بخشی از مقاله
چکیده
خردایش سنگ فاکتوری مهم در کنترل و کاهش هزینههای معدنکاری است، بنابراین پیشبینی ابعاد قطعات حاصل از آتشباری علاوه بر دستیابی به طرح آتشباری بهینه در کاهش هزینههای تولید موثر خواهد بود. مدلهای تجربی مختلفی برای پیشبینی ابعاد قطعات ارائه شده است، در این مطالعه ضرایب ثابت مدل خردایش کوز- رم براساس شرایط معدن انگوران اصلاح شده است.
جهت تعیین ابعاد خردایش از نرمافزار Split-Desktop و برای اصلاح مدل کوز- رم از روش رگرسیون خطی استفاده شده است. این مدل اصلاح شده علاوه بر قابلیت پیشبینی ابعاد خردایش، میتواند معیاری جهت طراحی الگوی آتشباری باشد. با اصلاح مدل کوز- رم و تعیین متوسط ابعاد خردایش بهینه، میتوان خرج ویژه و بارسنگ بهینه را محاسبه کرد. با استفاده از این روش و با در نظر گرفتن شرایط فعلی معدن، خرج ویژه بهینه 0/98کیلوگرم بر مترمکعب، بار سنگ 4 متر و فاصله ردیفی چال 5 متر به دست آمد.
.1 مقدمه
هدف از آتشباری در معادن روباز، خردایش توده سنگ به ابعاد بهینه میباشد. در همه طراحیها هدف اصلی، حفظ ابعاد بهینه و هدف دوم، کنترل نتایج نامطلوب آتشباری تا حد مجاز و بهینه میباشد. الگوی مناسب آتشباری الگوئی است که با کمترین هزینه، خردایش مورد نظر را فراهم نماید. برای انتخاب پارامترهای طرح آتشباری جهت دستیابی به خردشدگی مورد نظر نیازمند پیشبینی خردشدگی حاصل از آتشباری خواهیم بود.
مطالعات و تحقیقاتجدّی در این زمینه از سال 1970 صورت گرفته و مدل های متنوعی همچون مدل لارسون، سوئدیفو، کوز -رم ارائه شده است. پارامترهای ورودی به این مدلها در سه دسته کلی ویژگیهای توده سنگ، ماده منفجره و هندسه طرح آتشباری قابل تقسیم هستند. با وجود اینکه پیشبینی دقیق توزیع خردشدگی با استفاده از مدلهای تجربی به طور کامل امکان پذیر نیست، اما امکان اصلاح آنها برای هر معدن وجود دارد Jimeno - و همکاران، . - 1995 در این میان مدل کوز- رم برای طراحی الگوی آتشباری در معدن انگوران استفاده شده است.
.2 روش آنالیز تصویری
در روشهای جدید تحلیل تصاویر با بهکارگیری سخت افزارها و نرمافزارهای هوشمند، پارامترهای هندسی قطعات سنگی از قبیل مساحت، تعداد، قطر، شکل، اندازه و جهتگیری از روی تصاویر دو بعدی محاسبه میشود Maerz - همکاران،. - 1996 در این پژوهش متوسط اندازه سنگهای خرد شده توسط روش آنالیز تصویری و به کمک نرمافزار Split-Desktop انجام گرفته است. مراحل انجام آنالیز تصویری در ادامه توضیح داده شده است.
.1- 2 نمونهگیری و تهیه تصاویر
سه پارامتر موثر بر خطاهای نمونهگیری شامل نوع، مقیاس و تعداد تصاویر میباشد. نوع تصویر به موقعیت و حالت موادی که نمونهگیری میشوند بستگی داشته و مهمترین فاکتور در بدست آوردن یک تصویر معرف است. با روش آنالیز تصویری میتوان در هر مقیاس معین قطعات را در محدوده بین حداقل ابعاد قابل تحلیل و حداکثر ابعاد قابل مشاهده اندازهگیری کرد، که وسعت این محدوده به روش آنالیز تصویر بستگی دارد Hunter - و همکاران، - 1990 تهیه تصاویر در روشهای هوشمند از اهمیت خاصی برخوردار است. در اولین قدم باید روشی مناسب انتخاب نموده و سپس به عواملی از قبیل ایجاد تضاد مناسب رنگها، سطح یکنواخت و غیره توجه کرد. فرآیند تحلیل نیز بر انتخاب روش تهیه تصاویر تأثیر میگذارد.
.2-2 آنالیز تصاویر
تصاویر گرفته شده توسط نرم افزار Split-Desktop طی 5 مرحله آنالیز میشودکه شامل: تعیین مقیاس برای هر تصویر گرفته شده، ترسیم اتوماتیک قطعات تصاویر پردازش شده، ویرایش ترسیم قطعات برای اطمینان از بدست آوردن نتایج صحیح، محاسبات توزیع اندازه بر پایه قطعات رسم شده و مرحله پنجم مربوط به خروجی های گرافیکی و دیگر شکلهای نمایش نتایج توزیع اندازه میباشد. روند کار این نرم افزار در شکل - 1 - نشان داده شده است.
.2 محاسبه شاخص قابلیت انفجار BI
قابلیت انفجارپذیری سنگ که به فاکتورهای توصیف توده سنگ، اندیس چگالی سنگ، متوسط سایز بلوکهای برجا، فاکتور سختی سنگ، فاکتور فاصلهداری درزهها، فاکتور جهت داری درزهها و چگالی سنگ بستگی دارد از رابطههای - 2 - و - 3 - و با توجه به جدول - 1 - محاسبه شد. که 70 درصد شاخص انفجار پذیری در محدوده 40 تا 60 قرار دارد که برای معدن انگوران حدود 50 در نظر گرفته شده است Kulatilake - و همکاران ،. - 2010
