بخشی از مقاله
چکیده
خاک یکی از منابع مهم و ارزشمند طبیعت است. خاکها به عنوان تصفیهگرهای طبیعت محسوب میشوند. علاوه بر اینکه تأمین کننده مواد غذایی هستند، خاصیت تصفیه کنندگی نیز دارند. بدون داشتن خاک سالم، حیات و زندگی روی زمین امکانپذیر نخواهد بود. از دیدگاه جهانی پس از آب وهوا، خاک سومین جزء عمده محیط زیست تلقی میشود. توسعهی بخش کشاورزی، بیش از هر زمانی اهمیت خاک را نمایان ساخته است. آلودگی آب وهوا، آلودگی خاک را نیز به دنبال خواهد داشت.
خاک در اثر بیمبالاتی بشر به شدت بوسیلهی مواد شیمیایی از جمله فلزات سنگین و فرآوردههای صنعت نفت آلوده شده و از این طریق وارد زنجیره غذایی، آبهای سطحی یا زیر زمینی گشته و سرانجام وارد بدن انسان میشود. بنابر این در این تحقیق که به روش توصیفی- کتابخانهای انجام گردیده است، سعی نمودیم، به منظور تامین پایدار محیط زیست، روشهای آلوده شدن خاک و پیشگیری از آن را بررسی نماییم.
مقدمه
خاک یکی از منابع مهم و ارزشمند طبیعت است. خاک ها به عنوان پالاینده های طبیعت محسوب می شوند . علاوه بر اینکه تأمین کننده مواد غذایی هستند ، خاصیت تصفیه کنندگی نیز دارد . بدون داشتن خاک سالم حیات و زندگی روی زمین امکانپذیر نخواهد بود.
بر اثر فعالیتهای مختلف انسانی، خاک دچار آلودگی میشود. زباله ها ، عوامل کشاورزی ، فعالیت های صنعتی و عوامل نفتی ، مهمترین آلاینده ها خاک محسوب می گردند. زباله ها می توانند به داخل زمین نفوذ کنند و منابع آبی را نیز آلوده کنند .بهترین روش دفع زباله روش بازیافت است . انسان می تواند با ذخیره برخی مواد زائد و استفاده مجدد از آنها به کاهش مقدار ضایعات کمک کند.
در اکثر شهرها شاهدیم که پسابهای کارخانهها به رودخانهها ریخته میشود که این مسئله علاوه بر آلودگی آبهای سطحی و آلودگی خاک به آلوده شدن منابع زیرزمینی نیز منجر میشود. وجود شویندهها در فاضلاب نفوذپذیری خاک را افزایش داده و میکروارگانیسمها و حتی مولکولهایی که بهطور معمول نمیتوانند از صافیهای خاک عبور کنند در حضور شویندهها قادر خواهند بود از خلل و فرج لایههای متوالی و مختلف خاک عبور کنند و موجب آلودگی میکروبی آبهایی شوند که در فاصله زیاد نسبت به سطح زمین قرار دارند .
مواد نفتی و مشتقات آنها در اثر حمل و نقل یا ذخیره سازی ممکن است موجب آلودگی خاک شود . هرقدر مواد نفتی به عمق بیشتری از خاک نفوذ کنند رفع آن آلودگی مشکل تر خواهد بود. سه روش اصلی برای پاکسازی خاک وجود دارد. روشهای ترمیم خاک شامل استفاده از آب برای خارج کردن آلاینده ها از خاک، استفاده از حلالهای شیمیایی یا هوایی، یا از بین بردن آلاینده ها با کمک سوزاندن، کمک به ارگانیسمهای طبیعی برای شکستن اتمهای آلاینده ها، اضافه کردن مواد به خاک برای محافظت آن و جلوگیری از انتشار آلودگی به سایر نقاط.
از نظر کارشناسان پیشگیری از آلودگی در صورت امکان بسیار موثرتر از تصفیه آن است.. زیست پالایی گیاهی یک فن آوری رو به گسترش در دنیا است که قابلیت بومی شدن در کشور را به لحاظ فنی و اقتصادی دارا می باشد .شناسایی و به کار گیری گونه های گیاهی که مقاومت بالایی در مقابل غلظت های بالای هیدروکربن های نفتی در خاک داشته باشند، یک عامل کلیدی در موفقیت این فن آوری است.
