بخشی از مقاله
چکیده
امروزه در حوزه آموزش، تجارت و سرگرمی استفاده از رسانههای اجتماعی کاربرد فراوان یافته است بهطوریکه تقریبا در همه شهرهای کشور امکان استفاده از رسانه های اجتماعی وجود دارد. در بسیاری از دانشگاهها شبکههای اجتماعی داخلی برای دانشجویان راهاندازی شده است و دانشجویان برای انجام امور تحصیلی و برقراری ارتباط با دیگران از این رسانهها در سطحی گسترده استفاده مینمایند.
اما باید این موضوع را در نظر داشت که رسانههای اجتماعی نیز مانند سایر ابداعات و نوآوریهای بشر میتواند ریسکها و خطراتی را نیز به همراه داشته باشد بنابراین لازم است کاربران این رسانهها نسبت به آنها بهطور کامل آگاه باشند تا در صورت مواجهشدن با ریسکها و خطرات پیش رو، آمادگی لازم را داشته و نهایتاً بتوانند استفاده بهینه را از امکاناتی که رسانههای اجتماعی برای آنان فراهم می کند داشته باشند.
در راستای مساله بیان شده پژوهش حاضر به شناسایی و الویت بندی ریسکهایی که استفاده از شبکه های اجتماعی برای شهروندان به همراه دارد، پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش، شهروندان شهر تهران است. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه میباشد.
روایی پرسشنامه بهطور صوری و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ تأیید شده است. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون دوجملهای و آزمون فریدمن استفاده شده است. نتایج تحلیل بدین صورت است که ابتدا با استفاده از آزمون دوجملهای ریسکها از دید نمونه مورد تأیید قرار گرفت، سپس ریسکهای تأیید شده برحسب اهمیت الویت بندی گردیدهاند و درنهایت با چارچوببندی ریسکها، به ارائه استراتژیهای مؤثر جهت برخورد با ریسکها پرداخته شد.
مقدمه
امروزه ارتباطات اجتماعی جنبههای گوناگون زندگی ما را تحت تأثیر خود قرار دادهاند و با ظهور رسانههای اجتماعی ما شاهد ایجاد فرصتهایی جدید در امر یادگیری و آموزش بهخصوص در محیط دانشگاهی بودهایم. هدف از توسعه بسیاری از ابزارهای رسانههای اجتماعی، حفظ، مدیریت و بهبود تعاملات اجتماعی میان افراد بوده است بهطوریکه افراد می توانند به محتوای تولید شده توسط دیگران دسترسی داشته و از آن استفاده کنند و درنهایت بازخورد خود را ارائه دهند.
چنین محیطهای نوین یادگیری، دانشجویان را قادر به آموختن در هر زمان و مکانی نموده است. رسانههای اجتماعی با فراهم ساختن منابع جایگزین دانشی، نقش بسزایی در ارتقاء سطح آگاهی به کمک در اختیار گذاشتن منابع قابلاطمینان اطلاعات در میان دانشجویان داشتهاند.
این در حالی است که رسانههای اجتماعی در کنار فواید و کاراییهای متعددی که دارند میتوانند خطرات و ریسکهایی را برای کاربران فضاهای اجتماعی و مجازی به همراه داشته باشند. اهمیت این موضوع برای جوانان، مخصوصاً دانشجویان که بیشتر در این فضاها به فعالیت می پردازند دوچندان است.
رسانههای اجتماعی با بهکارگیری تکنولوژیهای سیار و مبتنی بر وب، بسترهایی را ایجاد می کنند که از طریق آنها افراد به خلق، تسهیم، تعامل، نقد و بررسی و ویرایش محتوا میپردازند. در حال حاضر تعدادی از دانشگاههای داخل کشور شروع به راهاندازی شبکههای اجتماعی برای دانشجویان خود نمودهاند که روز به روز هم به تعداد آنها افزوده میشود. بر اساس نتایج مطالعات رسانهای نیلسون، دانشجویان تقریباً 25 درصد از زمان حضور خود در اینترنت را صرف رسانههای اجتماعی میکنند
دانشجویان در رسانههای اجتماعی با بیان عقاید، بحث و به چالش کشیدن ایده های دیگران و کارگروهی برای ارائه راهحل یک مشکل، فکر کردن انتقادی را در کنار سایر مهارتهای خودشناسی و همکاری فرامی گیرند
تاکنون در مقالات داخلی و خارجی متعددی به فواید و کاربردهای اینگونه رسانهها پرداختهشده است. اما نکتهای که نباید از آن غافل ماند این است که این ابزار هم مانند سایر دستاوردهای بشر در کنار جنبههای مثبت، ریسکها و خطراتی را هم به دنبال دارد که در صورت نادیده گرفتن آنها میتواند پیامدهایی بعضاً جبرانناپذیر برای افراد و سازمانها به همراه داشته باشد.
این در حالی است که در صورت شناسایی و ارزیابی این ریسکها میتوان مکانیزم های کنترلی مناسب را اتخاذ کرد و همچنین برنامههای آموزشی لازم جهت افزایش سطح آگاهی کاربران اینگونه رسانهها در نظر گرفت. ریسکهای رسانههای اجتماعی را میتوان بهطورکلی به دو دسته ریسکهای شبکههای اجتماعی برای کاربران و ریسکهای شبکههای اجتماعی برای سازمانها تقسیمبندی نمود.
در این پژوهش تمرکز ما بر روی بررسی و الویتبندی ریسکهای شبکههای اجتماعی برای کاربران است. تاکنون ریسکهای فراوانی برای رسانههای اجتماعی شناسایی شده است که نرمافزارهای مخرب و افشای اطلاعات محرمانه افراد از مهم ترین آنهاست. بر این اساس، سؤال اصلی تحقیق این است که ریسکهای استفاده از نرمافزارهای اجتماعی برای دانشجویان کدماند؟
مبانی نظری تحقیق
با توجه به موضوع پژوهش، در این بخش، مفاهیم ریسک، رسانههای اجتماعی و رسانههای اجتماعی بررسی میشود. لازم به ذکر است به دلیل اهمیت شایان توجه رسانه های اجتماعی در دانشگاهها، در این بخش مساله رسانه های اجتماعی در دانشگاهها به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته است.
