بخشی از مقاله
چکیده
آنچه امروزه مورد توجه اندیشمندان حوزه تعلیم وتربیت در زمینه مفاه یم فلسفی وپرسشهای اساس قرارگرفته،این است که همه انسانها دارای خصوصیت فطری اندیشه ها دارای خصوصیت فطری اندیشه وتفکرند. اندیشه وتفکر نیاز به آموزش ندارد بلکه بیش از هر چ زیی نیازمند کسب مهارت است. بنابراین با دی مهارتهای تفکررادر افرادپرورش دادواین پرورش دادواین پرورش می تواند از سنین کودکی آغاز گردد..مقاله کتابخانه ای حاضر،به برنامه "فلسفه برای کودکان"به عنوان ابزاری اساسی برای برای رشد فکری کودکان می پردازد .این برنامه در پی جریانی است که پرسیدن وبه عبارتی فلسفیدن را به کودکان آموزش دهد. در برنامه فلسفه برای کودکان تلاش می شود ازطریق داستانهای فلسفی وبحث وگفتگ،. تفکر منطقی ،تفکر انتقادی وارزش های اخلاقی پرورش یابد .معلمبه عنوان راهنماوتهسیل کننده امر آموزشی عمل انتقادی وارزش های اخلاقی پرورش یابد . معلم راهنما وتسهیل کننده امر آموزش عمل می کند و درپایان کلاس،گروه ها به خود ارزیابی می پردازند. دانش آموزش با استفاده از این روش، به اندیشه های دیگران احترام می گذارند وبه تفکر، دربارهتفکر . سخن و کردارشان تشویق می شوند.
کلیدواژه ها: ضرورت، فلسفه ،کودکان ،ضرورت فلسفه برای کودکان
مقدمه
فلسفه برای کودکان ، موضوع تازه ای است که بیش از چهار دهه از طرح آن نمی گذرد،این موضوع، با نامهای گونا گونی همچون فلسف با کودکانریا،فلسفه وکودک و....شناخته شده است."فلسفه برای کودکان"یک برنامه آموزشی است که این امکان را فراهم می آورد تا کودکان ونوجوانان افکار پیچیده خود را شکل دهند.از این رهگذر استدلا،. تفکرات استدالال ،تفکرات انتقادی ،خلاقانه و نوع دوستی آنها نیززیاد می شود .این برنامه نظامند وتدریجی است که بیشتر برای کار روی کودکان 4تا18 ساله طراحی شده است . بادرنظر داشتن علایق کودکان وبا توجه به این موضوع که آنهارا بیشترتحریک کنندواین مساله با کارهای روشمند به اجرا در می آید.این برنامه بهگونه ای گونه ای طراحی شده استکه کنجکاوی واعجاب کودکان رابرانگیزد.هدف این است که به بالاترین میزان فکر سازمان یافته،در مجموعه ای از سولات دست پیدا کرد .
این برناه درجوامعی اجرا می شود که اعضای آن جامعه به سختی کار می کنند به منظور این که چیزهای بیشتری بدانند ،به علاوه قصد دارند که به معنای جهان وجامعه ای که در آن زندگی می کنند نیز پی ببرند.گفته می شود پرفسور متیولیپمن آمریکایی ،نخستین کسی است که این رشته را درسال 1962میلادی پایه گذاری کردوپس از آن،.به طور رسمی پژوهشگاه توسعه وپیشبرد فلفسه برای کودکان رادر دانشگاه دولتی مونتکلر تاسیس کرد . هدف این طرح تبدیل کردن کودکان ونوجوانان به فیلسوف های حرفه ای . نبود،بلکه شکل دهی ونگهداری تفکرات وطرزفکر انتقادی ،خلاقانه ونوع دوستی آنها بود .دیری نپایید که این طرح با روش های مشاب هی در دیگر کشور ها نیز رواج یاف، .به گونه ای که در حال حاضر بیش از 120کشور در این زمینه فعالیت دارند.مقاله کتابخانه ای جاضر ،به بررسی برنامه آموزش فلسفه ،تعریف، اهداف، محتواوارزشیابی آن پرداخته است.
