بخشی از مقاله

چکیده

هدف از این تحقیق عمق سنجی در آبهای ساحلی با استفاده از تکنولوژی سنجش از دور می باشد. منظقه مورد مطالعه قسمت های شرق و شمال شرقی جزیره قشم را در بر می گیرد. داده های مورد استفاده در این تحقیق شامل تصویر سنجنده ALI یکی از سه سنجنده سوار بر ماهواره EO-1 و داده های عمق آب محدوده مورد مطالعه می باشد. جهت پردازش تصویر ماهواره ای از نرم افزار ENVI4.7 استفاده شد.

اساس کار در این تحقیق بر بررسی رابطه بین عمق آب و طیف انعکاسی تصویر ماهواره ای جهت مدلسازی و تخمین عمق آب در پیکسل های مجهول تصویر ماهوارهای استوار است. برای نیل به این هدف بعد از تهیه تصویر، تصحیحات لازم بر آن اعمال و تصویر کالیبره گردید. سپس موقعیت ایستگاههای مربوط به داده های میدانی عمق آب به طور دقیق بر روی تصویر مشخص و طیف انعکاسی موقعیت های ذکر شده از تصویر استخراج شد. رابطه بین داده های عمق آب و داده های انعکاسی تصویر ماهوارهای مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه این که رابطه خطی و همبستگی بالایی - - R2 = 0.95 بین عمق آب و انعکاس در محدوده - 0/433-0/453باند - 1P، نانومتر بدست آمد. با اعمال مدل حاصل از همبستگی نقشه عمق آب محدوده مورد مطالعه تهیه گردید.

-1 مقدمه

امروزه سنجش از دور به عنوان یک تکنولوژی بسیار قوی مطرح بوده و جایگاه خاصی در پایش منابع طبیعی بخصوص منابع آب دارا می باشد. اقداماتی نظیر بررسی کیفیت آب شامل مطالعات شوری، بررسی مواد معلق و رسوب، بررسی رنگ آب، بررسی وجود فیتوپلانکتون ها و جلبکها در آب، میزان کلروفیل و همچنین مطالعات کمی منابع آب شامل اندازه گیری های تغییرات عمق و یا ژرفاسنجی منابع آب از جمله اقداماتی است که می توان به کمک سنجش از دور انجام داد

ناوبری در آبهای کم عمق و ساحلی نیازمند آگاهی از توپوگرافی بستر آب است. سنجش از دور به عنوان روش کارامد و مقرون به صرفه، جایگزین مناسبی برای اندازه گیری های میدانی، جهت تهیه نقشه عمق آب دریاها و اقیانوسها در گستره وسیع می باشد.

عملیات عمق سنجی در نواحی ساحلی برای اطلاع از اجزای زیر آب به منظور انجام فعالیتهایی نظیر کشتیرانی، لایروبی، قراردهی خطوط لوله و کابل، تعیین نقاط پرخطر ساحلی، مطالعات هیدرولوژیکی، تهیه نقشه های جنس بستر، اطلاع از زیستگاه های دریایی جهت کاربرد در امور محیط زیست، نظامی و مهندسی و نظایر آن ضرورت دارد. اندازه گیری های دوره ای از مناطق ساحلی وسیع به روش مستقیم آبنگاری - عمق سنجی با اکوساندر - بسیار هزینه بر بوده و زمان زیادی را به خود اختصاص می دهد. بنابراین سنجش از دور با توجه به توانایی بالا در جمع آوری اطلاعات در زمان کوتاه و در محدوده ای وسیع، راهکاری بسیار مناسب و مؤثر می تواند باشد.

اساس روش عمق سنجی سنجش از دور، بر مبنای وابستگی طیفی تصویر با عمق آب می باشد. روش های سنجش از دور در عمق سنجی به دو دسته غیر فعال - استفاده از تصاویر ماهواره ای - و فعال - استفاده از لیدار - تقسیم می شود. استفاده از تصاویر ماهواره ای در آبهای زلال تا 30 متر و لیدار تا 70 متر دارای دقت قابل قبولی است. برای افزایش دقت می توان این دو روش را با هم ترکیب نمود

هدف از این تحقیق عمق سنجی در آبهای ساحلی با شرق و شمال شرقی جزیره قشم می باشد. اساس کار در این تحقیق بر بررسی رابطه بین عمق آب و طیف انعکاسی تصویر ماهواره ای جهت مدلسازی و تخمین عمق آب در پیکسل های مجهول تصویر ماهوارهای استوار است.

-2 منطقه مورد مطالعه

منطقه مورد مطالعه قسمتی از سواحل شرق و شمال شرقی جزیره قشم و سواحل بندر عباس با مختصات جغرافیایی 56 درجه تا 56درجه و 30 دقیقه شرقی و 27 درجه تا 27 درجه و 15 دقیقه شمالی را در جنوب ایران شامل می شود. موقعیت و تصویر ALI منطقه در شکل - - 1 نشان داده شده است.

شکل .1 موقعیت و تصویر ماهواره ای منطقه مورد مطالعه

-3 مواد و روشها

برای انجام این تحقیق از مواد و ابزار زیر استفاده شد.

·    تصویر سنجنده ALI از ماهواره EO-1 مربوط به تاریخ 30 مارس سال 2005

·    داده های عمق آب مربوط به محدوده مورد مطالعه

·    نرم افزارهای ENVI4.7 و Excel 2010

-4 ماهواره EO-1

ماهواره ئیاو- - EO-1 - 1 در تاریخ 21 نوامبر سال 2000 میلادی توسط ناسا - NASA - از پایگاه هوایی Vandenberg به فضا پرتاب شد. این ماهواره با 60 ثانیه اختلاف زمانی با ماهواره لندست 7 و در همان مدار به صورت خورشید آهنگ در فاصله 750 کیلومتری از سطح زمین با زاویه میل مداری98.2 درجه حرکت می کند. دوره مداری آن نیز98.9 دقیقه بوده که بیش از 14 مدار را در طول یک روز پوشش میدهد.

دوره گردش کامل این ماهواره 16 روز است و در حالت نزولی در ساعت 10:10 صبح از استوا عبور میکند. سرعت حرکت این ماهواره در نقطه حضیض، 6.74 کیلومتر بر ساعت است و امکان تصویر برداری از کنار با حداکثر زاویه 22 درجه را نیز فراهم میکند. به این ترتیب، میتوان از یک ناحیه خاص بر روی زمین در طول 16 روز، سه بار تصویربرداری نمود. بر روی این ماهواره سه سنجنده شامل اولین سنجنده فراطیفی فضایی به نام هایپریون، سنجنده چند طیفی ALI و سنجنده فراطیفی AC نصب شده است.[2] مشخصات سنجنده ALI در جدول زیر آمده است.                                 

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید