بخشی از مقاله
چکیده
بقای پایداری انسان و محیط انسانی وابسته به حفظ تعادل و تداوم جهان زیستی است،از آنجاکه فعالیت های بشر به طرق مختلف باعث شده که محیط زیست، آلوده شود وحمل و نقل هوایی و زیر ساخت های پشتیبان آن در فرودگاه های معاصر یکی از پر آسیب ترین فعالیت های انسانی علیه محیط زیست به شمار می رود، مقاله فعلی برنامه ریزی و طراحی پایانه های هوشمند را، با هدف استفاده از انرژی، تکنولوژی های نوین و کاهش مصرف انرژی مصنوعی برای رسیدن به آسایش گرمایی در داخل ساختمان مد نظر قرار می دهد و سعی برآن دارد تا راهکارهایی جهت کاهش آلودگی ساخت و ساز فرودگاه ارائه نماید.
ابزار اندازه گیری تحقیق جمع آوری اطلاعات از کتب و مجلات و مقالات ست. این تحقیق استفاده از ایده های نو در معماری مانند تکنولوژی نانو و ... را در حل بسیاری از مشکلات زیست محیطی و بهبود کیفی شرایط ،موثر دانسته به امید اینکه باعث صرفهجوئی درمصرف، هزینه، انرژی،حفاظت از منابع محیط زیست، پیشگیری ورفع آلودگیهای زیست محیطی و درنهایت دستیابی به توسعه ای پایدارشود.
-1 مقدمه
پیشرفت و قدرت اقتصادی هر کشور با میزان کارایی سیستم حمل و نقل آن در تعاملی تنگاتنگ و پیوسته می باشد.توسعه روزافزون صنعت هواپیماسازی و گرایش فزاینده به جابه جایی و نقل و انتقال مسافر و کالا در حداقل زمان ممکن موجب پیشرفت چشمگیر صنعت حمل و نقل هوایی ، به ویژه در دو دهه اخیر شده است . - صفارزاده،:1383ص - 16فرودگاه ها از با ارزش ترین زیر ساخت های جوامع پیشرفته محسوب می شوند و به دلیل برخورداری از پتانسیل های مختلف، در رشد اقتصادی کشور ها و کمک به ایجاد توسعه پایدار نقش مهمی دارند .
ارزش و اهمیت فرودگاه ها در دنیای امروز به حدی است که برخی کارشناسان، فرودگاه ها را لوکوموتیو اقتصادی هر کشور توصیف می کنند و وجود فرودگاه های پررونق و کارآمد را عامل رشد اقتصادی و توسعهی پایدار می دانند. موقعیت جغرافیایی ممتاز ایران در نقطه اتصال شرق و غرب منطقه، پلی بین خاور میانه و آسیای میانه و همچنین یکی از مهمترین ایستگاههای راه ابریشم،داشتن فرودگاههای بین المللی و مدرن را با امکانات رفاهی بالا برای مسافرین، مستقبلین و مشایعین طلب می نماید.
آلودگی های زیست محیطی ناشی از احداث و بهره برداری از فرودگاه ها شامل آلودگی صوتی آلودگی هوا ،آب ،مواد زائد جامد می باشد که آلودگی صوتی هواپیما ها،سخت ترین و شدید ترین مشکل زیست محیطی فرودگاه ها است. بعد از آلودگی صوتی، آلودگی هوا ناشی از گازهای خروجی هواپیما عمده ترین آلودگی فرودگاهها محسوب می شود - نشریه 6-254 برنامه بودجه ،:1383ص. - 61
ساخت و سازهای فرودگاه نه تنها موجب مصرف منابعی نظیر انرژی و مواد اولیه میشود، بلکه باعث تولید پسماند و آلایندههای مخرب محیط زیست نیز میگردد. عملا حذف کامل پیامد ها و آثار منفی پروژه هایی مانند فرودگاه امکان پذیر نمی باشد اما غالبا می توان از شدت و دامنه آنها تا حدود بسیار زیادی کاست. به هر حال فرودگاه قرن بیست و یکم مسئله محیط زیست را به رسمیت می شناسد،درحالی که فرودگاه های قرن بیستم به آن بی اعتنابودند - آقاسی،:1380ص. - 1
به عنوان مثال،شرکتی که معماری جدیدترین ساختمان مرکزی شرکت اپل را به عهده دارد، به تازگی طرحی جدید را برای فرودگاه بینالمللی کویت ارائه کرده که بر اساس آن علاوه بر افزایش ظرفیت، این فرودگاه به اولین فرودگاه تایید شده دوستدار محیط زیست تبدیل میشود - شکل . - 1 در این طرح پنجرههای کدر نور روز را مسدود کرده و از تابش نور مستقیم خورشید جلوگیری خواهند کرد، در حالی که خیمهای با ستونهای بتنی فضای عمومی خارجی و ورودیها را به زیر سایه خود خواهد گرفت. بخش تحویل بار توسط ساختاری آبی احاطه خواهد شد و سقف این فرودگاه به منظور بهره برداری از نور قدرتمند خورشید در این منطقه به صفحات خورشیدی مجهز خواهد شد.
