بخشی از مقاله
چکیده
استان خراسان جنوبی جزو استان هایی است که علیرغم دارا بودن قابلیت ها و پتانسیل های گوناگون و به رغم اجرای سیاست های توسعه ای مختلف هنوز دچار توسعه نیافتگی در برخی ابعاد به ویژه در زمینه اقتصادی می باشد. استراتژی ایجاد و توسعه صنایع فرآوری محصولات کشاورزی با توجه به ارتباط مستمر با بخش کشاورزی و دارا بودن امکانات و قابلیت های موجود در استان، نقش موثری در رقابت پذیری منطقه ای خراسان جنوبی با کشور افغانستان ایفا میکند.
روش تحقیق در این پژوهش بر اساس هدف کاربردی، از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی و نوع تحقیق علی و از نظر گردآوری داده ها اسنادی می باشد به گونه ای که اطلاعات مورد نیاز از جهادکشاورزی و منابع کتابخانه ای و اینترنتی جمع آوری گردیده است. در این تحقیق استان خراسان جنوبی با کشور افغانستان از نظر محصولات کشاورزی مقایسه میگردد گروههای همگن طبقه بندی میشود و تفاوت ها و نابرابریهای محصولات کشاورزی نیز مطرح میگردد و در انتها پیشنهاداتی نظیر واردات آب مجازی، کشت فراسرزمینی، اهتمام به کشت محصولات استراتژیک در استان و ایجاد صنایع تبدیلی و گسترش نقش فرآوری محصولات زراعی استان مطرح می شود.
بیان مساله
امروزه یکی از مسائل اساسی جوامع بشری تأمین نیازهای غذایی افراد آن جامعه است.×با توجه به روند رو به افزایش جمعیت جهان و محدود بودن امکانات تولید مواد غذایی این مسئله روز به روز ابعاد گسترده تری به خود میگیرد. ازاین رو توسعه کشاورزی که زیربنای اصلی تأمین غذایی جوامع بشری است، در رأس برنامه ریزی اکثر کشورهای جهان قرار دارد
اگرچه در ایران تلاشهای گستردهای در سالهای اخیر در زمینه احیای کشاورزی انجام گرفته و از آن به عنوان محور استقلال یادشده است، با در نظر داشتن میزان بالای ضایعات مشخص میشود که راه حل موجود در رسیدن به استقلال در زمینه کشاورزی تنها افزایش تولید نیست، بلکه باید با برنامه ریزی درست از محصول تولیدشده به بهترین وجه ممکن استفاده کرد.×با بهبود روشهای تبدیلی، بسته بندی و توزیع مواد غذایی میتوان از هدر رفتن میلیون ها تن محصول در زنجیره تولید از مزرعه یا باغ تا رسیدن به دست مصرف کننده جلوگیری کرد و به این ترتیب ضمن بالا بردن درآمد ملی، در راستای تأمین نیازهای تغذیهای جامعه، گام مؤثری برداشت.
تجربیات جهانی نشان داده اند که صنایع تبدیلی بخش کشاورزی در نواحی روستایی قادرند تولیدات روستایی، بهره وری، دسترسی به شغل، مناسبات بین بخشی را افزایش داده و عدم توازن منطقهای را کاهش دهند×؟موفقیت صنایع تبدیلی در مناطق روستایی به کاهش ضایعات محصولات در روند تولید”کاشت، برداشت، بسته بندی، حمل ونقل و توزیع وابسته است”
موقعیت اقتصادی هر سرزمین، وابسته به کارکرد بخشهای اقتصادی آن سرزمین - کشاورزی، صنعت و معدن و خدمات - است. این کارکرد در پرتو ترکیب بهینهی قدرت تولید سرزمین شکل میگیرد. امکان آن وجود دارد که هر سرزمینی، در زمینهای خاص، از قدرت تولیدی مناسب و پرتوان برخوردار باشد. لذا توجه به توان تولیدی و کار کردن آن، زمینههای مناسبی را برای بهره وریهای اقتصادی به وجود میآورد - مطیعی لنگرودی،. - 82:1385
امروزه رشد اقتصادی هر کشوری بدون رشد کشاورزی امکانپذیر نیست و از آنجا که هریک از محصولات کشاورزی شرایط اقلیمی و محیطی خاصی را میطلبد، لذا محققان و کارشناسان توجه ویژهای به آمایش سرزمین داشته و برپایهی مدلهای اکولوژیکی-کشاورزی، منابع زمین را با روشهای مناسب شناسایی، ارزیابی و به منظور اهداف خاصی قابلیت سنجی مینمایند
بخش کشاورزی قابلیت رشد اقتصادی در نواحی روستایی را ایجاد میکند ؛ به گونهای که معمولا فرصتهای شغلی، ایجاد صادرات، رونق صنعت غذایی و ... را به وجود می آورد
توسعه کشاورزی فرایندی پیچیده است که به عنوان سیاستی بنیادین در اغلب کشورهای دنیا، مورد نظر بوده است و زمینه ساز توسعه ملی قلمداد میشود
صنایع تبدیلی با برقراری پیوند میان کشاورزی و صنعت، بیش از سایر اشکال صنایع، مورد تأکید صاحب نظران توسعه کشاورزی قرار گرفته اند. منظور از صنایع تبدیلی، صنایعی است که به محصولات کشاورزی متکیاند و ماده اولیه آنها محصولات کشاورزی و دامی است
گزارشهای بانک جهانی گویای آن است که این صنایع از نظر تنوع و افزایش ارزش افزوده محصولات کشاورزی، اهمیت بسیاری در توسعه منطقهای نواحی روستایی دارند. اهمیت صنایع مذکور تا جایی است که 20تا 35 درصد تولید ناخالص داخلی را حتی در کشورهای درحال توسعه از آن خود ساخته است
بسته بندی به دلیل نقش مهمی که در حفاظت محصول و رساندن محصول نهایی صحیح و سالم به دست مصرف کننده دارد، در جلوگیری از هدر رفتن مواد غذایی دارای اثر تعیین کنندهای است؟ مهمترین اثر بسته بندی افزایش مدت ماندگاری محصول میباشد
مدل زنجیره ارزش ، ابزار پایه برای شناخت مزیت رقابتی و یافتن روشهایی برای ارتقای بنگاه بوده و آن را برای دستیابی به راهکارهای عام کمک می نماید. این زنجیره ارزش بر پایه دید فرآیندی به بنگاه استوار است. درک مزیت رقابتی با نظر به کلیت بنگاه میسر نبوده بلکه ریشه در فعالیت هایی دارد که بنگاه در زمینههای مختلف انجام میدهد
طراحی اولیه زنجیره ارزش بر مبنای صنایع تولیدی بوده وتوجهی به صنایع خدمات نداشته است. خدمات عبارت است از حاصل تعامل بین مشتری، پرسنل خدمات و محیط فیزیکی - . - Eiglier, P.; E. Langeard 1977:31-58 سه مشخصه اصلی برای خدمات ذکر شده است: ناملموس، استاندارد ناپذیر، و همزمانی تولید و مصرف
هدف زنجیره ارزش شناخت عوامل سیستماتیک و شرایطی است که به وسیله آنها چارچوب ارزشی4 و بنگاهها میتوانند به سطوح بالاتری از کارایی دست یابند - . - Ruud Weijermars , 2010:86-104 زنجیره ارزش بنگاه ابزار مناسبی برای شناسایی تمامی فعالیتهای بنگاه و چگونگی تعامل آنها با یکدیگر میباشد.
مواد و روش ها
روش کار در این پژوهش بر اساس هدف کاربردی، از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی و نوع تحقیق علی و از نظر گردآوری داده ها اسنادی می باشد به گونه ای که اطلاعات مورد نیاز از جهادکشاورزی و منابع کتابخانه ای و اینترنتی جمع اوری گردیده است.
