بخشی از مقاله
چکیده:
تکفیر یکی از معضلات امروز جامعه بشری است که پیامدهای فکری و رفتاری ناخوشایندی را در پی داشته پرداخته است. به همین منظور در این مختصر کوشش شده است، پس از ارائه مفهوم تکفیر به سیر تاریخی پدیده تکفیر از گذشته تاکنون در ادیان سه گانه یهودیت، مسیحیت و به خصوص اسلام اشاره شود. در ادامه برخی از علل به وجود آمدن این پدیده شوم را ضمن ارائه شواهدی برشمرده و در نهایت توجه به وحدت و نهی از تفرقه، تبیین اسلام حداقلی، تاکید بر حفظ جان مسلمانان، مقابله علمی، بیداری اسلامی، و مبارزه مسلحانه را به عنوان راهکارهای قرآنی- روایی علاج تکفیر با روش توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته شود.
.1 مقدمه:
امروزه کمتر کسی است که با واژگانی از قبیل تکفیر ، تکفیری، سلفی گری، افراطی گری برخورد نکرده باشد یا از محافل خبری نشنیده باشد. پدیده تکفیر زخم کهنه ای است بر پیکر جامعه بشری که گه گاه سرباز کرده و بلای جسم و جان انسان ها شده است. پدیده تکفیر یک چهره دارد و آن خشونت و بی رحمی است. تاریخ گویای تفکرات خشک و رفتارهای خشونت بارانه این قبیل پدیده ها بوده است. گروه هایی که تکفیر می کنند اغلب انسان هایی قشری، خشک مذهب و متعصب هستند که از خود غیر از وحشت و افراطی گری چیزی برجای نمی گذارند.
شاهد این مدعا لطمه هایی است که خوارج بر پیکر اسلام وارد کردند. در عصر حاضر نیز گوش بشر از خشونت ها و خون ریزی های ناجوانمردانه گروهک تکفیری داعش پر شده است. این پدیده در جوامع مسیحی و یهودی نیز وجود داشته است ولی متاسفانه در کشورهای اسلامی شدت بیشتری داشته است. اسلام به پشتوانه آیات قرآن و روایات معصومین - علیهم السلام - راهکارهای عملی مفیدی جهت برون رفت از این معضل را ارائه نموده که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. به نظر می رسد ارائه این راهکارها در کنار رایزنی های دیپلماتیک و اتفاق جمعی میان کشورهای درگیر با این مسئله بهترین و مناسب ترین راه حل این مشکل است.
.2 مفهوم تکفیر
کلمه تکفیر3 از ماده "کفر" است و کفر در مقابل ایمان بوده و به معنای انکار نعمت نیز می باشد و گفته شده تکفیر در معاصی مانند احباط در ثواب است. - جوهری،1410، ج2،ص: - 808 و تکفیر همانگونه که صاحب مفردات گفته پوشاندن و پنهان داشتن است. - راغب اصفهانی،1412، ص: - 717 و به خضوع انسان در برابر دیگری نیز معنا شده - ابن منظور، ج5، ص: - 150 از دیگر معانی تکفیر که بیشتر مد نظر این پژوهش است عبارت از نسبت دادن کفر به دیگران کافر دانستن آنان است.
گفته شده است " التکفیر هو نسبه احد من اهل القبله الی الکفر؛ یعنی نسبت دادن یکی از اهل قبله به کفر. - محمود عبدالرحمن، ج1، ص:487 ذیل ماده تکفیر - به همین علت معنای اصطلاحی تکفیر در فرهنگ کلام نسبت کفر دادن به اشخاص است. - خاتمی،1370، ص - 86 و در فقه ذیل بحث حدود و تعزیرات آمده است که اگر شخصی به مسلمانی نسبت کفر بدهد تعزیر می شود. - ابن ادریس حلی،1420، ج3، ص: - 529