نمونه دیگرفرودگاهی که با در نظر گرفتن مسائل زیست محیطی طراحی شده و مورد تأیید شورای اجرایی قرار گرفته،فرودگاه بین المللی که ابوظبی است که بر اساس برنامه زمان بندی طرح، پایان آن در سال2030 می باشد - شکل . - 2اهداف زیست محیطی در طراحی این پروژه دخیل بوده است. سیستم کنترل هوشمند مصرف آب و استفاده بهینه از نور طبیعی و کاهش مصرف برق از جمله تدابیر در نظر گرفته شده در این خصوص می باشد. فرودگاه ها اصولاً به دو بخش زمینی و هوایی تقسیم می شوند :
الف - بخش زمینی: مجموعه ساختمانها، تأسیسات وتجهیزاتی که با مرز فیزیکی مسدود شده و یا ایستگاههای کنترل امنیتی که از سطوح وابسته به استفاده هواپیما جدا می شود. این مجموعه وظایف ارائه خدمات به مراجعین از سمت شهر و هواپیما ها از سمت توقفگاهها را به عهده دارند. افراد برای تردد به برخی از قسمتهای این مجموعه باید دارای مجوزهای خاص باشند.
ب - بخش هوایی: مجموعه اراضی، حریم ها و تأسیسات و تجهیزات که در ارتباط مستقیم فیزیکی به خدمات مربوط به نشست و برخاست ،توقف و حرکت هواپیما بوده و با مرز مسدود و با ایستگاههای کنترل امنیتی از مجموعه زمینی جدا می گردد - نشریه 197 برنامه بودجه ،:1379ص . - 3-1 این مقاله درباره بخش زمینی فرودگاه به بحث می پردازد و اینکه ساختمان ها موضوع دائمی برای یک دامنه وسیعی از تاثیرات می باشند و باید طوری طراحی شده باشند که به طور همزمان عملکرد رضایت بخشی درتمام طول دامنه کلی داشته باشند و درنتیجه راهکارهایی جهت کاهش آلودگی وکاهش مصرف انرژی ارائه می دهد.
-2تابش نور و معیار طراحی ساختمان
عوامل موثر در به کار گیری موفق ازاشعه خورشید عبارت اند از: اندازه پنجره ها موقعیت پنجره ها مصالح ساخت و ساز پوشش ها در اتاق پنجره یکی ازمهمترین ترکیبات برای بهتر شدن ساختمان می باشد. در هر طراحی خاص پارامترهایی هستند که به طور قابل توجهی مشارکت خورشید را جهت سرد کردن و گرم کردن کلی داخل ساختمان اصلاح می کنند.که عبارت اند از :
▪ نوع، منطقه و موقعیت پنجره بندی.
▪ منطقه دیوار دربرابرخورشید وتمام مناطق دیواری دیگر
▪ نسبت پنجره به منطقه دیواری تا مقدار ورود اشعه خورشید لازمه به داخل کنترل شود.
▪ تدارک ابزار سایبان، ثابت و متغیر ، تا جلوی گرمای خورشید به میزان زیادی گرفته شود. قسمت عمده ای از وظایف یک معمار آن است که ساختمان را به نحوی قرار دهد که بیشترین استفاده از نورخورشید در رابطه با شرایط گرمایی، بهداشتی و روانی آن حاصل گردد. - شکل - 3 تکنیک شیبه سازی، ابزار قابل استفاده ای برای طراحان می باشد تا به یک عملکرد گرمایی مطلوبی در ساختمان های محلی و تحت آب و هوای گرم دست یابند .تجزیه و تحلیل ها در ارتباط با تاثیرات گرما روی عملکرد ساختمان می تواند به آسانی با استفاده از تکنیک های مدل سازی فیزیکی صورت پذیرد .
