بخشی از مقاله
چکیده
طراحی اصولی ساختمان ها باتوجه به شرایط اقلیمی هر منطقه می تواند نقش مهمی در کاهش مصرف انرژی داشته باشد.ازاینرو معماری وشهرسازی که همواره راههایی رامورد استفاده قرار داده تاباهماهنگی با طبیعت واستفاده از انرژی های موجود دراطراف بناها باعث کاهش همه جانبه مصرف انرژی در بناها شود.توجه به این موضوع ازجزئی ترین نکات ازنظر مطالعات وبررسی های پیش ازساخت وبسترومکان یابی آغاز شده وبه جزئی ترین اجزای فضا درکالبد بیرونی ودرونی تعمیم می یابد وهریک از عناصر به شیوه ظریف مورد بررسی واستفاده قرار می گیرد.که منجر به خلق فضایی دلنشین.پایدار وماندگار در ذهن می شود.
معماری اقلیمی باتوجه به چگونگی مصرف انرژی می تواند مارا برای رسیدن به این هدف که همانا کاهش مصرف واتلاف انرژی در بخش ساختمان های اداری وتجاری است,نزدیک سازد.ولذا سعی شده است دراین مقاله با مقایسه ساختمان های تجاری-اداری وچگونگی مصرف انرژی در آنهابه راهکارهایی دست یابیم تانقش مصرف انرژی دربناها وساختمان ها مشخص شود.
-1مقدمه
عواملی که خصوصیات اقلیمی یک سایت راتحت تاثیر قرار می دهند عبارتنداز:توپوگرافی,جهت,اشراف,ارتفاع تپه ها یادره های واقع در اطراف ان,سطح زمین چه طبیعی وچه ساخته شده,قابلیت نفوذ پذیری,جنس ودمای خاک که همه از اهمیت خاصی برخوردارند.جهت استقرار ساختمان یکی ازمهمترین عوامل موثر درکیفیت شرایط حرارتی ومحیطی فضای داخلی به شمار می رود.
جهت استقرار ساختمان به نوعی درتامین بسیاری ازاهداف طراحی ونیازهای حرارتی آن تاثیر می گذارد جلوگیری از گرم شدن فضاهای داخلی درمواقع گرم واستفاده هرچه بیشتر ازانرژی خورشیدی درگرم کردن این فضاها درمواقع سرد,به وضعیت استقرار ساختمان نسبت به موقعیت سالانه خورشید در آسمان مربوط می شود.تامین این موارد مستلزم طراحی جهت ساختمان است.
جهت ساختمان به گونه ای باشد که درمواقع سرد سال حداکثر ودر مواقع گرم سال حداقل انرژی خورشیدی به نمای اصلی آن بتابد.
بقای پایداری انسانی ومحیط انسانی وابسته به حفظ تعامل وتداوم جهان زیستی است که این خود پذیرش نقش ومسئولیت اخلاقی سرپرستی انسان برمنابع بوم شناختی وعملکردی آگاهانه وهوشمند درتنظیم رابطه وی با محیط طبیعی می طلبد
تاریخ تکاملی بشردر حقیقت تاریخ تبدیل انرژی به صورت های مختلف بوده ومملو از ابداعات,اختراعات وکشفیات دراین جهت است.انقلاب صنعتی خود نمونه بارزی از این تغییرشکل انرژی می باشد.به طور کلی انرژی ها به دو دسته تقسیم شده اند,انرژی های تجدید پذیروانرژی های تجدید ناپذیر.
بخش اعظمی ازانرژی های مورد استفاده بشر,انرژی های تجدید ناپذیر هستند.این نوع انرژی دارای دو نقطه ضعف اساسی است.یکی آنکه منبع چنین انرژی محدود است وزمانی منابع آن به پایان خواهد رسید ودیگر آنکه این نوع انرژی ازسوخت منابع فسیلی که بزرگترین آلوده کننده محیط زیست می باشد,تولید می شود.انرژی های تجدیدپذیر که توسط تابش خورشید,
باد,حرکت آب و.......به دست می آید,برخلاف انرژی های تجدید ناپذیر هم منابع طبیعی پایان ناپذیری رادارا هستند وهم دارای آلودگی نیستند.صرفه جویی وبهینه سازی مصرف انرژی که بیشتر به انرژی های تجدید ناپذیرمرتبط می گردد,ازیک جهت به دلیل محدود بودن منابع چنین انرژی حائز اهمیت است واز طرف دیگر موجب کاهش آلودگی محیط زیست می گردد.اثر مخرب این نوع انرژی یعنی آلودگی محیط زیست انسان را برآن داشته تا بارویکردبه مصرف انرژی های تجدید پذیر این اثررا کاهش دهد.استفاده ازاین نوع انرژی خود می تواند در کاهش میزان مصرف انرژی های تجدید ناپذیربسیارموثر باشد
روش تحقیق
روش به کار گرفته دراین مقاله کیفی بوده وبا استفاده از شیوهای تحلیل محتوا,مستندسازی,مطالعه موردی صورت گرفته است.یافته پژوهش نشان می دهدساختمان های تجاری-اداری یکی از بزرگترین مصرف کننده انرژی دراکثر جوامع محسوب می گردد.
توجه به فناوری های ساختمان به منظور صرفه جویی وبهینه سازی مصرف انرژی به میزان بسیار موثری می تواند دراین راستا نقش سازنده داشته باشد.نتیجه این مقاله بیانگر این مطلب است که حضور پذیری فراغتی به عنوان یکی ازمهمترین عوامل تقویتی بعد انسانی هرفضای شهری باید درتهیه تمامی طرح های طراحی شهری مورد استفاده قرار گیردتا میزان موفقیت اجرای آنها را ارتقا بخشد.بدین منظوربا کاربرد دستاوردهای مقاله حاضر در زمان تهیه طرح های طراحی شهری به عنوان یک ابزار کنترلی,میتوان میزان توجه هرطرح به حضور پذیری فراغتی را سنجش نموده وخطاهای احتمالی رارفع نمود.
