بخشی از مقاله
چکیده:
با توجه به اهیت نماز که هم عمل بازدارندگی از گناه و نافرمانی خداإِنﱠراداردعَنِالصﱠلاهَ»الْفَحتَنْشاءِهی وَ الْمُنْکَرِ« و هم بنا بر روایتی از امام صادق - ع - که نخستین عملی که در قیامت از آن از بنده بازخواست می شود نماز است اگر پذیرفته شد اعمال دیگر هم پذیرفته می شود و اگر قبول نشد کارهای دیگر هم رد می شود. این سؤال مطرح می شود که نماز به این مهمی که دین ما دستور به اقامه آن می دهد چه عواملی باید باشد تا نماز با شکوهی داشته باشیم؟
یا چه عواملی باید باشد تا فرد تشویق به نماز خواندن و اطاعت الهی گردد؟ یا2عوامل مهم در گرایش به نماز و رشد تعالی فرهنگی جامعه چه می تواند باشد؟ لذا در این مقاله سعی شده است تا به این سؤال مهم پاسخ داده شود. نتیجه حاصل از این سؤال این است که عواملی از جمله انگیزه فرد و محیط زندگی و تحصیل و دوستان و عملکرد عالمان دین و حاکمان اسلامی می تواند تأثیر به سزایی در گرایش عموم مردم به سمت نماز و تعالی فرهنگی و دینی باشد.
مقدمه؛
انسان موجودی است که نیازمند خلق شده است خداوند در این باره می فرمایند:»یا ایها الناس انتم الفقراء الی االله واالله هو الغنی الحمید« در این آیه شریفه خداوند انسان1 را فقیر مطلق و خود را بی نیاز مطلق معرفی فرموده پس انسان هم فقر ذاتی داردو هم فقر وجودی و در تمام زندگی خودش همواره نیازمند به خداوند می باشند و برابری برطرف کردن این نیاز خداوند ذکر بزرگ خودش را که نماز است »و اقم الصلاه ...... و لذکر االله اکبر «...... دستور به برپایی و اقامه آن می دهد تا از این طریق انسان را از غلطیدن در گناه و غفلت باز دارد و او را انسانی متذکر و الهی بار بیاورد لذا در این مقاله هدف بیان عوامل گرایش به نماز و تعالی فرهنگ است. آن گونه که بتوانیم هم برپا کننده نماز باشیم و هم مشوق به نماز و هم بتوانیم رشد و تعالی فرهنگی در پرتو نماز داشته باشیم.
نماز: ریشه فارسی نماز را این گونه بیان کرده اند؛ از لفظ پهلوی »نماک« گرفته شده است، و آن هم به نوبه خود از ریشه باستانی نِم«» به معنی »خم شدن و تعظیم کردن« مأخوذ شده است که به تدریج بر معنی - صلاه - یا عبادت ویژه مسلمین اتلاق شده است. چنان که معروف است معنای فارسی لغت - صلاه - به معنای »عبادت مخصوص مسلمانان« واژه نماز است. و کلمه ای که معنای مورد نظر از لفظ صلاه را برساند به غیر از این در ادب فارسی یافت نشده است. اما با مراجعه به لغت نامه های معتبر فارسی در می یابیم که واژه »نماز« معناها و کاربرد هایی از قبیل خدمت و بندگی، خدمت کاری، فرمانبرداری، سجده، سجود، سر بر زمین نهادن و تعظیم و تکریم را داراست.
تأکید دین بر اقامه نماز: در دین مبین اسلام تأکید زیادی بر اقامه نماز شده است؛ - و اقم الصلاه ... - - و نماز را به پا دار - ، - ان الذین آمنو و عملوا الصالحات و اقاموا الصلاه .... - »کسانی که ایمان آوردند و عمل شایسته انجام دادند و نماز را بر پا کردند
نماز در ادیان گذشته: نماز از جایگاه والایی برخوردار بوده است و همه انبیاء گذشته بر آن تأکید ورزیده اند؛ حضرت ابراهیم - ع - به پرودگار عرضه می دارد: - رب اجعلنی مقیم الصلاه و من ذریتی ربنا و تقبل دعاء - »پروردگارا مرا برپا دارنده نماز قرار ده از فرزندانم - نیز چنین فرما - پروردگارا دعای مرا بپذیر.«
خداوند درباره حضرت موسی - ع - نیز می فرماید: - و اوحینا الی موسی و اخیه ان تبوءا لقومکما بمصر بیوتا واجعلوا بیوتکم قبله و اقیمو الصلاه و بشر المؤمنین - » به موسی وبرادرش وحی کردیم: برای قوم6خود خانه های در سرزمین مصر آماده کنید و خانه هایتان را مقابل یکدیگر - و متمرکز - قرار دهید و نماز را بر پا دارید و به مؤمنان بشارت ده.«
خداوند در مورد عیسی - ع - می فرماید: - ..... و اوصانی بالصلاه والزکاه ما دمت حیا - » تا زمانی که زنده ام مرا به نماز و زکات توصیه کرده است.
