بخشی از مقاله
چکیده :
هدف : بررسی ضرورت و اهمیت هوش تجاری به عنوان یکی از سیستم های نوین فناروی اطلاعات در سازمان ها روش: این مقاله در دو بخش سازماندهی شده است. درمقاله حاضر ابتدا نقش هوشمندی در کسب و کارها و ضرورت استفاده از هوش تجاری درسازمان ها توضیح داده شده ودر ادامه فاکتورهای مهم درایجاد شرایط مطلوب برای هوش تجاری درسازمان مورد بررسی قرارگرفته است. سپس زیرساختهای نرم افزاری و سخت افزاری مورد نیازآن تشریح شده و درنهایت پیشنهاداتی جهت استفاده و پیاده سازی بهتر سیستمهای هوش تجاری در سازمانها داده شده است.
یافته ها: با توجه به تحقیقات انجام شده در زمینه شناسایی عوامل و فاکتور های اثرگذار جهت اجرایی شدن هوش تجاری در سازمان قضایی همچون ضرورت استفاده از هوش تجاری در سازمانها، هدفهای سیستمهای هوش تجاری، مراحل هوش تجاری، مراحل هوش تجاری، شناسایی و آماده سازی دادهها برای سیستم هوش تجاری، اهداف زیر ساختی هوش تجاری، سودمندیهای بالقوه کاربرد سیستمهای هوش تجاری، شاخصهای سازمانی تاثیر گذار بر هوش تجاری، اجزا و مهارتهای لازم برای ارتقای هوشمندی کسب و کار مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. در پایان نشان خواهیم داد که تصمیم گیری در زمینه اجرایی شدن سیستم هوش تجاری به عنوان یکی از راهکارهای نوین فناوری اطلاعات چگونه در روند بهبود عملکرد سازمانی و ارتقای جایگاه سازمان ها به شرط تحلیل و تفسیر درست اثرگذار خواهد بود.
-1 مقدمه:
در عصر اطلاعات، سرعت در تولید و عرضه اطلاعات ارزشمند، یکی از رموز موفقیت در سازمانها، موسسهها و جوامع علمی است. سیستمهای اطلاعات مدیریت به تنهایی نتوانسته اند انتظار مدیران را در مواردی از جمله گرفتن تصمیمگیری در فوریتهای زمانی، یکپارچگی میان داده های مختلف، عدم تفسیر اثر بخش دادهها با توجه به زمینه های وسیع برآورده کنند .
برای این که سازمانها قادر به واکنش سریع در برابر تغییرهای محیط باشند نیاز به سیستمهایی دارند که تحلیلهای علت و معلولی مختلفی را از سازمان و محیط انجام دهند .این سیستمها در اصلاح و شفاف سازی جریانهای اطلاعاتی و مدیریت دانش مشارکت کرده و سازمانها را دراستمرار سوددهی از فروش محصولات، تحلیل هزینهها، نظارت بر محیط افراد و... توانمند میسازند. - لاجوردی و رحیمی پور، - 1391
امروزه با تولد فن آوری های نوین در سطوح مختلف سخت افزاری و نرم افزاری، به ویژه تکنولوژیهای هوشمند به مانند سیستمهای پردازش تحلیلی برخط2 وسیستم های هوش تجاری کمتر مدیری استفاده از این تکنولوژیها را فراموش میکند به طوری که که جهت گیری به سوی استفاده از هوش تجاری در هر بنگاه و زنجیره تامینی به عنوان استراتژی اصلی مدیران در عصر حاضر تلقی میشد. تتوان پیش بینی آینده و اتخاذ تصمیمهای موثر برای سازمانها بسیار حیاتی میباشد و موجب شکوفایی کسب و کار گشته و فرصتهای جدید تری را برای آنان به ارمغان میآورد.
