شش ضایعه بزرگ درسطح شرکت به دست خواهد آمد :
توقف ماشین به علت خرابیهاي اضطراري تنظیم و آماده سازي ماشینها براي شروع عمل تولید توقف هاي کوتاه مدت کاهش سرعت معایب و اشکالات در فرآیند تولید و دوباره کاري ها افت تولید در فاصله زمانی بین آغاز راه اندازي ماشین و رسیدن حرکات به حد تعادل و پایداري.
-4 واحد تولید بخار آب پالایشگاه - Steam Generation -
این واحد به منظورتولید تولید بخار فشار بالا، بخار فشار پایین و آب مقطر براي واحدهاي مختلف میباشد. بطورکلی دو نوع بخاردر پالایشگاه چهارم مورد استفاده قرار می گیرد.
بخار پرفشار که داراي فشار 46 بار و دماي 290°C می باشد و بخار کم فشار که داراي فشار 7 بار و دماي °C 170میباشد. مجموعاً 5 عدد بویلر در پالایشگاه چهارم موجود میباشد که ظرفیت تولید هریک تا 165tone/hمیرسد. درحالت نرمال 2 یا 3 بویلر درسرویس و مابقی بصورت Stand By میباشند.
خوراك ورودي بویلرها، میعانات از واحدهاي مختلف و آب عاري از مواد معدنی - Demineralized Water - از واحد 126 میباشد.
