بخشی از مقاله
چکیده
برایروحدادنبه فضاها باید هماهنگ سازیطراحی شدهای برای به جلوه در آوردن رنگها، اثاثیه و سایر اشیاء در یک اتاق یا ساختمان انجام گیرد. دکوراسیون داخلی همانند سایر هنرها، دارای سبک و ریزهکاریهای گوناگونی است که بر اساس سلیقهها و نیازهای دوران، دستخوش تغییر میشود. معماری داخلی آفرینش فضاست، فضایی که در عین زیبایی و جلوه، عملگرا و کارآمد نیز باشد. معماری داخلی باید بیانگر هویت، نیاز، درک و نیز در راستای برآوردن خواستههای مخاطبانش باشد. در طراحیهای سالنهای ورزشی و مخصوصا ورزشهای ذهنی که نیاز به تمرکز بالا دارند نیز باید از طراحی داخلی و رنگ و نور مناسب با فعالیت ورزشی بهره برد.
در سالنهای یوگا که فعالیت جسمی و فکری و در نهایت مدیتیشن وجود دارد، باید طراحی به صورتی باشد که ورزشکار احساس سبک بودن و آرامش را از محیط اطراف دریافت کند که این دریافت آرامش و انرژی از محیط، به وسیله طراحی و معماری مناسب و استاندارد و شناخت فضاها محقق میشود. سالن یوگا باید به دور از هرگونه آلودگی صوتی قرار گیرد تا فرد در حین انجام تمرینات تمرکز خود را از دست ندهد.
نظر به اینکه یوگا نسبت به سایر ورزشها، ورزشی نو محسوب میشود، در ایران و بسیاری نقاط جهان مکانهایی که برای سالن یوگا در نظر گرفته میشود، دارای فضای داخلی و نیز محل مناسب و استانداردی نیستند و نیاز به وجود سالنهای استاندارد با توجه به اقبال عمومی و روز افزون به این ورزش بسیار احساس میشود؛ لذا در راستای این پژوهش، برای اولین بار سعی بر طراحی تخصصی فضای داخلی سالن یوگا شده است.
مقدمه
خاستگاه و جایگاه ظهور و بروز یوگا کشور هند است .یوگا ورزشی است جسمی و ذهنی که تعادل لازم بین جسم و ذهن را ایجاد مینماید و معمولاً به عنوان راهکاری برای دستیابی به آرامش ذهنی و بالا بردن توان جسمی کاربرد دارد. مطالعات نشان داده که یوگا بطور مشخص برای دردهای عضلانی موثر است. یوگا دانشی است رازآمیز و شگفت انگیز برجای مانده از تمدن های بسیار دور و کهن ولی آنچه در تاریخ بجای مانده قدمتی حداقل سه هزار ساله دارد. اولین اثر مکتوب و جمع آوری شده یوگا کتابی است به نام یوگا سوترا که توسط فرزانه و حکیم بزرگ پتنجلی در سرزمین هند نگاشته شده است .
متاسفانه به علت کمبود توجه به این موضوع و نیز اقبال عمومی جدید به این ورزش تا کنون طراحی ویژه ای برای آکادمی ها و باشگاههای یوگا در کشور انجام نگرفته و لذا در این زمینه پیشینه قابل توجهی ازنظر طراحی در دست نیست. از نظر پژوهش نیز در رابطه با طراحی و استاندارد سالن یوگا مقالاتی موجود نمی باشد . طراحی یک مرکز تخصصی به عنوان آکادمی یوگا، که به طور کلی هدف از انتخاب و طراحی این پروژه، نیاز جامعه و اکثر افراد به رسیدن به آرامش روحی و ذهنی و داشتن یک جامعه با نیروی انسانی شاداب و سالم است که برای نیل به این مفهوم، نیاز به طراحی مرکز، با توجه به نیازهای روحی و جسمی ورزشکاران وجود دارد که تنها با شناخت کامل از این ورزش محقق خواهد شد.
تمرینات و حرکات یوگا میتوانند دلپذیر و لذت بخش باشند و اگر به آرامی و به تدریج، فرد با آنها انس بگیرد عاری از هر فشار و دشواری خواهد بود. از مسایل اساسی دیگر یوگا که از اهمیت بالایی برخوردار است "تنفس" است. انجام تمرین تنفس پرانیک به تنهایی دارای تلقینی فوق العاده موثری است. نوریکی ازاصول معماری در تامین آسایش بصری فضا می باشد که تاثیرات روانی آن در انسان ها متفاوت است. تحقیقات ثابت کرده است که نور طبیعی و شفافیت بر روی حواس انسان تاثیر بسیار مثبتی دارد، اما اتاق های تاریک که از نور روز کمتر بهره می برند یا به طور مصنوعی نورپردازی شده اند، دلگیر و بی طراوت هستند.
وجود نور طبیعی همراه با دید مناسب در طراحی و دکوراسیون داخلی سالن یوگا اهمیت بسزایی در طراحی دارد که از ایجاد احساس زندانی بودن و در نهایت عدم امنیت در انسان جلوگیری به عمل می آورد. نور کافی و نورپردازی مناسب در فضاها موجب می شود که میل و رغبت انسان افزایش یابد بدین ترتیب با تاثیر نور بر فضا :
-1 دقت عمل و تمرکز حواس افزایش یافته، سلامتی چشم و قدرت بینایی محفوظ مانده و از خستگی اعصاب جلوگیری می شود. -2 باعث ایجاد تنوع و تاکید فضایی می گردد. فضاهایی با نور طبیعی و شفاف اثر بهتری دارند. به عبارت دیگر فضاهای تاریک با نور مصنوعی و نامناسب اثر منفی در پی خواهد داشت. از این رو گزیدن نحوه و میزان روشنایی در فضاها اهمیتی بس مهم را ایفا می نماید و تاثیر مهمی در ایجاد آرامش و تمرکز دارد. فضاهای داخلی باید از روشنایی کافی که به وسیله نور طبیعی یا مصنوعی تامین می گردد برخوردار باشند. نور کافی و نورپردازی مناسب در فضا موجب می شود که:
- میل و رغبت به کار افزایش یابد.
