بخشی از مقاله
چکیده
اکثر تولیدکنندگان و شرکتها برای تولید کالاهای خویش نیاز به تولیدات شرکتهای دیگر دارند تا آنها را به عنوان کالاهای واسطهای در راه تولید کالای نهایی خود استفاده کنند. شاخصهای مورد استفاده در انتخاب تامین کنندگان و روش انتخاب تامین کننده در شرکتهای ساختمانی موضوع اصلی این تحقیق است.
برای شناسایی شاخصهای تاثیرگذار و کارآمد از شرکتهای ساختمانی و پیمانکاران رتبه 1 یا دارنده , ISO با استفاده از پرسشنامه 23 سوالی نظرسنجی به عمل آمد و با استفاده از آزمون t-student موافقت افراد با هر کدام از شاخصها مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که طبق نظر پاسخگویان، متنوع بودن تولیدات شرکت، داشتن نمایندگی در نقاط مختلف کشور، قرار گرفتن شرکت تولید کننده در میان شرکتهای اصلی بازار، توجه به مسائل مربوط به محیط زیست و انرژی در تولید کالا و داشتن گواهینامه و مجوز از شرکت های خارجی - مانند ایزو - در تولید کالا در بررسی آماری تایید نشدهاند.
برای انتخاب تامین کننده مناسب در مرحله بعد لازم بود که شاخصهای مهمتر شناسایی شوند. اینکار با استفاده از آزمون فریدمن انجام گردید و مشخص شد که از نظر پاسخگویان شاخصهای تحویل کالاها مطابق با سفارش داده شده، تحویل کالاها مطابق با زمانبندی اعلام شده، امکان تحویل سریع سفارش در موارد اضطراری، کیفیت یکسان کالا در سفارشاتی که در چند مرحله تحویل میشوند، کم بودن قطعات معیوب در سفارشات تحویل داده شاخصهای مهمتری هستند.
برای انتخاب تامین کننده از تکنیکهای AHP و ANP استفاده شد. از پنج شاخص انتخاب شده به عنوان معیار در ماتریسهای این دو روش استفاده شد و پس از تکمیل ماتریسها و انجام محاسبات تامین کننده شماره 1 با اختلاف مشخصی نسبت به دو تامین کننده دیگر در صدر قرار گرفت.
مقدمه:
امروزه با رشد سازمانها و افزایش داد و ستد آنها با بیرون از سازمان حجم فعالیتها واحدهای پشتیبانی نظیر تدارکات، تامین مواد اولیه، پشتیابنی تولید و ... بیش از پیش شده است. با توجه به تخصصی شدن فعالیتها در دنیای امروز برای خرید کوچکترین مایحتاج سازمان پیشنهادات بسیار زیادی از سوی عرضه کنندگان به سازمان می رسد. بدیهی است که مسئولیت انتخاب یک تامین کننده و نتایج ناشی از انتخاب درست یا نادرست آن به عهده کارشناسان شاغل در اینگونه دوایر است.
علاوه بر این جدا از ملزوات مصرفی، بسیاری از خریدهای سازمانی به عنوان کالاهای واسطهای در فرآیند تولید کالا یا خدمات مورد استفاده قرار می گیرند و غفلت در انتخاب تامین کننده مناسب میتواند ضررهای جبران ناپذیری بر سازمان وارد نماید. سوالی که در اینجا مطرح است این است که چه عواملی باید در هنگام انتخاب یک تامین کننده مورد دقت قرار گیرد؟ آیا بسنده کردن به عوامل مشخصی همچون قیمت و سابقه همکاری با شرکت کافی است؟
مروری اجمالی بر روند انتخاب تامین کنندگان در سازمانهای ایرانی گویای این مطلب است که این روند در ایران دچار مشکلات اساسی است و در موارد متعددی تامین کننده انتخاب شده نتوانسته است که انتظارات کارفرما را برآورده سازد. علاوه بر این ساده انگاشتن روند انتخاب تامین کننده و هم چنین تردیدهای موجود درباره دخالت عواملی بیرونی بر روند انتخاب لزوم توجه مجدد به این مساله را نشان میدهد. در تحقیق حاضر سعی شده است که با استفاده از فرآیند تصمیم گیری چندگانه روندی برای انتخاب بهترین تأمین¬کننده مصالح ساختمانی شناسایی و معرفی شود.
