بخشی از مقاله
چکیده
امروزه گردشگری به عنوان سومین صنعت پس از نفت و خودرو سازی و پویاترین صنعت از لحاظ تحرک و ایجاد زمینه های اشتغال و توسعه همه جانبه در جهان به خودنمایی پرداخته است وبا ایجاد فرصتی راهبردی سبب تنوع اقتصاد جوامع محلی ، ایجاد فرصت های شغلی و افزایش سطح درآمد در نقاط جهان شده و باعث ثبات و استقرار جمعیت در جوامع و جلوگیری از مهاجرت های بی رویه ، حفظ تعادل اکولوژیکی منابع طبیعی و حفظ ویژگی های فرهنگی شهرها می شود.
بر این اساس می توان گفت که یکی از بهترین راههای نجات شهرها از مشکلات اجتماعی و اقتصادی و زیست محیطی، توسعه گردشگری شهری است. بطور کلی سشهرضا علیرغم برخورداری از جاذبه های متعدد، اقدامات مناسبی که بتواند موجبات توسعه نظام گردشگری و جلب رضایت گردشگران را فراهم آورد ، صورت نگرفته است..هدف از این پژوهش شناسایی عوامل تاثیر گذار بر گردشگری شهری شهرضا می باشد و از مدل SWOTبرای تحلیل آن استفاده شده است.
این تحقیق از نظر هدف کاربردی و ازنظرماهیت توصیفی- موردی می باشد جهت جمعآوری اطلاعات از پرسش نامه استفاده شده است نمونه گیری از جامعه 85 نفری بصورت اتفاقی از کارشناسان وگردشگران بوده است نتایج حاصله از این پژوهش نشان داد عدم وجود متخصصان گردشگری ، عدم وجود بودجه ونبود هتل های مناسب مهمترین عواملی می باشند که در ضعف گردشگری شهرضا نقش دارند. در پایان نیز سعی شده است راهکارهایی به منظور استفاده بهینه از قابلیتها موجود در صنعت گردشگری شهرضا ارائه گردد.
-1مقدمه
گردشگری به عنوان بزرگترین صنعت جهان در حال حاضر در جوامع اجتماعی به عنوان یک پدیده جهانی به رسمیت شناخته شده است. صنعت گردشگری باعث بوجود آمدن 192 میلیون شغل می شود که 3 درصد اشتغال جهانی است. برآورهای سازمان جهانی گردشگری نشان می دهد میانگین نرخ رشد گردشگری جهانی برای دوره -2010 1990 حدود 4/1 است - پورخلیلی واستادی، . - 34 : 1386 .شهرها به لحاظ دارا بودن تاریخ طولانی و استقرار نمادهای باستانی، تاریخیو فرهنگی،ارزش های ملی هر کشوری به حساب آمده و با دارا بودن مناظر طبیعی از مکان های جذاب برای گردشگران محسوب می شوند.
گردشگری شهری با دو انگیزه و هدف اصلی شناخته شده است 1: اقتصاد و 2 فرهنگ - لاو3، - 168 : 1996 ، خاکساری وهمکاران - 126-147 1392 - در پژوهشی به بررسیارزیابی تأثیرات اجتماعی -فرهنگی گردشگری شهری بر نحوه زندگی مردم شهر بابلسرپرداختند وبه این نتیجه رسیدند که که این شهر از قابلیتهای گردشگری بالایی برخوردار است و گردشگران زیادی به ویژه در نیمه ی اول سال از آن دیدن میکنند. جامعه ی میزبان مورد تأکید قرار گرفته است.
در پژوهشی با استفاده از تحلیل ضریب تکاثری برا ی تنظیم برنامه ی توسعه و مدیریت جهانگردی پرداخت وبه این نتیجه رسید که تحلیل گران اقتصادجهانگردی، اثر ناشی از تغییر هزین هکرد جهانگردا ن بر اقتصاد ملی را با بهر ه گیری از محاسبه تعداد دفعاتی که این مبلغ بین بنگاه های مختلف تجاری هزینه ی می شود تا به تدریج از چرخه اقتصادی خارج گردد، اندازه گیری می کنند.
