بخشی از مقاله
چکیده
سرمایهگذاران برای سرمایهگذاری مطلوب و تخصیص بهینه منابع خویش همیشه به دنبال کسب اطلاعات در مورد گزینههای سرمایهگذاری خود هستند. یکی از مهمترین اطلاعاتی که می تواند سرمایهگذاران را در این راه یاری کند، پیشبینی ورشکستگی شرکتهاست. هدف اصلی این تحقیق آن است که با استفاده از مدل درخت تصمیم، الگوی پیش بینی ورشکستگی مناسب برای هر یک از صنایع فلزات اساسی و کانیهای غیرفلزی طراحی و تبیین گردد. در این پژوهش جهت طراحی مدل پیشبینی ورشکستگی شرکتهای صنایع مزبور، از میان درختهای تصمیم ID3 و C4.5 وCART، الگوریتم CART انتخاب گردید.
برای تعیین ورشکستگی یا عدم ورشکستگی شرکتها از معیار ماده 141 قانون تجارت استفاده گردید. قلمروی زمانی این پژوهش را سالهای 1380 تا 1393 تشکیل میدهد. یافتههای پژوهش نشان می دهد مدل طراحی شده برای صنایع فلزات اساسی و کانیهای غیرفلزی به ترتیب دارای دقت پیشبینی 93/65 و97/5 درصد میباشد که این اعداد دقت بالای پیش بینی مدل درخت تصمیم - به ویژه برای صنعت کانیهای غیرفلزی - را نشان می دهند. همانگونه که یافتههای پژوهش نشان میدهد، مدل درخت تصمیم طراحی شده برای هر یک از این صنایع از دقت پیشبینی بالایی برخوردار هستند و میتوان گفت ابزار مناسبی جهت پیشبینی وضعیت مالی شرکتهای هر یک از این صنایع میباشد.
مقدمه
پیشبینی ورشکستگی شرکتها یکی از مهمترین موضوعات در حوزه تحقیقات مالی بشمار میرود. توانایی پیشبینی ورشکستگی شرکتها نهتنها برای خود شرکتها، بلکه برای کلیه ذینفعان، از جمله سهامداران و مدیران حائز اهمیت است؛ چراکه ورشکستگی شرکتها میتواند به افراد و گروههای ذینفع، زیانهای قابل توجهی را تحمیل کند. الگوهای پیشبینی ورشکستگی شرکتها، یکی از ابزارهای بسیار کارآمد در این زمینه است که مورد علاقه طیف وسیعی از استفادهکنندگان از جمله مدیران میباشد.
در واقع از آنجایی که میدانیم تصمیمگیری از اجزای جداییناپذیر مدیریت است و مدیران همواره مواجه با مواردی هستند که اخذ تصمیم را از آنها طلب میکند. از طرفی نیز هدف از تهیه و ارائه اطلاعات حسابداری مالی، فراهم ساختن مبنای تصمیمگیری اقتصادی است و هر نوع تصمیمگیری مستلزم کسب اطلاعات، پردازش و تجزیه و تحلیل اطلاعات و استنتاج منطقی و مناسب از اطلاعات است.
لذا وجود الگوهایی برای پیشبینی وضعیتهای مالی شرکتها در محیط فعالیت تجاری آنها، میتواند برای تصمیمگیری مدیران بسیار حائز اهمیت باشد - پورزمانی و همکاران، . - 1389 حال با درک اهمیت موضوع پیشبینی ورشکستی شرکتها و برای اجتناب از زیانهای قابل توجهی که به واسطه ورشکستگی شرکتها پدید میآید، ضرورت انجام پژوهشهای و مطالعات فراوان در این زمینه امری ضروری بشمار میرود که باید گفت هم در داخل ایران و هم در خارج ایران، این ضرورت به خوبی مورد توجه محققین قرار گرفته است.
در ایران پژوهشهای زیادی در حوزه پیشبینی ورشکستگی شرکتها انجام شده است؛ اما باید گفت که پژوهشهای کمتری با استفاده از مدل درخت تصمیم توسط محققین یافت شد. همچنین مطالعهای در رابطه با طراحی و تبیین مدل پیشبینی ورشکستگی شرکتها با استفاده از این مدل به تفکیک صنایع، در ایران یافت نشد. از آنجایی که صنایع مختلف دارای ویژگیهای خاص خود هستند، زمانی که یک مدل پیشبینی ورشکستگی به صورت واحد برای تمامی صنایع ارائه میگردد، دیگر نمیتوان گفت ویژگیهای خاص هر صنعت در آن لحاظ گردیده است.
از طرفی سرمایهگذاران و کلیه استفادهکنندگان از مدلهای طراحی شده، خاص هر صنعت، با اطمینان بیشتری میتوانند وضعیت مالی شرکتهای هر صنعت را از لحاظ ورشکسته یا سالم بودن، با استفاده از مدل طراحی شده خاص آن صنعت بررسی کنند و تصمیمات مناسب را اتخاذ نمایند. لذا در این پژوهش تلاش میشود تا برای هر یک از صنایع منتخب، الگوی پیشبینی ورشکستگی مناسب، با استفاده از مدل درخت تصمیم، طراحی و تبیین گردد.