لذا وجود آگاهی به عنوان راهبردی برای تصمیم گیری همیشه برای مدیران مساله ی چالش برانگیز بوده و امروزه بیشتر مدیران موفق با به کارگیری فن آوری های جدید در صدد ایجاد سیستمهایی هستند که آگاهی آنان را در مسیر اخذ تصمیمها بالا برند و با ایجاد سیستمهای پشتیبان تصمیم، روندی رو به رشد داشته باشند - لاجوردی و رحیمی پور، . - 1391 اصطلاح هوش تجاری گاهی اوقات به عنوان مترادف هوش رقابتی، بدلیل اینکه هر دو به از ابزارهای پشتیبانی تصمیم گیری هستند، استفاده میشود؛ اما هوش تجاری با استفاده از فن آوری ها، فرآیندها، و برنامههای کاربردی به تجزیه و تحلیل داده های ساخت یافته غالباً داخلی، و فرآیندهای کسب و کار میپردازد - حاجی جعفری، . - 1388
-2 پیشینه تحقیق
هوش تجاری مفهوم نوینی در عرصه مدیریت و سازمان است؛ و به همان نسبت ادبیات موجود در زمینه مبانی نظری هوش تجاری و اثربخشی آن محدود است. در طی سالیان گذشته بدلیل مفهوم نوین هوش تجاری پژوهشهای محدودی در این زمینه و عوامل موثر بر آن در داخل و خارج از کشور صورت گرفته است، در ذیل به برخی از نوین ترین مقالات اخیر که به اثربخشی هوش تجاری پرداختهاند میپردازیم:
البشیر و همکاران - 2008 - ، با هدف بررسی میزان تأثیر سیستمهای هوش تجاری بر روی فرآیندهای کسب وکار توانستند یک روش برای اندازه گیری تاثیر یک مدل ارزیابی عملکرد ارائه دهند . - Elbashir & Et Al, 2008 - لین و همکاران - 2009 - ، با هدف بررسی سیستم منفرد هوش تجاری را با استفاده از روش فرآیند تحلیل شبکه ای بسط دادند اما دوباره هوش تجاری را مستقل از سیستم سازمانی بررسی کردند . - Lin & Et Al, 2009 -
ون وینگاردن - 2009 - با هدف بررسی عملکرد مدیریت تجاری در بندر روتردام دریافت که فضای لازم برای استفاده گسترده از تکنیکهای سیستمهای هوش تجاری فراهم و مهیا است و زمانی که این فرصت جهت گسترش این سیسستم داده شود بدون شک تاثیرات مثبتی بر روند تصمیم گیریهای مدیرتی برجا خواهد گذاشت . - VAN Wijngaarden, 2009 - گانگادهاران و سوامی - 2004 - ، هوش تجاری را ساختار سازمان برای جمع آوری فشرده پایگاه دادهها کاربردی برنامه های کاربردی حمایت تصمیم گیری همراه بابرنامه های کاربردی عملکردی تعریف میکند، که به گروه تجاری امکان دسترسی آسان به اطلاعات تجاریشان داده و اجازه گرفتن تصمیمات دقیق را میدهد . - Gangadharan And Swamy, 2004 -
وو و همکاران - 2007 - هوش تجاری را به عنوان بخش مدیریتی کسب و کار تعریف میکنند که برای توصیف کاربردها و تکنولوژیهایی که جهت جمع آوری، آماده کردن دسترسی و تحلیل داده و اطلاعات درباره سازمان، برای کمک به بهبود تصمیمات استفاده میشوند .به عبارت دیگر، هدف هوش تجاری مهیا کردن تکنولوژی هوش تجاری شامل انبار داده سنتی مانند گزارش دادن و جستجوی نکات ویژه و نیز بینش قابل پیگرد است . - Wu & Et Al, 2007 -