سیف الدینی وهمکاران 67-87 : 1389 - - در پژوهسی به بررسی سنجش کیفیت و ظرفیت گردشگری شهری بر اساس الگوی رفتاری گردشگران و جامعه میزبان - نمونه موردی : شهر اصفهان - پرداختند وبه این نتیجه رسیدند که به دلیل حجم ورودی گردشگران بیش از ظرفیت پذیرش کالبدیاین مقصد گردشگری جامعه میزبان نیز تاثیرات نامطلوب ومنفی گردشگری را در ابعاد مختلف اقتصادی اجتماعی محیطی کالبدی احساس نموده اند.
کوپر وهمکاران4، - 202 :1997 در پژوهشی با عنوان اصول ومبانی جهانگردی اثر تکاثری در کشورهای مختلف از جمله در انگلستان/73ایرلند 1 /72سریلانکا1/59مصر1/23 هنگ کنگ 0/87 فیلیپین 0/82 وایسلند0/64 برآو.رد شده است . . - ابراهیم زاده وهمکاران،33-48: 1391 - در پژوهشی بررسی برنامه ریزی و مکا نیابی بهینه تسهیلات و زیرساخت های گردشگری شهری با استفاده ازGIS شهر سمنان پرداختند وبه این نتیجه رسیدند که که ضعف . مدیریت منابع، تسهیلات، امکانات زیربنایی و خدمات گردشگری و توزیع نامناسب آن ها، تبلیغات بسیار کم و نوعی ناآگاهی عمومی در مورد جاذبه ها و پتانسیل های گردشگری، نشان از عدم برنامه ریزی صحیح و مناسب برای جذب توریسم به شهر سمنان دارد.
در پژوهشی به بررسی بازاریابی گردشگری شهری بر اساس برندیابی با مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی - - AHP مطالعه موردی کرمانشاه پرداختند ودر نهایت به این نتیجه رسیدند که طاق بستان با توجه معیارهای در نظر گرفته شده با0/435درصد وبیستون با و بیستون با درصد مکان های مناسب جهت برندگذاری و بازاریابی انتخاب شده اند. شهر سمیرم با وجود داشتن جاذبه های مختلف طبیعی متاسفانه در سال های اخیر نتوانسته در گردشگری شهری پیشرفت چشمگیری داشته باشد.
-2 ضرورت و اهمیت موضوع
امروزه گردشگری شهری به عنوان یکی از صنایع برتر به شدت در حال رشد و توسعه است در کشور ما ایران که به عنوان سرزمین چهارفصل شناخته میشود و یکی از برترین کشورهای جهان، به جهت داشتن آثار و جاذبه های گردشگری است، توجه چندانی به صنعت گردشگری نمیشود .باتوجه به این که توسعه ی پاید ار به عنوان جریانی مداوم در تغییرات اقتصادی،اجتماعی - فرهنگی و محیطی برای افزایش رفاه و خوشبختی طولانی مدت کل اجتماعات تعریف شده و پویشی چندبعدی است که بهگونهای پایدار درصدد وحدت اهداف اقتصادی اجتماعی -فرهنگی و محیطی است، بنابراین باید توسعه ی گردشگری را زمانی پایدار بنامیم که مخرب نبوده و امکان حفظ منابع آب و خاک، منابع ژنتیکی، گیاهی و جانوری و حتی فرهنگی و اجتماعی را برای آیندگان فراهم آورد .
در واقع، گردشگری شهری پایدار باید بتواند در یک محیط، در زمانی نامحدود ادامه یابد و از نظر انسانی و فیزیکی به محیطزیست صدمه نزند و تابدان حد فعال باشد که بهتوسعه ی سایر فعالیتها و فرایندهای اجتماعی لطمه ای وارد نسازد - باتلر، - 29: 2001 گردشگری شهری هنوز فعالیت جدیدی برای بسیاری از کشورهاست که تجربهای کم و یا ناچیز در توسعه ی این بخش از اقتصاد دارند .باتوجه به رشد فوق العاده ی گردشگری شهری در دهه های اخیر،از آن جایی که این امر، هنوز فعالیتنسبتاً جدیدی است .
