بخشی از مقاله
چکیده:
تشکیل خانواده یکی از نشانههای الهی در جهان آفرینش است که با پیمان ازدواج یک دختر و پسر شکل میگیرد. این نهاد مقدس، دارای اهداف متعددیاست که با انتخاب درست جهتگیری میشود و موجب رسیدن افراد به رشد، تعالی و آرامش شده و پرورش فرزندان مطلوب را در پی دارد، اما انتخاب نادرست موجب سردرگمی، اضطراب و فشارهای روانی در زوجین و خانوادههای آنها شده و افراد را از رسیدن به اهداف مطلوب ازدواج باز میدارد. از آنجایی که ازدواج مهمترین رویداد زندگی هر فردیاست، نوشتار حاضر با روش توصیفی و بر اساس آیات و روایات معصومین - ع - ، به بیان فرآیند انتخاب درست میپردازد.
یافتههای پژوهش نشان میدهد که انتخاب صحیح در ازدواج، طی فرآیندی سه مرحلهای صورت میگیرد. در مرحله اول افراد باید شرایط روانی، اخلاقی و اجتماعی لازم را برای ازدواج در خود ایجاد نمایند. سپس با توجه به ویژگیهای خود، به تبیین معیارهای صحیح، اصولی و منطقی برای انتخاب مهمترین همراه بپردازند. در آخر نیز با بهدست آوردن مهارت گزینش، به انتخاب صحیح و مطلوب خود دست یابند.
مقدمه
از محبوبترین پیوندها، در پیشگاه خداوند بزرگ، پیمان ازدواج است؛ چه آنکه در کلام نبی مکرّم بِنَاءٌاسلام - ص - فِیآمدهاست:الْإِسْلَامِمَابُنِیَ» أَحَبﱡ إِلَی اللﱠهِ تَعَالَیمِنَ التﱠزْوِیج - «ابنبابویه،1413ق: ص - 383؛ در اسلام هیچ بنایی دوست داشتیتر از ازدواج نیست. پس نیاز است که برای بنیان چنین بنای قابل ستایش و دلپذیری، طراحی بسیار دقیق و ظریفی انجام داد، و همچنین مواد مرغوب و پایداری را بهکار برد، تا علاوه بر استحکام، زیبا و جذاب
هم، برپا شود.
ازدواج از مهمترین انتخابها و تصمیمات هر فردی در طول زندگانیاش میباشد. زمانی این انتخاب و تصمیم گرفته میشود که جوانان هنوز پختگی لازم را کسب نکردهاند. آمار ازدواج و طلاق بر اساس سازمان ثبت احوال کشور حاکی از آن است که در پنج سال گذشته - از سال 89 تا - 93 روند ازدواج رو به کاهش و نرخ طلاق در این پنج سال رو به افزایش بودهاست. این امر نشان از آن دارد که انتخاب صحیح و درستی در این امر مهم صورت نمیگیرد.
نوشتار حاضر، درصدد است تا با ایجاد نگرش و دیدگاهی عمیق و خردمندانه، ذهنیت جوانان را به سوی ازدواجی منطقی، سوق دهد. سپس معیارهای مبنایی و منطقی را به جوانان بیاموزد و در آخر نیز با آموزش مهارت گزینش آنان را در مهمترین انتخاب زندگی یاری رساند. در این راستا با توجه به آیات قرآنکریم و احادیث گرانسنگ معصومین - ع - با روش توصیفی – تحلیلی، به بیان مطلب پرداخته شده است.
ویژگی خاص این مقاله آن است که فرآیند انتخاب همسر را در سه مرحله، اقدامات اولیه - شرایط روانی، اخلاقی و اجتماعی - ، معیارهای مبنایی و منطقی، و مرحله آخر و مهمترین مرحله انتخاب، مهارت گزینش همسر مناسب، ارائه کردهاست.
انتخاب صحیح و اصولی در ازدواج طی فرآیند سه مرحلهای صورت میگیرد که عبارتند از:
.1 اقدامات قبل از ازدواج
قبل از اقدام به ازدواج جوانان باید آمادگی لازم را از جهات مختلف در خود ایجاد نمایند. این آمادگیها عبارتند از:
.1-1 شرایط روانی برای ازدواج
قبل از ازدواج آمادگی روحی و روانی از اهمیت بهسزایی برخوردار است. برای ایجاد این آمادگی اقدامات زیر را باید انجام داد.
.1-1-1 حسن ظن به خدا یا مثبتاندیشی نسبت به خالق هستی
حسن ظن در اندیشه اسلامی یک باور و نگرش روانیاست که از میزان شناخت انسان سرچشمه میگیرد و تأثیر زیادی بر حوزه رفتار و عملکرد او دارد. از نگاه روایات، مثبتاندیشی یا حسنظن داشتن، مختص به خداوند متعال بوده و دیگر موارد خوشبینی از امر خداوند متعال سرچشمه میگیرد. یکی از مواردی که خداوند متعال از انسان خواستهاست که در آن نگرش مثبت داشتهباشد، امر ازدواج است. روایات و آیات قرآن از جوانان خواستهاند که هنگام تصمیم به ازدواج با نگرش مثبت به خالق هستی اقدام نمایند و از آسیبهایی همچون فقر نترسند؛ چراکه خداوند با ازدواج روزی انسان را افزایش داده و فضل خود را شامل حال او میسازد.
با توجه به فرمایشات امام علی - ع - در نظر گرفتن این مؤلفه در بعد روانی، آرامش2 - تمیمیآمدی،:1378 ج 2، ص - 65 و از بین رفتن غم و اندوه3 - تمیمیآمدی، :1378 ج 2، ص - 65 را در پی دارد. مطالعات روانشناسی نیز نشان میدهد که افراد خوشبین یا مثبتنگر در هنگام مواجهه با رویدادهای استرسزای زندگی کمتر دچار ضعف سلامت جسمانی، افسردگی و ناامیدی میشوند
همچنین این دیدگاه در بعد عملی، موجب اثربخشی عملکرد انسان میشود؛ چرا که طبق احادیث، خدا مطابق گمان بندگان با آنها برخورد میکند. خداوند در حدیث قدسی میفرماید:» 4من در نزد گمان بنده مؤمن به خودم هستم، اگر گمان او نسبت به من نیک باشد، پس رفتار من با او نیز نیک خواهد بود، و اگر گمانش به من بد باشد رفتار من با او نیز بد خواهد شد. -
.2-1-1 ایجاد دیدگاه و نگرش نسبت به ازدواج و زندگی مشترک
این مولفه از دو جهت حائزاهمیت است:
جهت اول داشتن هدف مطلوب در ازدواج است که به دیدگاه صحیح درباره ازدواج منجر میشود.