اهمیت خاک
خاک یکی از منابع مهم و ارزشمند طبیعت است. خاک ها به عنوان پالاینده های طبیعت محسوب می شوند . علاوه بر اینکه تأمین کننده مواد غذایی هستند ، خاصیت تصفیه کنندگی نیز دارد . این خاصیت خاک در اثر خواص فیزیکی آنها - عمل نفوذ آب از منافذ - ، خواص شیمیایی آنها - جذب سطحی و تبخیر - و خواص زیستی آنها - تجزیه و فساد مواد آلی - حاصل می گردد بدون داشتن خاک سالم حیات و زندگی روی زمین امکانپذیر نخواهد بود. %95 غذای انسان از زمین حاصل میشود. برنامه ریزی برای داشتن خاکی سالم و تولید کننده لازمه بقای انسان است. ورود مواد، ارگانیسمهای زیستی یا انرژی به درون خاک سبب تغییر کیفیت خاک میشود. همین مسئله باعث میشود که خاک از حالت طبیعی خود خارج شود .
بهداشت خاک و اهمیت آن
· از دیدگاه جهانی پس از آب وهوا،خاک سومین جزء عمده محیط زیست تلقی می شود .
· توسعه بخش کشاورزی ،بیش از هر زمانی اهمیت خاک را نمایان ساخته است .
· آلودگی آب وهوا ،آلودگی خاک رانیز به د نبال خواهد داشت .
· خاک در اثر بی مبالاتی بشر به شدت بوسیله مواد شیمیایی از جمله فلزات سنگین وفرآورده های صنعت نفت آلوده شده وازاین طریق وارد زنجیره غذایی، آبهای سطحی یا زیر زمینی گشته وسرانجام وارد بدن انسان میشود .
· در بسیاری از نقاط دنیا بدلیل کمبود هایی که در توزیع کود های شیمیایی وجود دارد ،از مدفوع انسان وحیوان بعنوان کود کشاورزی استفاده می شود
بر اثر فعالیتهای مختلف انسانی، خاک دچار آلودگی میشود. اکثر این آلودگی ها بر اثر تصادف وسایل نقلیه ای که مواد آلوده کننده جا به جا میکنند، اتفاق می افتد.آلوده کننده های دیگری که سبب آلودگی خاک میشوند شامل اتومبیلها، کامیونها و هواپیماهایی هستند که زباله جا به جا نمیکنند ولی موادی از قبیل سوخت حمل میکنند، که بر اثر ریخته شدن و خارج شدن آنها از وسیله نقلیه آلودگی خاک رخ میدهد.عواملی مانند فعالیتهای انسانی نیز باعث آلودگی خاک میشوند. ریختن مواد سمی مانند انواع حلالها، مواد رنگی و شوینده ها آلودگی زمین و خاک را گسترش میدهند.
عوامل آلودگی خاک
- عوامل کشاورزی -فعالیت های صنعتی -عوامل نفتی -زباله ها
زباله ها
یکی از مهمترین منابع آلوده سازی خاک ها زباله ها می باشند . زباله ها می توانند به داخل زمین نفوذ کنند و منابع آبی را نیز آلوده کنند .
روش های دفع زباله به طرق زیر است : -1روش دفن ،-2 روش سوزاندن 3 -روش بازیافت
در روش دفن ، مناطقی به نام لندفیلد ایجاد می کنند و زباله را در آنجا دفن می کنند . در این روش زباله را در زیر زمین مدفون می کنند تا از سطح زمین پاک شود ولی مشکلات بعدی ایجاد می شود . این مشکلات شامل :
-1 آلودگی منابع آبی -2 تولید بوی بد و گازسمی متان که خطر آتش سوزی را فراهم می کند .
-3 تجمع حشرات و موجودات موذی برای رفع این مشکلات اقدامات زیر پیشنهاد می شود :
-بکارگیری فن آوری مؤثر برای دفن مثل فشرده سازی و پوشانیدن روزنه ها -دفن زباله ها بالاتر از مرتفع ترین سطوح آب های زیرزمینی -ایجاد لایه های غیرقابل نفوذ در ساختمان لندفیلدها -ایجاد سیستم زهکشی برای جمع آوری شیرابه ها -استفاده از گازهای تولید شده در لندفیلدها
در روش سوزاندن تمام زباله ها را در محلی دور از محل سکونت جمع آوری می کنند و بعد آنها را آتش می زنند . یکی از بدترین روش های دفع زباله همین روش سوزاندن است زیرا ایجاد گازهای بسیار سمی می کند که باعث آلودگی هوا میشود که جبران ناپذیر است و بعد مشکلات خاکستر زباله ها همچنان باقی می ماند و آلودگی بصری چشم اندازی ایجاد میکند