هدف هوش تجاری کمک به کنترل منابع و جریان اطلاعات کسب و کار میباشد که در درون وپیرامون سازمان وجود دارند. هوش تجاری در قرن اطلاعات با شناسایی و پردازش دادهها و اطلاعات انبوه و متفاوت به دانش و هوشمندی ناب مورد نیاز مدیریت، کمک بزرگی به سازمانها مینماید - جلالی و روحانی، . - 1389 هوش تجاری فرایند سیستماتیک و سازمان یافتهای است که توسط آن سازمان اطلاعات را از منابع درونی و بیرونی مرتبط با فعالیتها و تصمیم گیریهای آن کسب و کار بدست میآورد، تجزیه و تحلیل میکند و به گردش در میآورد. - Lonnqvist & Pirttimaki, 2006 -
هوش تجاری مجموعه ای از مفاهیم، متدها و فرایندها به منظور بهبود تصمیمات تجاری است که از منابع چندگانه اطلاعات استفاده میکند و تجربه و فرضیات را اعمال میکند تا فهم درستی از پویاییهای تجاری را فراهم کند. هوش تجاری مفهوم وسیعی است که جهت دهی مناسب کل سازمان را در بر میگیرد .این مفهوم با اکتساب، مدیریت و تجزیه و تحلیل مقادیر انبوهی از دادهها در مورد شرکا، محصولات، خدمات، مشتریان و عرضه کنندگان، فعالیتها و تبادلات بین آنها سروکار دارد - میرابی و همکاران، . - 1389 از نقطه نظر معماری، سیستمهای هوش تجاری موارد زیر را شامل میشود:
· پایگاه های داده های عملیاتی و داده های بیرونی :به عنوان منبع دادهها
· فرایند استخراج، تبدیل و بارگذاری، که جمع آوری داده از منابع گوناگون، کنترل خطاها، تبدیل به شکل منحصر به فرد و ذخیره سازی در انباره دادهها را شامل میشود.
· انباره دادهها - به شکلهای متعدد - : پایگاه داده مرکزی برای کل سازمان برای ذخیره سازی و دستیابی دادهها را نشان میدهد و از سیستمهای عملیاتی مجزاست.
· ابزارهایی برای دستیابی و تجزیه و تحلیل دادهها - ابزارهای تحلیلی - :دادهها را به اطلاعات تبدیل میکند، بیشترین مدلهای ابزارهای تحلیلی عبارتند از: ابزارهای پرس و جو3، ابزارهای گزارش دهی، ابزارهایOLAP ، داده کاوی، پانلهای کنترل، راه حلهای تحلیلی پیشرفته سناریوهای اگر-آنگاه، بهینه سازی، تحلیلهای آماری و غیره . - +R HYDU -DNOL ' 2010 -
-3 قضایایی از نتایج تحقیقات تجربی
در ذیل با توجه به موارد مطرح شده و بررسی های بعمل از تحقیقات محققین قضایای ذیل به جهت اهمیت و بسط موضوع استخراج شده که در ادامه به آن خواهیم پرداخت:
1-3 ضرورت استفاده از هوش تجاری در سازمانها
همانطور که از تعاریف مرور شده بر میآید؛ هوش تجاری در قالب هر تعریفی به دنبال افزایش سودآوری سازمان با استفاده از اتخاذ تصمیمات هوشمند و دقیق است و میتوان اهداف زیر را برای این رویکرد نوین عنوان کرد:
.1 تعیین گرایشهای تجاری سازمان که موجب میشود تا سازمان بدون اتلاف وقت و هزینه و انرژی در سایر مسیرها به دنبال اهداف کلان و اساسی خود متمرکز شود.
.2تحلیل عمیق بازار.
3. پیش بینی بازار که میتواند قبل از اینکه رقبا سهم بازار خود را توسعه دهند، منافع جدید به وجود آمده در بازار را عاید سازمان کند.
4. بالابردن سطح رضایتمندی مشتریان که میتواند موجبات استمرار کسب و کار باشد و از دست دادن این اعتماد و رضایتمندی مراتبی را برای بنگاه به همراه دارد.