معنای"فلسفه برای کودکان"1
اصطلاح فلسفه در این کاربرد ،نه نام دانشی خاص ، بلکه یک مهارت است ،مهارت تفکر منطقی ،تحلیلی اثربخش ،انقاد وخلاق - حسینی،. - 1388از این رو،منطق،چارچوب اصلی فلسفه برایکودکان را تشکیل می دهد. به همین جهت،برخی اشتراک معنای آن را با فلسفه ،به معانی مابعدالطبیعه تنها در روش بحث آنها دانسته اند - قراملکی، - 1384البته همه اندیشمندان این فن ،هم نظرند که فلسفه برای کودکان تنها یک فعالیت عقلانی منط قی نیست که کودک در آن ،روش درست استدلال کردن را بیازموزند ،بلکه مواجهه خاص با پیرامون است که مزایا وفواید جانبی گوناگونی دارد که از مهمترین وشاخص ترین آنها ،رشداعتقاد به نفس و خود باوری در کودکان ،توجه به استدلال در سخنان ،رشد همکاری در میان آنها ،ارتقای سطح داروی وحکم دادن موارد دیگیری است که همه آنها غیر از منطق اند - حسینیری ،. - 1388
طراحان این برنامه وبسیاری از اندیشمندان این عرصه ریال ، براین عقیده اند که فلسفه برای کودکان برنامه ای برای افزایش مهارتتفکر نقاد وخلاق در درک مسایل فلسفه نزد کودکان است. این برنامه در پی جریانی است که پرسیدن وبه عبارتی فلسفید ن را به کودکان آموزش دهد.در این طرحدانش، آموزش وآموزگار ّبه شکل خلاق ونقادانه انجام میشود،یعنی این دانش آموزان هستند که با دیگدیگر به گفت وگو وطرح پرسش درباره مباحث درس و سرانجام یافتن پاسخی برای پرسش های خود می پردازند .آموزگار ،تنها راهنما ی آنان در این مسیر است ،نه آنکه دانش را به صورت آماده در اختیار دانش آموزان بگذارد .آموزان ها وتحقیقات مختلف نشان داده اند که فلسفه برای کودکان در دستیابی به برخی اهداف تربیتی اساسی عملکرد موفقی داشته اند.
در این زمینه اسپیلر - 1993 - 1 بااستفاده از آزمون مهارت های استدلال نیوجرسی نشان داده کودکانی که به همراه معلم کلاس خو،برنامه آموزشی فلسفه در مدت یک ترم یا بیشتر شرکت کرده اند در خواندن ،تفکر،گوش دادن واستدلال کردن ،تئلد ایده های جدید ،توانیی ریاضایت ،روابطبین فردی و ....به صورت معنی داری پیشرفت کرده اند.لیمپنویرمن - 1970 - 2،کامینگر - 1988 - 3برنز - 1981 - 4،فیلدز - 1995 - 5،هولدر - 1992 - 6،اسپرود - 1994 - 7،اچوریا - 1995 - 8، دانیل - 1998 - 9،مالمستر - 1999 - 10،مونتس و ماریا - 2001 - 11 ، هایمر - 2002 - 12 ، تریکی و تایپینک - 2004 - 13 ، جهانی - 1380 - ، قائدی - 1382 - و مرعشی - 1385 - در پژوهش های خود به تاثیرات مثبت برنامه آموزش فلسفه در درک خواندن ،تفکرانتقادی عزت نفس،توانایی شناختی وریاضی دست یافته اند.
اهداف برنامه فلسفه برای کودکان
در واقع ،هدف برنامه فلسفه برای کودکان اصلاح وضیعت آموزشی وتربیتی کودکان است،به گونه ای که فراگیری درس ها از روش تقلیدی کنونی به روش اجتهادی وانتقادی دگرگون شد که در صورت اجرای درست آن،توانایی هایی برای کودک به ارمغان می
