بخشی از مقاله
چکیده
هدف از انجام این مطالعه شناسایی مزایای جایگزینی حسابداری تعهدی به جای حسابداری نقدی در سازمان های دولتی می باشد. جامعهی آماری مطالعه پیش روی، مدیران، معاونین، کارشناسان و کارکنان حسابداری سازمانهای دولتی شهر تبریز میباشد. نمونه مورد مطالعه، 217 نفر را شامل میشود که با استفاده از فرمول کوکران و بر اساس نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدهاند. به منظور جمعآوری دادهها از پرسشنامه محقق ساخته که بر گرفته از ادبیات تحقیق میباشد بهره گرفته شده است.
برای پایایی سنجی از آلفای کرونباخ استفاده شده است که محاسبه مقدار 0/916 برای این ضریب، درجه اطمینان بالای این پرسشنامه را نشان میدهد. در این مطالعه درگاماولوپسازانجامتحلیلعاملی30 متغیرمزیتی، این متغیرها در9 دسته کلی قرارگرفتند. درگام بعد و درتحلیل عوامل9 گانه اثرگذار برانتخاب برندمشخص گردید عاملاولبابرخورداریاز8 متغیراز30 متغیر،به طورکل32/877 درصد از واریانس کلراتبیینمیکند. ازآنجایی که اهمیت این عامل به عنوان مزیتهای جایگزینی حسابداری تعهدی به جای حسابداری نقدی بیشتر از بقیه عوامل است، بنابراین سازمان های دولتی با توجه به آنها میتوانند سیستم حسابداری خود را بهبود بخشند.
مقدمه
اغلب استانداردهای حسابداری بخش دولتی، با این فرض تدوین می شود که دولت درگیر فعالیت های بی طرفانه و غیرانتفاعی است و وظیفه حسابداری دولتی، به گزارش فراغت دولت از بودجه، شرح تأمین و مصرف وجوه محدود می شود و نیازی به محاسبه دقیق نتایج عملکرد و وضعیت مالی دولت نیست، امااخیراً در بعضی از کشورها از جمله بریتانیا، زلا ندنو و استرالیا، رویکردی به سوی استفاده از مبنای تعهدی کامل در حسابداری بخش عمومی ایجاد شده است.
در کشور ما، برخی سازمان های دولتی به سمت استفاده از مبنای تعهدی کامل در حسابداری حرکت کرده اند؛ از این رو، به نظر می رسد که در ایران نیز همانند دیگر کشورهایی که این مسیر را برگزیده اند، بررسی مزایا و معایب این رویکرد ضروری باشد، زیرا مبنای مورد استفاده در حسابداری دولتی می تواند بر اطلا عات مالی و تصمیم گیری های مبتنی بر این اطلا عات تأثیرگذار باشد و در صورت گزینش آن به عنوان مبنای پیش بینی و بودجه بندی، موجب تغییرات عمده ای در تخصیص منابع شود. - بابائیان و همکاران، . - 1391
مسئولان دولتیعملاً باید تسهیلات لازم برای پاسخگویی در زمینه مسائل اقتصادی و مالی و نحوه مصرف کارای منابع محدود را فراهم سازند. با توجه به محدودیت منابع و لزوم پاسخگویی، برنامه ریزی کنترل امور اقتصادی توسط دولت، جزئی از مسائل استراتژیک مملکت است و غفلت در این امور ممکن است صدمات مخرب و جبران ناپذیر اجتماعی به دنبال داشته باشد - باباجانی، . - 1385 با توجه به گزارشات حاصل از سیستم فعلی حسابداری دولتی می توان گفت که این سیستم جهت برآوردن نیازهای پاسخگویی وکنترل دارای چارچوب از پیش طراحی شده است.
در این سیستم، مدیران دولتی مسئول مخارج، به منظور نشان دادن اینکه وجوه طبق مجوز دریافتی قانونگذار هزینه شده است، گزارش هایی درباره وظیفه مباشرتی خود، تهیه و تنظیم می کنند. به نظر می رسد که سیستم فعلی حسابداری در بخش عمومی، نگرانی های پاسخگویی سنتی را برطرف می سازد، اما برای اهداف برنام هریزی و تصمیم گیری های مدیریت کافی نیستند و زمینه لازم برای پاسخگویی مدیران در برابر عملکرد خود و دستگاه متبوعشان را فراهم نمی کنند. همچنین کنترل اثربخش برنامه های دولت و ارزیابی آن ناممکن است.
در واقع اطلاعات دریافتی از سیستم فعلی ابتدایی و ناکافی است و نمی توان آن را برای دستیابی به اهداف کارایی و اثربخشی تجزیه و تحلیل کرد - صبوری ، . - 1386 از مزایای حسابداری تعهدی که از روشهای نوین در سطح جهانی است، افزایش نظارت و کنترل بر امور مالی و ثبت به موقع اعتبارات واریزی و هزینه ای، تعیین دقیق سرمایه و اموال و استهلاک آنها و محاسبه قیمت تمام شده خدمات را می توان ذکر کرد. در این مقاله، سازمانهای دولتی شهر تبریز به عنوان نمونه موردی انتخاب و سعی شده است مزایایی جایگزینی روش حسابداری نقدی به حسابداری تعهدی در دستگاه مزبور مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن به سایر سازمان های دولتی کشور، تعمیم داده شود.
حسابداری تعهدی در بخش عمومی
طی بیست سال گذشته، روند فزاینده ای در دولت ها و سازمان های بخش عمومی در به کارگیری حسابداری تعهدی وجود داشته است. به کارگیری حسابداری تعهدی سبب بهبود کارایی، اثربخشی و یا پاسخ گویی سازمان ها می گردد. اعتقاد بر این است که حسابداری تعهدی در تصمیم گیری بهتر و افزایش عملکرد و پاسخ گویی از طریق استفاده از گزارشگری و بودجه بندی بر مبنای تعهدی نقش مهمی دارد. به خصوص که حسابداری تعهدی، در تصمیمات مدیریتی در خصوص اقلام ترازنامه نقش دارد و سبب مدیریت بهتر هزینه می شود.
همچنین، امکان بودجه بندی تعهدی، رسیدن به مشتری مداری، تخصیص بهتر منابع، عملکرد و پاسخ گویی بیشتر را فراهم می کند. به علاوه، دست یابی به گزارش های تعهدی مبنایی بهتر برای پاسخ گویی به دولت و جامعه فراهم می سازد - Rkien, .2008 - مبنای تعهدی اطلاعاتی با کیفیت بالاتر برای تصمیم های مربوط به مدیریت و تخصیص منابع فراهم می کند و معیاری کارامد و قابل اتکا در زمینه ی سلامت سازمان از طریق تهیه ی گزارش های کامل و صحیح درمورد تمام بدهی ها و مبالغ دریافتنی در اختیار قرار می دهد - Tarantino, 2008 -
مزایای حسابداری تعهدی در بخش عمومی
مهمترین مزایای حسابداری تعهدی در بخش عمومی، به اختصار چنین است:
· بهبود تخصیص منابع
