بخشی از مقاله
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر محلولپاشی کودهاي زیستی و شیمیایی بر صفات کمی و کیفی سیبزمینی - رقم کایزر - ، آزمایشی درمنطقه دشت لردگان بهصورت فاکتوریل پنج عامله بر پایه طرح بلوكهاي کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1393-94انجام شد. کودهاي مورد استفاده شامل کودهاي شیمیایی - نیتروژن از منبع اوره و فسفر از منبع سوپرفسفات تریپل - و زیستی - ورمی کمپوست، نیتروکسین و فسفات بارور - بودند که هر یک در دو سطح - استفاده طبق تحقیقات و عدم استفاده - به کارگرفته شدند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که کاربرد کودهاي زیستی و شیمیایی داراي تأثیر معنیداري بر درصدنشاسته، ارتفاع بوته، تعداد ساقه، شاخص سطح برگ و وزن تر بود.
با توجه به نتایج حاصل از مقایسات میانگین، تیمارهاي ترکیبی کودهاي زیستی داراي تأثیر بیشتري بر صفات مورد مطالعه بودند. بیشترین میزان درصد نشاسته در تیمارهایی دیده شد که در آنها کودهاي زیستی نیتروکسین، فسفات بارور و ورمی با یکدیگر ترکیب شده بودند. بهطور کلی نتایج این تحقیق بیانگر این است که محلولپاشی کودهاي زیستی و شیمیایی بر بسیاري از صفات رشد رویشی، صفات مرتبط با کیفیت و شاخصهاي فیزیولوژیکی تأثیرگذار بوده است.
واژگان کلیدي: سیب زمینی، شاخصهاي مورفوفیزیولوژیک، کودها.
مقدمه:
سیبزمینی یکی از مهمترین گیاهان زراعی است که از نظر اهمیت غذایی و تولید بعد از گندم و برنج قرار دارد . - 2 - این گیاه ازنظر مصرف کودهاي شیمیایی، یک محصول پرنیاز به شمار میآید و به علت داشتن ریشههاي سطحی در جذب بعضی عناصر غذایی ازجمله فسفر و پتاسیم کارایی بالایی ندارد . - 3 - بیشتر مطالعات انجام شده در مورد نیاز غذایی سیبزمینی به عناصر غذایی بر مبناي مصرف کودهاي شیمیایی بوده است و به دلیل کمبود اطلاعات در مورد واکنش این گیاه به کودهاي زیستی و آلی و نیز اثرگذاري این کودها بر خصوصیات کمی و کیفی عملکرد سیب زمینی، لازم است که اثر کودهاي زیستی در کنار کاربرد کودهاي شیمیایی اضافه شده به خاك بر صفات مختلف رویشی و عملکرد محصول مطالعه شود.بنابراین هدف از انجام این مطالعه ارزیابی اثرات کودهاي زیستی و شیمیایی بر عملکرد کمی و کیفی سیب زمینی رقم کایزربود.
مواد و روشها
آزمایش در سال زراعی 1393-94 در شهرستان لردگان، در زمینی به مساحت 2000 مترمربع اجرا گردید. محل اجراي آزمایشدر طول شرقی 50 درجه و 32 دقیقه و عرض شمالی 30 درجه و 26 دقیقه و ارتفاع 1840 متر از سطح دریا قرار دارد.مشخصات فیزیکی و شیمیایی نمونه خاك مزرعه مورد آزمایش در جدول 1 نشان داده شده است. این آزمایش بهصورتفاکتوریل 5 عامله - هرکدام از تیمارها در دو سطح - در قالب طرح بلوكهاي تصادفی در 3 تکرار انجام شد. تیمارهاي آزمایش شامل: سطوح کود نیتروژن - استفاده طبق تحقیقات مصرف 150 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره و عدم استفاده - ؛ کود فسفره - استفاده طبق تحقیقات مصرف 130 کیلوگرم در هکتار از منبع سوپرفسفات تریپل و عدم استفاده - ؛ کود ورمی کمپوست - طبق
توصیه کارخانه میزان 20 تن در هکتار در مرحله خاکدهی پاي بوته و عدم استفاده - ؛ کود نیتروکسین - طبق توصیه کارخانه نیتروکسین به صورت محلولپاشی در سه مرحله آغاز رشد رویشی، آغاز غدهبندي و رشد غدهها به میزان 6 لیتر در هکتار وعدم استفاده - و کود زیستی فسفات بارور - طبق توصیه کارخانه هر هکتار 100 گرم بهصورت بذر مال و عدم استفاده - بود.تجزیه اطلاعات بهدستآمده با استفاده از نرمافزار SASver.8، و ترسیم نمودارهاي مربوطه با برنامه Excel 2013 انجام شد.مقایسه میانگینها با استفاده از آزمون L.S.D در سطح احتمال پنج درصد انجام شد.
نتایج و بحث:
کاربرد کودهاي زیستی و شیمیایی، تأثیر معنیدار بر صفات مورد برآورد داشت - جدول . - 2 بیشترین میزان درصد نشاسته 73/46 - درصد - در تیمار نیتروکسین در شرایط عدم مصرف نیتروژن و فسفات مشاهده شد - نمودار. - 1 در تیمارهاي نیتروکسین + ورمیکمپوست، بیشترین میزان نشاسته 75/27 - درصد - مشاهده شد. از سوي دیگر، کاربرد فسفات بارور و ورمیکمپوست در گروه مشابه با مصرف کود ورمیکمپوست به تنهایی، قرار گرفت و بیشترین میزان درصد نشاسته72/41 - درصد - را بوجود آورد - نمودارهاي 1و . - 2 بیشترین میزان ارتفاع ساقه و تعداد ساقه جانبی و وزن تر بوته در تیمارنیتروکسین + فسفات بارور در شرایط مصرف نیتروژن مشاهده شد.
نتایج آزمایش نشان داد که در بین کودهاي آلی و زیستی مورد استفاده در آزمایش، ورمیکمپوست با تولید بیشترین درصد نشاسته، ماده خشک و تر کل گیاه، ارتفاع بوته، تعداد ساقه و شاخص سطح برگ؛ در بالاترین قرار گرفت. استفادهي همزمان از کودهاي آلی و زیستی بسته به نوع کود زیستی مورد استفاده متفاوت بود، بهطوريکه نیتروکسین، درصد نشاسته را به همراه کود ورمیکمپوست افزایش داد، در حالیکه استفادهي آن بههمراه کود شیمیایی نیتروژنه داراي اثرکمتري بر تمامی صفات مورد مطالعه داشت.
استفادهي همزمان از کودهاي زیستی توأم با کودهاي شیمیایی باعث افزایش معنی دار تمامی صفات مورد مطالعه به جز شاخص سطح برگ و وزن تر گیاه شدورمیکمپوست چه در ترکیب با کود زیستی، چه درترکیب با کود شیمیایی، از نظر صفات مورد بررسی نسبت به سایر کودهابرتري داشت - نمودارهاي. - 2-1 استفاده از کودهاي زیستی به همراه کودهاي شیمیایی منجر به بهبود شرایط محیط ریشه،تغذیه و عملکرد در گیاهان زراعی از جمله سیب زمینی - 3 - ، یام - 1 - ، لوبیا - 4 - و گیاهان دارویی از جمله همیشه بهار، آویشنو گاوزبان - 5 - می شود.
