بخشی از مقاله
چکیده
توسعه پایدار یکی از مباحث رایج عصر حاضر است و در حوزه معماری، طرا حان را به سوی طرح هایی هدایت می کند که واجد پایداری در سه حوزه زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی است . معماری سنتی ایران واجد ویژگی هایی است که از جنبه مبانی و ارکان توسعه پایدار قابل بررسی است . گودال باغچه به عنوان یکی از عناصر معماری سنتی ایران رابطه ای حکیمانه میان انسان و طبیعت را نشان می دهد که سالیان پیش توسط ایرانیان با نگاهی جامع و در راستای حفاظت از محیط زیست شکل گرفته است . تاکنون مطالعات بسیاری در حوزه شناخت ویژگی ها وکارکردهای گودال باغچه درمعماری ایران صورت پذیرفته است.
درمقاله حاضر با هدف آگاهی جامع تر نسبت به نقش گودال باغچه در تحقق ارکان توسعه پایدار به پژوهشی کتابخانه ای پرداخته شده است. برای نیل به این هدف، ابتدا توسعه پایدار و ارکان زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی آن تشریح و ویژگی های گودال باغچه بر مبنای هر سه رکن بررسی شده است. نتایج بررسی های انجام شده نشان می دهد که گودال باغچه واجد ویژگی های ارزنده است که در آن سه رکن توسعه پایدار تحقق یافته است .دراین راستا درپژوهش حاضر ویژگی ها و کارکردهای گودال باغچه در سه حوزه پایداری زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی طبقه بندی و ارائه شده است.
مقدمه
معماری سنتی ایران با احترام به طبیعت و حفاظت از آن در راستای برآوردن تمامی سطوح نیاز کاربران آن گام برداشته است. در این راستا در اقلیم های مختلف راهکارهای طراحی متفاوت و ارزشمندی ارائه شده است که وگدال باغچه یکی از راهکارهای ارزنده در اقلیم گرم و خشک است . گودال باغچه فضایی پایین تر از کف حیاط می باشد که در آن حوض و درخت وجود دارد.
یکی از مباحثی که می توان در ارتباط با این عنصر معماری سنتی ایران مطرح کرد، ارزیابی ویژگی و کارکردهای آن از منظر توسعه پایدار است، توسعه ای که امروزه مجامع علمی مختلف از آن سخن می رود و توجه طراحان را به ارکان مختلف پایداری زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی آن جلب می نماید.
پژوهش حاضر بر آن است تا این عنصر معماری را که سال های پیش ساکنین این مرز و بوم با مهارتی ویژه در معماری خود داشته و از آن بهره برده اند، از سه رکن ذکر شده مورد مداقه قرار دهد . در این خصوص مطالعات بسیاری صورت گرفته است که هر یک بر ویژگی های منحصر به فرد این ع نصر معماری تأ یید گذاشته است. در پژوهش حاضر به شیوه توصیفی - تحلیلی از طریق مطالعات کتابخانه ای، ابتدا توسعه پایدار و ارکان آن تشریح می گردد و سپس با معرفی گودال باغچه به ارزیا بی آن در قالب سه رکن زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی پرداخته می شود.
توسعه پایدار
امروزه به توسعه پایدار به عنوان یکی از م اسئل جهانی نگریسته می شود . نهادهای گوناگونی در راستای بهره گیری از آن به عنوان راهبردی جهت مقابله با مشکلاتی نظیر تحریب زیست محیط ی، افزایش جمعیت، محدودیت منابع، ناهنجاری های اجتماعی و نابرابری اجتماعی - اقتصادی تلاش می کنند.
ارکان توسعه پایدار
توسعه پایدار در سه حیطه پایداری زیست محیطی، پایداری اقتصادی و پایداری اج تماعی دارای مضامین ژرفی می باشد
گودال باغچه
حیاط ها با تیپولوژی های گوناگون یکی از عوامل حیاتی در اقلیم های گرم و خشک ایران است که ویژگی های بسیاری را دارا می باشند. در ساخت حیاط ها و عناصر داخلی آن ها دو شیوه مشاهده می شود:
1 -حیاط های مسطح : در راستای محور طولی آن ها حوض و در اطراف آن باغچه هایی طراحی شده است.