- دقت عمل و تمرکز حواس بیشتر شود.
- سلامتی چشم و قدرت بینایی محفوظ مانده و خستگی اعصاب کمتر شود.
- کار ، بهتر، راحتتر و دقیق تر انجام شود .
- تنوع فضایی و تاکید در فضا ایجاد می شود .
مورد دیگر که باید در طراحی سالن یوگا مد نظر قرار گیرد و یکی از مهم ترین های اصول طراحی است، تهویه مناسب در سالن می باشد. به دلیل دم و بازدم های مداوم درحین ورزش های یوگا باید در ایجاد باز شوها و تهویه مصنوعی دقت زیادی شود تا ورزشکار با آرامش به ورزش خود بپردازد . بارعایت نکات زیر در طراحی می توان تهویه مناسب ایجاد کرد :
- تعیین محل و نوع بازشوها
- جهت گیری مناسب فضاها نسبت به جهت وزش باد
- استفاده از درختان و پشته ها
- انتخاب مصالح مناسب در جداره ها اثرات شرایط حرارتی :
از نظر حرارتی در فضا باید شرایطی را فراهم ساخت که فعالیت انسان به بهترین نحو انجام گیرد. دمای مطلوب برای فضاهای داخلی با توجه به نوع فعالیتی که در آن جا انجام می شود متفاوت است و به طور میانگین 17 درجه را برای این فضاها مناسب می دانند. میتوان با استفاده از نورهای رنگی به برخی درمانها پرداخت، اما معمولا مصلحت این است که با یک متخصص رنگ درمان یا یک کارشناس در زمینه درمان با نورهای رنگی، که با نام " کروموتراپیست" شناخته می شوند، مشورت کرد، زیرا آنها در استفاده از تجهیزات تخصصی آموزش دیده اند و قادرند درمان از طریق نور را به خوبی با نیازهای فردی هماهنگ سازند.
رنگها و قدرت افکار به ما می آموزد که ما حاصل افکار خودمان هستیم. تعلیمات ساکنین مشرق زمین در دست نوشته های قدیمی داماپادا نشان می دهد که آن دسته از افرادی که تنها به ارضای خواسته های خود می اندیشند، درد و رنج را برای خود جمع می کنند زیرا همیشه به چیزهایی که میخواهند نمی رسند، در مقابل افرادی که از افکار خودخواهانه دوری می کنند،رهایی را در جست و جوی منافع مشترک با دیگران می یابند،بدین ترتیب مدیتیشین رنگ ها می تواند به ما کمک کند تا کامیابی و لذت را در راه خدمات خیرخواهانه به دیگران بیابیم.
شناخت رنگ ها و روانشناسی رنگ ها نیز در دکوراسیون و فضای مطلوب در ورزش یوگا نیز باز یکی دیگر از مولفه های مهم در طراحی محسوب می شود. چرا که سالن با داشتن رنگ هایی که باعث آرامش روح و ذهن در افراد میشود باعث قوی تر شدن طرح خواهد شد. برای مثال استفاده از رنگ های سفید و سبز و آبی و بنفش باعث آرامش خواهد شد. رنگ سفید به دلیل خالص بودن یکی از رنگهای مهم در فضای داخلی و دکوراسیون سالن یوگا محسوب می شود.
با توجه به یونیک و خاص بودن موضوع چالش های بسیاری در انشعاب فرم می توانند دخیل شوند. بدیهی است که فرم های پیچیده و شلوغ ما را از هدف اصلی مان در این پروژه که رسیدن به آرامش روحی و روان می باشد دور می سازد در مقابل فرم های خالص و مینیمالیسم می توانند زمینه ای برای ارتباط راحت تر مخاطب با آن فرم ها و رسیدن به آرامش روحی را فراهم می سازند.
پس انتخاب فرم در این نوع پروژه ها بسیار مهم بوده و باید به گونه ای انتخاب شود که با محتوای فضا و چیدمان فضای داخل هماهنگی داشته باشد. فرم هایی که در فضای سالن های یوگا استفاده می شود باید فرم های منحنی و دایره ای باشد. این فرم ها به دلیل منعطف بودن از گزینه های اصلی در سالن یوگا محسوب میشود.
در مورد ابعاد و اندازه ها بطور کلی با توجه به ابعاد و اندازه ها و فضاهای مناسب طراحی، می توان ذکر کرد: حداقل ارتفاع سقف برای سالن اصلی به ارتفاع4 الی 5 متر و برای اتاق های دارای عمق کمتر 2/70 متر مجاز است. در موقع لزوم 25 درصد این فضاها می تواند دارای ارتفاع کمتر 2/10 متر باشد. حداقل ارتفاع برای فضاهای بهداشتی 2/10 متر مجاز است.
صحبت از تزیین در معماری نام های بسیاری را به ذهن ما می آورد، نقش زینت، دکوراسیون، تندیس، نقاشی، گچ کاری و غیره، تمامی این ها دارای دو وجه اشتراک هستند: همگی دارای علایم ادراکی هستند و همگی از جنبه فیزیکی صرف می باشند و نه حتما ضروری. البته این به این معنی نیست که این عناصر زائدند، بلکه تزیینات می توانند دو گونه باشند، بعضی فقط جنبه ظاهری دارند و برخی علاوه برجنبه ظاهری دارای محتوای معنایی نیز می باشند.