یافته ها وبحث ها:
در کشورهای پیشرفته مانند اروپا,تقریبا هر نفر یکصد"گیگا جولز",معادل 3/5تن زغال سنگ انرژی در سال مصرف دارد.در آمریکا وکانادا این رقم برای هر نفربه ده تن در سال می رسد.این درحالی است که درکشورهای توسعه نیافته وغیرصنعتی هر نفر0/1تن یعنی 0/01 بالاترین مصرف,انرژی صرف می کند
در صورتی که کشورهای درحال توسعه به منظور تعمیم عدالت اجتماعی وارتقاء سطح زندگی باتوجه به میزان رشد جمعیتی که این کشورها با آن مواجه هستند,برنامه هایی راتدوین نمایند,آینده مصرف انرژی درجهان ودر نتیجه استفاده از انرژی های تجدید ناپذیر که از سوخت منابع فسیلی بدست می آید,روند فزاینده ای را خواهد داشت,بحران انرژی در سال1973و-81 1979میلادی - - Behling1996وابستگی زیاد به مصرف انرژی کشورهای صنعتی موجب توجه آنها به این وابستگی گشت.
در نتیجه این بحران بود که این جوامع به منظور رفع بحران ووابستگی به آن مباحثی چون آلودگی هوا,مشکلات لایه اوزون وباران های اسیدی را مطرح کردند,عواقب بالای مصرف انرژی وفهم آن از این عواقب باعث توجه به اشکال توسعه پایدارتر-که به محدودیتهای محیطی مربوط می شد,تا فائق آمدن برآنها-گردید,یکی ازمهمترین بازتاب های این مقوله توجه خاص به بازنگری مجدد فرم وعملکرد شهری وهمچنین روند فعالیت های صنعتی معاصر می باشد
در این رهگذر خواستگاه روبه افزایش شناخت اهمیت موضوع مانند تراکم شهری برای تعیین وتخمین انرژی بهینه واهمیت حرکت به سوی انرژی های زیست محیطی کمتر قابل تعمق می باشد.
هرچند پایگاه عمومی توجه به محیط زیست درحرف باقی مانده است,واقعیت آن است که تبدیل این باورها به منظور متحول نمودن زندگی کار بس دشواری است.قطعا این موضوع درک اندیشه های قابل حصول وممکن برای تغییرات اساسی مانند چگونگی ارزش گذاری تصمیمات فردی را می طلبد.همانطور که دراقتصاد متکی به بازار آزاد به تقدیر اتکاء می شود,تناقض دیگری که دراینجا وجود دارد,آن است که مادامی که اهمیت جهانی فشارهای زیست محیطی شناخته شده تر می گردد,راه حل های اساسی درعمل درحدود محلی مطرح می گردد و نه در سطح جهانی.بسیاری,راه حل بحران های این چنین را دربازنگری درارزش های اجتماعی واصول حاکم بربوم می دانند.البته محیط زیست متعلق به عموم است وچنین راه حلی رانیز می طلبد.
مراکز خرید اولیه مه درتب وتاب صنعتی شدن وعصرماشین طراحی میشدند مقیاس انسانی نداشتند وبیشتر شرایط عبور ومرور اتومبیل ها در طراحی آنها درنظر گرفته میشد.مانند - Market squre,Lake Forest - درالینیوز که در1916 ساخته شدند - - Country Clup Pluzaدرکانزاس ومیسوری که در1924 ساخته شدند.
درنیمه قرن بیستم به واسطه حومه نشینی وفرهنگ اتومبیل در آمریکا سبک جدیدی ازمراکز خرید بزرگ در حومه شهرها به دور ازازدحام مراکز شهرها به وجود آمد.اولین مرکز خرید این چنینی در آمریکاHighland Park Villageکه در1931 دردالاس تگزاس افتتاح شد,در طراحی مرکز خرید,نه فقط طراحی فیزیکی محیط مرکز خرید بالا مورد توجه قرار گیرد,بلکه برتمام بخش ها مانند معابر,ورودی ها,پارکینگ,پیاده رو,امکانات مسیر,نور,مبلمان وفضاهای عمومی نظارت وکنترل کرد.ایجاد فضای مناسب درخرید تعیین کننده است
یکی ازمهمترین عوامل افزایش مصرف انرژی درسازمانها,ادارات وصنایع مختلف عدم وجود مدیریت برمصرف انرژی است.سیستم مدیریت انرژی ایزو50001ساختاری است که دریک سازمان استقرار می یابد وبا طرح ریزی وسیاست گذاری اهداف انرژی در سازمان وتدوین روشهای اجرایی,پایش وممیزی مصرف انرژی سازمان,امکان مدیریت وکنترل مستمر مصرف انرژی ومدیریت اجرای راهکارهای کاهش مصرف انرژی را فراهم می سازد.
درسازمانی مه سیستم مدیریت انرژی ISO 50001:2011استقرار یافته است,بوسیله بهبود فرآیندهای انرژی برتغییرات ساده اجرایی ونگهداری,پایش مصرف انرژی,استفاده ازفناوری ها باراندمان انرژی بالاو......امکان مدیریت برمنابع انرژی فراهم می آید واقدامات واستراتژی های کاری روزمره سازمان,درچارچوب چرخه بهبود مستمر - - Plan-Do-Chek-Act بوجود می آید.