- اهمیت موضوع تحقیق
دنیای پیرامون ما، دنیای رقابت و چالش نیروها و عناصر مختلف با یکدیگر است. موسسات و شرکتها همواره در حال مبارزه با تغییرات محیط و شرایط هستند. برخی از این موسسات تاب مقاومت ندارند و سر تسلیم فرود می آورند و برخی دیگر با بهره گیری از نیروی تدبیر و اندیشه خلاق خود راه را برای خود هموار ساخته و بر شرایط دشوار غلبه میکنند.
صرفنظر از نوع فعالیت، چنانچه سازمانی بخواهد موفقیت آینده خویش را تضمین نماید باید با استفاده از تمامی امکانات در اختیار خویش به میدان آمده و با رقبای خویش به رقابت بپردازد. یکی از کلیدی ترین عوامل در دنیای رقابتی امروز تولید کالاهای با کیفیت و ارائه سفارشات در زمان مقرر است. با کمی دقت مشخص میشود که سازمانهای ایرانی اهتمام چندانی به این موضوع نداشتهاند و نداشتن ثبات کیفی و تغییر مداوم فاکتورهای کلیدی در محصولات، تاخیر و بدقولی در زمینه زمان تحویل کالای نهایی و مواردی از این دست جزئی از فرهنگ کسب و کار ایرانیان شده است.
دلایل متعددی باعث این موضوع میشود ولی یکی از مهمترین این دلایل را میتوان ضعف سیستم تدارکات و خرید در سازمانها دانست. در بسیاری موارد کالای خریداری شده توسط سازمانها به عنوان یک کالای واسطهای در فرآیند تولید سازمان به کار میرود و هر گونه مشکل در کالای خریداری شده بر کیفیت کالای نهایی سازمان تاثیر میگذارد. علاوه بر این با توجه به متوالی بودن فرآیند تولید در شرکتهایی همچون شرکتهای ساختمانی، خرید کالا و تبعات آن تاثیرات زیادی بر روند کار سازمان میگذارد.
با توجه به اهمیت بیش از حد خرید کالاهای واسطهای لازم است این فرآیند با دقت زیاد و به صورت علمی انجام گردد. اکثر دوایر خرید در سازمانهای ایرانی - حتی سازمانهای بزرگ - به صورتکاملاً سنتی عمل می نمایند و اعتقاد چندانی به استفاده از تکنیکها و مسایل علمی ندارند. در اینگونه سازمانها در هنگام خرید و انتخاب تامین کننده عامل قیمت همچنان نقش اصلی را ایفا میکند.
اشتباه بودن چنین تفکری مدتهاست که مشخص شده و لازم است که در هنگام انتخاب تامین کننده به عوامل دیگری مانند کیفیت کالای تحویلی، سابقه همکاری با سازمان مورد نظر، تعهدات فروشنده در قبال کالا، سابقه فروشنده از نظر عمل به تعهدات و بسیاری از عوامل دیگر نیز توجه شود. پس از شناسایی و انتخاب معیارها و شاخصهای مدنظر، لازم است که برای انتخاب تامین کننده از تکنیکهای علمی و بروز استفاده نمود. در این تحقیق پس از شناسایی شاخصهای مفید از طریق نظر سنجی و پرسشنامه، از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی - AHP - و روش فرآیند تحلیل شبکهای - - ANP و برای انتخاب تامین کننده استفاده شده است.
فرضیات تحقیق:
در این تحقیق برای تعیین شاخصهای بالقوه تاثیرگذاردر انتخاب فروشندگان معتبرمصالح ساختمانی, پس از مطالعه کتابها و مقالات, جلسات متعددی با مدیران خرید و کارشناسان شرکتهای ساختمانی برگزار گردید و نظرات تمامی اعضاء ثبت و پرسشنامه تحقیق براین اساس تننظیم گردید .این پرسشنامه در اختیار شرکتهای ساختمانی رتبه 1 یا دارنده ISO قرارگرفته و پس از شناسایی شاخص های کلیدی با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری در یکی از این شرکت ها به انتخاب یک فروشنده معتبر از میان سه فروشنده در خصوص خرید یک محصول خاص خواهیم پرداخت.
